Συνέδεσε το όνομά του με το Άγιο Όρος. Έζησε τον απόλυτο μοναχισμό με διαρκή προσφορά. Ο Όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης ανέδειξε με απίστευτο δυναμισμό και σοφία το Περιβόλι της Παναγιάς, αφήνοντας τα δικά του ίχνη στον Άθω κατά τον 10ο αιώνα.
Ο Αθανάσιος ο ονομαζόμενος και Αθωνίτης, από την προσφορά του στο Όρος, γεννήθηκε στην Τραπεζούντα το 927, αν και η ακριβής χρονολογία δεν έχει γίνει γνωστή, από γονείς πλούσιους.
Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος - θεολόγος
Ἡ Ἐκκλησία σύμπασα τιμᾶ στὶς 5 Ἰουλίου τὸν Ἀθανάσιο τὸν Ἀθωνίτη καὶ ὁ ἁγιορείτικος μοναχισμὸς τὸν ἱδρυτὴ καὶ θεμελιωτή του. Ὁ ἐγκωμιαστής του, μάλιστα, χαιρετίζει «τὸν γλυκύτατον, ὄνομα καὶ πρᾶγμα, Ἀθανάσιον», «τὴν κρηπίδα τῶν μοναχῶν», «τὸν πλοῦτο τῶν ἀρετῶν», «τῆς οἰκουμένης τὸν φαεινότατον λαμπτῆρα».
Πολλὴν ὠφέλειαν ἀδελφοὶ προξενοῦσιν εἰς τους ἀνθρώπους οἱ βίοι τῶν ἁγίων ἀναγιγνωσκόμενοι, καὶ κατὰ θείαν νεῦσιν ἐγράφησαν καθ᾿ ἑκάστην γενεὰν τῶν δικαίων ἀνδρῶν τὰ κατορθώματα, διὰ νὰ ἔχωσιν αὐτὰ οἱ μεταγενέστεροι ἐμψύχους εἰκόνας καὶ ὑποδείγματα εἰς τὴν τοῦ βίου διόρθωσιν. Διὰ τοῦτο κἀγὼ σήμερον προβάλλω εἰς διήγησιν τὸν βίον τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἀθανασίου τοῦ ἐν τῷ ὄρει τοῦ Ἄθω ἀσκήσαντος· τὸν ὁποῖον παρέλαβον ὄχι ἐξ ἀκοῆς μόνης, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰ συγγράμματα τῶν μαθητῶν τοῦ Ὁσίου Πατρός, ἅπερ ἀφῆκαν ἐκεῖνοι ὡς κληρονομίαν, καὶ θησαυρὸν πολύολβον εἰς τὴν ποίμνην τοῦ Τρισμάκαρος. Ἀποβλέπει δὲ ὁ λόγος, ὄχι εἰς ἐπαίνους τοῦ Θείου Πατρὸς καὶ ἐγκώμια, ἀλλὰ εἰς τὴν τῶν ἀναγιγνωσκόντων ὠφέλειαν, ὅτι ἀνενδεὴς ὑπάρχει ἐκεῖνος ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα ἐντρυφῶν εἰς τὴν ἀνεκλάλητον δόξαν τῆς Τρισηλίου Θεότητος μετὰ τῶν ἀγγελικῶν Δυνάμεων.
Μέγας μὲν Ἀντώνιος, ἀρχὴ Πατέρων.