Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων,απόσπασμα από την ΙΔ΄Κατήχηση && ΚΔ΄- Λ΄
Η συνέχεια τώρα της διδασκαλίας της πίστεώς μας με παρακινεί να μιλήσω σχετικά με την Ανάληψη του Κυρίου. Αλλά η Χάρη του Θεού οικονόμησε να ακούσεις πλήρη τη διδαχή χθες που ήταν Κυριακή —όσο μπορούσε βέβαια να την παρουσιάσει η δική μου αδυναμία— στη Σύναξη που είχαμε, κατ' οικονομία της θείας Χάριτος, πάνω στα αναγνώσματα της ακολουθίας, η οποία περιείχε τα σχετικά με την άνοδο του Σωτήρα μας στους ουρανούς. Όσα λέγονταν ήταν για όλους, για το πλήθος όλο των πιστών, αλλά όμως ιδιαίτερα και για σένα που είσαι Κατηχούμενος. Εκείνο που έχει σημασία είναι το κατά πόσο πρόσεχες σ' αυτά που είπαμε χθες. Είναι βέβαιο ότι γνωρίζεις πως το Σύμβολο της Πίστεως, σ' ένα από τα άρθρα του, σε διδάσκει να πιστεύεις στον Κύριο που αναστήθηκε την τρίτη ημέρα και ανέβηκε στους ουρανούς και κάθισε στα δεξιά του Πατέρα. Νομίζω λοιπόν πως θα θυμάσαι πολύ καλά όσα είπαμε. Παρά ταύτα, σύντομα και επιγραμματικά και τώρα θα σου θυμίσω όσα είχαμε πει.
Να θυμάσαι το χωρίο των Ψαλμών που λέει με σαφήνεια: «Ἀνέβη ὁ Θεὸς ἐν ἀλαλαγμῷ (:Ανέβηκε θριαμβευτικά ο Θεός στον ουρανό εν μέσω αλαλαγμών» [Ψαλμ. 46, 6]. Να θυμάσαι ότι και οι θείες Δυνάμεις των Αγγέλων έλεγαν η μια στην άλλη: «Ἂρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν (:Ανοίξτε τις πύλες, ω άρχοντες)» [Ψαλμ. 23, 7] κ.τ.λ. Να θυμάσαι ακόμα και τον Ψαλμό που λέει: «Ἀνέβη εἰς ὕψος, ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν(:Ανέβηκε στου ουρανού το ύψος, αφού κατήγαγε αιώνιο θρίαμβο, αιχμαλώτισε πλήθος αιχμαλώτων)»[ βλ. Ψαλμ. 67, 19· πρβ. Εφεσ. 4, 8: «Διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις(:Κι επειδή ο ίδιος ο Χριστός διανέμει τα χαρίσματα, γι’ αυτό λέει και η Αγία Γραφή στους ψαλμούς: Όταν ο Χριστός με την Ανάληψή Του ανέβηκε ψηλά στον ουρανό, έδεσε αιχμάλωτους τους εχθρούς Του, δηλαδή τον σατανά και τον θάνατο, και έδωσε χαρίσματα στους ανθρώπους)»]. Να θυμάσαι και τον Προφήτη που είπε για τον Κύριο.«Ὁ οἰκοδομῶν εἰς τὸν οὐρανὸν τὴν ἀνάβασιν αὐτοῦ(: Ο Παντοκράτορας Κύριος είναι Εκείνος ο Οποίος οικοδομεί στον ουρανό την υψηλή κατοικία Του, θεμελιώνει και πραγματοποιεί τις υποσχέσεις του στους κατοίκους της γης)»[Αμ. 9, 6] και όλα τα άλλα που είπαμε χθες, για να απαντήσουμε στις αντιρρήσεις των Ιουδαίων.
Όταν λοιπόν αντιδρούν και παρουσιάζουν την ανάβαση του Σωτήρα στους ουρανούς σαν πράγμα αδύνατο, να θυμάσαι όσα έχουν λεχθεί για τη μετάθεση του προφήτη Αββακούμ. Αν τον Αββακούμ τον μετέφερε Άγγελος από την Ιουδαία στη Βαβυλώνα, κρατώντας τον από τα μαλλιά της κεφαλής του [πρβλ. Δαν. Βηλ 36: «Καὶ ἐπελάβετο ὁ ἄγγελος Κυρίου τῆς κορυφῆς αὐτοῦ καὶ βαστάσας τῆς κόμης τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ ἔθηκεν αὐτὸν εἰς Βαβυλῶνα ἐπάνω τοῦ λάκκου ἐν τῷ ῥοίζῳ τοῦ πνεύματος αὐτοῦ(:Τότε ο άγγελος Κυρίου τον έπιασε από την κεφαλή και αφού τον κράτησε από τα μαλλιά της κεφαλής του, τον μετέφερε αμέσως, με την ορμή και την ταχύτητα της ασώματης πνευματικής φύσεώς του, στη Βαβυλώνα και τον άφησε στο χείλος του στομίου του λάκκου των λιονταριών)»], πολύ περισσότερο ο Δεσπότης των Προφητών και των Αγγέλων είχε τη δυνατότητα να κάνει την άνοδό Του προς τον ουρανό από το Όρος των Ελαιών, ανεβασμένος στη νεφέλη, με τη δική Του δύναμη.
Όταν όμως κάνεις αυτές τις συσχετίσεις, να παρουσιάζεις όσα θαυμαστά στοιχεία είναι όμοια και στις δύο περιπτώσεις, αλλά να προσέχεις και να τονίζεις με έμφαση όσα στοιχεία φανερώνουν την υπεροχή του Δεσπότη, στον Οποίο οφείλονται τα θαύματα. Διότι αυτούς κάποιος άλλος τους βαστούσε, ο Κύριος όμως βαστάζει τα πάντα. Να θυμάσαι ότι τον Ενώχ τον μετέθεσε ο Θεός, ενώ ο Ιησούς αναλήφθηκε μόνος Του, αυτοδύναμα. Να θυμάσαι όσα είπαμε χθες περί του Ηλία, ότι ο Ηλίας δηλαδή αναλήφθηκε με πύρινο άρμα [πρβλ. Δ´ Βασ. 2, 11: «Καὶ ἐγένετο αὐτῶν πορευομένων, ἐπορεύοντο καὶ ἐλάλουν· καὶ ἰδοὺ ἅρμα πυρὸς καὶ ἵπποι πυρὸς καὶ διέστειλαν ἀνὰ μέσον ἀμφοτέρων, καὶ ἀνελήφθη Ἠλιοὺ ἐν συσσεισμῷ ὡς εἰς τὸν οὐρανόν(:Τότε συνέβη το εξής: Ενώ αυτοί βάδιζαν και συνομιλούσαν, ξαφνικά ιδού, παρουσιάστηκε άρμα πύρινο, που το έσερναν άλογα πύρινα και πέρασαν μεταξύ του Ηλία και του Ελισαίου και τους χώρισαν· και ο Ηλίας αναλήφθηκε μέσα σε ανεμοστρόβιλο προς τα πάνω, ως εις τον ουρανό)»], ενώ το άρμα με το οποίο αναλήφθηκε ο Χριστός δεν ήταν τέτοιο, αλλά το αποτελούσαν άπειρες στρατιές ουρανίων Δυνάμεων, που Τον συνόδευαν δοξολογώντας Τον [πρβλ. Ψαλμ. 67, 18: «Τὸ ἅρμα τοῦ Θεοῦ μυριοπλάσιον, χιλιάδες εὐθηνούντων· Κύριος ἐν αὐτοῖς ἐν Σινᾷ ἦν, ἐν τῷ ἁγίῳ(:Το άρμα επί του οποίου κάθεται ο ερχόμενος να κατοικήσει στη Σιών Θεός, σύγκειται από μυριάδες. Χιλιάδες αγγέλων και αγίων, που ευδαιμονούν και απολαμβάνουν πλήθος αγαθών, το αποτελούν. Ο Κύριος με τη δόξα αυτή και τη δύναμη, με την οποία ήταν άλλοτε ανάμεσά τους στο Σινά, έρχεται και τώρα στο άγιο κατοικητήριό Του)»].
Και ακόμα να παρατηρείς ότι ο Ηλίας αναλήφθηκε προς τα ανατολικά του Ιορδάνη, ενώ ο Χριστός προς τα ανατολικά του χειμάρρου των Κέδρων. Και ότι ο Ηλίας έφτασε «ὡς εἰς τὸν οὐρανόν(: μέχρι τον ουρανό)» (Δ´ Βασ. 2, 11), ενώ ο Ιησούς έφτασε «μέσα στον ουρανό και πάνω από τον ουρανό» [βλ. Μάρκ. 16, 19.: «Ὁ μὲν οὖν Κύριος μετὰ τὸ λαλῆσαι αὐτοῖς ἀνελήφθη εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐκάθισεν ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ(:Αφού λοιπόν ο Κύριος τούς μίλησε επανειλημμένα και τους είπε μεταξύ άλλων κι αυτά, αναλήφθηκε στον ουρανό και κάθισε στα δεξιά του Θεού Πατρός)»· πρβλ. Πράξ. 1, 11: «Οἳ καὶ εἶπον· ἄνδρες Γαλιλαῖοι, τί ἑστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; Οὗτος ὁ Ἰησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται, ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν(:Και τους είπαν: ‘’Άνδρες Γαλιλαίοι, γιατί στέκεστε και παρατηρείτε με βλέμμα ακίνητο στον ουρανό; Αυτός ο Ιησούς, που αναλήφθηκε από ανάμεσά σας στον ουρανό, θα έλθει με τον ίδιο τρόπο, με το σώμα Του δηλαδή και καθισμένος πάνω σε σύννεφο, όπως Τον είδατε και τώρα γεμάτοι θαυμασμό και κατάπληξη να πηγαίνει στον ουρανό’’)»].
Μια άλλη διαφορά είναι ότι ο μεν Ηλίας είπε στο μαθητή του τον Ελισαίο πως το Πνεύμα το Άγιο θα χαρίσει τα διπλά χαρίσματα [πρβλ. Δ´ Βασ. 2, 9: «Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ διαβῆναι αὐτοὺς καὶ Ἠλιοὺ εἶπε πρὸς Ἑλισαιέ· αἴτησαι τί ποιήσω σοι πρὶν ἢ ἀναληφθῆναί με ἀπὸ σοῦ. καὶ εἶπεν Ἑλισαιέ· γενηθήτω δὴ διπλᾶ ἐν πνεύματί σου ἐπ᾿ ἐμέ(: Τότε συνέβη το εξής: Όταν πέρασαν στην απέναντι όχθη, ο Ηλίας είπε προς τον Ελισαίο: ‘’Ζήτησε τι θέλεις να σου κάνω πριν αναληφθώ από κοντά σου στον ουρανό’’. Ο Ελισαίος απάντησε: ‘’Ας γίνει, σε παρακαλώ, σε εμένα διπλή η χάρη, η δωρεά του πνεύματος, που υπάρχει σε σένα’’)»], από όσα είχε ο ίδιος ο προφήτης Ηλίας. Ενώ ο Χριστός έδωσε στους Μαθητές Του τη δυνατότητα να λάβουν σε τέτοια πληρότητα το Άγιο Πνεύμα, ώστε, όχι μόνο να είναι οι ίδιοι γεμάτοι από Αυτό, αλλά με την επίθεση και μόνο των χεριών τους, να μεταδίδουν το Άγιο Πνεύμα σε όσους πιστεύουν [πρβλ. Πράξ. 8, 17: «Τότε ἐπετίθουν τὰς χεῖρας ἐπ᾿ αὐτούς, καὶ ἐλάμβανον Πνεῦμα Ἅγιον (:Τότε οι δύο απόστολοι έθεταν τα χέρια τους πάνω τους κι εκείνοι λάμβαναν το Άγιο Πνεύμα. Αυτό φαινόταν και αισθητώς, με τα έκτακτα χαρίσματα που μεταδίδονταν σε αυτούς)»]
Και όταν με αυτά τα επιχειρήματα παλέψεις προς τους Ιουδαίους, όταν νικήσεις, προβάλλοντας μαρτυρίες παρόμοιας σπουδαιότητας προς τις δικές τους, τότε να έλθεις πια στις μαρτυρίες που δείχνουν την υπεροχή της δόξας του Σωτήρα, ότι δηλαδή αυτοί είναι δούλοι, ενώ Εκείνος είναι Υιός του Θεού. Ένας τρόπος για να παρουσιάσεις αυτή την υπεροχή είναι να τους θυμίσεις ότι ο δούλος του Χριστού αρπάχτηκε μέχρι τον τρίτο ουρανό [πρβλ. Β´ Κορ. 12, 2: «Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων· εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ(:Γνωρίζω έναν άνθρωπο που βρίσκεται σε στενή σχέση και επικοινωνία με τον Χριστό. Ο άνθρωπος αυτός πριν από δεκατέσσερα χρόνια αρπάχθηκε και ανυψώθηκε μέχρι τον τρίτο ουρανό, όπου διαμένουν οι αγγελικές δυνάμεις. Δεν γνωρίζω όμως εάν ήταν με το σώμα του την ώρα εκείνη ή ήταν σε έκσταση, έξω από το σώμα του. Ο Θεός ξέρει)»].
Αν ο Ηλίας τώρα έφτασε μέχρι τον πρώτο και ο Παύλος ως τον τρίτο ουρανό (πρβλ. παραπάνω, Β´ Κορ. 12, 2), ο Χριστός έχει βέβαια αξιωθεί να απολαύσει μεγαλύτερη τιμή από εκείνους. Μην ντρέπεσαι να τονίσεις αυτά που αφορούν τους Αποστόλους. Δεν είναι κατώτεροι αυτοί από τον Μωυσή, ούτε έρχονται δεύτεροι, μετά από τους Προφήτες. Αλλά είναι καλοί ανάμεσα στους καλούς και ακόμα καλύτεροι από τους καλούς. Διότι ο Ηλίας μπορεί να αναλήφθηκε στον ουρανό, αλλά ο Πέτρος έχει τα κλειδιά της Βασιλείας των ουρανών, αφού είναι εκείνος που άκουσε από τον Κύριο:« Καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς(:Και θα σου δώσω την εξουσία να εισάγεις στη βασιλεία των ουρανών κάθε άνθρωπο άξιο να εισέλθει, και να αποκλείεις απ’ αυτήν κάθε ανάξιο. Και οποιοδήποτε αμάρτημα δέσεις και το διακηρύξεις ασυγχώρητο πάνω στη γη, θα είναι δεμένο και ασυγχώρητο και στους ουρανούς˙ ενώ οποιοδήποτε αμάρτημα λύσεις με συγχώρηση πάνω στη γη, θα είναι συγχωρημένο και στους ουρανούς”)» [ Ματθ. 16, 19]. Ο Ηλίας έφτασε μέχρι τον ουρανό μόνο, ο Παύλος όμως στον ουρανό και στον Παράδεισο —διότι έπρεπε οι Μαθητές του Ιησού να πάρουν μεγαλύτερη Χάρη— «καὶ ἤκουσεν ἄῤῥητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι κι άκουσε λόγια που κανένας άνθρωπος δεν έχει τη δύναμη να τα πει, κι ούτε επιτρέπεται να τα ξεστομίσει λόγω της ιερότητάς τους)» [Β´ Κορ. 12, 4]. Κατέβηκε όμως ο Παύλος από εκεί πάλι, όχι γιατί ήταν ανάξιος να παραμείνει στον τρίτο ουρανό, αλλά, αφού έζησε εκεί όσα είναι πάνω από την ανθρώπινη δύναμη, κατέβηκε φορτωμένος με μια τέτοια τιμή, δηλαδή να κηρύξει τον Χριστό και να πεθάνει γι' Αυτόν, ώστε να λάβει και το στεφάνι του μαρτυρίου. Παρέλειψα βέβαια τώρα τα υπόλοιπα, τα οποία κυρίως είχαν συγκροτήσει τη χθεσινή κυριακάτικη σύναξη. Αλλά για τους συνετούς ακροατές είναι αρκετή και μόνο η υπενθύμιση ορισμένων στοιχείων, για να ολοκληρώσουν μέσα τους τη σωστή αντίληψη των πραγμάτων.
Φέρε στον νου σου και όσα έχω πει πολλές φορές για το ότι ο Υιός κάθισε στα δεξιά του Πατέρα [πρβλ. Ψαλμ. 109, 1: «Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου(:Είπε ο Κύριος και Θεός στον Κύριό μου Μεσσία· κάθισε στα δεξιά μου δοξαζόμενος και απολαμβάνοντας ίση τιμή με εμένα, έως ότου θέσω τους εχθρούς σου σαν άλλο στήριγμα, που θα πατούν επάνω τα πόδια σου)»· βλ. και Ματθ. 22, 44-45: «Πῶς οὖν Δαυΐδ ἐν Πνεύματι Κύριον αὐτὸν καλεῖ λέγων,εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου; εἰ οὖν Δαυΐδ καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱός αὐτοῦ ἐστι;(:Πώς λοιπόν ο Δαβίδ εμπνεόμενος από το Άγιο Πνεύμα τον ονομάζει Κύριο, όταν λέει: ‘’Είπε ο Κύριος και Θεός στον Κύριό μου Χριστό: «Κάθισε στον θρόνο μου στα δεξιά μου, ωσότου θέσω τους εχθρούς σου σαν υποστήριγμα που θα ακουμπούν και θα πατούν επάνω τα πόδια σου». Αλλά οι παππούδες δεν ονομάζουν ποτέ κυρίους τους τα εγγόνια τους και τα δισέγγονά τους. Ούτε στέκει ποτέ να προσφωνούν οι πρόγονοι τους απογόνους τους ‘’κυρίους’’. Εάν λοιπόν ο Δαβίδ τον ονομάζει Κύριο, πώς είναι υιός και απόγονός του; Αυτό σημαίνει ότι ο Μεσσίας δεν είναι μόνο υιός του Δαβίδ, αλλά και υιός του Θεού, και γι’ αυτό είναι και κύριος του Δαβίδ)»], για να συνεχίσουμε έτσι την ανάλυση του «Πιστεύω» μας που λέει.
«Και ανέβηκε στους ουρανούς και κάθισε στα δεξιά του Πατέρα». Δεν πρέπει και δεν είναι ανάγκη καμιά, να εξετάσουμε εξεζητημένα το πώς είναι ο θρόνος που κάθεται ο Υιός δεξιά του Πατέρα, διότι είναι κάτι το ακατάληπτο. Ούτε πάλι να ανεχόμαστε αυτούς που κακώς λένε ότι μετά τη Σταύρωση και την Ανάσταση και την άνοδό Του στον ουρανό, άρχισε να κάθεται στα δεξιά του Πατέρα ο Υιός. Διότι δεν πήρε το θρόνο επειδή προόδευσε, αλλά τον θρόνο τον είχε και τον έχει «αΐδια» και μαζί με την άναρχη και προαιώνια ύπαρξή Του. Αυτόν το θρόνο, πριν να γίνει ακόμα η ένσαρκη παρουσία του Σωτήρα, τον είχε δει ο προφήτης Ησαΐας και είπε: «Καὶ ἐγένετο τοῦ ἐνιαυτοῦ, οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας ὁ βασιλεύς, εἶδον τὸν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπῃρμένου, καὶ πλήρης ὁ οἶκος τῆς δόξης αὐτοῦ(:Και συνέβη κατά το έτος εκείνο κατά το οποίο πέθανε ο βασιλιάς Οζίας, είδα με τα μάτια της διανοίας, σε έκσταση προφητική, τον Κύριο να κάθεται σε θρόνο υψηλό και σηκωμένο επάνω· και είδα ακόμη να είναι γεμάτος από την απερίγραπτη θεία δόξα ο Ναός Του στον ουρανό)» [Ησ. 6, 1] κ.τ.λ.
Τον Θεό-Πατέρα, όπως ξέρουμε, κανείς δεν Τον είδε ποτέ[πρβλ. Ιωάν. 1, 18: «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε· ὁ μονογενὴς υἱὸς ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο(:Και ήταν φυσικό από τον Χριστό να λάβουμε την τέλεια αποκάλυψη της αλήθειας· διότι τον Θεό δεν Τον έχει δει κανείς ποτέ. Ο Υιός, που μόνο Αυτός γεννήθηκε από την ουσία του Πατρός και είναι μέσα στους κόλπους του αχώριστος πάντοτε από Αυτόν, Εκείνος μας εξήγησε και μας γνώρισε τον Θεό)»]. Αυτός λοιπόν που εμφανίστηκε στον Προφήτη ήταν ο Υιός. Και ο Ψαλμωδός λέει: «Ἕτοιμος ὁ θρόνος σου ἀπὸ τότε, ἀπὸ τοῦ αἰῶνος σὺ εἶ(: Εδραίος και αδιάσειστος είναι ο θρόνος σου ανέκαθεν και από τότε που δημιουργείτο εκ του μηδενός ο κόσμος· από την άναρχη και άχρονη αιωνιότητα υπάρχεις Εσύ)» [Ψαλμ. 92, 2]. Αλλά όμως, αν και υπάρχουν πολλές μαρτυρίες γι' αυτό το θέμα, επειδή προχώρησε η ώρα, θα αρκεστούμε μόνο σ' αυτές.
Τώρα λοιπόν πρέπει να σας αναφέρω λίγα, από εκείνα τα πολλά που έχουν λεχθεί, για το ότι ο Υιός κάθεται στα δεξιά του Πατέρα. Πρώτα-πρώτα ο εκατοστός ένατος Ψαλμός λέει με σαφήνεια: «Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου(:Είπε ο Κύριος και Θεός στον Κύριό μου Μεσσία· κάθισε στα δεξιά μου δοξαζόμενος και απολαμβάνοντας ίση τιμή με εμένα, έως ότου θέσω τους εχθρούς σου σαν άλλο στήριγμα, που θα πατούν επάνω τα πόδια σου)» [Ψαλμ. 109, 1]. Επικυρώνοντας δε ο Σωτήρας μας αυτά τα λόγια του Ψαλμού, λέει στα Ιερά Ευαγγέλια ότι ο Δαβίδ δεν τα είπε μονάχος του, αλλά από έμπνευση του Αγίου Πνεύματος: «Πῶς οὖν Δαυΐδ ἐν Πνεύματι Κύριον αὐτὸν καλεῖ λέγων,εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου; εἰ οὖν Δαυΐδ καλεῖ αὐτὸν Κύριον, πῶς υἱός αὐτοῦ ἐστι;(:Πώς λοιπόν ο Δαβίδ εμπνεόμενος από το Άγιον Πνεύμα τον ονομάζει Κύριο, όταν λέει: ‘’Είπε ο Κύριος και Θεός στον Κύριό μου Χριστό: «Κάθισε στον θρόνο μου στα δεξιά μου, ωσότου θέσω τους εχθρούς σου σαν υποστήριγμα που θα ακουμπούν και θα πατούν επάνω τα πόδια σου». Αλλά οι παππούδες δεν ονομάζουν ποτέ κυρίους τους τα εγγόνια τους και τα δισέγγονά τους. Ούτε στέκει ποτέ να προσφωνούν οι πρόγονοι τους απογόνους τους ‘’κυρίους’’. Εάν λοιπόν ο Δαβίδ τον ονομάζει Κύριο, πώς είναι υιός και απόγονός του; Αυτό σημαίνει ότι ο Μεσσίας δεν είναι μόνο υιός του Δαβίδ αλλά και Υιός του Θεού, και γι’ αυτό είναι και κύριος του Δαβίδ)»κ.τ.λ.[Ματθ. 22, 43-44].
Και πάλι στις Πράξεις των Αποστόλων, την ημέρα της Πεντηκοστής, «σταθεὶς δὲ Πέτρος σὺν τοῖς ἕνδεκα (:αφού σηκώθηκε τότε ο Πέτρος, στάθηκε σε κάποιο κατάλληλο σημείο μαζί με τους άλλους έντεκα αποστόλους)» [Πράξ. 2, 14 κ.ε.] και συνομιλούσε με τους Ισραηλίτες, αυτήν τη μαρτυρία που βρίσκεται στον εκατοστό ένατο Ψαλμό, ανέφερε αυτήν ακριβώς την ίδια, όμοια και απαράλλακτα.
Ας αναφέρουμε όμως μερικές μαρτυρίες ακόμα για το ίδιο θέμα, ότι δηλαδή ο Υιός κάθεται στα δεξιά του Πατέρα. Λοιπόν βρίσκουμε στο κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο: «Πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως (: Όμως σας λέω ότι σύντομα θα δείτε τον υιό του ανθρώπου, τον Θεάνθρωπο Μεσσία, να κάθεται στα δεξιά του παντοδύναμου Θεού και να έρχεται πάνω στα σύννεφα του ουρανού ως ένδοξος Κριτής)» [Ματθ. 26, 64]. Παρόμοια με αυτά μας λέει και ο απόστολος Πέτρος, γράφοντας: «δι᾿ ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅς ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ,πορευθεὶς εἰς οὐρανόν(:δυνάμει της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού, ο Οποίος κάθεται τώρα στα δεξιά του Θεού, αφού πήγε μέσω της Αναλήψεώς Του στον ουρανό)» [Α´ Πετρ. 3, 21-22]. Και ο απόστολος Παύλος στην Επιστολή που έγραψε προς τους Ρωμαίους, λέει: «Τίς ὁ κατακρίνων; Χριστὸς ὁ ἀποθανών, μᾶλλον δὲ καὶ ἐγερθείς, ὃς καί ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν(: Ποιος θα μας κατακρίνει και ποιανού η καταδικαστική απόφαση εναντίον μας θα μπορέσει να σταθεί; Κανενός· διότι ο Χριστός και όχι κανείς άλλος πέθανε για μας. Και όχι μόνο αυτό, αλλά, πολύ περισσότερο, και αναστήθηκε από τους νεκρούς για μας. Αυτός και είναι ενθρονισμένος στα δεξιά του Θεού και μεσιτεύει στον Πατέρα του για χάρη μας)» [Ρωμ. 8, 34].
Στην επιστολή του επίσης προς τους Εφεσίους είπε: «Καὶ τί τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ, ἣν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ ἐγείρας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις(:Να γνωρίσετε ακόμη και πόσο αφάνταστα και υπερβολικά μεγάλη είναι η δύναμή Του, με την οποία ενισχύει και βοηθά εμάς που πιστεύουμε. Είναι η δύναμη αυτή ανάλογη με την ενέργεια της παντοδύναμης ισχύος Του, την οποία φανέρωσε δραστική στον Ιησού Χριστό, όταν Τον ανέστησε από τους νεκρούς και Τον έβαλε να καθίσει στα δεξιά Του επάνω στους επουράνιους κόσμους)» κ.τ.λ. [Εφεσ. 1, 19-20]. Και τους Κολασσαείς έτσι τους δίδαξε: «Εἶ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος(:Εάν λοιπόν αναστηθήκατε μαζί με τον Χριστό στο βάπτισμα, πρέπει να επιδιώκετε τα άνω, δηλαδή τα επουράνια, τα οποία βρίσκονται εκεί που είναι ο Χριστός καθισμένος στα δεξιά του Θεού)» [πρβλ. Κολ. 3, 1].
Στην επιστολή του δε προς τους Εβραίους λέει: «δι᾿ ἑαυτοῦ καθαρισμὸν ποιησάμενος τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς(:Αυτός, αφού έγινε άνθρωπος και με τη θυσία του αίματός του καθάρισε ο ίδιος τις αμαρτίες μας, κάθισε στα δεξιά της μεγαλειότητος του Πατρός˙ τιμήθηκε δηλαδή και δοξάσθηκε από τον Θεό και ως άνθρωπος. Και ανυψώθηκε υψηλότερα απ’ όλη την κτίση, διότι κάθισε και ως άνθρωπος στον ίδιο τον θρόνο του Πατρός)» [Εβρ. 1, 3]. Και πάλι σε άλλο σημείο: «Πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέλων εἴρηκέ ποτε· κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου;(: Σε ποιον άλλωστε από τους αγγέλους έχει πει ποτέ ο επουράνιος Πατέρας: ‘’Κάθισε τώρα μετά την Ανάληψή σου στα δεξιά μου, ωσότου υποτάξω τους εχθρούς σου, βάζοντάς τους κάτω από τα πόδια σου ως υποπόδιο πάνω στο οποίο θα πατάς, για να έχεις αιωνίως αδιαφιλονίκητη την εξουσία;’’. Σε κανέναν)» [Εβρ. 1, 13· πρβ. παραπάνω και Ψαλμ. 109, 1].
Και πάλι: «Αὐτὸς δὲ μίαν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν προσενέγκας θυσίαν εἰς τὸ διηνεκὲς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, τὸ λοιπὸν ἐκδεχόμενος ἕως τεθῶσιν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ(:Αντίθετα όμως ο Ιησούς Χριστός, αφού πρόσφερε μία θυσία για την άφεση των αμαρτιών του κόσμου, κάθισε για πάντα στα δεξιά του Θεού και δεν υπάρχει πλέον ανάγκη να προσφέρει άλλη θυσία. Από τότε και στο εξής περιμένει, ωσότου υποταχθούν οι εχθροί του κάτω από τα πόδια του ως υποπόδιο και κατανικηθούν τελειωτικά)» [Εβρ. 10, 12-13]. Και αλλού: «Ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν, ὃς ἀντὶ τῆς προκειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινε σταυρόν, αἰσχύνης καταφρονήσας, ἐν δεξιᾷ τε τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ κεκάθικεν(:Και πουθενά αλλού ας μη στρέφουμε τα βλέμματά μας και την προσοχή μας παρά μόνο στον Ιησού, που είναι ο αρχηγός και θεμελιωτής της πίστεώς μας και μας τελειοποιεί σ’ αυτήν. Αυτός για τη χαρά που είχε μπροστά Του και θα δοκίμαζε όταν με το πάθημά Του θα έσωζε πολλούς, υπέμεινε σταυρικό θάνατο και περιφρόνησε την ντροπή και την ατίμωση του θανάτου αυτού. Γι’ αυτό και έχει καθίσει τώρα στα δεξιά του θρόνου του Θεού)» [Εβρ. 12, 2].
Υπάρχουν βέβαια και άλλες μαρτυρίες που μαρτυρούν ότι ο θρόνος του Μονογενούς Υιού είναι στα δεξιά του Θεού-Πατέρα, αλλά προς το παρόν ας είναι αρκετές αυτές, αφού πάλι σας υπενθυμίσω αυτό που σας είπα και προηγουμένως, ότι δηλαδή δεν πήρε την αξία να καθίσει σ' αυτόν τον θρόνο, μετά την ένσαρκη παρουσία Του ο Μονογενής Υιός του Θεού και Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, αλλά πάντοτε, προ πάντων των αιώνων, κατείχε αυτή τη θέση, στα δεξιά του Πατέρα.
Και είθε λοιπόν Αυτός ο Θεός, ο Πατέρας του Χριστού και ο Κύριός μας, Ιησούς Χριστός, Αυτός που κατέβηκε στη γη και ανέβηκε πάλι στον ουρανό [πρβλ. Εφεσ. 4, 10: ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα(:Ο Χριστός που κατέβηκε, είναι ο Ίδιος που και ανέβηκε επάνω απ’ όλους τους ουρανούς, για να γεμίσει με την παρουσία Του και τις δωρεές Του τα πάντα)»] και κάθεται στον θρόνο μαζί με τον Πατέρα, να φυλάξει τις ψυχές σας, ώστε να διατηρήσετε αδιάσειστη και αναλλοίωτη την ελπίδα σας στον Αναστημένο Χριστό. Αυτός, είθε να συναναστήσει και σας από τη νέκρα των αμαρτημάτων, να σας χαρίσει την επουράνια Βασιλεία Του, να σας καταξιώσει να αρπαγείτε μέσα σε νεφέλες προς προϋπάντηση του Κυρίου στον αέρα [πρβλ. Α´ Θεσ. 4, 17: «Ἒπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα(:Έπειτα εμείς που θα είμαστε τότε ακόμη στη ζωή, συγχρόνως και μαζί με αυτούς θα αρπαχτούμε με σύννεφα για να προϋπαντήσουμε τον Κύριο μετέωροι στον αέρα, μεταξύ ουρανού και γης. Κι έτσι, αφού ανεβούμε μαζί Του στον ουρανό, θα είμαστε πάντοτε μαζί με τον Κύριο)»], τον κατάλληλο καιρό. Και μέχρι να έρθει ο καιρός εκείνος, της δεύτερης ένδοξης παρουσίας Του, είθε να γράψει τα ονόματα όλων στο βιβλίο των σωσμένων και αφού τα γράψει, να μην τα σβήσει ποτέ πια. Διότι πολλών τα ονόματα σβήνονται, αυτών βέβαια που αφήνουν την ορθή πίστη [πρβλ. Ψαλμ. 68, 29: «Ἐξαλειφθήτωσαν ἐκ βίβλου ζώντων καὶ μετὰ δικαίων μὴ γραφήτωσαν(:Ας σβηστούν ολότελα τα ονόματά τους από το βιβλίο όσων έχουν σωθεί, οι οποίοι θα ζήσουν αιώνια και ας μην καταγραφούν μαζί με τους δίκαιους)»· Αποκ. 3, 5: «Ὁ νικῶν οὗτος περιβαλεῖται ἐν ἱματίοις λευκοῖς, καὶ οὐ μὴ ἐξαλείψω τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκ τῆς βίβλου τῆς ζωῆς, καὶ ὁμολογήσω τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ πατρός μου καὶ ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ(:Εκείνος που θα νικά πάντοτε, θα περιβληθεί έτσι με ρούχα λευκά και φωτεινά. Και εγώ δεν θα σβήσω ποτέ το όνομά του από το βιβλίο της αιώνιας και ουράνιας ζωής. Και θα ομολογήσω το όνομά του μπροστά στον Πατέρα μου και μπροστά στους αγγέλους του, αναγνωρίζοντάς τον ως πρόσωπο δικό μου και αγαπητό μου)»].
Να δώσει δε σε όλους σας τον φωτισμό να πιστεύετε σ' Εκείνον που αναστήθηκε και να περιμένετε ότι Αυτός που ανέβηκε, θα έρθει πάλι. Θα έρθει όμως, όχι από τη γη —πρόσεξε να ασφαλίσεις τον εαυτό σου από τους πλάνους που πρόκειται να έρθουν μελλοντικά. Να περιμένετε Αυτόν που κάθεται άνω και συγχρόνως είναι παρών εδώ, μαζί με μας, ο Οποίος βλέπει του καθενός την τάξη και τη σταθερότητα της πίστεως [πρβλ. Κολ. 2, 5: «Ἐἰ γὰρ καὶ τῇ σαρκὶ ἄπειμι, ἀλλὰ τῷ πνεύματι σὺν ὑμῖν εἰμι, χαίρων καὶ βλέπων ὑμῶν τὴν τάξιν καὶ τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως ὑμῶν(:Εγώ όμως σας ξέρω καλά κι έχω την πεποίθηση ότι δεν θα εξαπατηθείτε. Διότι, αν και απουσιάζω σωματικά, με το πνεύμα μου όμως είμαι μαζί σας και χαίρομαι που βλέπω την ευταξία σας και τη σταθερότητα της πίστεώς σας στον Χριστό)»]. Μη νομίσεις δηλαδή, ότι, επειδή τώρα δεν είναι παρών με το σώμα, δεν είναι και με το πνεύμα. Εδώ είναι ανάμεσά μας και ακούει όσα λέγονται γι' Αυτόν και βλέπει όσα εσύ σκέπτεσαι, και γνωρίζει πολύ καλά όλες —και τις πιο κρυφές επιθυμίες σου— και ερευνάει τα βάθη της καρδιάς σου [πρβλ. Ψαλμ.7,10: «Συντελεσθήτω δὴ πονηρία ἁμαρτωλῶν καὶ κατευθυνεῖς δίκαιον, ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς ὁ Θεός(:Ας λάβει πέρας και ας εξαφανιστεί λοιπόν η πονηρία των αμαρτωλών. Και τότε, Εσύ, Θεέ μου, που γνωρίζεις τα κρυμμένα ελατήρια των ανθρώπων, διότι εξετάζεις τις σκέψεις τους που βρίσκονται στα βάθη των καρδιών τους και τα απόκρυφα συναισθήματά τους που βρίσκονται μέσα στους νεφρούς, θα οδηγήσεις τον δίκαιο ανενόχλητο και ανεμπόδιστο από αντιδράσεις, στον ευθύ δρόμο της αρετής)»· Αποκ. 2, 23: «Καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς ἀποκτενῶ ἐν θανάτῳ, καὶ γνώσονται πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ ἐρευνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας, καὶ δώσω ὑμῖν ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα ὑμῶν(:Και τα παιδιά αυτής της ψευδοπροφήτιδος θα τα εξολοθρεύσω με θανατικό. Κι έτσι θα μάθουν οι Εκκλησίες από αυτά τα πράγματα ότι Εγώ είμαι Αυτός που ερευνώ νεφρούς και καρδιές, δηλαδή τα πιο απόκρυφα βάθη της ψυχής του ανθρώπου˙ και θα δώσω στον καθένα σας ανάλογα με τα έργα σας)»]. Αυτός που είναι και τώρα έτοιμος εκείνους που πλησιάζουν στο Βάπτισμα και όλους εσάς να σας οδηγήσει στον Πατέρα με το Άγιό Του Πνεύμα και να πει:« Ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία, ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός(:Να, εδώ είμαι εγώ και τα παιδιά, που μου έδωσε ο Θεός)» [Ησ. 8, 18]. Σ' Αυτόν ανήκει η δόξα στους αιώνες. Αμήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
· «Κατηχήσεις Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων», Κατήχηση φωτιζομένων ΙΔ΄, && κδ΄-λ΄, σελ. 426-435, εκδ. Ετοιμασία, Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα, 1999.
· Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
· Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
· Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
· Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016.
· http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
· http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
· http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm