(Τὴν εὔσημη
τούτη ἡμέρα ἀξίζει νὰ θυμηθοῦμε τὴ διδαχὴ τοῦ ἀειμνήστου γέροντος π. Αὐγουστίνου
μεταφέροντάς την ἐδῶ μέσα ἀπὸ ἕνα γνωστὸ ἔργο του· εἶνε τὸ τέλος τοῦ βιβλίου Ἐλευθέρα
καὶ ζῶσα Ἐκκλησία [Ἀθῆναι 1954-55, σσ. 209-212, σὲ μεταγλώττισι].
Ἐκφράζει τὸν πόνο του γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας καὶ μὲ
παρρησία ἀγωνίζεται νὰ ξυπνήσῃ τὶς συνειδήσεις τῶν τότε ποιμένων της ποὺ
συγκροτοῦσαν τὴν ἱ. Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας. Πέρασαν βέβαια ἀπὸ τότε 60 χρόνια·
μήπως ἆραγε ὁ λόγος του ἔγινε πιὰ ἀνεπίκαιρος καὶ ἀταίριαστος γιὰ τὴν κατάστασι
ποὺ ζοῦμε ἐμεῖς σήμερα; Ἂς τὸν ἀκούσουμε.)
Ὢ πῶς κοιμῶνται οἱ ἱεράρχες μας, αὐτοὶ
ποὺ κατὰ τὴ χειροτονία τους, μπροστὰ σὲ χιλιάδες λαοῦ, πατώντας ἐπάνω στὸν δικέφαλο
ὡρκίστηκαν, πὼς θὰ 'νε ἄγρυπνοι φύλακες τῶν νόμων τῆς Ἐκκλησίας μας;
Ἀλλά δὲν λείπουν καὶ ἱεράρχες ποὺ ἀναστενάζουν
γιὰ τὴ δουλεία τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ ἀείμνηστος Κασσανδρείας
Εἰρηναῖος, ὅταν γύρω στὸ 1930 ὡς ἱεράρχης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐλάμβανε
πρώτη φορὰ μέρος σὲ συνεδρίασι τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἑλλάδος, εἶχε τὸ θάρρος νὰ
διακηρύξῃ, ὅτι τὸ Ἑλληνικὸ κράτος, κυβερνώμενο ἀπὸ τῆς συστάσεώς του ἀπὸ σκοτεινὲς
δυνάμεις μὲ πρώτη τὸν μασονισμό, ἐξέδωσε νόμους ποὺ ἀποτελοῦν ἄρνησι τῆς
πίστεως καὶ τῆς ἠθικῆς τοῦ Εὐαγγελίου. Καὶ γεμᾶτος ἱερὰ ἀγανάκτησι ἐπρότεινε, ἡ
Ἱεραρχία ἐπειγόντως, τελεσιγραφικά, νὰ ζητήσῃ ἀπὸ τὴν κυβέρνησι μέσα σὲ ὡρισμένη
προθεσμία «τὴν ἀπάλειψι ἀπὸ τὴ Νομοθεσία κάθε Νόμου ποὺ ἀντιστρατεύεται στὰ
δόγματα, τὰ μυστήρια, τὸ Κανονικο Δίκαιο, τὶς παραδόσεις καὶ τὸν ἠθικὸ βίο τῆς
Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Καὶ ἂν ἡ προθεσμία περάσῃ ἄπρακτη, ἡ Ἐκκλησία νὰ χωριστῇ
ἀπὸ τὸ κράτος· νὰ διακηρυχθῇ, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος πίστις μας βρίσκεται σὲ διωγμό,
καὶ ν' ἀνατεθῇ ἡ ὑπεράσπισί της στὸν εὐσεβῆ Ἑλληνικὸ λαό, τὸ μόνο φύλακα τῶν
θρησκευτικῶν καὶ ἐθνικῶν μας παραδόσεων.
Ἀλλά καὶ ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Σπυρίδων, στὸ συνέδριο τῶν θεολόγων ποὺ
ἔγινε στὴν Ἀθήνα τὸ 1949, εἶχε τὴν εἰλικρίνεια νὰ ὁμολογήσῃ, ὅτι ζῇ καὶ αὐτὸς
ὡς πρωθιεράρχης μέσα στὴν ἀθλιότητα τῆς δουλείας, ὅτι βλέπει τὴν Ἐκκλησία
δεμένη ἀπὸ τὸ κράτος χειροπόδαρα, καὶ γι’ αὐτὸ ἔκανε ἔκκλησι στοὺς συνέδρους,
νὰ ἐργασθοῦν καὶ αὐτοὶ στὸν κύκλο τους γιὰ νὰ σπάσουν τὸ συντομώτερο τὰ δεσμὰ
τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅπως ἐξελίσσονται γοργὰ τὰ πολιτικὰ καὶ
ἐκκλησιαστικὰ γεγονότα, ἐνισχύεται καθημερινὰ ἡ πίστι, ὅτι ἡ ριζικὴ λύσι ποὺ θ’
ἀποδώσῃ τὴν ἐλευθερία στὴν Ἐκκλησία εἶνε ὁ χωρισμὸς ἐκκλησίας καὶ κράτους. Δὲν
μπορεῖ ἡ Ἐκκλησία ἐπ' ἄπειρον νὰ παίζῃ διελκυστίνδα μὲ τὸ κράτος· κάποτε τὸ
σχοινὶ θὰ κοπῇ. Ὁ χωρισμὸς εἶνε ἀναπόφευκτος. Μετὰ τὸ χωρισμὸ ἡ ἡγεσία τῆς
Ἐκκλησίας δὲν θὰ ἔχη βέβαια τὴν ἐξωτερικὴ αὐτὴ αἴγλη ποὺ ἔχει σήμερα, ποὺ φέρεται
ὑψωμένη πάνω στὴ ράχη τοῦ θηρίου, τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας· δὲν θὰ ἔχῃ τὸ
προβάδισμα στὶς δημόσιες τελετές· δὲν θ' ἀποδίδωνται στοὺς ἀρχιερεῖς τιμὲς
ἀντιστρατήγων, οὔτε θὰ τοὺς ἀπονέμωνται μεγαλόσταυροι, οὔτε θὰ κροτοῦν
ὁμοβροντίες ὅπλων στὸν ἐνταφιασμό τους. Δὲν θὰ ἔχουν βέβαια καμμία ὑλικὴ
βοήθεια ἀπὸ τὸ κράτος, ζώντας πλέον κατὰ τὸ πατερικὸ ρητὸ «Βιώσομαι ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον μᾶλλον, ἢ ψωμὸν ἐκ μισθωμάτων
πόρνης», θὰ ζήσω δηλαδὴ τρώγοντας ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριο, παρὰ ψωμὶ ἀπὸ
χρήματα πόρνης.
Ἀλλὰ τί μὲ τοῦτο; «Καλύτερα μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωή,
παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή». Μία ὥρα ἐλευθέρας Ἐκκλησίας
εἶνε μύριες φορὲς προτιμότερη ἀπὸ ἑκατὸ χρόνια μονότονης ζωῆς μέσα σὲ μία δούλη
Ἐκκλησία, ταπεινὴ ὑπηρέτρια, «γκαρσόνι» τῶν θελημάτων τοῦ κόσμου. Γιατί ὅ,τι
μπορεῖ νὰ γίνῃ μέσα σὲ μία ὥρα στὴν ἐλευθέρα Ἐκκλησία, δὲν μπορεῖ νὰ γίνῃ μέσα
σὲ ἕναν αἰῶνα στὴ δούλη Ἐκκλησία, ποὺ οἱ κληρικοί της λογίζονται ὡς «ἀριθμημένα
κομμάτια τῆς κρατικῆς μηχανῆς», καθὼς κινοῦνται κατὰ τὶς διαταγὲς τῶν
κρατούντων. Ὁ ἀέρας τῆς ἐλευθερίας ποὺ θὰ πνεύσῃ θὰ εἶνε τέτοιος, ὥστε τὸ
σημερινὸ τέλμα τῶν βατράχων ποὺ κοάζουν θὰ διαλυθῇ. Νέος κόσμος θὰ ξεπηδήσῃ, ὁ
κόσμος της «ἐλευθερίας τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (πρβλ. Ρωμ. 8,21).