Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015

ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ (προσωπική και συλλογική)





Σήμερα, από τη συλλογή στοιχείων που έρχονται στα χέρια μας και αφορούν τον εφαρμοσμένο χριστιανισμό (ορθοπραξία), θα παρουσιάσουμε άρθρο του κ. Αλεξ. Μ. Σταυρόπουλου επ. καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών που δημοσιεύτηκε στον “Εφημέριο” τεύχος 9 την 1 Μαΐου 1986, με τίτλο «ΣΥΝΑΞΗ ΑΓΑΠΗΣ» σελ. 143.

Το μοναδικό χρέος

«Ενορίες της σκλαβωμένης Αθήνας» θα ’πρεπε να επιγράψουμε καλύτερα το κείμενο που παραθέτουμε στη στήλη των «Περιπλανήσεων», έτσι όπως ακριβώς ο αγωνιστής Παναγής Σκουζές ονομάζει το «Χρονικό» του. Φέτος, 190 χρόνια από το τέλος της φρικτής εκείνης τυρρανίας της Αθήνας που περιγράφει ο Σκουζές, αφήνουμε να πνεύσει λίγο από εκείνο το αδούλωτο πνεύμα, που έπνεε στις καρδιές των Αθηναίων. 

Χρεωμένοι οι ίδιοι, από κεφαλής μέχρι ονύχων στον ξένο κατακτητή, δεν ξεχνούσαν, εκείνες τις δύσκολες ώρες, ότι μοναδικό χρέος, μοναδική οφειλή τους ήταν ν’ αγαπάει ο ένας τον άλλο (Ρωμαίους ιγ΄ 8). Αυτή την αλληλεγγύη, αυτή την φιλαδελφία ως ζωντανή ενοριακή πράξη, βλέπουμε να ξετυλίγεται μπροστά μας μέσα από τις γραμμές ολίγων παραγράφων του χρονικού. Αυτή την κοινότητα, την κατά κάποιο τρόπο «συγκλήρωση του βίου παντός» πραγματοποιούσαν οι αθηναϊκές ενορίες σύμφωνα με τη μαρτυρία του Παναγή Σκουζέ.

Πολιτισμός αγάπης

Αυτή η «σύναξη αγάπης» γύρω από το Ναό, που τόσο όμορφα αναπαριστά το προοπτικό σχέδιο του Ι. Τραυλού (1964) της Εκκλησίας του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, Εκκλησίας μεταβυζαντινής του 16ου αιώνα στη βόρεια πλευρά του Αρείου Πάγου, θέτει καίρια ερωτήματα για την άσκηση του ενοριακού κοινοτικού πνεύματος στην εποχή μας. Η Αθήνα, ως πόλη συνεχούς θεολογικής και πολιτιστικής συμβολής, δεν είναι μόνο τίτλος Διεθνούς Συμποσίου της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στην πρωτεύουσα.

Η Αθήνα ήταν και μπορεί να είναι μια συνεχής μαρτυρία πολιτιστική, της οποίας οι προϋποθέσεις να είναι θεολογικές. Μαρτυρία ενός πολιτισμού της αγάπης, ενός πολιτισμού της κοινότητος, που ζυμώνεται σε πρωτογενείς σχέσεις μέσα στην Ενορία. Μ’ αυτόν τον τρόπο είναι ίσως δυνατό να εξακολουθήσει ν’ αναγνωρίζεται μόνιμα – και όχι μόνο ν’ ανακηρύσσεται άπαξ – ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης και των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ακόμα και των Οικονομικών.

Γιατί, τότε, αυτό το «Οικονομικών», δεν αντηχεί υποτιμημένο, αλλά «μετασχηματίζεται» στους ορίζοντες μιας αληθούς κοινοτικής οικονομίας. Αυτός, όμως, ο μετασχηματισμός απαιτεί επίπονο θεωρητικό και πρακτικό κάματο. Δεν αρκούν απλές λεκτικές υποδείξεις και πόθοι ευσεβείς. Όλοι καλούμεθα «με λογισμό και μ’ όνειρο» να συμβάλλουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Οι καιροί ου μενετοί.

Το Χρονικό γράφτηκε στα 1841. Την επιμέλεια και την αποκατάσταση των χειρογράφων έκανε ο Γ. Βαλέτας. Η παράθεση γίνεται από το Γ΄ Χειρόγραφο (1846-1847;), παράγραφοι 33-46, σ. 133-136. Αθήνα, εκδ. Α. Κολολού, 1948.

Για την παρουσίαση

Χ.Κ.