Πετροβούβαλος/Αβέρωφ
Παρά τις διαχρονικές παρασπονδίες, η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ελλάδα υπήρξε για αιώνες πνευματικό καταφύγιο, σύμβολο ενότητας και ελπίδας. Όμως, τα τελευταία χρόνια της απόλυτης παρακμής, παρατηρείται μια τάση εφιαλτική: η σταδιακή μετατροπή της πίστης σε θέαμα, η εκμετάλλευσή της για πολιτικά και επικοινωνιακά οφέλη, και η είσοδος της Εκκλησίας στον κόσμο της εμπορευματοποίησης και της ανάδειξής της σε τηλεοπτικό και τουριστικό προϊόν.
Το Ιερό ως τηλεοπτικό σκηνικό
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, αʹ ἔκδοσις 8/2/2022
Ὀρθόδοξος Τύπος, τ. 2431, 2432, 2433 (13, 20, 27 Ἰαν. 2023)
[Για καλύτερη ανάγνωση δείτε το PDF στο τέλος]
Κατὰ τὴν ἀρχαῖαν καὶ ζῶσαν παράδοσιν, οἱ Μυστικὲς Εὐχὲς τῆς Θείας Λειτουργίας ἀναγινώσκονται μυστικῶς1 ὑπὸ τῶν ἱερέων, ὅπως παραδέχεται καὶ ἕνας ἐκ τῶν ὑποστηρικτῶν τῆς ἐκφώνου2 ἀναγνώσεως τῶν Εὐχῶν, ὁ μακαριστός Φουντούλης (μαθητὴς τοῦ ἐπίσης ὑποστηρικτοῦ καὶ πρωτοπόρου μακαριστοῦ Τρεμπέλα3), ὁ ὁποῖος ἀναφέρει γιὰ τὴν ἐπικρατοῦσα τάξη στὴν Ἐκκλησία: «Ἔχει ὅμως δημιουργηθεῖ ἀπὸ αἰώνων παράδοση ὡς πρὸς τὴ μυστικῶς ἀνάγνωση τῶν Εὐχῶν καὶ αὐτὴ σήμερα εἶναι ἡ γενικῶς κρατοῦσα σ’ ὅλη τὴν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία τάξη»4,5.
ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ[:Α΄Κορ.11, 23-32]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου
Μυτιληναίου
με θέμα:
«Η
ουσία του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας»
[εκφωνήθηκε
στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 1-5-1986]
Σήμερα, Μεγάλη Πέμπτη, αγαπητοί μου, εις τον εσπερινόν -διότι η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου συνδυάζεται μετά Εσπερινού, η Εκκλησία μας παραθέτει την αποστολικήν εκείνη περικοπή, η οποία αναφέρεται εις την παράδοσιν του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Διότι η Μεγάλη Πέμπτη είναι η ημέρα κατά την οποίαν παρεδόθη το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Δηλαδή το μυστήριον της ενώσεως του Χριστού μετά των ανθρώπων. Διότι πρόκειται περί της μετοχής του ανθρώπου εις το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ώστε ο άνθρωπος να γίνεται σύσσωμος, ένα σώμα, και σύναιμος, ένα αίμα με τον Χριστόν.
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ
ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ
[Υπομνηματισμός στα εδάφια: Ματθ.26,26-30]
«᾿Εσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου(:Και ενώ έτρωγαν, πήρε ο Ιησούς στα χέρια Του τον άρτο, κι αφού ευχαρίστησε, τον έκοψε σε κομμάτια κι άρχισε να τον μοιράζει στους μαθητές λέγοντας: ‘’Λάβετε, φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου’’). καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες(:και αφού πήρε το ποτήριο και ευχαρίστησε, το έδωσε σε αυτούς και είπε: ‘’Πιείτε απ’ αυτό όλοι)˙τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν(:διότι αυτό είναι το Αίμα μου, που επικυρώνει τη νέα Διαθήκη και χύνεται για τη σωτηρία πολλών, για να τους συγχωρηθούν οι αμαρτίες τους)»[Ματθ.26,26-28].
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΙΠΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟ
ΠΑΣΧΑ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗΣ
ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑ
[Υπομνηματισμός
στα εδάφια Ματθ.26,17-25]
«Τῇ δὲ πρώτῃ τῶν ἀζύμων προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέγοντες αὐτῷ· ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν τὸ πάσχα; ὁ δὲ εἶπεν· ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ· ὁ διδάσκαλος λέγει, ὁ καιρός μου ἐγγύς ἐστι· πρὸς σὲ ποιῶ τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου
Ἡ Θεία Λειτουργία
Ἀρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου, Ἱεροκήρυκος Ἱ. Μ. Πατρῶν- Δρος Θεολογίας
Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ «Εὐλογημένη Βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», ἡ ὁποία δέχεται καὶ ἁγιάζει τὴν Δημιουργία, τὸ σύμπαν ὁλόκληρο. Μὲ τὴν ἄκτιστη Χάρη της καινουργεῖ τὴν κτίση.
Μέσα στὸ εὐχαριστιακὸ μυστήριο τῆς Θείας Λειτουργίας ζοῦν καὶ κινοῦνται τὰ πάντα ἐν ἁρμονίᾳ. Ἐκεῖ ἀποκαλύπτεται ἡ φύση καὶ ὁ λόγος ὑπάρξεως τῶν πάντων, ἤτοι τῶν ἀνθρώπων, τῆς φύσεως, τοῦ πολιτισμοῦ, τῆς ἐπιστήμης κ.ο.κ.. Ἑπομένως, ἐντὸς τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ στὴν ἐν γένει Λειτουργικὴ ζωὴ τὰ πάντα εἶναι οἰκεῖα γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μετέχει οὐσιαστικὰ σὲ αὐτή. Τίποτε δὲν εἶναι ξένο. Τὰ πάντα ὑπάρχουν σὲ κοινωνία, τὰ πάντα συναντῶνται σὲ μία ἀγαπητικὴ συνύπαρξη, κίνηση καὶ σχέση. Ἐκτὸς τῆς Λειτουργικῆς εὐχαριστιακῆς σχέσεως καὶ κοινωνίας τὰ πάντα εἶναι ἀγνώριστα, ξένα μεταξύ τους ἄ–Χριστα, παγερὰ καὶ νεκρά.
Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 29/5/2024
Τὸ παρὸν ἐγράφη ὡς ἀπάντηση σὲ ἰδιώτη τυπικολόγο.
Μᾶς εἶπε πρόσφατα ἕνας Καθηγητής Λειτουργιολογίας:
«Ἡ ἔρευνα, ὅπως μᾶλλον καλὰ γνωρίζετε, δὲν ἔχει ὁλοκληρωθεῖ, ἀλλὰ ἔχει φτάσει σὲ ἕνα καλὸ σημεῖο! Ἡ ἔρευνα συνεχίζεται. Καί, νομίζω, ὁ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς βάζει ἕνα λιθαράκι μὲ τὴν ἔρευνά του σ’ αὐτὴν τὴν γενικὴ προσπάθεια!»
https://analogion.gr/logos/canons/80-gunaika-psalmwdia
ΥΠΟ
Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ
ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΖΩΗ", ΑΘΗΝΑΙ 1926
Ὁ καθηγητής κ. Παναγιώτης Τρεμπέλας, εἴχε ἀσχοληθεῖ τὸ 1926 μὲ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας στὸ θέμα τῆς συμμετοχῆς τῆς γυναικὸς στὴν ψαλμωδία, καὶ ἀποτέλεσμα τῆς ἐνασχόλησής του ἦταν ἡ ἐργασία του «Ἡ γυνὴ ἐν τῇ ψαλμῳδίᾳ».
ἀνέκαθεν δέν ἐπετράπη εἰς τήν γυναῖκα νά ἀναβῇ ἐπί τῶν ἡμιχορίων τῶν ψαλτῶν.
Μερικὰ σημεῖα τῆς ἐργασίας του εἶναι τὰ παρακάτω:
«Παρὰ ταῦτα, καίτοι ἀνεγνωρίσθη εἰς τὴν γυναῖκα ἐξ ἀρχῆς τὸ δικαίωμα νὰ συμμετέχῃ μετὰ τοῦ λοιποῦ πληρώματος ἐν τῇ ὑπηχήσει καὶ τῷ ὑποψάλματι, ἐν τούτοις οὐδέποτε ἐν τῇ ἀρχαίᾳ ἐκκλησίᾳ παρουσιάζεται περίπτωσις γυναικὸς ψαλτῳδοῦ, μόνης ἢ μετ' ἄλλων ὁμοφύλων ᾀδούσης ἐν τῇ ἐπισήμῳ λατρείᾳ.
[...]
τοῦ π. Ἀθανασίου Στ. Λαγουροῦ
Θεμελιῶδες αἴτημα τῆς «μεταφράσεως» τῶν λειτουργικῶν κειμένων εἶναι ἡ κατανόηση, «οἱ ἄνθρωποι νὰ καταλαβαίνουν στὴν Ἐκκλησία».
Ἂν καὶ τὸ πρόβλημα τῆς κατανοήσεως τῶν λειτ. κειμένων, κυρίως δὲ τῆς Θ. Λειτουργίας, εἶναι πράγματι κατανοητό, ὅμως δὲν συνιστᾶ «ὅλο» τὸ πρόβλημα. Νὰ μερικὰ εἰλικρινῆ ἐρωτήματα:
1. Ἄραγε μέχρι ποίου σημείου ἡ μονοδιάστατη κατανόηση μπορεῖ νὰ συνιστᾶ ἀκαταγώνιστη ἀξία ἀπολύτου προτεραιότητος; Σήμερα δηλαδὴ κι ἄλλα πράγματα τοῦ ἀξιακοῦ μας περιβάλλοντος δὲν γίνονται “κατανοητά”, ἀλλὰ αὐτὸ ἄραγε ἀρκεῖ γιὰ τὸν «ἀναπροσδιορισμὸ» ἢ τὴν «μετάφρασή» τους, ὅπως, π.χ. ἡ νηστεία ἢ οἱ ἐκτρώσεις (δηλ. φόνος);
[Υπομνηματισμός στα εδάφια: Ματθ.26,26-30]
«᾿Εσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου(:και ενώ έτρωγαν, πήρε ο Ιησούς στα χέρια Του τον άρτο, κι αφού ευχαρίστησε, τον έκοψε σε κομμάτια κι άρχισε να τον μοιράζει στους μαθητές λέγοντας: ‘’Λάβετε, φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου’’). καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες(:και αφού πήρε το ποτήριο και ευχαρίστησε, το έδωσε σε αυτούς και είπε: ‘’Πιείτε απ’ αυτό όλοι)˙τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν(:διότι αυτό είναι το αίμα μου, που επικυρώνει τη νέα Διαθήκη και χύνεται για τη σωτηρία πολλών, για να τους συγχωρηθούν οι αμαρτίες τους)»[Ματθ.26,26-28].
Πολύς λόγος γίνεται για το ενδεχόμενο απαγόρευσης εισόδου στους ναούς, πολιτικών που εξέπεσαν της χριστιανικής ιδιότητας, επιλέγοντας να πολιτευθούν στο δημόσιο βίο αντίθετα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας. Πολιτικοί και δημοσιογράφοι, καταδικάζουν ενδεχόμενη απαγόρευση εισόδου στο Ναό, αγνοώντας οι ίδιοι, βασικές αρχές της χριστιανικής πίστης. Φυσικά η Εκκλησία διδάσκει την αγάπη, αλλά αγάπη δεν σημαίνει κατάργηση κάθε κανόνα, ακόμα και της ίδιας της διδασκαλίας της.
Ἡ ἡμερίδα «Στόν ἀπόηχο τῆς λειτουργικῆς ἀναγέννησης : Ἀναταράξεις στή θεία Λατρεία» πραγματοποιήθηκε στήν αἴθουσα τοῦ Πολεμικοῦ Μουσείου στίς 11 Ἰουνίου 2023 καί ὧρες 5-9 μ.μ. μέ τή συμμετοχή ἐκλεκτῶν εἰσηγητῶν. Μετά τίς εἰσηγήσεις καί τή συζήτηση πού ἀκολούθησε έξήχθησαν τά ἀκόλουθα πορίσματα.
Από πότε γίνονται κορίτσια παπαδάκια; Αποφασίστηκε σε κάποια Οικουμενική Σύνοδο και δεν το ξέρουμε; Μήπως είναι η αρχή για άλλα... Kαλή Φώτιση.
Φωτογραφία από Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά στην Πλάκα 4-6-23.
Από πότε οι γυναίκες ένστολες μετέχουν εις την τελετουργία;
Τά ὀψώνια τοῦ Κολυμπαρίου...ἡ ἐκκοσμίκευση τῆς Ἐκκλησίας...
ἡ παναίρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ,
γιά τήν ὁποία οἱ προκαθήμενοι κρατᾶνε τό στόμα τους πεντασφράγιστο!
Ἔχουν γίνει τόσο καί τόσα, ἀκόμα χειρότερα.
