Αποκαλυψη του Ιωαννου Ομιλίες στο βιβλίο της Αποκάλυψης του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου από το μακαριστό γέροντα π. Αθανάσιο Μυτιληναίο. Ερμηνεία εις την Αποκάλυψη, 4η συνέχεια από τη 5η Ομιλία που έγινε στις 16-11-1980

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ :ΑΓΩΝΑΣ Α.Φ.194-195  http://www.agonas.org/

Ομιλίες στο βιβλίο της Αποκάλυψης του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου από το μακαριστό γέροντα π. Αθανάσιο Μυτιληναίο.

Αποκαλυψη του Ιωαννου

Ερμηνεία εις την Αποκάλυψη, 4η συνέχεια από τη 5η Ομιλία που έγινε στις 16-11-1980

«καὶ ἐπὶ τοὺς θρόνους εἶδον τοὺς εἴκοσι τέσσαρας πρεσβυτέρους καθημένους, περιβεβλημένους ἐν ἱματίοις λευκοῖς, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς».

(Α’ Ιωάννου 4- 4)

Δηλαδή ποιοί εἶναι οἱ ἐκκλησιολογικοί λόγοι; Ὅλα αὐτά πού σᾶς λέω τόσην ὥρα. Τόσην ὥρα σᾶς λέω αὐτό.

Δηλαδή ἐγώ ὁ ἱερέας –νά πῶ γιά μιά στιγμή– πού εἶμαι ἱερέας, δέν μπορῶ νά τελέσω μόνος μου τήν θεία Λειτουργία; Ὄχι· πρέπει νά εἶσαι κι ἐσύ, ὁ λαϊκός· γιατί πρέπει ἡ δική μου Ἱερωσύνη καί ἡ δική σου νά ἀποτελέσουν τήν προσφορά στόν Θεό. Μέ ἄλλα λόγια, τό λαϊκό στοιχεῖο, πού ἔχει τήν γενική ἱερωσύνη, πρέπει νά εἶναι παρόν! Παρόν! Γι’ αὐτό καί ὁ λαός κοινωνεῖ Σώματος καί Αἵματος· ὅπως καί ὁ ἱερέας Σώματος καί Αἵματος.

Γιατί τό λέω αὐτό; Γιατί ἐν ὄψει ὅλων αὐτῶν τῶν συνεδρίων καί λοιπά... Παρακαλῶ καταρτίζεσθε, νά ξέρετε ποῦ βρισκόμαστε. Ἡ Ρωμαιοκαθολική Ἐκκλησία –προηγουμένως σᾶς εἶπα γιά τούς Προτεστάντες· τώρα σᾶς λέω καί γιά τήν Ρωμαιοκαθολική Ἐκκλησία– αὐτή δέν κοινωνεῖ τούς πιστούς μέ Αἷμα Χριστοῦ, παρά μόνο μέ Σῶμα! Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι δίνει προνόμια στόν κλῆρο, τά ὁποῖα δέν παίρνει ὁ λαός. Γι’ αὐτό καί ὁ ρωμαιοκαθολικός ἱερέας μπορεῖ νά λειτουργήσει μόνος του, κάθε μέρα, στό δωμάτιό του, λίγα λεπτά, καί δέκα λεπτά –ἀπό δέκα λεπτά ἕως μία ὥρα εἶναι ἡ Λειτουργία τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, τῶν Παπικῶν– καί σέ δέκα λεπτά τελεῖ τήν Λειτουργία, κοινωνεῖ μόνος του καί πάει στή δουλειά του!

Αὐτά ἡ Ὀρθοδοξία μας δέν τά γνωρίζει –γιατί;– διότι ἐσφαλμένα προχώρησαν, ἀγνόησαν τόν λαό. Ὁ λαός, ἡ παρουσία τοῦ λαοῦ, τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου, εἶναι θεμελιωδέστατης σημασίας! Καί τό ἐκφράζει ἡ Ἐκκλησία μας μ’ αὐτόν τόν τρόπο· δέν μπορεῖς, ὦ ἱερέα, νά λειτουργήσεις χωρίς τό λαϊκό στοιχεῖο, χωρίς νά ὑπάρχει καί ἄλλος μέσα, νά εἶναι παρών καί ἄλλος. Βλέπετε πόσο σπουδαῖα εἶναι αὐτά τά πράγματα! Ἀλλά προχωρῶ.

Πρέπει νά σᾶς πῶ ἀκόμη ὅτι ἡ γλῶσσα τῆς θείας Λειτουργίας εἶναι συντεταγμένη σέ πρῶτο πληθυντικό πρόσωπο. Τί σημαίνει αὐτό, σέ πρῶτο πληθυντικό πρόσωπο; σημαίνει ὅτι προβλέπει ὁ τύπος, ἡ μορφή τῆς Λειτουργίας, προβλέπει περισσότερους λειτουργούς τοῦ ἑνός, γιά νά εἶναι συντεταγμένη σέ πρῶτο πληθυντικό; Ὄχι· σημαίνει ὅτι εἶναι παρών ὁ λαός· καί σημαίνει ὅτι ὅλος ὁ κόσμος, κλῆρος καί λαός, ἅπασα ἡ Ἐκκλησία, προσφέρει τήν ἀναφορά της στόν Θεό.

Ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἀποκαλεῖ τούς πιστούς «λίθους, ὡς λίθους ζῶντας», οἱ ὁποῖοι οἰκοδομοῦνται, ὅπως λέει τώρα στήν πρώτη ἐπιστολή του, «εἰς οἶκον πνευματικόν»¹⁸.  Ὁ δέ ἀπόστολος Παῦλος ἀποκαλεῖ τούς πιστούς «ναοὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»¹⁹.  Κρατῆστε αὐτό· εἶμαι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!... Κρατῆστε το! Τί θά πεῖ εἶμαι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Θά πεῖ ὅτι σ’ αὐτόν τόν ζῶντα ναό τοῦ Θεοῦ ὁ κάθε πιστός εἶναι γιά τόν ἑαυτό του, τόν δικό του τόν ναό, ὁ φύλακάς του καί ὁ ἱερέας του! Εἶμαι ναός, ὁ κάθε πιστός, ναός τοῦ ζῶντος Θεοῦ!

Πολλές φορές τό λέει αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος· πολλές φορές μᾶς τό ’χει πεῖ.²⁰  Ἀλλά ὅταν ὁμιλεῖ περί ναοῦ, ἐννοεῖ καί τόν ἱερέα. Ποιός εἶναι ὁ ἱερέας; Ἐγώ εἶμαι ὁ ναός, ἐγώ εἶμαι ὁ ἱερέας! Ἐγώ εἶμαι καί ὁ φύλακας τοῦ ναοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἑαυτοῦ μου δηλαδή! Καταλαβαίνετε τί σημαίνει αὐτό;

Ἀλλά, ἀγαπητοί μου, ἐάν στήν Παλαιά Διαθήκη τό θῦμα πού προσφερόταν εἶχε τήν ἑξῆς ἔννοια στίς θυσίες· ὑποκαθιστοῦσε τόν ἔνοχο. Ἔπαιρνε ὁ ἄνθρωπος ἕνα πρόβατο, πήγαινε καί τό θυσίαζε, ἀντί νά θυσιασθεῖ ὁ ἴδιος· χυνόταν τό αἷμα τοῦ ζώου. Καί μέ τόν τρόπο αὐτόν γινόταν ἡ προσφορά, ἡ θυσία, ἀντί τοῦ ἐνόχου· τό πρόβατο, πού δέν ἔφταιγε σέ τίποτα, ἀντί τοῦ ἐνόχου· χύνεται τό αἷμα τοῦ ζώου· γιατί τότε θά ’πρεπε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι νά αὐτοφονευόμαστε· δέν τό θέλει αὐτό ὁ Θεός.

Ἀλλά ἐδῶ τώρα ἔχουμε μία θυσία πολύ πέρα ἀπό αὐτήν τήν ὁποία ὑπῆρχε στήν Παλαιά Διαθήκη. Ὅταν ἔπαιρνα ἕνα πρόβατο καί τό θυσίαζα, ἤμουν ἐντάξει ἀπέναντι στόν Θεό· τώρα ὄχι. Τό θῦμα τῆς λατρείας πού θά θυσιάσω τώρα στόν Θεό εἶναι ὁ ἑαυτός μου, τό ἐγώ μου!

Ἀκοῦστε πῶς τό λέει αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν Πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή: «Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ἀδελφοί», σᾶς παρακαλῶ λοιπόν, ἀδελφοί, «διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ –προσέξτε– παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν», νά παραστήσετε τά σώματά σας... Μάλιστα τό ρῆμα «παραστῆσαι», παρίστημι ἤ παρίσταμαι, ἔχει λειτουργική διάσταση· εἶναι ὅπως ἀκριβῶς θά φέρουν τά πρόσφορα νά τά παρουσιάσουν ἐδῶ οἱ ἄνθρωποι στόν Θεό, πηγαίνοντάς τα ἐκεῖ στήν βόρεια Πύλη. Παλαιότερα προσφέρονταν στήν ὡραία Πύλη, καί μάλιστα στήν ὥρα τοῦ Ἀποστόλου. Ἀπομεινάρι αὐτῆς τῆς προσφορᾶς τοῦ λαοῦ εἶναι ὅταν βγαίνει τήν ὥρα τοῦ Ἀποστόλου ὁ ἱερέας καί θυμιάζει· διότι ἐκεῖνα τά ὁποῖα πρόσφεραν οἱ πιστοί τά θυμίαζε ὁ ἱερέας καί τά ἔπαιρνε μέσα. Λοιπόν· αὐτό λέγεται παραστήνω· δηλαδή κάνω μιά παράσταση τῶν δώρων μου. Γι’ αὐτό χρησιμοποιεῖ τήν λέξη «παραστῆσαι» ὁ ἀπόστολος Παῦλος· εἶναι λειτουργικῆς διαστάσεως, καί εἶναι ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη. Τί τώρα «νά παραστήσετε»; τά πρόσφορά σας; τό κρασί σας; τί; τί; τί; Προσέξτε: «τὰ σώματα ὑμῶν», τά σώματά σας, «θυσίαν ζῶσαν», ζωντανή θυσία, «ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τὴν λογικὴν λατρείαν ὑμῶν»²¹  –λογική θά πεῖ πνευματική– τήν πνευματική λατρεία.

Ὥστε λοιπόν θά προσφέρω τόν ἑαυτό μου! Ἀλλά τότε εἶμαι ἱερέας, ἐάν προσφέρω τόν ἑαυτό μου.

Καί λέει ἀπόστολος Πέτρος: «Καὶ αὐτοὶ ὡς λίθοι ζῶντες οἰκοδομεῖσθε οἶκος πνευματικός, ἱεράτευμα ἅγιον, ἀνενέγκαι πνευματικὰς θυσίας εὐπροσδέκτους τῷ Θεῷ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ» , ὥστε νά προσφέρετε πνευματικές θυσίες, πού εἶναι εὐπρόσδεκτες στόν Θεό, διά μέσου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ²², τοῦ Μεσίτου.

Ὥστε λοιπόν ἡ θυσία τοῦ ἱερατεύοντος πιστοῦ εἶναι –τοῦ ἱερατεύοντος πιστοῦ, μέ τήν γενική ἔννοια τοῦ ἱερέως, ὅλοι ἐσεῖς δηλαδή:

Πρῶτον· θυσία αἰνέσεως· ὁ «καρπός τῶν χειλέων», ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος.

Λέει στήν Πρὸς Ἑβραίους: «δι’ αὐτοῦ –τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ– ἀναφέρωμεν» –τό ρω μέ ὠμέγα– δηλαδή ἄς ἀναφέρουμε. Βλέπετε τό ρῆμα ἀναφέρω; Ἐξ οὗ καί ἡ εὐχή τῆς ἁγίας Ἀναφορᾶς. Τό βλέπετε; Λειτουργική λέξη καί αὐτή. Ἄς ἀνεφέρουμε. «θυσίαν». Τί «θυσίαν»; «αἰνέσεως»· δηλαδή ὕμνος, δοξολογία· ὕμνος ἀπό τό στόμα μου. «διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τοῦτ’ ἔστι», δηλαδή, «καρπὸν χειλέων». Δέν λέει «καρπὸν καρδίας»· λέει «καρπὸν χειλέων»· δηλαδή νά ψάλλω στόν Θεό. «ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ»²³ , μέ τό νά ψάλλω, νά αἰνέσω τόν Θεό καί νά ὁμολογῶ τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ.

Δεύτερον· θυσία δικαιοσύνης.

Λέει ὁ 50ός Ψαλμός: «ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν», ἐάν πραγματικά ζήτησες θυσία, Σοῦ τήν ἔδωσα, λέει ὁ πιστός στόν Θεό· «ὁλοκαυτώματα²⁴ οὐκ εὐδοκήσεις», δέν θέλεις τά ὁλοκαυτώματα, δηλαδή τά ζῶα νά τά ρίξουμε στή φωτιά νά καοῦν. «θυσία τῷ Θεῷ», γιατί θυσία στόν Θεό εἶναι «πνεῦμα συντετριμμένον»· «καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην», ταπεινωμένη, «ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει», δέν θά ἀπωθήσει, δέν θά διώξει ὁ Θεός· «τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφορὰν καὶ ὁλοκαυτώματα» , τότε θά εὐδοκήσεις, τότε θά θελήσεις καί τότε θά δεχθεῖς θυσία δικαιοσύνης, θυσία ἀναφορᾶς καί ὁλοκαυτώματα.

Τί εἶναι λοιπόν αὐτή ἡ θυσία τῆς δικαιοσύνης; Ὅλος ὁ στίχος καί ὅλη ἡ περικοπή μᾶς λέει τό ἑξῆς: εἶναι ἡ θυσία τῆς μετανοίας –μεγάλη θυσία πρός τόν Θεό! Εἶναι ἡ θυσία τῆς μετανοίας, πού μέ τήν ἁμαρτία μας προσβάλαμε τόν Θεό καί λυπήσαμε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο ²⁵.

Ἀκόμη «δικαιοσύνη» θά πεῖ ἀρετή· εἶναι ἡ θυσία τῆς ἀρετῆς. Θά βάλω στό θυσιαστήριο μέ τά κάρβουνα, μέ τά κάρβουνα πού καῖνε μέσα τῆς προσφορᾶς, θά βάλω τίς ἀρετές μου νά γίνουν θυμίαμα, νά ἀνεβοῦν στόν Οὐρανό!

Δέν λέει κάπου –στό «Κύριε, ἐκέκραξα»– «Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ὡς θυμίαμα ἐνώπιόν σου.»²⁶ ; Δέν Σοῦ προσφέρω θυμίαμα· Σοῦ προσφέρω τήν προσευχή μου. Ἄν θέλεις, Κύριε, Σοῦ προσφέρω καί τό θυμίαμα μαζί μέ τήν προσευχή μου. Ἀλλά ὅπως αὐτή τήν στιγμή ἀνεβαίνει τό θυμίαμα, ἔτσι νά ἀνεβεῖ ἡ προσευχή μου· ἔτσι νά ἀνεβοῦν καί οἱ ἀρετές μου, δηλαδή ἡ ἁγιότητά μου.

Ὥστε λοιπόν ποιά εἶναι ἡ θυσία τῆς δικαιοσύνης; Ἡ θυσία τῆς δικαιοσύνης εἶναι ἡ θυσία τῶν ἀρετῶν, νά προσφέρω τίς ἀρετές μου, νά εἶμαι ἅγιος ἄνθρωπος!

Τρίτον· ἡ θυσία τῆς ἐλεημοσύνης.

Λέει στήν Πρὸς Ἑβραίους ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «τῆς εὐποιΐας», τῶν καλῶν πράξεων, «καὶ κοινωνίας μὴ ἐπιλανθάνεσθε», μήν ξεχνᾶτε· νά ἔχετε συναίσθηση τῆς παρουσίας τοῦ ἄλλου καί νά τοῦ κάνετε καλό πάντοτε, «τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός.²⁷» .

Ὥστε λοιπόν «θυσία» εἶναι αὐτό; καί μάλιστα «εὐάρεστη θυσία»; Μάλιστα.

Ὥστε, ἀγαπητοί μου, ἔχουμε τήν θυσία τῆς αἰνέσεως –«καρπὸν χειλέων»– τήν θυσία τῆς δικαιοσύνης –μετανοίας καί ἀρετῶν– καί τήν θυσία τῆς ἐλεημοσύνης. Αὐτά ὡς πρός τό ἱερατικό ἀξίωμα. Ἔχουμε συνεπῶς αὐτήν τήν γενική ἱερωσύνη.

Γ) Καί ὡς πρός τό ἀξίωμα τοῦ «βασιλέως» τώρα.

Στό Βάπτισμα λαμβάνουμε ὡς ἀρραβῶνα τῆς κληρονομίας μας τήν σφραγῖδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος²⁸ . Τό ἀκοῦμε ἐκεῖ χαρακτηριστικά, ὅταν τό λέει ὁ ἱερέας: «Σφραγὶς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου.»²⁹ . Ἀλλά σφραγίδα θά πεῖ ὅτι χαράσσεται κάτι ἐπάνω μας. Ποιό εἶναι αὐτό τό χάραγμα; Θά δοῦμε δέ στήν Ἀποκάλυψη παρακάτω, πολύ ἀργότερα, ἴσως τοῦ χρόνου, δέν ξέρω –τί τοῦ χρόνου; πολύπολύ ἀργότερα– ὅταν ὁ Ἀντίχριστος, τό Θηρίον, θά βάζει τό χάραγμα τό δικό του³⁰.  Ἀλλά καί οἱ πιστοί ἔχουν τό χάραγμα τό δικό τους³¹.  Ποιό εἶναι αὐτό τό χάραγμα;

Δέν σᾶς λέω τώρα γιά τόν Ἀντίχριστο καί ποιό εἶναι τό χάραγμα τοῦ Θηρίου ἤ Ἀντιχρίστου· σᾶς λέω μόνο ποιό εἶναι τό χάραγμα τοῦ πιστοῦ. Εἶναι ὁ σταυρός, μέ τόν ὁποῖο χαράσσεται νοητῶς ὁ ἄνθρωπος καί παίρνει τήν σφραγῖδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό μετά τῆς ἐλευθέρας ἀποδοχῆς, νά βαπτισθῶ καί γίνω Χριστιανός.

Ὥστε λοιπόν ὅταν παίρνω αὐτήν τήν σφραγῖδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τότε γίνομαι ὁ ἄνθρωπος πού δέχομαι μία ἐπαγγελία, ἕναν ἀρραβῶνα, μία ὑπόσχεση· ὅτι θά γίνω βασιλιάς, Ὄχι δοῦλος· βασιλιάς! Θέλετε νά τό δεῖτε;

Στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως: «καὶ κυκλόθεν τοῦ θρόνου θρόνοι εἴκοσι τέσσαρες», γύρω ἀπό τόν θρόνο τοῦ Καθημένου ἐπί τοῦ θρόνου, τοῦ Θεοῦ, εἶδα θρόνους εἴκοσι τέσσερις –δίς δώδεκα· πού σημαίνει πλῆθος, καί εἶναι οἱ πιστοί– «καὶ ἐπὶ τοὺς θρόνους εἶδον τοὺς εἴκοσι τέσσαρας πρεσβυτέρους καθημένους». Γιατί «πρεσβύτεροι»; Διά τό ὥριμον τῆς ἁγιότητος! Ὅταν θά ’ρθει ἡ ὥρα νά προχωρήσουμε στά ὁράματα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, πώπώ... τί μεγαλεῖο ἐκεῖ! «περιβεβλημένους ἐν ἱματίοις λευκοῖς», νά εἶναι ντυμένοι μέ λευκά ἱμάτια, «καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς»³² , εἶχαν χρυσᾶ στεφάνια. Συνεπῶς ὁ πιστός δέν εἶναι δοῦλος, ἀλλ’ εἶναι ἐστεμμένος. Εἶναι ἐστεμμένος, εἶναι βασιλιάς!

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

18. Α΄ Πέτρ. 2, 5.

19. Α΄ Κορ. 6, 19.

20. Βλ. Α΄ Κορ. 3, 16· 17. 6, 19. Α΄ Κορ. 6, 16.

21. Ρωμ. 12, 1.

22. Α΄ Πέτρ. 2, 5.

23. Ἑβρ. 13, 15.

24 . Ψαλμ. 50, 18-19· 21.

25 . Πρβλ. Ἐφεσ. 4, 30.

26 . Ψαλμ. 140, 2.

27. Ἑβρ. 13, 16.

28 . Ἐφεσ. 1, 13.

29. Μικρὸν Εὐχολόγιον, Ἀκολουθία τοῦ Βαπτίσματος, ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1984, σ. 78.

30 . Βλ. Ἀποκ. 13, 16-18.

31 . Βλ.Ἀποκ. 7, 3· 9, 4.

32. Ἀποκ. 4, 4.