Γράφει η Σοφία Τσέκου
Με ιερή(;) αγανάκτηση οι πολιτικοί ανακίνησαν προεκλογικά το πρόβλημα των βιβλίων των Θρησκευτικών
Στο πρόσφατο debate των κοινοβουλευτικών κομματικών αρχηγών ένα θέμα που σχολιάστηκε ήταν, εκτός των άλλων, η έντονη αντίδραση του κ. Βελόπουλου, ο οποίος εξεμάνη για μια φωτογραφία από σχολικό εγχειρίδιο με την Παναγία βρεφοκρατούσα, ιαπωνικής, παρακαλώ, καταγωγής, σχιστομάτα και ποικίλως περιβεβλημένη με την ενδυμασία της ανατολικής αυτής χώρας. Φωτογραφία μάλιστα, που ο εν λόγω κομματικός επικεφαλής έδειχνε στην κάμερα, λες και ήταν το λάβαρο του αντιπολιτευτικού του λόγου. Νωρίς το θυμήθηκε!!!!
Γιαπωνέζα σωστή, λοιπόν, η Θεοτόκος στην εικόνα αυτή με το Θείο Βρέφος. Αντί σπαργάνων, περιτυλιγμένο με ένδυμα ως σαμουράι, ένστολος!!! Θου Κύριε…
Με ιερή αγανάκτηση ο κ. Βελόπουλος υπενθύμισε, προεκλογικά βεβαίως- βεβαίως, το υφιστάμενο εδώ και χρόνια πρόβλημα των βιβλίων των Θρησκευτικών στην εκπαίδευση, λες και τώρα… «ανακαλύφθηκε η Αμερική» και ο εν λόγω πολιτικός το πήρε τώρα χαμπάρι!!
Η είδηση δεν είναι στο debate, η υπογράμμιση δεν είναι στον Βελόπουλο, το σχόλιο δεν γίνεται για την… Παναγία εξ Ιαπωνίας (Θεός σχωρέσοι), ούτε βέβαια στα βιβλία των Θρησκευτικών, που δεν έχουν αλλάξει παρά τις αποφάσεις της δικαιοσύνης. Όχι ότι δεν χρήζουν αναλυτικού σχολιασμού, κριτικής και προβληματισμού όλα τα παραπάνω… Αντιθέτως! Δεν είναι όμως επί του παρόντος ούτε στο πλαίσιο του σύντομου αυτού άρθρου.
Το ενδιαφέρον επί του παρόντος μονοπωλεί, σαφώς αρνητικά, ο πολύς κ. Γιαγκάζογλου, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εις εκ των συγγραφέων του σχολικού βιβλίου Θρησκευτικών της Γ΄ τάξης του Δημοτικού.
Σε άρθρο του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο ειδήμων καθηγητής, συγγραφέας, αγαπητό και περιπόθητο τέκνο του Αρχιεπισκόπου, με θέση ευθύνης στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει ίσως, τις εντυπώσεις από τον απόηχο των αντιδράσεων Βελόπουλου στην τηλεμαχία των επικεφαλής των κομμάτων της Βουλής, ανέπτυξε την άποψη ότι πρόκειται «για μάθημα για τη γέννηση του Χριστού, το οποίο είναι γεμάτο από εικόνες και παραστάσεις για το πώς την απεικόνισαν διάφοροι λαοί που είναι χριστιανοί ή έγιναν μέσα στην Ιστορία»
Βασιζόμενος επίσης στον Μέγα Φώτιο, ο κ. Γιαγκάζογλου ούτε λίγο ούτε πολύ υποστηρίζει ότι είθισται κάθε λαός στη γη με διαφορετικά φυλετικά και εθνοπολιτιστικά στοιχεία, γλώσσα και κουλτούρα, οικειοποιούμενος τον χριστιανισμό, να προσαρμόζει την εικονογραφία του (αγιογραφία λέμε εμείς οι ορθόδοξοι) στα πολιτιστικά και λαογραφικά του πλαίσια.
Θα είχε κάποια βαρύτητα η τοποθέτηση του κ. Γιαγκάζογλου, αν ως πανεπιστημιακός καθηγητής, διακεκριμένος επιστήμων και συγγραφέας να ανέφερε πού, γιατί, πώς και πότε και σε ποια συνάφεια ο μεγάλος ομολογητής πατέρας της Ορθοδοξίας, Άγιος Φώτιος, μίλησε για το θέμα αυτό, παραπέμποντας επιπλέον σε κάποιο από τα έργα του ιερού Φωτίου. Πού είναι έστω και μια παραπομπή του κειμένου του κ. καθηγητή για του λόγου το αληθές; Γιατί δεν αναγράφει καμία συγκεκριμένη πηγή;
Διαβάζοντας στην «Καθημερινή» την παρέμβαση αυτή του κ. Γιαγκάζογλου, πληθώρα ερωτημάτων μου γεννήθηκαν. Αναρωτιέμαι, για παράδειγμα, αν ο Άγιος Γεώργιος, που τον ευλαβούνται πολύ οι μουσουλμάνοι της γείτονος Τουρκίας, εικονογραφείται με σαρίκι στο κεφάλι ή τουρμπάνι και χατζάρα ανά χείρας αντί του ρωμαϊκού δόρατος, για να προσαρμοστεί έτσι στην κουλτούρα και τον ενδυματολογικό πολιτισμό των τούρκων χριστιανών (κρυπτοχριστιανών ή όχι) που συρρέουν ανήμερα στη χάρη του για να τον προσκυνήσουν.
Από την άλλη, να υποθέσω άραγε, ότι στην μαύρη ήπειρο, στην υποσαχάρια Αφρική, το Θείο Βρέφος εικονογραφείται με νέγρικα χαρακτηριστικά, παρά του ότι ο Κύριος ήταν Ιουδαίος από τη φυλή του Δαβίδ με σημιτικά χαρακτηριστικά;
Ή μήπως στην Ινδία, η Παρθένος εικονίζεται με την κόκκινη βούλα στο μέτωπο, το μπίντι όπως λέγεται, για να δηλώσει ότι ο δεσμός του γάμου είναι εύθραυστος, αφού έτσι το ΄χουν το έθιμο εκεί; Νομίζω ότι δεν μπορείτε ούτε καν να το σκεφθείτε αυτό; Φανταστείτε να το βλέπατε κιόλας!!!!
Τί μας λέει δηλαδή ο αξιότιμος καθηγητής Γιαγκάζογλου; ότι αυθαιρέτως και ανεξέλεγκτα από την ορθόδοξη πίστη και παράδοση, κάτι σαν ποιητική αδεία, μπορεί να εικονίζονται τα άγια πρόσωπα του Χριστού και της Παναγίας όπως να΄ ναι, με ό τι να ΄ναι; Μπορεί δηλαδή να αλλοιώνονται χαρακτηριστικά στην όψη, ή στην ενδυμασία των Αγίων Προσώπων, όταν αυτά αγιογραφούνται από χριστιανούς και κατόπιν τούτου να παραμένει ορθό το χριστιανικό δόγμα; Αλήθεια; Και τότε, γιατί λέμε ότι η εικόνα είναι η θεολογία των μη εγγράμματων;
Όταν Παναγία εικονογραφείται ως Γκέισα (Θεός φυλάξοι!!) ή ο Χριστός ως Ινδός ή ένας άγιος ως νέγρος κλπ, τότε δεν ανατρέπεται όλη η αλήθεια του βίου τους; Πώς να το κάνουμε δηλαδή; Θα ανατρέψουμε τα πάντα; Αφού τα φυλετικά χαρακτηριστικά των αγίων προσώπων είναι συγκεκριμένα, η καταγωγή τους επίσης, το χρώμα το ίδιο. Γιατί ντε και καλά να αλλάζει η τέχνη την αλήθεια; Η αγιογραφία των αγίων εικόνων έχει ταυτόχρονα και βαθιά θεολογία και αυτό απαιτεί σεβασμό από όλους τους λαούς του κόσμου και από όλους τους χριστιανούς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Η ιερή τέχνη της αγιογραφίας έχει βαθιά θεολογία και κυρίαρχο χαρακτηριστικό της είναι η… αντιγραφή! Σχεδόν 20 αιώνες οι αγιογράφοι αντιγράφουν πιστά την παλιά εικόνα κάτι σαν αγιογραφική διαδοχή (όπως Αποστολική διαδοχή). Είναι όπως η αντιγραφή της Καινής Διαθήκης, τίποτε δεν προστίθεται ή αφαιρείται. Πότε παραλάβαμε από την Εκκλησία την Παναγία γκέισα ή την Παναγία Ινδιάνα;
Με την ίδια λογική λοιπόν, ο Σωκράτης ή ο Πλάτωνας, ο Σαίξπηρ ή ο Μότσαρτ και άλλοι, στο όνομα της αγάπης και της γενικότερης αποδοχής του έργου τους, ή της διδασκαλίας τους και επειδή είναι κληρονομιά του παγκόσμιου πολιτισμού, να τους εμφανίζουμε σε φωτογραφίες τους με νέγρικα χαρακτηριστικά, ή ανήκοντες στην κίτρινη φυλή κλπ. προσαρμόζοντας κάθε φορά τα στοιχεία της προσωπικότητας και του βίου τους ανάλογα με την περιοχή του πλανήτη. Πώς θα σας φαινόταν ο Σαίξπηρ κινέζος ή ο Μότσαρτ ινδιάνος; Προτιμάτε μήπως τον Σωκράτη νέγρο;
Καταλήγει ο κ. Γιαγκάζογλου: «Παρόμοιες εικόνες υπάρχουν και σε άλλα βιβλία, δείχνοντας ότι ο Χριστός δεν ανήκει σε μία ράτσα, φυλή, αλλά σε όλο τον κόσμο». Πολύ σωστό είναι αυτό, όταν βέβαια δίνεται η πνευματική διάσταση και μόνο. Όντως, η διδασκαλία του Χριστού και η γλυκύτητα του Θείου Λόγου δεν περιορίζονται σε καμιά ράτσα, φυλή, εθνική ή ταξική ομάδα. Αφορά όλους τους ανθρώπους όλου του πλανήτη και ο Χριστός είναι για όλους ανεξαιρέτως. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι στην αγιογραφία μπορούμε να αλλάζουμε το πρόσωπό Του ή την καταγωγή Του και να διαστρέφουμε τα αληθινά γεγονότα της επίγειας ζωής Του, που ως άνθρωπος, έζησε, έπαθε και πέθανε σε συγκεκριμένη περιοχή μέσα σε συγκεκριμένο ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο, για να σώσει κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από την εποχή, ή το ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο.
Πηγή Κατάνυξη
