Τῆς ἁγίας Παρασκευῆς
26 Ἰουλίου
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης
π. Αυγουστίνου Καντιώτου
ΕΟΡΤΗ καὶ πανήγυρις, ἀγαπητοί μου, σήμερα. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἑορτάζει τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Παρασκευῆς. Προβάλλει τὸ παράδειγμά της καὶ μᾶς καλεῖ νὰ τὴ μιμηθοῦμε.
Ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἐπιβεβαιώνει, ὅτι ἡ γυναίκα μπορεῖ σωματικῶς νὰ εἶνε «ἀσθενέστερον σκεῦος», ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Πέτρος (Α΄ Πέτρ. 3,7) καὶ δὲν μπορεῖ νὰ κάνῃ κάποιες ἐργασίες, ἀλλὰ ψυχικῶς σὲ πολλὲς περιπτώσεις ἀναδεικνύεται ἀνώτερη ἀπὸ τὸν ἄντρα. Γυναίκα ποὺ πιστεύει στὸ Θεὸ κ᾽ εἶνε στολισμένη μὲ ἀρετὲς καὶ χάριτες, ἡ Χριστιανὴ γυναίκα, νικᾷ ὄχι μόνο τὸν ἄντρα ἀλλ᾽ ἀκόμα καὶ τοὺς ἀγγέλους· φθάνει σὲ ὕψος πολὺ μεγάλο, μέχρι τὸν οὐρανό. Κορυφαῖο παράδειγμα ἡ Παναγία, ἡ πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν, ποὺ λάμπει περισσότερο κι ἀπ᾽ τὶς ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου. Παράδειγμα ἀκόμα εἶνε καὶ ἡ ἁγία Παρασκευή, τῆς ὁποίας ἑορτάζουμε τὴν ἱερὰ μνήμη.
* * *
Γεννήθηκε στὴν πρωτεύουσα τοῦ τότε κόσμου, τὴ ῾Ρώμη, τὸν δεύτερο αἰῶνα ἐπὶ βασιλέως Ἀντωνίνου (138-160 μ.Χ.). Οἱ γονεῖς της, ὁ Ἀγάθων καὶ ἡ Πολιτεία, ἦταν εὐσεβεῖς ἀλλὰ ἄτεκνοι. Παρακαλοῦσαν τὸ Θεό, νὰ τοὺς δώσῃ παιδὶ κι αὐτοὶ νὰ τοῦ τὸ ἀφιερώσουν. Ὁ Θεὸς ἄκουσε τὶς προσευχὲς τοῦ εὐσεβοῦς ἀνδρογύνου καὶ τοὺς χάρισε ἕνα κοριτσάκι. Κ᾽ ἐπειδὴ τὸ κοριτσάκι γεννήθηκε ἡμέρα Παρασκευή, τὸ ὠνόμασαν Παρασκευή. Μεγαλώνοντας ἔμαθε γράμματα, ἔγινε σοφή, πρὸ πάντων στὴ γνῶσι τῶν ἁγίων Γραφῶν. Ἦταν πιστὴ καὶ ἀφωσιωμένη στὸν Κύριο. Μετὰ τὸ θάνατο τῶν γονέων της, ἀφοῦ μοίρασε τὰ ὑπάρχοντά της σὲ φτωχούς, ἀσπάσθηκε τὴν ἀφιερωμένη ζωὴ καὶ ἄρχισε νὰ κηρύττῃ τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν καθαρότητα τῆς ζωῆς της ἀξιώθηκε νὰ κάνῃ καὶ θαύματα.
Σήμερα δὲν γίνονται θαύματα. Γιατί; Διότι δὲν ζοῦμε σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή. Πῶς νὰ γίνουν τώρα θαύματα; Οἱ ἄνθρωποι εἶνε ἄπιστοι, ἄθεοι, ὑπερήφανοι, διεφθαρμένοι. Δὲν γίνονται θαύματα ὄχι διότι ἀδυνάτισε ὁ Θεός – ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ ἴδιος· ἐμεῖς εἴμαστε ἀνάξιοι νὰ δοῦμε καὶ ν᾽ ἀπολαύσουμε θαύματα.
Ἡ ἁγία Παρασκευὴ θαυματουργοῦσε. Θεράπευε τυφλοὺς καὶ κουφούς, ἀκόμα καὶ νεκροὺς ἀνέστησε. Καὶ μὲ τὰ θαύματα, τὴ διδασκαλία καὶ τὸ παράδειγμά της πολὺς κόσμος πίστευε στὸ Χριστό. Αὐτὸ ὁ διάβολος δὲν τὸ ὑπέφερε. Γι᾽ αὐτὸ ἔβαλε δυὸ Ἑβραίους, πῆγαν καὶ τὴν κατηγόρησαν ὅτι κάνει προπαγάνδα, ὑβρίζει τοὺς θεούς, προξενεῖ ζημιὰ στὸ κράτος. Τὴν συνέλαβαν λοιπὸν καὶ τὴν ὡδήγησαν μπροστὰ στὸν βασιλέα Ἀντωνῖνο. Ἐκεῖνος, ὅταν τὴν εἶδε, ἔμεινε ἔκθαμβος ἀπὸ τὴν ὀμορφιά, τὴν εὐφυΐα καὶ τὴ μόρφωσί της.
―Ἀρνήσου τὸ Χριστό, τῆς εἶπε, καὶ θά ᾽χῃς ἀπὸ μένα πλῆθος δῶρα.
―Δὲν τὸν ἀρνοῦμαι, ἀπαντᾷ ἐκείνη. Παρακαλῶ μάλιστα τὸ Θεό, κ᾽ ἐσὺ ν᾽ ἀφήσῃς τὴν εἰδωλολατρία καὶ νὰ ἔρθῃς στὴν ἀλήθεια.
―Σοῦ δίνω τρεῖς μέρες νὰ σκεφτῇς, εἶπε ὁ Ἀντωνῖνος. Ἐὰν μετὰ ἀπὸ αὐτὲς δὲν θυσιάσῃς στὰ εἴδωλα, σὲ περιμένουν μαρτύρια.
Καὶ ἡ ἁγία τοῦ ἀποκρίνεται·
―Μὴν περιμένεις. Ὅ,τι ἔχεις νὰ κάνῃς κάν᾽ το τώρα. Ὅσες μέρες κι ἂν περάσουν, ἐγὼ θὰ εἶμαι ἡ ἴδια. Τὸν Κύριό μου δὲν τὸν ἀρνοῦμαι.
Τότε ὁ τύραννος διέταξε ν᾽ ἀνάψουν φωτιὰ καὶ νὰ ζεστάνουν καζάνι γεμᾶτο λάδι καὶ πίσσα. Κι ὅταν πλέον κόχλασε, ἔρριξαν μέσα τὴν ἁγία, ἐνῷ ἐκείνη ἔκανε τὸ σταυρό της. Μὰ τὸ καζάνι ―ἂς μὴ πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, ἐμεῖς πιστεύουμε― ἔγινε γι᾽ αὐτὴν δροσερό! Περνοῦσε ἡ ὥρα, κ᾽ ἐκείνη δὲν πάθαινε τίποτα. Ὁ βασιλιᾶς ἀπόρησε καὶ τῆς εἶπε νὰ τὸν ῥαντίσῃ ἀπ᾽ τὸ ὑγρό. Ἡ ἁγία τοῦ πέταξε λίγο μὲ τὶς φοῦχτες, μὰ μόλις ἔπεσε στὸ πρόσωπό του αὐτὸς τυφλώθηκε. Ἄρχισε νὰ φωνάζῃ καὶ νὰ τὴν παρακαλῇ νὰ τὸν κάνῃ καλά. Ἡ ἁγία μέσα ἀπ᾽ τὸ καζάνι προσευχήθηκε κι ὁ Ἀντωνῖνος εἶδε πάλι τὸ φῶς του, πίστεψε στὸ Χριστὸ καὶ βαπτίσθηκε μὲ ὅλους τοὺς σωματοφύλακές του.
Κατόπιν ἡ ἁγία Παρασκευὴ πῆγε σὲ ἄλλα μέρη, κήρυξε, καὶ τέλος μαρτύρησε δι᾽ ἀποκεφαλισμοῦ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς ἄλλου βασιλέως.
* * *
Αὐτὸ εἶνε σύντομα τὸ συναξάρι τῆς ἁγίας. Μᾶς καλεῖ νὰ μιμηθοῦμε τὸ παράδειγμά της ὅλοι, καὶ ἰδιαιτέρως οἱ γυναῖκες.
⃝ Κάθε Χριστιανὴ νὰ γίνῃ μιὰ μικρὴ ἁγία Παρασκευή. Νὰ τὴ μιμηθῇ πρῶτον στὴν ἐνδυμασία, ὅπως τὴ βλέπουμε στὴν εἰκόνα. Ἐκείνη, ὅπως καὶ οἱ ἄλλες ἅγιες γυναῖκες καὶ ἡ Παναγία, εἶχαν σκεπασμένα τὸ σῶμα, τὰ χέρια, τὰ πόδια τους. Σήμερα ἡ γυναίκα εἶνε ξεγυμνωμένη, ξεμπρατσωμένη, ἀδιάντροπη. Γυμνὴ στοὺς δρόμους, στὶς πλάζ, στὰ λουτρά, στὰ κέντρα, παντοῦ. Καὶ εἶνε αὐτὸ ἕνα σημάδι μεγάλης διαφθορᾶς τοῦ αἰῶνος μας. Κάποιος ἅγιος προφήτευσε· Ὅταν δῆτε τὴ γυναῖκα στὸ δρόμο γυμνή, τότε φθάνει τὸ τέλος τοῦ κόσμου.
⃝ Δὲν εἶνε ὅμως μόνο ἡ ἐξωτερικὴ ἐμφάνισις. Ἔχει κι αὐτὴ σημασία, ἀλλὰ πρὸ παντὸς σημασία ἔχει ὁ ἐσωτερικὸς κόσμος τῆς γυναίκας. Πολλὲς γυναῖκες ἐξωτερικῶς εἶνε σὰν ἄγγελοι, ἀλλ᾽ ὁ ἐσωτερικός τους κόσμος εἶνε ἄκοσμος. Καὶ τί πρέπει νὰ κάνουν; Νὰ στολίζωνται. Ναί, νὰ στολίζωνται. Δὲν ἐννοῶ τὰ συνηθισμένα αὐτὰ στολίδια, στὰ ὁποῖα ῥέπει ἡ γυναικεία φιλαρέσκεια. Ἐννοῶ στολίδια πνευματικὰ καὶ μεγάλα. Ποιά εἶνε τὰ στολίδια αὐτά; Γυναῖκες ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε! ξοδεύετε τόσα γιὰ φτειασίδια, βαφὲς καὶ κοσμήματα. Ἐγώ, μὲ βάσι ὅσα λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἐγκωμιάζοντας τὴν ἁγία Παρασκευή, θὰ σᾶς ὑποδείξω μερικὰ καλλυντικὰ ἄλλου εἴδους.
√ Πολλὲς γυναῖκες βάφουν τὰ μάτια ἢ τὰ φρύδια τους. Ἂς ἀναλογισθοῦν, ὅτι ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἔβαφε τὰ δικά της μάτια ὄχι μὲ τέτοια χρώματα ἀλλὰ μὲ δάκρυα, ποὺ ἔχυνε τὴ νύχτα ὅταν προσευχόταν. Γυναίκα ποὺ κλαίει καὶ χύνει δάκρυα, γιὰ τὶς ἁμαρτίες της καὶ γιὰ τοὺς γύρω της, ἔχει τὰ ὡραιότερα μάτια.
√ Κάποιες κρεμοῦν στ᾽ αὐτιά τους σκουλαρίκια. Θέλετε νὰ σᾶς δείξω τὰ σκουλαρίκια τῆς ἁγίας Παρασκευῆς; Ἐκείνη στόλιζε τὰ αὐτιά της κρατώντας τα ἀνοιχτὰ καὶ προσηλωμένα στὰ θεῖα λόγια. Στολίστε κ᾽ ἐσεῖς τὰ αὐτιά σας ἀκούγοντας μὲ προσοχὴ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ.
√ Συχνὰ οἱ γυναῖκες κρεμοῦν στὸ λαιμὸ περιδέραιο – κορδόνι τὸ λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς, κολλιὲ τὸ λένε σήμερα. Τὸ ἀνεκτίμητο ὅμως περιδέραιο ποὺ φοροῦσε ἡ ἁγία Παρασκευὴ ἦταν ἡ νηστεία, ποὺ ἔκανε τὸ λαιμό της νὰ λάμπῃ μὲ ἄλλη χάρι. Φορέστε το κ᾽ ἐσεῖς.
√ Ἂν ἐπίσης σᾶς ἀρέσῃ νὰ φορᾶτε δακτυλίδια, κοιτάξτε τὰ δακτυλίδια τῆς ἁγίας Παρασκευῆς· εἶνε οἱ κόμποι στὰ δάχτυλά της ἀπὸ τὶς πολλὲς μετάνοιες ποὺ ἔκανε. Σεῖς ἔχετε;
√ Στὴ μέση οἱ γυναῖκες φοροῦν ζώνη. Ἐλᾶτε ὅμως νὰ δῆτε καὶ τὴ ζώνη τῆς ἁγίας Παρασκευῆς· εἶνε ἡ παρθενία της, τὴν ὁποία ἐφύλαξε σὲ ὅλη της τὴ ζωή, σπάνιο κόσμημα.
√ Ἂν τέλος συνηθίζετε νὰ φορᾶτε μεταξωτὰ καὶ ἄλλα πολύτιμα ροῦχα, ἐγὼ σᾶς δείχνω καὶ τὸ φόρεμα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, φτειαγμένο ἀπὸ μετάξι ἀγγέλων· εἶνε ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ντροπὴ ποὺ τὴν σκέπαζαν πάντοτε, ἀπαραίτητα γιὰ κάθε γυναῖκα.
⃝ Αὐτὰ εἶνε ὁ ἐσωτερικὸς στολισμός, ποὺ προτείνει σὲ κάθε γυναῖκα ἡ ἁγία Παρασκευή. Μιμηθῆτε την. Μιμηθῆτε ἀκόμα τὴν πίστι της, μιὰ πίστι βουνό. Ἄφοβη ἔμεινε καὶ μέσα στὸ καζάνι καὶ κάτω ἀπ᾽ τὸ σπαθί. Δὲ φοβήθηκε. Ὅποιος πιστεύει στὸ Χριστὸ δὲ φοβᾶται τίποτα καὶ κανέναν! Οὔτε τοὺς δαίμονες φοβᾶται. Ἦρθε προχθὲς μιὰ γυναίκα στενοχωρημένη καὶ κλαμένη. Ἔτρεμε. Τί εἶχε; Φοβόταν τὰ μάγια. Ἂν πιστεύῃς στὸ Χριστό, τῆς εἶπα, μὴ φοβᾶσαι· ὅλοι οἱ δαίμονες νὰ βγοῦν ἀπὸ τὴν κόλασι, δὲν μποροῦν νὰ σὲ βλάψουν. Ὁ Χριστὸς εἶνε παραπάνω ἀπ᾽ ὅλους.
⃝ Μιμηθῆτε λοιπόν, γυναῖκες, τὴν ἁγία Παρασκευὴ στὴν ἐνδυμασία, στὶς ἀρετὲς τοῦ ἐσωτερικοῦ κόσμου, στὴν πίστι της. Νὰ τὴ μιμηθῆτε ἀκόμη στὸ θάρρος καὶ τὴν ὁμολογία της. Μπροστὰ στοὺς τυράννους καὶ τὸ βασιλιᾶ διακήρυξε τὴν πίστι στὸ Χριστὸ κ᾽ ἔκανε τὸ σταυρό της. Ἐμεῖς ντρεπόμαστε νὰ κάνουμε τὸ σταυρό μας· κι ὅταν τὸν κάνουμε, δὲν τὸν κάνουμε κανονικά. Ὅταν πᾶνε στὴν ἐκκλησία οἱ ἐπίσημοι, δὲν εἶνε σταυρὸς αὐτὸ ποὺ κάνουν· ἀντὶ σταυρὸ κάνουν μιὰ κίνησι ποὺ μοιάζει σὰ νὰ παίζουν βιολί. Ὄχι! αὐτὸ εἶνε ἐμπαιγμός. Σεῖς νὰ κάνετε παντοῦ τὸ σταυρό σας, κανονικὰ – ὀρθόδοξα, ὅπως τὸν ἔκανε ἡ ἁγία Παρασκευή. Κι αὐτὸς ὁ σταυρὸς κάνει θαύματα.
* * *
Χριστιανὲς γυναῖκες, μικρὲς καὶ μεγάλες, κι αὐτὲς ποὺ ἔχετε ἄσπρα μαλλιὰ κι ὅσες εἶστε νέες, γίνετε μικρὲς Παρασκευές. Κι ὅταν ἐσεῖς γίνετε σὰν τὴν ἁγία Παρασκευή, τότε θὰ δοῦμε καλύτερες ἡμέρες.
Εἴθε ὁ Θεὸς διὰ πρεσβειῶν τῆς ἁγίας Παρασκευῆς νὰ σκέπῃ καὶ νὰ φυλάττῃ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(ἱ. μονὴ Ἁγ. Παρασκευῆς Μηλοχωρίου – Ἑορδαίας 26-7-1977)