Πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση
Υπακοή εις τους ποιμένας
Υπακοή εις τους ποιμένας
Προβάλλεται επίσης το επιχείρημα της οφειλομένης υπακοής εις τους
ποιμένας, ότι πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στον Αρχιεπίσκοπο και στη
Σύνοδο, που γνωρίζουν τις πτυχές του Θέματος και το αντιμετωπίζουν
σωστά.
Κανένας δεν αμφισβητεί την αυθεντία και το κύρος του επισκοπικού αξιώματος. Είναι όντως σύσταση και διδασκαλία της Αγίας Γραφής και των ιερών κανόνων το «πείθεσθαι τοις ηγουμένοις υμών και υπείκετε». Αλοίμονο αν επικρατήσει στην Εκκλησία η αναρχία και η αταξία. Πρέπει όμως στο σημείο αυτό να λεχθεί ότι η υπακοή στους επισκόπους δεν είναι αδιάκριτη και απροϋπόθετη. Δεν πρέπει να υπακούμε αδιάκριτα σε ό,τι λέγουν και ό,τι αποφασίζουν οι επίσκοποι. Αν αυτό ίσχυε, θα είχε καταλυθεί η Ορθόδοξος πίστις, δε θα είχαμε αγωνιστάς και ομολογητάς Αγίους.
Πόσοι επίσκοποι και Πατριάρχες υιοθέτησαν και δίδαξαν αιρέσεις και πόσες σύνοδοι στην ιστορία της Εκκλησίας δεν συνήλθαν για να υποστηρίξουν πλάνες και παρεκκλίσεις από την υγιαίνουσα διδασκαλία; Έπρεπε το πλήρωμα της Εκκλησίας να κάνει υπακοή και να ακολουθήσει την πλάνη; Δεν θα υπήρχαν τότε τα υγιή δόγματα, όλα θα τα κατέλυαν οι αιρετικοί. Δεν θα υπήρχαν Αθανάσιοι και Βασίλειοι και Γρηγόριοι και Μάξιμοι και Δαμασκηνοί, Φώτιοι και Παλαμάδες και Μάρκοι Ευγενικοί.
Κανένας δεν αμφισβητεί την αυθεντία και το κύρος του επισκοπικού αξιώματος. Είναι όντως σύσταση και διδασκαλία της Αγίας Γραφής και των ιερών κανόνων το «πείθεσθαι τοις ηγουμένοις υμών και υπείκετε». Αλοίμονο αν επικρατήσει στην Εκκλησία η αναρχία και η αταξία. Πρέπει όμως στο σημείο αυτό να λεχθεί ότι η υπακοή στους επισκόπους δεν είναι αδιάκριτη και απροϋπόθετη. Δεν πρέπει να υπακούμε αδιάκριτα σε ό,τι λέγουν και ό,τι αποφασίζουν οι επίσκοποι. Αν αυτό ίσχυε, θα είχε καταλυθεί η Ορθόδοξος πίστις, δε θα είχαμε αγωνιστάς και ομολογητάς Αγίους.
Πόσοι επίσκοποι και Πατριάρχες υιοθέτησαν και δίδαξαν αιρέσεις και πόσες σύνοδοι στην ιστορία της Εκκλησίας δεν συνήλθαν για να υποστηρίξουν πλάνες και παρεκκλίσεις από την υγιαίνουσα διδασκαλία; Έπρεπε το πλήρωμα της Εκκλησίας να κάνει υπακοή και να ακολουθήσει την πλάνη; Δεν θα υπήρχαν τότε τα υγιή δόγματα, όλα θα τα κατέλυαν οι αιρετικοί. Δεν θα υπήρχαν Αθανάσιοι και Βασίλειοι και Γρηγόριοι και Μάξιμοι και Δαμασκηνοί, Φώτιοι και Παλαμάδες και Μάρκοι Ευγενικοί.
Πολλές φορές εξέφρασαν την
αλήθεια της πίστεως και πρωτοστάτησαν εναντίον των αιρέσεων απλοί
μοναχοί και ηγούμενοι, όπως ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, ο Άγιος
Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης. Ήσαν ανυπάκουοι και
απείθαρχοι; Εξέφρασαν απλώς την διαχρονική συνείδηση του πληρώματος της
Εκκλησίας που είναι η υψίστη αυθεντία στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Πάνω από την αυθεντία των επισκόπων και των συνόδων υπάρχει η αυθεντία της Εκκλησίας. Δεν είναι πάντοτε αλάθητοι οι πατριάρχες ούτε επίσης οι σύνοδοι. Μόνο ο πάπας ισχυρίζεται ότι είναι αλάθητος «έπειτα παρ’ ημίν ούτε Πατριάρχαι ούτε Σύνοδοι εδυνήθησαν ποτέ εισαγάγειν νέα, διότι ο υπερασπιστής της θρησκείας εστίν αυτό το σώμα της Εκκλησίας, ήτοι αυτός ο λαός, όστις θέλει το θρήσκευμα αυτού αιωνίως αμετάβλητος και ομοειδές τω των Πατέρων αυτού».
Το πράγμα είναι σαφές και ηλίου φαεινότερον στην Ορθόδοξη Παράδοση. Υπακούουμε στους επισκόπους και στις συνόδους, όταν τηρούν τα δόγματα και τους κανόνες της Εκκλησίας, όταν όντως αγρυπνούν υπέρ των ψυχών ημών…
Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος προβάλλοντας την αρετή της ταπεινοφροσύνης της συνδεδεμένης με την υπακοή και την ευπείθεια, λέγει ότι αυτά δεν απαιτούνται όταν πρόκειται για θέματα πίστεως, «ούκ έστιν εν τη ταύτης συναφεία μίσους εμφάνεια, ούκ αντιλογίας είδος, ούκ απειθείας οσμή, εί μη που περί πίστεως ο λόγος»
Πάνω από την αυθεντία των επισκόπων και των συνόδων υπάρχει η αυθεντία της Εκκλησίας. Δεν είναι πάντοτε αλάθητοι οι πατριάρχες ούτε επίσης οι σύνοδοι. Μόνο ο πάπας ισχυρίζεται ότι είναι αλάθητος «έπειτα παρ’ ημίν ούτε Πατριάρχαι ούτε Σύνοδοι εδυνήθησαν ποτέ εισαγάγειν νέα, διότι ο υπερασπιστής της θρησκείας εστίν αυτό το σώμα της Εκκλησίας, ήτοι αυτός ο λαός, όστις θέλει το θρήσκευμα αυτού αιωνίως αμετάβλητος και ομοειδές τω των Πατέρων αυτού».
Το πράγμα είναι σαφές και ηλίου φαεινότερον στην Ορθόδοξη Παράδοση. Υπακούουμε στους επισκόπους και στις συνόδους, όταν τηρούν τα δόγματα και τους κανόνες της Εκκλησίας, όταν όντως αγρυπνούν υπέρ των ψυχών ημών…
Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος προβάλλοντας την αρετή της ταπεινοφροσύνης της συνδεδεμένης με την υπακοή και την ευπείθεια, λέγει ότι αυτά δεν απαιτούνται όταν πρόκειται για θέματα πίστεως, «ούκ έστιν εν τη ταύτης συναφεία μίσους εμφάνεια, ούκ αντιλογίας είδος, ούκ απειθείας οσμή, εί μη που περί πίστεως ο λόγος»
(Πρωτ. Θεοδώρου Ζήση, απόσπασμα από το Βιβλίο «Η Ιερά Σύνοδος και ο πάπας», εκδ. Βρυέννιος, Θεσ/νίκη 2001)