Aπόστολος Κυριακὴς Δ΄ (Δ΄Ματθ.) (Ῥωμ. 6,18-23)
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης
π. Αυγουστίνου Καντιώτου
Ο ἀπόστολος Παῦλος σήμερα ὁμιλεῖ γιὰ τὶς συνέπειες τῆς ἁμαρτίας.
Ἀλλὰ τί εἶνε ἁμαρτία; Τὸν ὁρισμὸ δίνει ἡ Καινὴ Διαθήκη· «ἡ ἁμαρτία ἐστὶν ἡ ἀνομία» (Α΄ Ἰωάν. 3,4). Τί θὰ πῇ «ἀνομία»; Παράβασις νόμου.
Οἱ νόμοι τοῦ Θεοῦ εἶνε δύο· ὁ φυσικὸς καὶ ὁ ὑπερφυσικὸς – ἠθικός. Θαυμαστὸς ὁ φυσικὸς νόμος. Ἔχει ἀπόλυτη ἰσχύ. Ὅλα τὰ δημιουργήματα πειθαρχοῦν σ᾿ αὐτόν. Τὰ οὐράνια σώματα κινοῦνται μὲ ἀπίστευτη ταχύτητα, ἀλλὰ καὶ μὲ ἀκρίβεια. Μεγάλοι ἐπιστήμονες θαυμάζουν καὶ ἐκφράζονται μὲ πίστι, ὅπως βλέπουμε στὸ βιβλίο «Ἡ ἐπιστήμη ὁμιλεῖ».
Ὅλα ὑπακούουν. Μόνο ὁ ἄνθρωπος εἶνε ἐπαναστάτης, πάει κόντρα μὲ τὸ νόμο· ὄχι τόσο τὸν φυσικὸ ὅσο τὸν ἠθικὸ νόμο. Ὁ ἠθικὸς νόμος εἶνε οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἰδίως ὁ Δεκάλογος ποὺ ἐδόθη στὸ ὄρος Σινὰ γραμμένος σὲ μαρμάρινες πλάκες. Τελειοποίησε δὲ πλήρως τὸν ἠθικὸ νόμο ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὴν Ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία του.
Ἀπαιτεῖται λοιπὸν ὑπακοὴ στὸ νόμο τοῦ Θεοῦ, ἡ δὲ παράβασίς του, ἡ ἁμαρτία, εἶνε «ἀνομία». Ἀλλὰ κάθε παρανομία ἔχει συνέπειες. Δὲν εἶνε παιχνίδι, ἀγαπητοί μου, ἡ ἁμαρτία· εἶνε κάτι φοβερό, κάτι τραγικό, μὲ τὸ ὁποῖο δυστυχῶς μικροὶ καὶ μεγάλοι παίζουμε. Μοῦ ἔρχεται στὸ νοῦ κάτι ἀπὸ τὰ χρόνια τῆς κατοχῆς. Οἱ Γερμανοὶ σκότωσαν τότε πολλὰ παιδιά. Μὲ ποιό τρόπο; Γέμισαν ἕνα ἀεροπλάνο παιχνίδια, πέταξαν ψηλὰ πάνω ἀπὸ κάποια ἐχθρικὴ χώρα, καὶ τὰ ἔρριξαν. Τὰ παιδιὰ πῆγαν νὰ τὰ πιάσουν. Καὶ τότε ἔγινε ἔκρηξις· κάθε παιχνίδι ἦταν καὶ μιὰ μικρὴ βόμβα, ποὺ ἔσπειρε τὸ θάνατο. Αὐτὸ παθαίνουμε κ᾿ ἐμεῖς· ῥίχνει ὁ σατανᾶς τὰ «παιχνιδάκια» του, καὶ λέμε· δὲν εἶνε τίποτα ἡ πορνεία, δὲν εἶνε τίποτα ἡ μοιχεία, δὲν εἶνε τίποτα τὸ ἕνα, δὲν εἷνε τίποτα τὸ ἄλλο· σὰν ἀνόητα παιδιὰ τ᾿ ἀγγίζουμε καὶ καταστρεφόμεθα. Λίγοι ἔχουν φόβο τῆς ἁμαρτίας. Ἰδού λοιπὸν μὲ συντομία μερικὲς συνέπειές της.
Σπατάλη! Ν᾿ ἀρχίσουμε νὰ μετρᾶμε; Πάρτε τὸ τσιγάρο. Ὑπολόγισαν, ὅτι ἕνας καπνιστὴς ξοδεύει τὸ χρόνο πολλὲς χιλιάδες δραχμές. Ἂν τοῦ πῇς, Γιατί δὲν κάνεις παιδιά; σοῦ ἀπαντᾷ· ―Πῶς νὰ τὰ ζήσουμε;… Πῶς νὰ τὰ ζήσῃς; κόψε τὸ τσιγάρο! Ὑπολόγισαν ὅτι, ἂν ἔκοβαν οἱ καπνισταὶ τὸ τσιγάρο, θὰ μάζευαν τόσα ὅσα γιὰ νὰ συντηρηθοῦν 400.000 παιδιά. Τώρα, ἀντὶ νὰ συντηροῦν παιδιά, κάνουν ―Θεέ μου― 400.000 ἐκτρώσεις! Καλὰ εἶπαν, ὅτι ἕνα καπρίτσιο στοιχίζει περισσότερο ἀπὸ ἕνα παιδί.
Κοντὰ σ᾿ αὐτὰ προσθέστε τὴ σπατάλη γιὰ τὰ οἰνοπνευματώδη ποτά, τὸ χαρτοπαίγνιο, τὴν πολυτέλεια (διασκεδάσεις, λουκούλεια γεύματα, ταξίδια, θεάματα, καλλωπισμούς, καλλυντικά, πολυτελῆ δῶρα…) Σπατάλη! Ἂν οἱ ἄνθρωποι ἀρκοῦνταν στὰ λίγα καὶ ἀναγκαῖα καὶ βοηθοῦσαν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, δὲ᾿ θὰ ὑπῆρχε πεινασμένος, γυμνός, ἄστεγος. Τώρα;…
Ἄλλη συνέπεια τῆς ἁμαρτίας εἶνε ἡ φθορὰ τῆς ὑγείας. Είδατε τί είπαμε γιὰ τὸ τσιγάρο. Ἡ Θάτσερ στὴν Ἀγγλία ἦταν σοφὴ γυναίκα· ὅταν εἶδε τί προκαλεῖ τὸ τσιγάρο, διέταξε, πάνω σὲ κάθε πακέττο νὰ ζωγραφίζουν ἕνα καρκίνο. Δηλαδή· καπνίζεις; καρκίνο θὰ πάθῃς. Ἔτσι περιώρισε τὸν κίνδυνο. Ἐμεῖς ὅμως ἔχουμε μεγάλη κατανάλωσι καπνοῦ.
Γνώρισα τὸ Μακάριο τῆς Κύπρου, ποὺ πέθανε σὲ μικρὰ σχετικῶς ἡλικία. Συναντηθήκαμε στὰ ψηλὰ βουνά, ὅταν εἶχε ἐπισκεφθῆ τὰ πεδία τῶν μαχῶν. Κοντὰ ὅμως στὰ προτερήματά του, εἶχε δυστυχῶς ἕνα ἐλάττωμα· κάπνιζε συνεχῶς. Τοῦ εἶπα τότε (ἤμουν κληρικός, ἀρχιμανδρίτης)· ―Μὲ συγχωρεῖς, πολὺ καπνίζεις… Δὲν τό ᾿κοψε. Πέθανε μὲ τὸ τσιγάρο στὸ στόμα.
Οἱ ἀσκηταὶ ζοῦν πολλὰ χρόνια· ἡ ἁγιότης εἶνε καὶ μακροβιότης. Ἡ ἁμαρτία ἀντιθέτως εἶνε καὶ φθορὰ τῆς ὑγείας. Τὸ θέμα εἶνε ἀπέραντο, κ᾿ ἔχουν γραφῆ βιβλία. Πίσω ἀπὸ κάθε ἀσθένεια κρύβεται ὁ ἰοβόλος ὄφις τῆς ἁμαρτίας. Ἄνθρωποι νέοι καὶ ῥωμαλέοι, ποὺ ἦταν ἐλπίδα τῆς οἰκογενείας, κατήντησαν ἐρείπια. Ὅταν ἡ Ἐκκλησία ἔλεγε «Οὐ μοιχεύσεις» (Ἔξ. 20,13), «οὐ πορνεύσεις», ἀπαντοῦσαν μὲ ἀναίδεια· ―Τὸ κορμὶ εἶνε δικό μου, ὅ,τι θέλω τὸ κάνω· ἐσὺ θὰ μ᾿ ἐξουσιάσῃς;… Τώρα ἦρθε κι ἄλλη τιμωρία, ἡ φοβερὰ ἀσθένεια τοῦ ἔητζ, ποὺ ἐπιβεβαιώνει αὐτὰ ποὺ διδάσκει ἀνέκαθεν ἡ Ἐκκλησία· «Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα…» (Παρακλ. καν.).
Μία λοιπὸν συνέπεια τῆς ἁμαρτίας ἡ σπατάλη χρημάτων, δευτέρα ἡ φθορὰ τῆς ὑγείας. Τρίτη; Ἡ φθορὰ ἑνὸς πράγματος πού ᾿νε ἀνώτερο ἀπὸ τὴν ὑγεία. Ποιό εἶνε αὐτό; Τὸ ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ φέρει τὴν τιμὴ καὶ τὴν ἀξία τοῦ προσώπου του. «Ἡ τιμὴ τιμὴ δὲν ἔχει», λέει ὁ λαός. Ὁ ἄνθρωπος κινεῖται μέσα στὸν κόσμο μὲ τὸ κῦρος τοῦ ὀνόματός του, ποὺ τὸ ἀπέκτησε μὲ τὴν ἀρετὴ καὶ τὸν ἀγῶνα του. Ἂν λοιπὸν σφάλῃ, χάνει τὴν τιμή του. Ὁ πονηρὸς ὁ διάβολος παρασύρει στὴν ἁμαρτία κ᾿ ἐξευτελίζει τὸν ἄνθρωπο. Κάποιος ἀσκητὴς εἶπε, ὅτι ὁ διάβολος χρησιμοποιεῖ τρία ἐργαλεῖα. Τὸ πρῶτο εἶνε ἕνα σουβλί· μ᾿ αὐτὸ κεντάει καὶ σπρώχνει στὸ κακὸ λέγοντας «Κάνε το, κάνε το!…». Ὅταν ἀποφασίσῃς νὰ τὸ κάνῃς, τότε σὲ σκεπάζει μ᾿ ἕνα σεντόνι καὶ σὲ καθησυχάζει, ὅτι δὲ᾿ θὰ τὸ μάθῃ κανείς, θὰ μείνῃ ἄγνωστο. Κι ἀφοῦ σὲ σκεπάσῃ γιὰ ἕνα διάστημα, αἰφνιδίως σὲ ξεσκεπάζει, παίρνει μιὰ σάλπιγγα καὶ φωνάζει σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο τί ἔκανες. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος γίνεται ρεντίκολο· δὲ ᾿μπορεῖ νὰ σταθῇ στὴν κοινωνία.
Ἀλλὰ ἡ πιὸ τρομερὰ συνέπεια τῆς ἁμαρτίας εἶνε οἱ τύψεις τῆς συνειδήσεως. Θυμοῦμαι ἕναν, ἀείμνηστο τώρα, καθηγητὴ ὅταν ἤμουν στὸ γυμνάσιο – ἐκεῖνοι πίστευαν στὸ Θεό. Ὅταν ἐπρόκειτο νὰ πάρουμε τὸ ἀπολυτήριο μᾶς εἶπε· «Παιδιά, φεύγετε· νὰ πᾶτε στὸ καλό. Καθένας σας θ᾿ ἀκολουθήσῃ τὸ δρόμο του. Ἕνα ἔχω νὰ σᾶς συστήσω· εὔχομαι νὰ μὴ σᾶς λυπήσῃ ποτέ ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως».
Τρομερὸ πρᾶγμα ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως. Ὁ Κάϊν ἐφόνευσε τὸν ἀδελφό του τὸν Ἄβελ ἀπὸ φθόνο, καὶ μετὰ δὲν εὕρισκε ἠρεμία· ἄκουγε τὴ φωνὴ «Κάϊν Κάϊν, ποῦ εἶνε ὁ ἀδελφός σου;» (βλ. Γέν. 4,9) καὶ ἔτρεμε. Ὁ Ἰούδας ἐπρόδωσε τὸν Διδάσκαλο ἀπὸ φιλαργυρία, καὶ ἐτύπτετο, μέχρι ποὺ ἐπέστρεψε τὰ τριάκοντα ἀργύρια λέγοντας· «Ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῷον» (Ματθ. 27,4). Στὸ Βυζάντιο ἕνας σκότωσε τὸν ἀδερφό του, ποὺ ἦταν βασιλιᾶς, κ᾿ ἔγινε βασιλιᾶς αὐτός· ἀλλὰ τὴ νύχτα τοῦ ἐμφανιζόταν, σὲ τρομερὰ ὀπτασία, ὁ σκοτωμένος νὰ κρατάῃ ἕνα ποτήρι γεμᾶτο αἷμα ποὺ ἄχνιζε καὶ νὰ τοῦ λέῃ· «Ἀδελφέ, πίε τὸ αἷμα τοῦ ἀδελφοῦ σου».
Τίποτε ἄλλο δὲν εἶνε φοβερώτερο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Στὸ βίο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ―στὸν ὁποῖο τακτικὰ καταφεύγω― λέγεται, ὅτι ἔγινε σύσκεψι στὰ ἀνάκτορα ἐναντίον του. ―Τί θὰ γίνῃ μ᾿ αὐτόν; πῶς νὰ τὸν κάνουμε νὰ φοβηθῇ;… Εἶπαν πολλά. ―Νὰ τοῦ δημεύσουμε ὅ,τι ἔχει. ―Μὰ δὲν ἔχει περιουσία· τί νὰ τοῦ πάρουμε; ―Νὰ τὸν στείλουμε ἐξορία. ―Μὰ γι᾿ αὐτὸν θὰ εἶνε πᾶσα γῆ πατρίς. ―Νὰ τὸν ἐκθρονίσουμε. ―Μὰ αὐτὸς δὲ᾿ ζῇ γιὰ τὸ θρόνο. ―Τί νὰ τὸν κάνουμε λοιπόν;… Τότε πετιέται ἕνας καὶ λέει· ― Ὁ Χρυσόστομος ἕνα μόνο φοβᾶται, τὴν ἁμαρτία· γι᾿ αὐτὸ ἕνας τρόπος ὑπάρχει νὰ πτοηθῇ, ἂν νὰ τὸν κάνουμε ν᾿ ἁμαρτήσῃ!…
Ὁ Χρυσόστομος, ἀγαπητοί μου, τίποτε ἄλλο δὲν ἐφοβεῖτο παρὰ τὴν ἁμαρτία· κ᾿ ἐμεῖς μὲ τίποτε ἄλλο δὲν παίζουμε τόσο ὅσο μὲ τὴν ἁμαρτία. Ἂς παύσουμε λοιπὸν νὰ κάνουμε σὰν παιδιά· ἂς παύσουμε νὰ παίζουμε μὲ ἕνα παιχνίδι, μέσα στὸ ὁποῖο κρύβεται ἡ συμφορά. Διότι «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος».
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης
π. Αυγουστίνου Καντιώτου
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ
«Τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ῥωμ. 6,23)
Ο ἀπόστολος Παῦλος σήμερα ὁμιλεῖ γιὰ τὶς συνέπειες τῆς ἁμαρτίας.Ἀλλὰ τί εἶνε ἁμαρτία; Τὸν ὁρισμὸ δίνει ἡ Καινὴ Διαθήκη· «ἡ ἁμαρτία ἐστὶν ἡ ἀνομία» (Α΄ Ἰωάν. 3,4). Τί θὰ πῇ «ἀνομία»; Παράβασις νόμου.
Οἱ νόμοι τοῦ Θεοῦ εἶνε δύο· ὁ φυσικὸς καὶ ὁ ὑπερφυσικὸς – ἠθικός. Θαυμαστὸς ὁ φυσικὸς νόμος. Ἔχει ἀπόλυτη ἰσχύ. Ὅλα τὰ δημιουργήματα πειθαρχοῦν σ᾿ αὐτόν. Τὰ οὐράνια σώματα κινοῦνται μὲ ἀπίστευτη ταχύτητα, ἀλλὰ καὶ μὲ ἀκρίβεια. Μεγάλοι ἐπιστήμονες θαυμάζουν καὶ ἐκφράζονται μὲ πίστι, ὅπως βλέπουμε στὸ βιβλίο «Ἡ ἐπιστήμη ὁμιλεῖ».
Ὅλα ὑπακούουν. Μόνο ὁ ἄνθρωπος εἶνε ἐπαναστάτης, πάει κόντρα μὲ τὸ νόμο· ὄχι τόσο τὸν φυσικὸ ὅσο τὸν ἠθικὸ νόμο. Ὁ ἠθικὸς νόμος εἶνε οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἰδίως ὁ Δεκάλογος ποὺ ἐδόθη στὸ ὄρος Σινὰ γραμμένος σὲ μαρμάρινες πλάκες. Τελειοποίησε δὲ πλήρως τὸν ἠθικὸ νόμο ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὴν Ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία του.
Ἀπαιτεῖται λοιπὸν ὑπακοὴ στὸ νόμο τοῦ Θεοῦ, ἡ δὲ παράβασίς του, ἡ ἁμαρτία, εἶνε «ἀνομία». Ἀλλὰ κάθε παρανομία ἔχει συνέπειες. Δὲν εἶνε παιχνίδι, ἀγαπητοί μου, ἡ ἁμαρτία· εἶνε κάτι φοβερό, κάτι τραγικό, μὲ τὸ ὁποῖο δυστυχῶς μικροὶ καὶ μεγάλοι παίζουμε. Μοῦ ἔρχεται στὸ νοῦ κάτι ἀπὸ τὰ χρόνια τῆς κατοχῆς. Οἱ Γερμανοὶ σκότωσαν τότε πολλὰ παιδιά. Μὲ ποιό τρόπο; Γέμισαν ἕνα ἀεροπλάνο παιχνίδια, πέταξαν ψηλὰ πάνω ἀπὸ κάποια ἐχθρικὴ χώρα, καὶ τὰ ἔρριξαν. Τὰ παιδιὰ πῆγαν νὰ τὰ πιάσουν. Καὶ τότε ἔγινε ἔκρηξις· κάθε παιχνίδι ἦταν καὶ μιὰ μικρὴ βόμβα, ποὺ ἔσπειρε τὸ θάνατο. Αὐτὸ παθαίνουμε κ᾿ ἐμεῖς· ῥίχνει ὁ σατανᾶς τὰ «παιχνιδάκια» του, καὶ λέμε· δὲν εἶνε τίποτα ἡ πορνεία, δὲν εἶνε τίποτα ἡ μοιχεία, δὲν εἶνε τίποτα τὸ ἕνα, δὲν εἷνε τίποτα τὸ ἄλλο· σὰν ἀνόητα παιδιὰ τ᾿ ἀγγίζουμε καὶ καταστρεφόμεθα. Λίγοι ἔχουν φόβο τῆς ἁμαρτίας. Ἰδού λοιπὸν μὲ συντομία μερικὲς συνέπειές της.
* * *
Πρώτη συνέπεια. Ἡ ἁμαρτία εἶνε σπατάλη χρήματος. Ὁ ἄσωτος υἱὸς ἔφυγε ἀπὸ τὸ πατρικό του μὲ τὶς τσέπες γεμᾶτες νομίσματα· ἀλλὰ τὰ σπατάλησε «ζῶν ἀσώτως» (Λουκ. 15,13). Ἔτσι ἦρθε στιγμὴ ποὺ δὲν τοῦ ἔμεινε δραχμή, καὶ πείνασε. Ἀναγκάστηκε νὰ γίνῃ χοιροβοσκός, καὶ ζητοῦσε νὰ συντηρηθῇ μὲ τὰ χαρούπια.Σπατάλη! Ν᾿ ἀρχίσουμε νὰ μετρᾶμε; Πάρτε τὸ τσιγάρο. Ὑπολόγισαν, ὅτι ἕνας καπνιστὴς ξοδεύει τὸ χρόνο πολλὲς χιλιάδες δραχμές. Ἂν τοῦ πῇς, Γιατί δὲν κάνεις παιδιά; σοῦ ἀπαντᾷ· ―Πῶς νὰ τὰ ζήσουμε;… Πῶς νὰ τὰ ζήσῃς; κόψε τὸ τσιγάρο! Ὑπολόγισαν ὅτι, ἂν ἔκοβαν οἱ καπνισταὶ τὸ τσιγάρο, θὰ μάζευαν τόσα ὅσα γιὰ νὰ συντηρηθοῦν 400.000 παιδιά. Τώρα, ἀντὶ νὰ συντηροῦν παιδιά, κάνουν ―Θεέ μου― 400.000 ἐκτρώσεις! Καλὰ εἶπαν, ὅτι ἕνα καπρίτσιο στοιχίζει περισσότερο ἀπὸ ἕνα παιδί.
Κοντὰ σ᾿ αὐτὰ προσθέστε τὴ σπατάλη γιὰ τὰ οἰνοπνευματώδη ποτά, τὸ χαρτοπαίγνιο, τὴν πολυτέλεια (διασκεδάσεις, λουκούλεια γεύματα, ταξίδια, θεάματα, καλλωπισμούς, καλλυντικά, πολυτελῆ δῶρα…) Σπατάλη! Ἂν οἱ ἄνθρωποι ἀρκοῦνταν στὰ λίγα καὶ ἀναγκαῖα καὶ βοηθοῦσαν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, δὲ᾿ θὰ ὑπῆρχε πεινασμένος, γυμνός, ἄστεγος. Τώρα;…
Ἄλλη συνέπεια τῆς ἁμαρτίας εἶνε ἡ φθορὰ τῆς ὑγείας. Είδατε τί είπαμε γιὰ τὸ τσιγάρο. Ἡ Θάτσερ στὴν Ἀγγλία ἦταν σοφὴ γυναίκα· ὅταν εἶδε τί προκαλεῖ τὸ τσιγάρο, διέταξε, πάνω σὲ κάθε πακέττο νὰ ζωγραφίζουν ἕνα καρκίνο. Δηλαδή· καπνίζεις; καρκίνο θὰ πάθῃς. Ἔτσι περιώρισε τὸν κίνδυνο. Ἐμεῖς ὅμως ἔχουμε μεγάλη κατανάλωσι καπνοῦ.
Γνώρισα τὸ Μακάριο τῆς Κύπρου, ποὺ πέθανε σὲ μικρὰ σχετικῶς ἡλικία. Συναντηθήκαμε στὰ ψηλὰ βουνά, ὅταν εἶχε ἐπισκεφθῆ τὰ πεδία τῶν μαχῶν. Κοντὰ ὅμως στὰ προτερήματά του, εἶχε δυστυχῶς ἕνα ἐλάττωμα· κάπνιζε συνεχῶς. Τοῦ εἶπα τότε (ἤμουν κληρικός, ἀρχιμανδρίτης)· ―Μὲ συγχωρεῖς, πολὺ καπνίζεις… Δὲν τό ᾿κοψε. Πέθανε μὲ τὸ τσιγάρο στὸ στόμα.
Οἱ ἀσκηταὶ ζοῦν πολλὰ χρόνια· ἡ ἁγιότης εἶνε καὶ μακροβιότης. Ἡ ἁμαρτία ἀντιθέτως εἶνε καὶ φθορὰ τῆς ὑγείας. Τὸ θέμα εἶνε ἀπέραντο, κ᾿ ἔχουν γραφῆ βιβλία. Πίσω ἀπὸ κάθε ἀσθένεια κρύβεται ὁ ἰοβόλος ὄφις τῆς ἁμαρτίας. Ἄνθρωποι νέοι καὶ ῥωμαλέοι, ποὺ ἦταν ἐλπίδα τῆς οἰκογενείας, κατήντησαν ἐρείπια. Ὅταν ἡ Ἐκκλησία ἔλεγε «Οὐ μοιχεύσεις» (Ἔξ. 20,13), «οὐ πορνεύσεις», ἀπαντοῦσαν μὲ ἀναίδεια· ―Τὸ κορμὶ εἶνε δικό μου, ὅ,τι θέλω τὸ κάνω· ἐσὺ θὰ μ᾿ ἐξουσιάσῃς;… Τώρα ἦρθε κι ἄλλη τιμωρία, ἡ φοβερὰ ἀσθένεια τοῦ ἔητζ, ποὺ ἐπιβεβαιώνει αὐτὰ ποὺ διδάσκει ἀνέκαθεν ἡ Ἐκκλησία· «Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα…» (Παρακλ. καν.).
Μία λοιπὸν συνέπεια τῆς ἁμαρτίας ἡ σπατάλη χρημάτων, δευτέρα ἡ φθορὰ τῆς ὑγείας. Τρίτη; Ἡ φθορὰ ἑνὸς πράγματος πού ᾿νε ἀνώτερο ἀπὸ τὴν ὑγεία. Ποιό εἶνε αὐτό; Τὸ ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ φέρει τὴν τιμὴ καὶ τὴν ἀξία τοῦ προσώπου του. «Ἡ τιμὴ τιμὴ δὲν ἔχει», λέει ὁ λαός. Ὁ ἄνθρωπος κινεῖται μέσα στὸν κόσμο μὲ τὸ κῦρος τοῦ ὀνόματός του, ποὺ τὸ ἀπέκτησε μὲ τὴν ἀρετὴ καὶ τὸν ἀγῶνα του. Ἂν λοιπὸν σφάλῃ, χάνει τὴν τιμή του. Ὁ πονηρὸς ὁ διάβολος παρασύρει στὴν ἁμαρτία κ᾿ ἐξευτελίζει τὸν ἄνθρωπο. Κάποιος ἀσκητὴς εἶπε, ὅτι ὁ διάβολος χρησιμοποιεῖ τρία ἐργαλεῖα. Τὸ πρῶτο εἶνε ἕνα σουβλί· μ᾿ αὐτὸ κεντάει καὶ σπρώχνει στὸ κακὸ λέγοντας «Κάνε το, κάνε το!…». Ὅταν ἀποφασίσῃς νὰ τὸ κάνῃς, τότε σὲ σκεπάζει μ᾿ ἕνα σεντόνι καὶ σὲ καθησυχάζει, ὅτι δὲ᾿ θὰ τὸ μάθῃ κανείς, θὰ μείνῃ ἄγνωστο. Κι ἀφοῦ σὲ σκεπάσῃ γιὰ ἕνα διάστημα, αἰφνιδίως σὲ ξεσκεπάζει, παίρνει μιὰ σάλπιγγα καὶ φωνάζει σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο τί ἔκανες. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος γίνεται ρεντίκολο· δὲ ᾿μπορεῖ νὰ σταθῇ στὴν κοινωνία.
Ἀλλὰ ἡ πιὸ τρομερὰ συνέπεια τῆς ἁμαρτίας εἶνε οἱ τύψεις τῆς συνειδήσεως. Θυμοῦμαι ἕναν, ἀείμνηστο τώρα, καθηγητὴ ὅταν ἤμουν στὸ γυμνάσιο – ἐκεῖνοι πίστευαν στὸ Θεό. Ὅταν ἐπρόκειτο νὰ πάρουμε τὸ ἀπολυτήριο μᾶς εἶπε· «Παιδιά, φεύγετε· νὰ πᾶτε στὸ καλό. Καθένας σας θ᾿ ἀκολουθήσῃ τὸ δρόμο του. Ἕνα ἔχω νὰ σᾶς συστήσω· εὔχομαι νὰ μὴ σᾶς λυπήσῃ ποτέ ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως».
Τρομερὸ πρᾶγμα ἡ φωνὴ τῆς συνειδήσεως. Ὁ Κάϊν ἐφόνευσε τὸν ἀδελφό του τὸν Ἄβελ ἀπὸ φθόνο, καὶ μετὰ δὲν εὕρισκε ἠρεμία· ἄκουγε τὴ φωνὴ «Κάϊν Κάϊν, ποῦ εἶνε ὁ ἀδελφός σου;» (βλ. Γέν. 4,9) καὶ ἔτρεμε. Ὁ Ἰούδας ἐπρόδωσε τὸν Διδάσκαλο ἀπὸ φιλαργυρία, καὶ ἐτύπτετο, μέχρι ποὺ ἐπέστρεψε τὰ τριάκοντα ἀργύρια λέγοντας· «Ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα ἀθῷον» (Ματθ. 27,4). Στὸ Βυζάντιο ἕνας σκότωσε τὸν ἀδερφό του, ποὺ ἦταν βασιλιᾶς, κ᾿ ἔγινε βασιλιᾶς αὐτός· ἀλλὰ τὴ νύχτα τοῦ ἐμφανιζόταν, σὲ τρομερὰ ὀπτασία, ὁ σκοτωμένος νὰ κρατάῃ ἕνα ποτήρι γεμᾶτο αἷμα ποὺ ἄχνιζε καὶ νὰ τοῦ λέῃ· «Ἀδελφέ, πίε τὸ αἷμα τοῦ ἀδελφοῦ σου».
* * *
Τώρα ὅμως, μετὰ Χριστόν, ἡ ἁμαρτία παίρνει, ἀγαπητοί μου, μιὰ ἄλλη διάστασι. Δὲν εἶνε ἁπλῶς «ἀνομία». Κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ποὺ θεολογεῖ κάτω ἀπὸ τὸ σταυρὸ τοῦ Κυρίου, ἡ ἁμαρτία εἶνε «ἀνασταύρωσις τοῦ Χριστοῦ»· «…ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ καὶ παραδειγματίζοντας», λέει (Ἑβρ. 6,6). Οἱ Ἑβραῖοι μιὰ φορὰ τὸν σταύρωσαν, ἐμεῖς τὸν σταυρώνουμε μυριάκις. Ὅπου ἁμαρτία, ἐκεῖ νέος σταυρός· αὐτὸ λέγεται «ἀνασταύρωσις». Ὅταν π.χ. κλέβῃς, καρφώνεις τὰ χέρια τοῦ Χριστοῦ· ὅταν βλαστημᾷς τὸ ὄνομά του, τὸν ποτίζεις ὄξος καὶ χολή· ὅταν ἔχῃς φθόνο καὶ κακία στὴν καρδιά, τοῦ λογχίζεις τὴν πλευρά· ὅταν ἔχῃς ὑπερηφάνεια καὶ ἐγωϊσμό, τὸν στεφανώνεις μὲ ἀγκάθινο στεφάνι.Τίποτε ἄλλο δὲν εἶνε φοβερώτερο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Στὸ βίο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ―στὸν ὁποῖο τακτικὰ καταφεύγω― λέγεται, ὅτι ἔγινε σύσκεψι στὰ ἀνάκτορα ἐναντίον του. ―Τί θὰ γίνῃ μ᾿ αὐτόν; πῶς νὰ τὸν κάνουμε νὰ φοβηθῇ;… Εἶπαν πολλά. ―Νὰ τοῦ δημεύσουμε ὅ,τι ἔχει. ―Μὰ δὲν ἔχει περιουσία· τί νὰ τοῦ πάρουμε; ―Νὰ τὸν στείλουμε ἐξορία. ―Μὰ γι᾿ αὐτὸν θὰ εἶνε πᾶσα γῆ πατρίς. ―Νὰ τὸν ἐκθρονίσουμε. ―Μὰ αὐτὸς δὲ᾿ ζῇ γιὰ τὸ θρόνο. ―Τί νὰ τὸν κάνουμε λοιπόν;… Τότε πετιέται ἕνας καὶ λέει· ― Ὁ Χρυσόστομος ἕνα μόνο φοβᾶται, τὴν ἁμαρτία· γι᾿ αὐτὸ ἕνας τρόπος ὑπάρχει νὰ πτοηθῇ, ἂν νὰ τὸν κάνουμε ν᾿ ἁμαρτήσῃ!…
Ὁ Χρυσόστομος, ἀγαπητοί μου, τίποτε ἄλλο δὲν ἐφοβεῖτο παρὰ τὴν ἁμαρτία· κ᾿ ἐμεῖς μὲ τίποτε ἄλλο δὲν παίζουμε τόσο ὅσο μὲ τὴν ἁμαρτία. Ἂς παύσουμε λοιπὸν νὰ κάνουμε σὰν παιδιά· ἂς παύσουμε νὰ παίζουμε μὲ ἕνα παιχνίδι, μέσα στὸ ὁποῖο κρύβεται ἡ συμφορά. Διότι «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος».
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(ἱ. ναὸς Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 28-11-1990)
