H
Bronnie Ware εργαζόταν στην...παρηγορητική φροντίδα ασθενών, κυρίως σε αυτούς
που γυρνούσαν στα σπίτια τους για να πεθάνουν.
Για χρόνια μιλούσε με ανθρώπους
που δεν κατάφερναν να ξεπεράσουν τις ασθένειές τους και κρατούσε σημειώσεις από
όσα έλεγαν.
Έπειτα
από καιρό έγραψε και κυκλοφόρησε το βιβλίο «The Top Five Regrets of
the Dying», για όσα μετανιώνουν οι άνθρωποι όταν φτάνουν στο τέλος της ζωής
τους.
Η ίδια
αναφέρει στο blog της:
Οι
άνθρωποι ωριμάζουν πολύ όταν έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο με το θάνατο. Οι
ασθενείς, περνώντας από πολλά και διαφορετικά συναισθήματα (άρνηση, φόβο, θυμό,
στεναχώρια, περισσότερη άρνηση), στο τέλος αποδέχονταν το τέλος τους.
Κάθε ασθενής έβρισκε την εσωτερική του γαλήνη.
Όταν
τους ρωτούσα αν μετάνιωναν για κάτι ή αν θα έκαναν κάτι διαφορετικά, παρατήρησα
πως πολλές απαντήσεις ήταν κοινές.
Παρακάτω
σας δίνω αυτά που άκουσα πιο συχνά:
1.
Εύχομαι να είχα το κουράγιο να ζήσω τη ζωή μου όπως την ήθελα στ' αλήθεια, κι
όχι όπως ήθελαν οι άλλοι.
Αυτή
ήταν η πιο συνηθισμένη απάντηση. Όταν συνειδητοποιείς πως η ζωή σου τελειώνει και
κοιτάς πίσω σου, βλέπεις πόσα όνειρα έμειναν απραγματοποίητα. Οι περισσότεροι
δεν είχαν κάνει ούτε τα μισά και θα πέθαιναν γνωρίζοντας πως γι' αυτό έφταιγαν
οι επιλογές που είχαν κάνει, ή δεν είχαν κάνει. Είναι σημαντικό να
προσπαθήσεις να πραγματοποιήσεις κάποια όνειρά σου – όταν χάσεις την υγεία
σου θα ναι αργά.
2.
Εύχομαι να μην δούλευα τόσο σκληρά.
Αυτό
ειπώθηκε από όλους τους άντρες. Έχασαν τα παιδικά χρόνια του γιου ή της κόρης
τους, δεν έζησαν όσο έπρεπε τη συντροφικότητα. Οι γυναίκες επίσης εξέφρασαν
μετάνοια για τον καιρό που έχαναν δουλεύοντας. Κάνοντας πιο απλή τη ζωή σας και
κάνοντας πιο συνειδητοποιημένες επιλογές, είναι πιθανό να μην χρειαστείτε το
εισόδημα που πιστεύετε πως πρέπει να αποκτήσετε. Και κάνοντας περισσότερο χώρο
στη ζωή σας, γίνεστε πιο χαρούμενοι και ανοιχτοί σε νέες ευκαιρίες, που
ταιριάζουν περισσότερο στο νέο τρόπο ζωής σας.
3.
Εύχομαι να είχα το κουράγιο να εκφράσω τα συναισθήματά μου.
Πολλοί
άνθρωποι καταπίεζαν τα συναισθήματά τους για να κρατήσουν ήρεμο περιβάλλον γύρω
τους και να αποφύγουν καβγάδες. Έτσι ζούσαν μια μέτρια ζωή. Πολλές ανίατες
ασθένειές τους σχετίζονταν, εν μέρει, με την πικρία και την αναπόφευκτη
μνησικακία που κουβαλούσαν σ' ολόκληρη τη ζωή τους.
Δεν
μπορούμε να ελέγξουμε πώς θα αντιδράσουν οι γύρω μας. Όμως, ακόμη και αν πολλοί
άνθρωποι αντιδράσουν άσχημα όταν αρχίσετε να μιλάτε με ειλικρίνεια, στο
τέλος αυτό περνά τις σχέσεις σε άλλο επίπεδο, πιο υγιές, ή καταργεί τις λάθος
σχέσεις από τη ζωή σας. Όπως και να έχει βγαίνετε κερδισμένοι.
4.
Εύχομαι να είχα κρατήσει επαφή με τους φίλους μου.
Συχνά
οι ασθενείς δεν είχαν πλήρως αντιληφθεί όλα τα οφέλη μιας παλιάς φιλίας, μέχρι
τη στιγμή που έμαθαν πως πέθαιναν. Και τότε δεν ήταν εύκολο να εντοπίσουν τα
άτομα αυτά. Πολλοί είχαν απορροφηθεί τόσο πολύ από τις ζωές τους που άφησαν
«χρυσές φιλίες» να χαθούν μέσα στα χρόνια. Συχνά οι ετοιμοθάνατοι μετάνιωναν
βαθιά που δεν είχαν «ξοδέψει» περισσότερα σε μια φιλία. Όλοι ανεξαιρέτως
νοσταλγούν τους φίλους τους όταν πεθαίνουν.
Είναι
σύνηθες όταν έχεις πλήρες καθημερινό πρόγραμμα στη ζωή σου να ξεχνάς τους φίλους
σου, όμως όταν αντιμετωπίζεις τον θάνατο, οι φυσικές λεπτομέρειες της ζωής δεν
μετρούν πια. Οι άνθρωποι θέλουν να τακτοποιήσουν τις οικονομικές τους
υποχρεώσεις, όμως ούτε τα λεφτά, ούτε η κοινωνική θέση απασχολούν τους
ανθρώπους τις τελευταίες τους στιγμές. Αυτό που μένει τότε σε όλους είναι η
αγάπη και οι σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους.
5.
Εύχομαι να είχα αφήσει τον εαυτό μου να νιώσει ευτυχισμένος.
Αυτό
ήταν, παραδόξως, πολύ σύνηθες. Πολλοί δεν αντιλαμβάνονταν πως η ευτυχία είναι
επιλογή, παρά μόνο στο τέλος της ζωής τους. Είχαν κολλήσει σε παλιές συνήθειες
και συμπεριφορές. Αυτό που λέγεται «βόλεμα» ή «οικείο» γέμιζε τα συναισθήματά
τους και τις ζωές τους.
Ο φόβος
της αλλαγής τούς έκανε να υποκρίνονται στους άλλους, και στους εαυτούς τους,
πως είναι πλήρεις. Όταν είσαι στο νεκροκρέβατο, αυτό που νομίζουν οι άλλοι δεν
σε αφορά. Θέλεις να σηκωθείς και να χαμογελάσεις και να απελευθερωθείς από όλα
αυτά. Η ζωή είναι επιλογή. Είναι Η ΖΩΗ ΣΟΥ. Πρέπει να επιλέγεις συνειδητά,
σοφά και με ειλικρίνεια. Επέλεξε την ευτυχία.
