Θεῖον δι’ ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ Ζαχαρίας,
Ὥσπερ τις ἀμνὸς σφάττεται ναοῦ μέσον.
Πέμπτῃ Ζαχαρίαν δαπέδῳ σφάξαν παρὰ νηοῦ.
Ο
Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη,
βασιλιά της Ιουδαίας. Κατά τη γνώμη του Χρυσοστόμου, καθώς και άλλων
Πατέρων της Εκκλησίας, ο Ζαχαρίας δεν ήταν απλός Ιερέας, αλλά αρχιερέας
που έμπαινε στα άγια των αγίων. Σύζυγο είχε την Ελισάβετ και δεν είχαν
παιδί.
Κάποια μέρα λοιπόν, την ώρα του θυμιάματος μέσα στο
θυσιαστήριο, είδε άγγελο Κυρίου που του ανήγγειλε ότι θα αποκτούσε γιο
και θα ονομαζόταν Ιωάννης. Ο Ζαχαρίας σκίρτησε από χαρά, αλλά
δυσπίστησε. Η γυναίκα του ήταν στείρα και γριά, πώς θα γινόταν αυτό που
άκουγε; Τότε ο άγγελος του είπε ότι θα μείνει κωφάλαλος μέχρι να
πραγματοποιηθεί η βουλή του Θεού.
Βέβαια, η χάρη αυτή έγινε από το Θεό στο Ζαχαρία, διότι της ήταν «δίκαιος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενος ἐν πάσαις ταὶς ἐντολαὶς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτος» (Λουκά, α' 6.). Ήταν, δηλαδή, δίκαιος μπροστά στο Θεό και ζούσε σύμφωνα με της της εντολές και τα παραγγέλματα του Κυρίου, άμεμπτος από κάθε σοβαρή ενοχή.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσήφ.
Ἱερωσύνης
στολισμόν, περιβαλλόμενος σοφέ, κατὰ τὸν νόμον τοῦ Θεού, ὁλοκαυτώματα
δεκτά, ἱεροπρεπῶς προσενήνοχας Ζαχαρία· καὶ γέγονας φωστήρ, καὶ θεατὴς
μυστικῶν, τὰ σύμβολα ἐν σοί, τὰ τῆς χάριτος, φέρων ἐκδήλως πάνσοφε, καὶ
ξίφει ἀναιρεθεὶς ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, Χριστοῦ Προφῆτα, σὺν τῷ Προδρόμῳ,
πρέσβευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὁ
Προφήτης σήμερον, καὶ ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου, Ζαχαρίας προύθηκεν, ὁ τοῦ
Προδρόμου γενέτης, τράπεζαν τῆς αὐτοῦ μνήμης Πιστοὺς ἐκτρέφων, πόμα τε
δικαιοσύνης τούτοις κεράσας. Διὸ τοῦτον εὐφημοῦμεν, ὡς θεῖον μύστην Θεοῦ
τῆς χάριτος.
Άγιος Αβδαίος επίσκοπος Περσίας
Ῥάβδων ἀκάνθας Μάρτυς Ἀβδαῖος φέρει,
Στεφθέντα τιμῶν ταῖς ἀκάνθαις Δεσπότην.
Βλέπε βιογραφικό του σημείωμα στις 31 Μαρτίου όπου επαναλαμβάνεται η μνήμη του Αγίου Αβδαίου σαν Άγιος Αυδάς.
Άγιοι Μέδιμνος, Ουρβανός, Θεόδωρος και Ογδόντα Ιερείς και Διάκονοι
Eις τον Mέδιμνον.
Ὕδωρ διελθὼν ψαλμικῶς καὶ πῦρ ἅμα,
Λέγει Μέδιμνος, εἰς ἀναψυχὴν φθάνω.
Eις τον Oυρβανόν και Θεόδωρον.
Σὺν Οὐρβανῷ δὲ καὶ Θεόδωρος μέγας,
Ἆθλον τὸν αὐτὸν ἐκτελεῖ τῷ Μεδίμνῳ.
Eις τους ογδοήκοντα Iερείς και Λευΐτας.
Ὀκτὰς δεκαπλῆ τῶν καθιερωμένων,
Πρὸς πῦρ, ὕδωρ τε καρτερῶς ἐκαρτέρει.
Οι Άγιοι αυτοί διώχθηκαν από τον Αρειανόφιλο βασιλιά Ουάλεντα (364 μ.Χ.) και αφού υπέφεραν πολλά βάσανα και ταλαιπωρίες, τελικά τους έβαλαν μέσα σε πλοίο και τους άφησαν στ' ανοιχτά της θάλασσας. Όταν έφτασαν στον Αστακινό κόλπο, οι Αρειανοί έστειλαν δικούς τους ανθρώπους με μια βάρκα και έβαλαν φωτιά στο πλοίο. Έτσι όλοι αυτοί οι Άγιοι, παραδόθηκαν ανήμποροι στις φλόγες της φωτιάς και στο βυθό της θάλασσας (35ος τόμος Migne).
Άγιος Πέτρος ο Απόστόλος ο «ἐν τῷ Ἀθήρᾳ»
Πολλά χρεών τιμάν σε τον μέγαν Πέτρον,
Ως πολλά τιμήσαντα Xριστόν Δεσπότην.
Οι ορθόδοξοι κάτοικοι της πόλεως Μπρεστ άρχισαν να δημιουργούν εκκλησιαστικές κοινότητες με σκοπό την υπεράσπιση της Ορθοδοξίας, επειδή τα ανώτερα πρόσωπα της Ορθοδόξου Εκκλησίας τα καθόριζε ο κράλης της Πολωνίας, δεν είχαν σταθερή πίστη, ζούσαν με κοσμικό τρόπο, δεν μπορούσαν να αντιδράσουν στην βούληση της κρατικής εξουσίας, αλλά και με την θέλησή τους βοηθούσαν για την πραγματοποίηση των σκοπών της Ουνίας. Αυτοί οι ιεράρχες υπέγραψαν την παράνομη Ουνία το 1596 μ.Χ. στο Μπρεστ.
Ο Άγιος Αθανάσιος γεννήθηκε αυτή την εποχή το 1597 μ.Χ. στο Μπρεστ. Η οικογένειά του ήταν μέλος της Ορθόδοξης Κοινότητος Μπρεστ. Ο Αθανάσιος έλαβε υψηλή μόρφωση, έμαθε ρωσικά, πολωνικά, ελληνικά και λατινικά. Σε ηλικία 30 χρόνων ήρθε στο Μοναστήρι του Αγίου Πνεύματος στο Βίλνο, και από εκεί τον μετέφεραν στο μοναστήρι Κουπιάτσκι. Στο δρόμο ο Αθανάσιος συνάντησε ένα ανάπηρο, τον πήρε στην πλάτη του, και αυτός τον εδίδαξε την νοερά αδιάλειπτη προσευχή του Χριστού. Στο μοναστήρι Κουπιάτσκι υπήρχε θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία εμφανίστηκε σ' αυτόν τον τόπο το 1182 μ.Χ. Αυτή η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας είχε διαδραματίσει μεγάλη επίδραση στην ζωή του Οσίου Αθανασίου. Μία φορά άκουσε ο Άγιος φωνή από την εικόνα της Παναγίας που τον είπε να πάει στην Μόσχα για να πάρει από τον αυτοκράτορα της Ρωσίας βοήθεια, όπως και έγινε. Όταν γύρισε από την Μόσχα κατά παράκληση των αδελφών της Μονής έγινε ηγούμενος στο Μοναστήρι του Αγίου Συμεών στο Μπρεστ.
Το 1647 μ.Χ. πήγε στην Βαρσοβία, στον κράλη της Πολωνίας Βλαδισλάβ και με τις προσπάθειές του πέτυχε να δοθούν όλα τα προνόμια στις ορθόδοξες κοινότητες του Μπρεστ, ως και την εξασφάλιση της ελευθερίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Στο γράμμα όμως του Κράλη οι τοπικές αρχές του Μπρεστ απήντησαν: Να γίνετε όλοι ουνίτες και τότε όλα θα κάνουμε δωρεάν. Η ανώτατη ορθόδοξη ιεραρχία της Βαρσοβίας δεν ενδιαφέρθηκε για την υπόθεση αυτή. Ο Αθανάσιος μόνος, με στενοχώρια και λύπη προσευχόταν στο Θεό. Μια φορά και ενώ ο Όσιος διάβαζε τον Ακάθιστο ύμνο άκουσε φωνή της Παναγίας, που έλεγε: Αθανάσιε πήγαινε και έλεγξε τώρα, την δικαιοσύνη στην Βουλή, με την βοήθεια της δικής μου εικόνας Κουπιατίσκοϊ, ομιλώντας για την δίκαιη τιμωρία του Θεού, που θα έρθει, εάν δεν αλλάξει πολιτική κατά της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ας καταδικάσουν πρώτα απ' όλα την Ουνία, εδώ είναι η πρώτη ανάγκη, και τότε και γι' αυτούς ακόμη όλα θα είναι καλά.
Κατά την θέληση της Παναγίας ο Όσιος έδωσε για όλα τα μέλη της βουλής μικρές εικόνες της Παναγίας, που περιείχαν λόγια για τον κίνδυνο της τιμωρίας τους, διότι επροστάτευαν την Ουνία και καταπίεζαν τους ορθοδόξους, και στην συνέχεια μίλησε με θάρρος υπέρ της Ορθοδόξου Πίστεως κατά την παρουσία του κράλη.
Λόγω της παρουσίας του στην Βουλή ο Όσιος Αθανάσιος υπέφερε πολλά από τους συνθηκολογήσαντας με τους Ουνίτας Ορθοδόξους Ιεράρχας. Τον έλεγαν τρελλόν, τον έβαλαν στην φυλακή, τον έπαυσαν από ιερέα και τον έστειλαν για δίκη στον Μητροπολίτη του Κιέβου Πέτρο Μογίλα. Ο μητροπολίτης δικαίωσε τον Αθανάσιο και έκρινε την απόφαση της Βαρσοβίας άδικη.
Ο Αθανάσιος γύρισε στο μοναστήρι και ζούσε με ησυχία και προσευχή την κατά Θεό πολιτεία. Αλλά άκουσε ακόμη μία φορά φωνή της Παναγίας, η οποία του έλεγε να πάει και πάλι στην Βουλή και να μιλήσει αντί της Ουνίας, για τους Ρωμαιοκαθολικούς. Δεν πρόλαβε όμως να πάει στην Βουλή, τον έπιασαν, τον φυλάκισαν και τον μετέφεραν στην Βαρσοβία. Άδικα τον υποπτεύθηκαν για συνεργασία με την Μόσχα.
Από την φυλακή έγραψε γράμμα στον κράλη της Πολωνίας, στον οποίον έλεγε για τους διωγμούς της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του θύμισε την υπόσχεσή του, όταν έγινε κράλης, ότι θα βοηθήσει την Ορθόδοξη Εκκλησία....
Ο κράλης απεφάσισε να ελευθερωθεί ο Αθανάσιος, μόνο στην περίπτωση που θα τον πάρει μαζί του ο Μητροπολίτης Κιέβου. Μετά τον θάνατον του Μητροπολίτου Κιέβου Πέτρου Μογίλα, 1647 μ.Χ., ο Αθανάσιος ήλθε στο μοναστήρι του. Την 1 Ιουλίου του 1648 μ.Χ. ήλθαν στο μοναστήρι στρατιώτες και φυλάκισαν τον άγιον Αθανάσιον. Όταν δεν βρήκαν ενοχοποιητικά στοιχεία του είπαν, ότι «παραμέρισε την αγία Ουνία». Ο Αθανάσιος έκαμε τον σταυρόν του και επανέλαβε προηγούμενά του λόγια. Τότε τον έβαλαν στην φυλακή στο κάστρο.
Την 5 Σεπτεμβρίου τον μετέφεραν στην μεγαλύτερη φυλακή πίσω από την πόλη. Τον επισκέπτονταν οι ιησουίτες μοναχοί και ζητούσαν να αρνηθεί την Ορθοδοξία. Ο άγιος τους απαντούσε: «Ας γνωρίζουν οι ιησουίτες ότι, όπως τους αρέσει να μένουν στις περιποιήσεις αυτού του κόσμου, έτσι μου αρέσει τώρα να πεθάνω για την Ορθοδοξία».
Ο διευθυντής των φυλακών είπε στους ιησουίτες. «Αυτός τώρα είναι στα δικά σας χέρια, να κάνετε μ' αυτόν, ότι θέλετε».
Τότε τον πήραν στο δάσος, τον βασάνιζαν με φωτιά. Μετά φώναξαν ένα οπλοφόρο στρατιώτη και ετοίμασαν τον λάκκο του. Τελευταία φορά του είπαν να αλλάξει την πίστη του και τις απόψεις του, αλλά αυτός είπε: «Ότι είπα νωρίτερα, με αυτό και θα πεθάνω». Ο στρατιώτης πυροβόλησε, αλλά ο Άγιος έμεινε όρθιος, με την βοήθεια του δένδρου που ήταν πίσω του. Τότε αποφάσισαν να τον βάλουν στο λάκκο. Ο Άγιος Αθανάσιος σήκωσε τα μάτια του στον ουρανό, σταύρωσε τα χέρια του στο στήθος και έπεσε μόνος του, σιγά-σιγά στο λάκκο. Όταν ήταν ακόμη ζωντανός επάνω του έβαλαν χώμα και άμμο, αργότερα έτσι και τον ευρήκαν ξαπλωμένον. Εκείνη την νύκτα στην πόλη Μπρεστ κανείς από τους μοναχούς, αλλά και πολλοί από τους πιστούς δεν κοιμήθηκαν.
Την 1η Μαΐου οι μοναχοί βρήκαν το σώμα του ομολογητού και μάρτυρος Αθανασίου, το πήραν την νύχτα και άλλη μέρα το έθαψαν στο Μοναστήρι στο Μπρεστ. Το σώμα του Αγίου έμεινε άφθαρτο. Το 1818 μ.Χ. όμως κάηκε, αλλά μέρος από το άγιον λείψανόν του σώθηκε και φυλάσσεται στην Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στο Μπρεστ....
Ο βίος του Αγίου Αθανασίου γράφτηκε για πρώτη φορά τον 17ον μ.Χ. αιώνα. Η μνήμη του εορτάζεται 20 Ιουλίου και 5 Σεπτεμβρίου.
Η τιμή του Αγίου στην Γερμανία είναι στις 9 Φεβρουαρίου, την ημέρα που πιστεύεται πως κοιμήθηκε αλλά τα Βρετανικά αγιολόγια τον τιμούν στις 5 Σεπτεμβρίου.