ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ
ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΙΔ΄:
ΟΙ ΕΚΠΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
[Μέρος πρώτο]
Α´. Είναι καιρός να ευφρανθείς,Ιερουσαλήμ, και να πανηγυρίσετε όλοι όσοι αγαπάτε τον Ιησού [πρβ.Ησ.66,10: «εὐφράνθητι, Ἱερουσαλήμ, καὶ πανηγυρίσατε ἐν αὐτῇ, πάντες οἱ ἀγαπῶντες αὐτήν, χάρητε ἅμα αὐτῇ χαρᾷ, πάντες ὅσοι πενθεῖτε ἐπ᾿ αὐτῇ»], διότι ο Κύριος αναστήθηκε. Χαρείτε όλοι, όσοι προηγουμένως είχατε πένθος, όταν ακούσατε όσα παράνομα και εγκληματικά τόλμησαν να πράξουν οι Ιουδαίοι· διότι Αυτός που εκείνοι ατίμασαν αλαζονικά, ιδού, αναστήθηκε! Και όπως το να ακούει κανείς για τη Σταύρωση είναι κάπως λυπηρό, έτσι η καλή αγγελία της Αναστάσεως ας ευφραίνει τους παρόντες. Το πένθος ας γίνει ευφροσύνη και ο θρήνος ας μεταστραφεί σε χαρά. Και ας γεμίσει το στόμα μας χαρά και αγαλλίαση, γιατί Εκείνος, μετά την Ανάστασή Του, μας είπε: «Χαίρετε(:Νά χαίρεστε)» [Ματθ. 28, 9].
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ
[Υπομνηματισμός των εδαφίων Ματθ.28,11-15]
«Πορευομένων δὲ αὐτῶν, ἰδού τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόμενα. καὶ συναχθέντες μετὰ τῶν πρεσβυτέρων συμβούλιόν τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις λέγοντες·εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων. καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν αὐτὸν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν. οἱ δὲ λαβόντες τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν. καὶ διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον
Όπως είναι γνωστόν το εσπέρας της Μεγάλης Τετάρτης ψάλλεται, (συνήθως στις Ιερές Μητροπόλεις), η ακολουθία του όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης. Σύμφωνα με το Συναξάριο, την ημέρα αυτή καθώρισαν οι άγιοι Πατέρες μας και παρέδωσαν σε μας να εορτάζουμε τέσσερα γεγονότα: Τον ιερό νιπτήρα, δηλαδή πλύση των ποδών των μαθητών προ του δείπνου από τον Κύριο, τον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση των φρικτών μυστηρίων, την υπερφυά προσευχή του Κυρίου προς τον Πατέρα του και την προδοσίαν του από τον Ιούδα.
ΑΓΙΟΥ
ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ
«Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου
Πιλάτου, καὶ παθόντα καὶ ταφέντα…»
(επιλεγμένα αποσπάσματα από την ΙΓ΄Κατήχηση):
ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΤΑΥΡΩΣΗ
ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
ΚΓ’. Εμείς όμως ας επανέλθουμε στο θέμα των προφητικών αποδείξεων που μου ζητήσατε. Σταυρώθηκε ο Κύριος, έχεις ακούσει όλες τις μαρτυρίες. Βλέπεις τον τόπο του Γολγοθά. Συμφωνείς και το επικροτείς επαινετικά και δοξολογικά. Πρόσεξε μήπως καμιά φορά, σε περίοδο διωγμού, Τον απαρνηθείς. Να μην ευφραίνεσαι μόνο σε περίοδο ειρήνης για τον Σταυρό, αλλά και σε καιρό διωγμού να έχεις την ίδια πίστη. Να μην είσαι φίλος του Ιησού τον καιρό της ειρήνης και τον καιρό του πολέμου να γίνεσαι εχθρός. (…)
Ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς ἀρνήθηκε τὸν βασικὸ ἀνθρώπινο πειρασμό: νὰ ζήσει «ἐπ’ ἄρτῳ μόνο». Ἀποκάλυψε ὅτι ὁ Θεὸς καὶ ἡ Βασιλεία Του εἶναι ὁ πραγματικὸς ἄρτος, ἡ πραγματικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
σύμφωνα με το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον
[Υπομνηματισμός των εδαφίων Ιω. 19, 16-35]
«Τότε οὖν παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ. Παρέλαβον δὲ τὸν Ἰησοῦν καὶ ἤγαγον· καὶ βαστάζων τὸν σταυρὸν αὐτοῦ ἐξῆλθεν εἰς τὸν λεγόμενον κρανίου τόπον, ὃς λέγεται ἑβραϊστὶ Γολγοθᾶ, ὅπου αὐτὸν ἐσταύρωσαν(:τότε λοιπόν ο Πιλάτος τούς παρέδωσε τον Ιησού για να σταυρωθεί. Παρέλαβαν τότε οι στρατιώτες τον Ιησού και άρχισαν να Tον οδηγούν προς τον τόπο όπου θα Tον σταύρωναν. Και Aυτός, βαστάζοντας επάνω στον ώμο τον σταυρό Tου, βγήκε έξω από τα τείχη της πόλεως μέχρι κάποια τοποθεσία που λέγεται ‘’Κρανίου τόπος’’ και στην εβραϊκή γλώσσα λέγεται ‘’Γολγοθά’’. Εκεί Tον σταύρωσαν)»[Ιω.19.16-17].
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
[Ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Ματθ. 28,11-15]
«Πορευομένων δὲ αὐτῶν, ἰδοὺ τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόμενα. καὶ συναχθέντες μετὰ τῶν πρεσβυτέρων συμβούλιόν τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις λέγοντες· εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων. καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν αὐτὸν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν. οἱ δὲ λαβόντες τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν. καὶ διεφημίσθῃ ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον
σύμφωνα μὲ τὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιο
[Ὑπομνηματισμὸς στὰ ἐδάφια Ματθ. 27,45-56]
«Ἀπὸ δὲ ἕκτης ὥρας σκότὸς ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥραν ἀνεβόησεν ὁ ᾿Ιησοῦς φωνῇ μεγάλῃ λέγων· ἠλὶ ἠλί, λιμᾶ σαβαχθανί; τοῦτ᾿ ἔστι, Θεέ μοῦ Θεέ μου, ἱνατί μὲ ἐγκατέλιπες; τινὲς δὲ τῶν ἐκεῖ ἑστώτων ἀκούσαντες ἔλεγον ὅτι Ἠλίαν φωνεῖ οὗτος. καὶ εὐθέως δραμὼν εἷς ἐξ αὐτῶν καὶ λαβὼν σπόγγον πλήσας τε ὄξους καὶ περιθεὶς καλάμῳ ἐπότιζεν αὐτόν. οἱ δὲ λοιποὶ ἔλεγον· ἄφες ἴδωμεν εἰ ἔρχεται Ἠλίας σώσων αὐτόν
σύμφωνα μὲ τὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιο
[Ὑπομνηματισμὸς στὰ ἐδάφια Ματθ. 27,24-44]
«Τότε οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεμόνος παραλαβόντες τὸν ᾿Ιησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον συνήγαγον ἐπ᾿ αὐτὸν ὅλην τὴν σπεῖραν· καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν περιέθηκαν αὐτῷ χλαμύδα κοκκίνην, καὶ πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ κάλαμον ἐπὶ τὴν δεξιὰν αὐτοῦ, καὶ γονυπετήσαντες ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἐνέπαιζον αὐτῷ λέγοντες· χαῖρε ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων
ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΠΙΛΑΤΟΥ
[Ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων: Ματθ. 27,11-26]
«Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔστη ἔμπροσθεν τοῦ ἡγεμόνος· καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεμὼν λέγων· σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἔφη αὐτῷ· σὺ λέγεις. καὶ ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων οὐδὲν ἀπεκρίνατο (:Ὁ Ἰησοῦς λοιπὸν στάθηκε μπροστὰ στὸν ἡγεμόνα. Καὶ ὁ ἡγεμόνας Τὸν ρώτησε: "Ἐσὺ εἶσαι ὁ βασιλιᾶς τῶν Ἰουδαίων;" Ὁ Ἰησοῦς τότε τοῦ ἀποκρίθηκε: "Ἐσὺ λὲς ὅτι εἶμαι βασιλιᾶς τῶν Ἰουδαίων, χωρὶς ὅμως νὰ κατανοῇς καὶ τὸν πνευματικὸ χαρακτῆρα τῆς βασιλείας μου". Καὶ ἐνῶ Τὸν κατηγοροῦσαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι, δὲν ἔδωσε καμία ἀπάντηση)» [Ματθ. 27,11-12].
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΘΑΝΑΤΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ
ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΒΕΡΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ
[ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Ματθ. 27,1-10]
«Πρωΐας δὲ γενομένης συμβούλιον ἔλαβον πάντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ κατὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ ὥστε θανατῶσαι αὐτόν· καὶ δήσαντες αὐτὸν ἀπήγαγον καὶ παρέδωκαν αὐτὸν Ποντίῳ Πιλάτῳ τῷ ἡγεμόνι (:καὶ ὅταν ξημέρωσε, συνεδρίασαν ὅλοι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ ἐναντίον τοῦ Ἰησοῦ, γιὰ νὰ ἐπιτύχουν τὴν ἐκτέλεση τῆς θανατικῆς ποινῆς Του. Καὶ ἀφοῦ Τὸν ἔδεσαν, Τὸν πῆραν ἀπὸ ἐκεῖ καὶ Τὸν παρέδωσαν στὸν Πόντιο Πιλάτο, τὸν Ρωμαῖο ἐπίτροπο καὶ διοικητή)» [Ματθ. 27,1-2].
ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ[:Α΄Κορ.11, 23-32]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου
Μυτιληναίου
με θέμα:
«Η
ουσία του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας»
[εκφωνήθηκε
στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 1-5-1986]
Σήμερα, Μεγάλη Πέμπτη, αγαπητοί μου, εις τον εσπερινόν -διότι η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου συνδυάζεται μετά Εσπερινού, η Εκκλησία μας παραθέτει την αποστολικήν εκείνη περικοπή, η οποία αναφέρεται εις την παράδοσιν του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Διότι η Μεγάλη Πέμπτη είναι η ημέρα κατά την οποίαν παρεδόθη το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Δηλαδή το μυστήριον της ενώσεως του Χριστού μετά των ανθρώπων. Διότι πρόκειται περί της μετοχής του ανθρώπου εις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ώστε ο άνθρωπος να γίνεται σύσσωμος, ένα σώμα, και σύναιμος, ένα αίμα με τον Χριστόν.
Εν Κυθήροις τη 17η Απριλίου 2025
Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, θεολόγου- συγγραφέως- Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων
Όπως είναι γνωστόν το εσπέρας της Μεγάλης Τετάρτης ψάλλεται, (συνήθως στις Ιερές Μητροπόλεις), η ακολουθία του όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης. Σύμφωνα με το Συναξάριο, την ημέρα αυτή καθώρισαν οι άγιοι Πατέρες μας και παρέδωσαν σε μας να εορτάζουμε τέσσερα γεγονότα: Τον ιερό νιπτήρα, δηλαδή πλύση των ποδών των μαθητών προ του δείπνου από τον Κύριο, τον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση των φρικτών μυστηρίων, την υπερφυά προσευχή του Κυρίου προς τον Πατέρα του και την προδοσίαν του από τον Ιούδα.
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ
[ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Ματθ. 26,69-75]
«Ὁ δὲ Πέτρος ἔξω ἐκάθητο ἐν τῇ αὐλῇ· καὶ προσῆλθεν αὐτῷ μιὰ παιδίσκη λέγουσα· καὶ σὺ ἦσθα μετὰ ᾿Ιησοῦ τοῦ Γαλιλαίου (:Ὁ Πέτρος στὸ μεταξὺ καθόταν ἔξω στὴν αὐλή. Κι ἐκεῖ τὸν πλησίασε μιὰ μικρὴ ὑπηρέτρια καὶ τοῦ εἶπε: ''Ἤσουν κι ἐσὺ μαζὶ μὲ τὸν Ἰησοῦ τὸν Γαλιλαῖο'')· ὁ δὲ ἠρνήσατο ἔμπροσθεν αὐτῶν πάντων λέγων· οὐκ οἶδα τί λέγεις (:Αὐτὸς ὅμως ἀρνήθηκε μπροστὰ σὲ ὅλους αὐτοὺς καὶ εἶπε: Δὲν ξέρω τί λές)· ἐξελθόντα δὲ αὐτὸν εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη καὶ λέγει αὐτοῖς· ἐκεῖ καὶ οὗτος ἦν μετὰ ᾿Ιησοῦ τοῦ Ναζωραίου
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΪΑΦΑ
[Ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Ματθ. 26, 57 - 68]
Οἱ μαθητὲς λοιπὸν ἀναχώρησαν. «Οἱ δὲ κρατήσαντες τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν (:καὶ αὐτοὶ ἀφοῦ συνέλαβαν τὸν Ἰησοῦ, Τὸν ἔφεραν στὸν Καϊάφα τὸν ἀρχιερέα, ὅπου συγκεντρώθηκαν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι)· ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ ἀπὸ μακρόθεν ἕως τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως, καὶ εἰσελθὼν ἔσω ἐκάθητο μετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος (:ὁ Πέτρος μάλιστα Τὸν ἀκολουθοῦσε ἀπὸ μακριὰ μέχρι τὸ προαύλιο τοῦ μεγάρου τοῦ ἀρχιερέα. Κι ἀφοῦ μπῆκε στὴν ἐσωτερικὴ αὐλή, καθόταν ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς ὑπηρέτες, γιὰ νὰ δῇ πῶς θὰ τελείωνε ἡ ὑπόθεση)» [Ματθ.26,57-58].
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
[Ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων: Ματθ. 26,47-56]
«Καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθε, καὶ μετ᾿ αὐτοῦ ὄχλος πολὺς μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ (:καὶ ἐνῶ ὁ Ἰησοῦς τοὺς μιλοῦσε ἀκόμη, ἰδού, ἦλθε ὁ Ἰούδας, ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα. Καὶ μαζί του ἦλθε κι ἕνα μεγάλο πλῆθος ἀπὸ ἀνθρώπους ὁπλισμένους μὲ μαχαίρια καὶ μὲ ρόπαλα, τοὺς ὁποίους εἶχαν στείλει οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ)» [Ματθ. 26,47].
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ
ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ
[Υπομνηματισμός στα εδάφια: Ματθ.26,26-30]
«᾿Εσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου(:Και ενώ έτρωγαν, πήρε ο Ιησούς στα χέρια Του τον άρτο, κι αφού ευχαρίστησε, τον έκοψε σε κομμάτια κι άρχισε να τον μοιράζει στους μαθητές λέγοντας: ‘’Λάβετε, φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου’’). καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες(:και αφού πήρε το ποτήριο και ευχαρίστησε, το έδωσε σε αυτούς και είπε: ‘’Πιείτε απ’ αυτό όλοι)˙τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν(:διότι αυτό είναι το Αίμα μου, που επικυρώνει τη νέα Διαθήκη και χύνεται για τη σωτηρία πολλών, για να τους συγχωρηθούν οι αμαρτίες τους)»[Ματθ.26,26-28].