Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, Θεολόγου- συγγραφέως Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων
Εν Κυθήροις τη 27η Ιουλίου 2025
Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι η εβδόμη Κυριακή του Ματθαίου και το μεν αποστολικό ανάγνωσμα είναι μια περικοπή από την Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή του αποστόλου Παύλου, το δε Ευαγγελικό μια περικοπή από το 9ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Στην περικοπή αυτή ο ευαγγελιστής Ματθαίος μας περιγράφει τη θεραπεία δύο τυφλών και ενός κωφού δαιμονισμένου.
Σύμφωνα με τη διήγηση του Eυαγγελιστού ο Κύριος ενώ βάδιζε σε κάποιον από τους δρόμους της πόλεως της Καπερναούμ, περιστοιχιζόμενος από πλήθος ανθρώπων, εμφανίστηκαν δύο τυφλοί, οι οποίοι φώναζαν δυνατά και έλεγαν: «Ελέησον ημάς Υιέ Δαυΐδ», δηλαδή ελέησέ μας και θεράπευσε την τύφλωσή μας συ που είσαι ο Υιός του Δαυΐδ, ο αναμενόμενος Μεσσίας. Ο Χριστός στην αρχή δεν τους έδωσε σημασία, θέλοντας έτσι να δοκιμάσει την πίστη τους. Επειδή δε αυτοί συνεχώς φώναζαν και ζητούσαν το έλεός του, κάποια στιγμή ο Κύριος τους ρώτησε: «Πιστεύετε ότι δύναμαι τούτο ποιήσαι;», δηλαδή πιστεύετε ότι μπορώ να σας θεραπεύσω; Και αυτοί απήντησαν: Ναι Κύριε, πιστεύουμε ότι μπορείς. Τότε o Κύριος άγγιξε με τα πανάγια χέρια του τα μάτια των τυφλών και είπε: «Κατά την πίστιν υμών γενηθήτω υμίν», δηλαδή ας γίνει σε σας σύμφωνα με την πίστη σας. Και αμέσως οι δύο τυφλοί θεραπεύθηκαν.
Στο θαύμα αυτό το πρώτο που πρέπει να τονίσουμε είναι η πίστη των δύο τυφλών, οι οποίοι με τα λόγια τους δείχνουν ότι τον πιστεύουν και τον ομολογούν όχι μόνο ως άνθρωπο, αλλά και ως Θεό. Με τη φράση «Υιέ Δαυΐδ», ομολογούν την ανθρώπινη φύση του και ταυτόχρονα την μεσσιανική του ιδιότητα. Με τη φράση «Ναι Κύριε», ομολογούν τη θεία του φύση. Είναι δε άξιο πολλής προσοχής το γεγονός, ότι αυτοί οι δύο τυφλοί εκδηλώνουν μιά τόσο δυνατή πίστη στον Κύριο, χωρίς να έχουν δεί κάποιο θαύμα. Σε αντίθεση βέβαια με τους φαρισαίους, οι οποίοι ενώ έβλεπαν κάθε μέρα ένα πλήθος θαυμάτων, δεν επίστευαν σ’ αυτόν. Και όχι μόνο δεν επίστευαν, αλλά και τον συκοφαντούσαν με τις χειρότερες συκοφαντίες. Οι δύο τυφλοί ενώ είχαν τα σωματικά τους μάτια κλειστά, τα πνευματικά τους όμως μάτια ήταν ανοιχτά, διά μέσου της πίστεως. Αντίθετα οι φαρισαίοι έβλεπαν μεν σωματικά όμως τα ψυχικά τους μάτια ήταν κλειστά.
Το ερώτημα εν προκειμένω που πρέπει να θέσει ο καθένας μας αδελφοί μου, στον εαυτό του είναι: Άραγε τα μάτια της ψυχής μου έχουν ανοίξει όπως των δύο τυφλών, ή μήπως είναι κλειστά, όπως των φαρισαίων; Αν συμβαίνει το δεύτερο, τότε δεν θα πρέπει να παύσουμε να φωνάζουμε και εμείς, όπως οι δύο τυφλοί, συνεχώς και με πίστη να ανοίξει ο Κύριος τα μάτια της ψυχής μας, να θεραπεύσει την ψυχική μας τύφλωση. Όπως δηλαδή οι δύο τυφλοί φώναζαν συνεχώς «Ελέησον ημάς Υιέ Δαυΐδ», έτσι και εμείς ας ζητούμε συνεχώς το έλεος του Θεού χρησιμοποιώντας την λεγόμενη νοερά προσευχή. Είναι μια μικρή προσευχή που εκφράζεται με τα λόγια: «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με», είναι δηλαδή περίπου η ίδια με την δέηση των δύο τυφλών.
Για την σημασία και τη δύναμη αυτής της μικρής προσευχής, της νοεράς προσευχής, κάνουν εκτεταμένες αναφορές στα συγγράμματά τους οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Όπως μας εξηγούν, η δύναμη της προσευχής αυτής έγκειται στην επίκληση του ονόματος του Ιησού, το οποίο είναι παντοδύναμο και φέρνει θαυμαστά αποτελέσματα, όταν προφέρεται με πίστη. Αυτή τη δύναμη του ονόματος του Κυρίου τη γνώριζαν οι άγιοι απόστολοι, διότι επικαλούμενοι αυτό το όνομα, θεράπευαν κάθε είδους ασθένειες και έβγαζαν δαιμόνια. Αυτό το πανίσχυρο και θαυμαστό όνομα, ο Κύριος μας έδωσε εντολή να το χρησιμοποιούμε στην προσευχή μας και μας υποσχέθηκε να εκπληρώσει τα αιτήματά μας. Στην τελευταία του ομιλία ολίγον προ του πάθους, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, είπε: «Ό,τι αν αιτήσητε τον Πατέρα εν τω ονόματί μου, τούτο ποιήσω ίνα δοξασθεί ο Πατήρ εν τω Υιώ», δηλαδή κάθε τι που θα ζητήσετε διά προσευχής επικαλούμενοι το όνομά μου, θα το κάνω, για να δοξασθεί ο Πατήρ διά του Υιού. Στα Ευαγγέλια, στις Πράξεις και στις επιστολές των αγίων Αποστόλων βλέπουμε ότι αυτοί στο όνομα του Κυρίου Ιησού έκαναν τα πιο εκπληκτικά θαύματα.
Η νοερά προσευχή είναι ένα πανίσχυρο όπλο που έχουμε στα χέρια μας, αδελφοί μου, στον σκληρό αγώνα που έχουμε να κάνουμε προς τους δαίμονες, τα πάθη και τους ποικίλους πειρασμούς του κόσμου. Όταν προφέρουμε συνεχώς το παντοδύναμο αυτό όνομα, συντρίβουμε τις πλεκτάνες και τις παγίδες των δαιμόνων και υπερνικούμε τη δύναμη των παθών. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει σε κάποιο λόγο του «Ονόματι Ιησού μάστιζε πολεμίους», δηλαδή με το όνομα του Ιησού μάστιζε τους αντιπάλους σου, τους δαίμονες. Το φοβερό αυτό όνομα επενεργεί σαν φάρμακο στην ψυχή μας, αλλά ο τρόπος δράσεώς του είναι άγνωστος και ακατανόητος, τα αποτελέσματά του όμως είναι φανερά από την θεραπεία, που φέρνει. Η προσευχή αυτή ελκύει τη Χάρη του Θεού μέσα μας, η οποία αθόρυβα και προοδευτικά καθαρίζει τις ψυχές μας και συγχωρεί τις αμαρτίες μας. Στο όνομα του Κυρίου Ιησού ζωοποιείται η ψυχή μας, που νεκρώθηκε από την αμαρτία, ο νούς φωτίζεται, η θέληση ενδυναμώνεται και ο ζήλος μαζί με τις άλλες ιδιότητες της ψυχής προσανατολίζονται ορθά.
Μερικές ακόμη πολύ χρήσιμες συμβουλές μας δίνουν οι άγιοι Πατέρες. Λέγουν: Στην αρχή η άσκηση στη νοερά προσευχή φαίνεται εξαιρετικά άγονη και δεν φαίνεται να υπόσχεται κανένα αποτέλεσμα. Ενώ ο νους αγωνίζεται να γίνει ένα με την καρδιά, συναντά φαντασίες και ποικίλες σκέψεις, αισθάνεται ένα αδιαπέραστο σκοτάδι, σκληρότητα και νέκρα στην καρδιά, που δεν διεγείρεται γρήγορα σε συντονισμό με το νού. Αυτό δεν θα πρέπει να μας αποθαρρύνει, αλλά θα πρέπει να συνεχίσουμε να επιμένουμε στην προσευχή, μέχρις ότου έρθει η Χάρις του Θεού, η οποία θα γεμίσει την καρδιά μας με αγαλλίαση και χαρά. Μας συμβουλεύουν ακόμη να διώχνουμε με τη δύναμη αυτής της προσευχής από τον νου μας κάθε εμπαθή σκέψη και κάθε ακάθαρτο λογισμό και κάθε διαβολική φαντασία αμέσως με την εμφάνιση τους, διότι κυρίως μέσω της φαντασίας προσπαθεί ο διάβολος να μας εξωθήσει στην αμαρτία. Ας μην ανοίγουμε διάλογο με τους κακούς λογισμούς, διότι μέσω του διαλόγου μπορεί ο διάβολος να μας παγιδεύσει.
Όταν με τη δύναμη αυτής της προσευχής και μετά από πολλούς αγώνες και δάκρυα μετανοίας καθαρίσει η ψυχή μας από τα πάθη, τότε η Χάρις του Θεού μας φέρνει σε μια άλλη κατάσταση θείου φωτισμού. Τότε αρχίζει και προγεύεται, ήδη από τώρα, τη χαρά της βασιλείας των ουρανών.
Ας προσέξουμε, αδελφοί μου, όλα όσα μας διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες σχετικά με τη νοερά προσευχή, διότι όλα όσα μας διδάσκουν δεν είναι κάποιες θεωρητικές γνώσεις, αλλά είναι καρπός εκείνων, που βίωσαν πάνω στην πράξη. Ας αγωνιστούμε να επιμείνουμε σ’ αυτή μέχρις ότου απολαύσουμε τους καρπούς της, πράγμα που το εύχομαι να γίνει σε όλους μας με τη Χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και όλων των αγίων. Αμήν.