ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ : «Αν ήταν στην εξουσία σας δεν θα αφήνατε άθικτο μήτε το σάκκο του Διογένη…» (Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος – «προς τους πολιτευομένους» - Επιστολή 98)

1o Σχόλιο: H τετραετία που πέρασε, χρονική διάρκεια που έβλαψε το Ελληνικό Έθνος, δεν πρέπει να ξεχασθεί μπροστά στην κάλπη των εκλογών 2023.

«Αν ήταν στην εξουσία σας δεν θα αφήνατε άθικτο μήτε το σάκκο του Διογένη…»

(Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος – «προς τους πολιτευομένους» - Επιστολή 98)

 

Στη μεστή (μικρή) αυτή επιστολή του ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος στηλιτεύει και ελέγχει τις απληστίες των πολιτικών, ως έκπτωση του ρόλου της ανθρώπινης εξουσίας.

Αποδοκιμάζει την πολιτική συμπεριφορά της (τότε) εξουσίας έναντι του ανθρωπίνου προσώπου, εις βάρος αυτών που ευρίσκοντο στις χαμηλές βαθμίδες του κοινωνικού συστήματος, όπως αυτό είχε θεμελιωθεί – δημιουργηθεί από τους εξουσιαστές (άρχουσα τάξη).

Ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει, για το κοινωνικό δεδομένο της πολιτικής, σύγχρονο γι’ αυτόν:

«Υμείς μοι δοκείτε, μηδ’ αν της Διογένους πήρας, ει καθ’ υμάς ην, αποσχέσθαι του Σινωπέως, αλλά κακείνω τας χείρας επιβαλείν, τέχνην επικαλούντες αυτώ, τον τρίβωνα και την βακτηρίαν και αυτό το κεκτήσθαι, μηδέν εκ φιλοσοφίας, άλλοτε δε άλλη θύρα προσφοιτάν εική διαζώντα και όθεν έτυχεν».

Ερμηνεία: «Μου φαίνεται ότι αν ήταν στην εξουσία σας δε θα αφήνατε άθικτο μήτε το σάκκο του Διογένη του Σινωπέα, αλλά θ’ απλώνατε χέρι και σ’ εκείνον, ονειδίζοντας την τέχνη του, την τριμμένη χλαίνα και τη βακτηρία και ότι δεν απόχτησε τίποτα από τη φιλοσοφία κι ότι κάθε φορά χτυπά και διαφορετική πόρτα ζώντας όπως τύχει, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό».

Την εποχή εκείνη οι άνθρωποι εξαντλούσαν την ενεργητικότητά τους για να εξασφαλίσουν ίσα – ίσα τα απαραίτητα της ζωής, ως ασφάλεια, στέγη, τροφή, οικογένεια και αυτοέκφραση.

Ο Διογένης ο Κυνικός Φιλόσοφος, ο Σινωπέας, ως σημαντικός εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφικής Σχολής, που καταγόταν από την πόλη Σινώπη του Πόντου, πίστευε ότι η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στην αυτάρκεια, στη λιτότητα, στην αυτογνωσία και στην άσκηση.

Είναι φανερό, ότι οι τότε πολιτικοί άρχοντες ήθελαν την ανωτερότητα, μάλλον χρησιμότητα του ανθρώπου, ως υπαγωγή τους στον παραγωγικό πληθυσμό, για να έχουν (ως εξουσία) έσοδα – φόρους.

Μια εντατικοποίηση της λιτής – ασκητικής ζωής δεν ήταν και δεν είναι, σήμερα, αποδεκτή από τα κοινωνικά συστήματα, διότι θα περιορισθούν η κατανάλωση και τα κέρδη.

Αν ήταν στο χέρι τους θα φορολογούσαν και ότι περιείχε το σακκούλι του Διογένη, μαζί με το επανωφόρι του (χλαίνη) και τη ράβδο του (μπαστούνι).

Η εξουσιαστική λειτουργία και οι τάσεις της, όπως τις περιγράφει ο Αγ. Γρηγόριος ισχύουν, τηρουμένων των αναλογιών, μέχρι και σήμερα. Διάβασα σε αξιόλογο πολιτικό εγχειρίδιο:

«Τέλος σοβαρή σύγχρονη πολιτική εξέλιξη είναι η συρρίκνωση του πολίτη στη διάστασή του ως καταναλωτή, που μαζί με το αδιέξοδο της αστικής τάξης αποτελούν μάλλον το σύγχρονο κοινωνικό δεδομένο της πολιτικής» (Βιβλίο «Λόγος Κοινός» - Χάρης Π. Παμπούκης – Εκδόσεις Λιβάνη).

Στο δεύτερο μισό της Επιστολής ο Ι. Πατήρ υπερασπίζεται «τω αδελφώ Θεοτέκνω», προφανώς συνειδητό Ορθόδοξο, για να τον αποκαλεί «αδελφό», εν Κυρίω εννοείται.

Η επιστολή 78 απευθύνεται στο Θεότεκνο και μάλλον είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Θεότεκνο της Επιστολής 98.

Γράφει, σχετικά (Επιστ. 98):

«Οπότε και τω αδελφώ Θεοτέκνω ζημίαν επιβαλείν επιχειρείτε την εκ των τεκνών. Τι πρώτον, ή τι μέγιστον είπω των υπέρ αυτού δικαίων; ως διάκονος εστιν, ή ως άπορος, ή ως ξένος, και άλλοις μάλλον ημών προσήκων, ή ότι τον βίον αιδέσιμος, και των μαρτύρων ιερεύς και πάροικος; Ίστε δε ότι και ξενοτροφεί παρά δύναμιν. Και τούτο ίσως αδικεί μόνον, ότι μόνος των αυτόθι βιάζεται είναι χρηστός. Τούτων ό,τι μεν μέγιστον εστίν, αυτοί κρίνατε. Τω δε ανθρώπω δια πάντα συγχωρήσατε, μη δόξητε μικρά το κοινόν ωφελούντες, μεγάλα ζημιούσθαι αυτοί, γυμνόν, ο δη λέγεται, μη αμφιεννύντες, αλλ’ αποδύνοντες».

 

Ερμηνεία – Μετάφρασις

«Αφού επιχειρείτε να τιμωρήσετε το Θεότεκνο για την τέχνη του. Ποιο ν’ αναφέρω πρώτο ή ποιο μεγαλύτερο από τα δίκαια που αυτός έχει; Ότι είναι διάκονος ή ότι είναι άπορος ή ότι είναι ξένος και ότι σε άλλους είναι πιο σχετικός από μας ή ότι είναι σεβαστός με τη ζωή του και ιερέας των μαρτύρων και προσωρινός κάτοικος εδώ; Ξέρετε κι ότι τρέφει ξένους πέρα από τη δύναμή του. Και τούτο μόνο αδικεί, ότι αυτός μόνο από τους εκεί πιέζει τον εαυτό του, να είναι αγαθός. Κρίνετε σεις οι ίδιοι τι υπάρχει μεγαλύτερο από αυτό. Τον άνθρωπο όμως αυτό συγχωρήστε τον για όλα, μη σας νομίσουν ότι λίγο μόνο ωφελείτε το κοινό, ενώ προσωπικά ζημιώνεστε υπερβολικά, αφού, όπως λέμε, δεν ντύνετε αλλά ξεντύνετε τον γυμνό».

Να θυμίσουμε, ότι η παροιμία «ξεντύνεις γυμνό», αναφέρεται στον άνθρωπο, ο οποίος επιδιώκει – περιμένει όφελος από κάποιον που δεν έχει τίποτα να δώσει.

Ο Άγιος Γρηγόριος προβάλλει τη σχέση του πιστού Θεοτέκνου απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Τον προβάλλει ως πρόσωπο που φέρνει τη σφραγίδα του έμπρακτου χριστιανικού κοινωνισμού.

Αναμφίβολα, ο Αγ. Γρηγόριος υπογραμμίζει στους «πολιτευομένους», προς τους ασχολουμένους με τα κοινά, ότι η Ορθοδοξία είναι η πηγή των αρετών, των αξιών και των ηθικών κανόνων, για τα πρόσωπα και για τις κοινωνίες∙ είναι προς όφελος της πολιτείας αν τα προωθήσει – εφαρμόσει. Εάν ο Ιερός Πατήρ διαπίστωνε απεμπόληση της πίστεως από τον Θεότεκνο, τότε δεν θα τον αποκαλούσε αδελφό, που σημαίνει κοινή κολυμβήθρα, μέσα στους κόλπους της αγίας Εκκλησίας.

1o Σχόλιο: H τετραετία που πέρασε, χρονική διάρκεια που έβλαψε το Ελληνικό Έθνος, δεν πρέπει να ξεχασθεί μπροστά στην κάλπη των εκλογών 2023.

Οι πολιτικές του άθεου Κράτους και της διοικούσης εκκλησίας, παρουσίαζαν την Μυστηριακή Εκκλησία ως αδύναμη έναντι της «πανδημίας». Ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος στην Επιστολή του (98), δεν ανέχθηκε την «χαρά ισχύος» των κρατούντων – πολιτικών να επιβάλλουν τον πόνο εις τον άλλο.

Παρ’ όλες τις πανεπιστημιακές διακρίσεις των επισκόπων, ουδείς κατόρθωσε να εισέλθη εις το πνεύμα του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου∙ παρημέλησαν (πρόδωσαν) τους εαυτούς των έναντι της Νέας Τάξης πραγμάτων (υγειονομική δικτατορία) και έναντι του οικουμενισμού (προδοσία της Ορθοδοξίας).

2^ο Σχόλιο: Στο πεδίο του προεκλογικού πολιτικού αγώνα «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Να ενισχυθούν οι πολιτικοί σχηματισμοί που Α) εστράφησαν ηρωικά εναντίον της «πανδημίας», υπέρ της ελευθερίας και Β) όσοι, το κυριότερο, έδωσαν πνευματική παρουσία έναντι της παναιρέσεως του οικουμενισμού.

Αυτοί οι σχηματισμοί δημιουργούν επίπεδα (ιστορικά) μιας συνέχειας του ορθοδόξου Ελληνικού πολιτισμού.

Όσοι με επιμονή και αποφασιστικότητα ομολογούν (πατερικά) την Ορθοδοξία έναντι του Οικουμενισμού, αυτούς θα ευλογεί ο Θεός∙ έτσι θα έλθη η Νίκη των ορθοδόξων δυνάμεων.

«Το απλούν της πίστεως ισχυρότερον έστω των λογικών αποδείξεων» (Ε.Π.Ε. 4, 56).

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ