«Ότι ού δει
χριστιανούς ιουδαΐζειν και εν τω σαββάτω σχολάζειν, αλλ’ εργάζεσθαι αυτούς και
εν τη αυτή ημέρα την δε Κυριακήν προτιμώντας, είγε δύναιντο (= αν μπορούν),
σχολάζειν ως χριστιανοί»
(Καν. 29
Λαοδικείας)
1.-) Κατά την Παλαιά Διαθήκη οι Εβραίοι
όφειλαν, να εργάζονται έξι ημέρες την εβδομάδα, και την έβδομη ημέρα να απέχουν
από κάθε ασχολία μέχρι και τον περιορισμό ακόμη της οδοιπορίας τους, «τη δε
ημέρα τη εβδόμη σάββατα (= τελεία αργία, ανάπαυση σε ανθρώπους και
κατοικίδια ζώα), Κυρίω τω Θεώ σου» (Έξοδος 21, 10).
2.-) Με αυτή την έννοια αρχικά
εφαρμόστηκε και η αργία της Κυριακής, «ως ημέρα Κυρίου» και στη Καινή Διαθήκη,
αλλά μόνο με τα δύο βασικά στοιχεία: α΄-) Να απέχουν οι Χριστιανοί από
βαριές εργασίες, και β΄-) Να λατρεύουν τον Κύριο, «λαλούντες εαυτοίς
ψαλμοίς και ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, άδοντες και ψάλλοντες, εν τη καρδία
αυτών τω Κυρίω», (Εφεσ. 5, 9), με τη διαφορά ότι τη θέση της τελευταίας
ημέρας της εβδομάδος των Εβραίων, το Σάββατον, στο Χριστιανισμό, την κατέλαβε η
Κυριακή, «η μία των Σαββάτων» (Ματθ. 28, 1). Δηλαδή, η μετά το Σάββατο
των Εβραίων πρώτη ημέρα της εβδομάδος, η Κυριακή, αφιερώθηκε στην Ανάσταση του
Κυρίου μας, ο Οποίος ήλθε, και θα έλθει, για να κρίνει την οικουμένη, ζώντας
και νεκρούς, «και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου
της βασιλείας ουκ έσται τέλος», (Σύμβολον Ορθοδόξου Πίστεως, Α΄ & Β΄
Οικ. Συνόδων).
3.-) Η αργία λοιπόν της Κυριακής, είναι αφιερωμένη
στον Θεάνθρωπο Κύριό μας, σε αντικατάσταση της αργίας του Σαββάτου των Εβραίων.
Όμως η Ορθόδοξη Εκκλησία επειδή γνωρίζει, ότι «η αργία είναι μήτηρ πάσης
κακίας», ουδέποτε αποτόλμησε να επιβάλει, αναγκαστικά, την αργία της
Κυριακής στους Χριστιανούς. Η επιβολή της υποχρεωτικής αργίας της Κυριακής
ορίστηκε με νόμους μεγάλων Αυτοκρατόρων του Βυζαντίου: Κωνσταντίνου Α΄,
Θεοδοσίου Α΄, και Λέοντος του σοφού, με τη ρητή επισήμανση ότι από την αργία
της Κυριακής εξαιρούνται μόνον οι γεωργοί.
4.-) α΄) Ο Κύριος Ιησούς Χριστός όχι μόνο
παραβίασε, αλλά και αποδέχτηκε την παραβίαση της αργίας του Σαββάτου των
Εβραίων σε λίαν εξαιρετικές περιπτώσεις, με τη γενική δικαιολογία ότι «το
σάββατον διά τον άνθρωπον εγένετο, ουχ ο άνθρωπος δια το σάββατον» (Μαρκ.
2, 27-28).
β΄) Επίσης στην περίπτωση που οι μαθητές του Κυρίου, κάποτε που περνούσαν από
τα σπαρμένα χωράφια, που ήσαν έτοιμα για θερισμό, έκοβαν και έτριβαν στάχια και
έτρωγαν τον καρπό τους, και για την πράξη τους αυτή τους κατηγόρησαν στο
Χριστό, ότι παραβαίνουν την αργία του Σαββάτου, ο Χριστός όχι μόνον δεν εκάκισε
την πράξη των μαθητών του, αλλά καταλόγισε άγνοια του νόμου στους κατηγόρους
τους, και τους έδωσε αποστομωτικές απαντήσεις από το νόμο, σχετικές με την
αργία του Σαββάτου, «και αποκριθείς προς αυτούς είπεν ο Ιησούς, ουδέ τούτο
ανέγνωτε ό εποίησε Δαυίδ οπότε επείνασεν αυτός και οι μετ’ αυτού πάντες;… ουκ
ανέγνωτε εν τω νόμω ότι τοις σάββασιν οι ιερείς εν τω ιερώ το σάββατον
βεβηλούσι (= με τα σφάγια για τις θυσίες), και αναίτιοί εισι;»,
(Μάρκ. 2, 27-28, Λουκ. 6, 1-5, Ματθ. 12, 1-8). Εκ των ως άνω ρητώς και
κατηγορηματικώς αναφερομένων από το Χριστό, ο ιερός Αυγουστίνος δηλώνει
απερίφραστα, «ότι την Κυριακή οι Χριστιανοί να εργάζονται», (ΠΗΔΑΛΙΟΝ,
σελ.84, υποσήμ. 1).
5.-) Με το θέμα της αργίας της
Κυριακής ασχολήθηκε η τοπική Σύνοδος της Λαοδικείας και αποφάσισε
ότι οι Χριστιανοί, αν υπάρχει ανάγκη και δε μπορούν να κάνουν διαφορετικά, μετά
τον εκκλησιασμό τους, να εργάζονται και την Κυριακή, «… την δε Κυριακήν
προτιμώντας, είγε δύναιντο (=αν μπορούν), σχολάζειν ως Χριστιανοί»
(Καν. 29).
6.-) Συνεπώς, εκ των όσων
αναφέρθηκαν ανωτέρω η φιλόστοργος Μητέρα Ορθόδοξη Εκκλησία, θέλει μεν
τους Χριστιανούς να αργούν την ημέρα της Κυριακής, η οποία είναι αφιερωμένη
στην Ανάσταση του Κυρίου μας, και αφού εκτελέσουν τα θρησκευτικά τους
καθήκοντα, να ασχολούνται με θέματα φιλανθρωπίας. Αν όμως δεν μπορούν να
αργήσουν, γιατί υπάρχει αδήριτος ανάγκη, τότε να εργάζονται όπως και οι
αγρότες. Αυτή είναι η θέση της Εκκλησίας
όσον αφορά το θέμα της αργίας της Κυριακής.
Πρεσβύτερος
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΟΛΛΑΣ
Ορθόδοξος Θεολόγος
– Εκκλ/κός
Συνήγορος
Επ/μος πρ/δρος
Εφημεριακού Κλήρου Ελλάδος
