«Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος αὐτοῖς ἰδοὺ ἄρχων εἷς προσελθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων ὅτι ἡ θυγάτηρ μου ἄρτι ἐτελεύτησεν· ἀλλὰ ἐλθὼν ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ᾿ αὐτὴν καὶ ζήσεται(:Κι ενώ τους έλεγε αυτά ο Ιησούς, την ώρα εκείνη κάποιος άρχοντας της συναγωγής Τον πλησίασε και Τον προσκύνησε λέγοντας ότι “η κόρη μου πριν από λίγο πέθανε. Έλα όμως και βάλε το χέρι σου πάνω της και θα ζήσει”)»[Ματθ.9,18].
«Γνωρίζω δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν ὑπ' ἐμοῦ ὅτι οὐκ ἔστι κατὰ ἄνθρωπον· οὐδὲ γὰρ ἐγὼ παρὰ ἀνθρώπου παρέλαβον αὐτὸ οὔτε ἐδιδάχθην, ἀλλὰ δι' ἀποκαλύψεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ(:Σας γνωστοποιώ λοιπόν,αδελφοί, ότι το Ευαγγέλιο που σας κήρυξα δεν αποτελεί ανθρώπινη επινόηση· διότι όχι μόνο οι υπόλοιποι απόστολοι, αλλά κι εγώ δεν το παρέλαβα ούτε το διδάχθηκα από κάποιον άνθρωπο, αλλά το παρέλαβα με αποκάλυψη του Θεού, ο Οποίος απευθείας μου φανέρωσε και μου αποκάλυψε τον Κύριο Ιησού)»[Γαλ.1,11-12].
ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ [:Λουκᾶ 10,16-21]
ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΥΡΙΛΛΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ
«Ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καὶ ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ· ὁ δὲ ἐμὲ ἀθετῶν ἀθετεῖ τὸν ἀποστείλαντά με. Ὑπέστρεψαν δὲ οἱ ἑβδομήκοντα μετὰ χαρᾶς λέγοντες· Κύριε, καὶ τὰ δαιμόνια ὑποτάσσεται ἡμῖν ἐν τῷ ὀνόματί σου (:Διότι ὅποιος ἀκούει ἐσᾶς καὶ ὑπακούει σὲ σᾶς, ἀκούει ἐμένα καὶ ὑπακούει σὲ μένα. Καὶ ὅποιος παρακούει ἐσᾶς, παρακούει ἐμένα. Κι ἐκεῖνος ποὺ παρακούει ἐμένα, παρακούει τὸν Θεό, ποὺ μὲ ἔστειλε στὸν κόσμο. Κάθε λοιπὸν παρακοὴ καὶ περιφρόνηση ποὺ θὰ δείξουν οἱ ἄνθρωποι σὲ σᾶς εἶναι σὰν νὰ τὴν δείχνουν στὸν ἴδιο τὸν ἐπουράνιο Θεό. Ἐπέστρεψαν ἀπὸ τὴν περιοδεία τους οἱ ἑβδομῆντα μαθητὲς μὲ χαρὰ κι ἔλεγαν: «Κύριε, ἀκόμη καὶ τὰ δαιμόνια ὑποτάσσονται σὲ μᾶς μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματός Σου)» [Λουκᾶ 10,16-17].
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ[…] «Ήταν κάποτε», λέγει ο Κύριος, «κάποιος άνθρωπος πλούσιος, που ενώ ζούσε μέσα σε πολλή κακία και αμαρτία, δεν είχε λάβει πείρα καμιάς συμφοράς, αλλά τα πάντα έρρεαν ομαλά και άφθονα γι΄ αυτόν όπως το νερό στις πηγές». Το ότι πράγματι καμία συμφορά δεν του συνέβαινε, ούτε αφορμή για στενοχώρια, ούτε καμία ανωμαλία βιοτική, αυτό ακριβώς ο Κύριος το υπαινίχτηκε με αυτό που είπε ότι «ἦν εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς(:διασκέδαζε και ευφραινόταν σε πλούσια συμπόσια κάθε μέρα με μεγαλοπρέπεια)»[Λουκ.16,19].
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
«῎Ιδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί(:Δείτε με πόσο μεγάλα γράμματα σας έγραψα με το ίδιο μου το χέρι)»[Γαλ.6,11].
Σκέψου πόση οδύνη κατέχει τη μακάρια εκείνη ψυχή· διότι, όπως ακριβώς εκείνοι οι οποίοι περιπίπτουν σε πένθος και αφού απώλεσαν κάποιον από τους οικείους τους ή υπομένοντας κάτι από τα απροσδόκητα, ούτε τη νύκτα ησυχάζουν, ούτε την ημέρα, επειδή πολιορκεί την ψυχή τους το πένθος· έτσι και ο μακάριος Παύλος, αφού είπε λίγο για τα ήθη, πάλι επανέρχεται στα προηγούμενα, τα οποία περισσότερο τάρασσαν την ψυχή του, λέγοντας τα εξής λόγια: «Κοιτάξτε με πόσο μεγάλα γράμματα σας έγραψα».
ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ΛΟΥΚΑ[:Λουκά 8,26-39]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΓΕΡΓΕΣΗΝΩΝ
«Καὶ ἐλθόντι αὐτῷ εἰς τὸ πέραν εἰς τὴν χώραν τῶν Γεργεσηνῶν ὑπήντησαν αὐτῷ δύο δαιμονιζόμενοι ἐκ τῶν μνημείων ἐξερχόμενοι, χαλεποὶ λίαν, ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης. καὶ ἰδοὺ ἔκραξαν λέγοντες· τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ τοῦ Θεοῦ; ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς;
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΗΣ ΧΗΡΑΣ ΣΤΗ ΝΑΪΝ
Ο μέγας Παύλος, αποδεικνύοντας το θείο και κοινωφελές της πίστεως και εξαγγέλλοντας τα έργα της και τα κατορθώματα και τους καρπούς και την δύναμή της, αρχίζει από τους αιώνες, από τους οποίους δεν υπάρχει τίποτε αρχαιότερο. Λέει ότι «Πίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι τοὺς αἰῶνας ῥήματι Θεοῦ, εἰς τὸ μὴ ἐκ φαινομένων τὰ βλεπόμενα γεγονέναι(:Με την πίστη και όχι με τις εξωτερικές μας αισθήσεις κατανοούμε και γνωρίζουμε ότι ο ορατός κόσμος, που έγινε μέσα στον χρόνο, δημιουργήθηκε άρτιος και αρμονικός με τον λόγο και το πρόσταγμα του Θεού. Και συνεπώς όσα κτίσματα βλέπουμε τώρα, έχουν γίνει ενώ δεν υπήρχαν πριν και δεν φαίνονταν με τις σωματικές αισθήσεις)»[Εβρ.11,3], και τελειώνει με την μελλοντική παγκόσμια ανάσταση και την τελείωση των αγίων που θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκειά της και που τίποτα δεν είναι τελειότερο από αυτήν[ βλ. Εβρ.11,39-40:
ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ΛΟΥΚΑ [:Β΄Κορ.4,6-15]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
«Ὁ Θεὸς ὁ εἰπών, ἐκ σκότους φῶς λάμψαι, ὃς ἔλαμψεν ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν(:Και κηρύττουμε αποκλειστικά και μόνο για τη δόξα του Χριστού, διότι ο Θεός, ο οποίος στη δημιουργία του κόσμου διέταξε από το σκοτάδι να λάμψει το φως, Αυτός και τώρα έλαμψε στις καρδιές μας)»[Β΄Κορ.4,6
ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ΛΟΥΚΑ [:Λουκ. 8,4-15]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΩΣ
[Υπομνηματισμός στα εδάφια 13,1-30 του Κατά Ματθαίον ευαγγελίου]
«Ἐν δὲ τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς τῆς οἰκίας ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν(:Την ίδια εκείνη ημέρα βγήκε ο Ιησούς από το σπίτι στο οποίο φιλοξενούνταν και κάθισε κοντά στη θάλασσα)»[Ματθ.13,1]. «Εάν θέλετε λοιπόν», λέγει, «να με δείτε και να ακούσετε τους λόγους μου, ορίστε, έρχομαι έξω και συζητώ μαζί σας». Επειδή δηλαδή έκανε πολλά θαύματα, στη συνέχεια τούς παρέχει και την ωφέλεια της διδασκαλίας Του. Και κάθεται κοντά στη θάλασσα αλιεύοντας και ελκύοντας πλησίον Του όσους κατοικούν στη γη. Δεν κάθισε τυχαία κοντά στη θάλασσα, πράγμα που και αυτό το υπαινίχτηκε ο Ευαγγελιστής. Στόχος του Ευαγγελιστή δηλαδή στο συγκεκριμένο σημείο ήταν να δείξει ότι ο Κύριος ήθελε με ακρίβεια να βάλει σε τάξη τους ακροατές Του. Πιο συγκεκριμένα, ο Κύριος προέβη σε αυτήν την ενέργειά Του, για να μην έχει κανένα πίσω Του, αλλά όλοι να βρίσκονται απέναντί Του.
ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ΛΟΥΚΑ [: Λουκ. 6,31-36]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΟΛΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΛΗΣΙΟΝ
«Ἠκούσατε ὅτι ἐῤῥέθη, ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλμοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος·Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ· ἀλλ᾿ ὅστις σε ῥαπίσει ἐπὶ τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην·καὶ τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ [:Ιω.3,13-17]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟ
[Υπομνηματισμός των εδαφίων Ιω.3,13-21]
«Εἰ τὰ ἐπίγεια εἶπον ὑμῖν καὶ οὐ πιστεύετε, πῶς ἐὰν εἴπω ὑμῖν τὰ ἐπουράνια πιστεύσετε; καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὢν ἐν τῷ οὐρανῷ (:εάν σας είπα διδασκαλίες και αλήθειες θείες, οι οποίες όμως σχετίζονται με όσα συμβαίνουν πάνω στη γη και οι πιστοί αποκτούν εμπειρία γι' αυτά στην επίγεια ζωή τους και είναι επομένως εύκολο να τις εννοήσετε και όμως δεν τις πιστεύετε, πώς, εάν σας πω υψηλές αλήθειες, που αναφέρονται στον επουράνιο κόσμο, θα τις παραδεχτείτε και θα τις πιστέψετε;
ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Α΄Κορ. 3,9-17]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
«Θεοῦ γάρ ἐσμεν συνεργοί· Θεοῦ γεώργιον, Θεοῦ οἰκοδομή ἐστε(:Είμαστε και οι δύο [:και ο Παύλος και ο Απολλώς] ένα, διότι και εκείνοι που φυτεύουν και εκείνοι που ποτίζουν, είμαστε συνεργάτες του Θεού στο έργο Του που αποβλέπει στην σωτηρία σας. Είστε αγρός που ανήκει στον Θεό και καλλιεργείται από Αυτόν. Είστε οικοδομή του Θεού που κτίζεται από Αυτόν με όργανά Του και κτίστες Του εμάς)»[Α΄Κορ.3,9].
ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 14,14-22]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΙΣΧΙΛΙΩΝ
«Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾿ ἰδίαν· καἰ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων(:Όταν λοιπόν τα άκουσε αυτά ο Ιησούς, αναχώρησε από εκεί με πλοίο σε κάποιον ερημικό τόπο, για να μείνει μόνος Του με τους μαθητές Του. Και όταν άκουσαν τα πλήθη του λαού ότι αποχώρησε σε ερημικό τόπο, Τον ακολούθησαν πεζοί από τις πόλεις)»[Ματθ. 14,13].
ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ρωμ. 15,1-7]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Παῦλος ἀπέδωσε τὴν δοξολογία πρὸς τὸν Θεό, πάλι ἀπὸ τὴν εὐχὴ προχωρεῖ σὲ παραίνεση, στρέφοντας τὸν λόγο στοὺς πιὸ δυνατοὺς κατὰ τὴν πίστη καὶ λέγοντας τὰ ἑξῆς: «Ὀφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν, καὶ μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν (:ὀφείλουμε ἐμεῖς οἱ δυνατοὶ στὴν πίστη καὶ στὴν ἀρετὴ νὰ δείχνουμε ἀνεκτικότητα καὶ συμπάθεια στὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδυνάτων στὴν πίστη ἀνθρώπων καὶ νὰ μὴν κάνουμε ἐκεῖνα ποὺ ἀρέσουν στὸν ἑαυτό μας)» [Ρωμ. 15,1].
ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 9,27-35]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΥΦΛΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΚΩΦΟΥ
«Καὶ παράγοντι ἐκεῖθεν τῷ Ἰησοῦ ἠκολούθησαν αὐτῷ δύο τυφλοὶ κράζοντες καὶ λέγοντες· ἐλέησον ἡμᾶς, υἱὲ Δαυΐδ (:Καὶ ἐνῶ ἔφευγε ἀπὸ ἐκεῖ ὁ Ἰησοῦς, Τὸν ἀκολούθησαν δύο τυφλοί, οἱ ὁποῖοι φώναζαν δυνατὰ καὶ ἔλεγαν: "Σπλαχνίσου μας καὶ θεράπευσέ μας, ἔνδοξε ἀπόγονε τοῦ Δαβίδ"). Ἐλθόντι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν προσῆλθον αὐτῷ οἱ τυφλοί, καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· πιστεύετε ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι; λέγουσιν αὐτῷ· ναί, Κύριε (:Καὶ ὅταν ἔφθασε στὸ σπίτι, ἦλθαν κοντά Του οἱ τυφλοί, καὶ ὁ Ἰησοῦς τοὺς λέει: "Πιστεύετε ὅτι ἔχω τὴ δύναμη νὰ κάνω αὐτὸ ποὺ μοῦ ζητᾶτε;" Καὶ ἐκεῖνοι τοῦ ἀπαντοῦν: "Ναί, Κύριε"). Τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων· κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν (:Τότε ἄγγιξε μὲ τὰ δάκτυλά Του τὰ μάτια τους καὶ τοὺς εἶπε: "Ἄς γίνει αὐτὸ ποὺ ζητᾶτε σύμφωνα μὲ τὴν πίστη σας"). Καὶ ἀνεῴχθησαν αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί (:Καὶ ἀνοίχτηκαν τὰ μάτια τους)» [Ματθ. 9, 27-30].