Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων
Διδαχές του Καθηγουμένου της Ι.Μ. Δοχειαρίου Αγ. Όρους Γέροντα Γρηγορίου-Προσφυώς
την αποκάλεσαν νηστεία και όχι Σαρακοστή, γιατί δεν συμπληρώνει σαράντα
μέρες, όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Αρχίζει μετά την Κυριακή των
Αγίων Πάντων και εκτείνεται μέχρι την γιορτή των αγίων αποστόλων Πέτρου
και Παύλου. Είναι και αυτή η νηστεία αληθινά πλουμισμένη με μεγάλες
γιορτές, που θεσπίστηκαν με την πάροδο του χρόνου.
Μια Κυριακή γιορτάζουμε τους Αγιορείτες Πατέρες, κτίτορες των Μονών
και διδασκάλους του μοναχισμού στο Αγιώνυμον Όρος. Γιορτή που την
εγκωμίασε ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και γιορτάζεται κατ᾽ εξοχήν στο
Άγιον Όρος απ᾽ όλες τις κοινότητες των εγκαταβιούντων στο άγιο αυτό
βουνό μοναχών. Σ᾽ αυτήν την πανήγυρη μνημονεύονται κατ᾽ αλφαβητική σειρά
οι Όσιοι. Είναι μια παναγιορείτικη γιορτή, η οποία ίσως και στην εν τω
κόσμω Εκκλησία έχη κάποια απήχηση. Τοπική γιορτή, αλλά μεγάλη και πολύ
διδακτική για τους μοναχούς.
Έπειτα έχουμε την Κυριακή των Νεομαρτύρων. Είναι και αυτή επινόηση
του οσίου Νικοδήμου. Αυτήν επιβάλλεται όλη η Ορθόδοξη Εκκλησία να την
τιμά, γιατί, αν δεν υπήρχαν οι Νεομάρτυρες, ίσως δεν θα υπήρχε το Γένος
μας σήμερα, έχοντας αυτό το κομματάκι που λέγεται Ελλάδα. Αλλά και στα
Βαλκάνια δεν θα βρίσκαμε ορθοδόξους χριστιανούς, παρά μόνον χοτζάδες και
μουσουλμάνους. Δεν επιτρέπεται καμμία Επισκοπή εν τω κόσμω να μην έχη
ναό των Νεομαρτύρων. Αυτοί αντιστάθηκαν στον εξισλαμισμό, γιατί, όταν
μιλούμε για Νεομάρτυρες, ο νούς μας τρέχει στους απογόνους της Άγαρ,
στους μουσουλμάνους. Απερίσκεπτα είπαν μερικοί γι᾽ αυτούς τους
ομολογητές και μάρτυρες ότι προκαλούσαν για να εισέλθουν στα παλαίσματα
του μαρτυρίου. Αυτό όμως γινότανε στις περιπτώσεις που άθελά τους και σε
ανώριμη ηλικία η σε ανάγκη σουνετίστηκαν οι χριστιανοί.
Το αίμα αυτό των μαρτύρων συνέχισε να βοά, να αχνίζη, μέχρι και τους
τελευταίους καιρούς. Αλλ᾽ η Εκκλησία δεν τολμά να τιμήση μάρτυρες τους
υπό των Βουλγάρων, των Γερμανών και των ανταρτών ασπλάγχνως
αναιρεθέντας. Γιατί; Για να μη προσβάλουμε τους τάχατες καλούς μας
γείτονες Βουλγάρους και τους τάχατες πολιτισμένους Γερμανούς και τους
τάχατες αντιστασιακούς, οι οποίοι με πολλή θηριωδία ανήρεσαν κληρικούς,
μοναχούς, λαικούς, μάννες και παιδιά; Δυστυχώς, συνεχίζει να υπάρχη μέσα
στην Εκκλησία η δειλία και ο φόβος. Κι έτσι, δεν επεξετάθη το
μαρτυρολόγιο και παρέμεινε μόνον στα χρόνια της σκληρής και απάνθρωπης
τουρκοκρατίας.
Βέβαια, δικαιολογούνται, υποστηρίζοντας «να μη διχάζουμε». Να μη
διχάσουμε τι; Τις διχασμένες και άπιστες προσωπικότητες τάχατες της
εποχής μας; Ο σταυρός του Κυρίου έγινε ζυγός δικαιοσύνης, που οδηγεί τον
βλάσφημο ληστή στην κόλαση και τον ευγνώμονα ληστή στον παράδεισο.
Άραγε πόσο μεγάλο κακό θα κάνη ο Χριστός, όταν ξεχωρίση στην Δευτέρα
Παρουσία τα ερίφια από τα πρόβατα; Στην Εκκλησία πάντοτε υπάρχει αυτός ο
διχασμός και μέχρι το τέρμα των αιώνων δεν θα σταματήση. Δεν θα παύσουν
να υπάρχουν οι εν πίστει κοιμηθέντες και οι εν απιστία καταπαυθέντες
της ζωής αυτής. Μη προσπαθούμε με δικές μας διδασκαλίες και τεχνάσματα
να περιφρονήσουμε την Ορθόδοξη Εκκλησία και το Ευαγγέλιο που μας ομιλεί
γι᾽ αυτόν τον άγιο διχασμό.
[Αυτά τα πράγματα μου θυμίζουν έναν ορθόδοξο χριστιανό από το Λος Άντζελες. Βοηθούσε τον παπά στην μετάδοση της θείας Κοινωνίας.
– Πάτερ, αυτόν μη τον κοινωνήσης· είναι στην γειτονιά μου, είναι καθολικός.
Και η απάντηση του «αριστοκράτη» παπά:
– Δεν είναι ευγενικό(!)
Χάλια είμαστε, αλλά που να τα πούμε;]
Αν αναλογισθούμε το τι υφιστάμεθα μέχρι σήμερα, το μαρτυρολόγιο
δεν πρέπει να σταματήση ποτέ. Είπαν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι
Εκκλησία Πατέρων. Είναι όμως και Εκκλησία Μαρτύρων. Ποια γωνιά της γης,
τούτης της γης της ελληνικής, δεν είναι αιματόβρεκτη από τους άπιστους
και άθεους, που σήμερα συνταξιοδοτήθηκαν κιόλας από το κράτος;
Η περιπετειώδης μοναχική μου ζωή έγινε αιτία να περπατήσω σε πολλούς
τόπους της Ελλάδος, όχι για να κηρύξω, αλλά για να διδαχθώ και να βιώσω
τα μαρτύρια των ευλαβών ορθοδόξων χριστιανών. Σε κάθε καντούνι οι
άνθρωποι μου έδειξαν τόπους μαρτυρίου.
– Εδώ, Γέροντα, ήταν αφημένο το καλημαύχι και τα ράσα του παπά και πιο κεί ο τόπος που τον κατακρεούργησαν.
– Εδώ, Γέροντα, είναι ο λάκκος με τα παγωμένα νερά που ρίξανε τον
πατέρα μου, αφού του αφήρεσαν όλο τον ρουχισμό του, και τον ιερατικό και
τον λαϊκό.
– Εδώ, Γέροντα, είναι ο φούρνος μέσα στον οποίο έκαψαν οι Γερμανοί τα παιδιά, την πρεσβυτέρα και τον παπά.
– Εδώ, Γέροντα, είναι ο τόπος που θρυμμάτισαν με το σκουλί του κασμά
το κεφάλι του ιερομονάχου Μοδέστου Ανδρομανάκου, του θείου σας.
Αχ, εσείς που κρατάτε της Εκκλησίας τους οίακες και τα πυξία του
Πνεύματος, γιατί δεν συνεχίζετε το μαρτυρολόγιο που συνέταξε και
εκτύπωσε ο άγιος Νικόδημος μέσα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1800); Ο
σκλάβος είχε ευαισθησίες, ο ελεύθερος έχει δυστυχίες· άτολμος και
δειλός. Και έχει κάνει φυλαχτό το «νόμω κρατούσα πολιτεία».
Μέσα σ᾽ αυτήν την νηστεία των αγίων Αποστόλων μπορούμε, τουλάχιστον
εμείς που κρατάμε το παλαιό εορτολόγιο, να θεσπίσουμε μετά την Κυριακή
των Νεομαρτύρων την εορτή των Κολλυβάδων Οσίων. Αυτοί οι Όσιοι πέρα από
την θεολογία, ενίσχυσαν το Γένος στον αγώνα της απελευθερώσεως. Το
ωμολόγησε ο Μιαούλης, όταν συμβούλεψε τους Υδραίους: «Πρέπει να τους
κρατήσουμε τους ανθρώπους αυτούς στο νησί μας. Θα μας βοηθήσουν να
ανακτήσουμε την εσωτερική ελευθερία, για να ζητήσουμε και την εξωτερική
ελευθερία». Όταν στα νησιά του Αιγαίου βασίλευε ο παπισμός, οι Όσιοι
κράτησαν τους πιστούς στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Όλα τα νησιά τα λυμαίνονταν παπιστές, λέγοντας στους απλούς νησιώτες
ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Ορθοδοξίας και δυτικής σαπρίας. Πόσα
πνευματικά και κανονικά βιβλία εκυκλοφόρησαν τα χρόνια αυτά της
Τουρκοκρατίας με συγγραφείς τους οσίους Κολλυβάδες. Και η περίφημη
Φιλοκαλία τα χρόνια αυτά είδε το φως της εκτυπώσεως. Είναι κρίμα μεγάλο
αυτούς τους Οσίους να μη τους τιμούμε όλους μαζί και να μη τους στήνουμε
εκκλησιές και πανηγυρικές γιορτές. Επιλήσμονες υπάρχουμε των Οσίων της
δύσκολης εποχής της σκλαβιάς.
Μήπως και οι ομολογητές και μάρτυρες και διδάσκαλοι της εποχής της
Εικονομαχίας πρέπει και αυτοί να έχουνε την γιορτή τους; Πόσα αγαθά δεν
αποκόμισε η Εκκλησία από αυτούς τους οσιομάρτυρες; Πλανεμένοι και
τάχατες ορθόδοξοι χριστιανοί οι εικονομάχοι επινόησαν κάθε τρόπο, για να
καταστρέψουν τον διάκοσμο της Εκκλησίας. Διαπόμπευσαν στα θέατρα
μοναχές και μοναχούς. Έψησαν γλώσσες. Με πυρωμένο σίδερο έγραψαν στα
ζωντανά κρανία κατηγόριες. Αυτή η αίρεση, που στηρίχθηκε στον
μονοφυσιτισμό, νικήθηκε με την θεολογία και την μαρτυρία των μοναχών. Θα
ανεγείρω εκκλησάκι προς τιμήν αυτών των σπουδαίων και μεγάλων Οσίων και
Μαρτύρων. Διωγμοί, κατατρεγμοί, φυλακίσεις, δημεύσεις, εκτοπίσεις, όλα
σατανικά όργανα στα χέρια των εικονομάχων. Μήπως και στην εποχή μας
εξέλιπαν οι εικονομάχοι; Οι μούρτζοι ιεχωβάδες δεν είναι μια συνέχεια
της πονεμένης αυτής ιστορίας; Πόσες εικόνες βρέθηκαν πεταμένες στα
σκουπίδια από αυτούς τους φρικιαστικούς ανθρώπους; Βέβαια, για την φύση
και το περιβάλλον βρέθηκε μέρα να βάλουμε γιορτή, αλλά για τους κατά
καιρούς μάρτυρες και ομολογητές κόντυνε ο χρόνος και δεν υπάρχει μέρα
για γιορτή!
Ποτέ δεν πρέπει να σταματήση η Εκκλησία να θεσπίζη εορτές, όχι βέβαια
με ελαφρό περιεχόμενο, σαν το ελαφρό τραγούδι, αλλά με ζωτικό και
ζωηφόρο νόημα μέσα στο στερέωμα της Εκκλησίας. Νοσεί η Εκκλησία σ᾽ αυτό
το σημείο κι αντί να πυκνώνη τις εορτές, τις αραιώνει -πολύ περισσότερο
βέβαια το κάνει αυτό η πολιτεία- και προσπαθεί με κάποιες ομιλίες σε
κάποια λεγόμενα πνευματικά κέντρα να διδάξη, εντελώς ξεκομμένα από την
λατρεία, τον πιστό λαό του Θεού. Αχ, τι τραβάνε οι εφημέριοι σ᾽ αυτές
τις συγκεντρώσεις και τι ακούνε και σε τι τραγική θέση τους φέρνουν οι
λογάδες επίσκοποι και καθηγητές. Τον τελευταίο καιρό, ένας λόγιος
συνιστούσε στους ιερείς να μη προσέχουν τι κάνει ο επίσκοπος, σαν να
έλεγε τα χέρια και τα πόδια να μην ακολουθούνε την κεφαλή. Κι όλοι αυτοί
περιβάλλονται με αμάραντα στεφάνια. Γι᾽ αυτό, ας πούμε όλοι: «Το έλεός
σου, Κύριε, καταδιώξαι με πάσας τας ημέρας της ζωής μου» κι ας ευχηθούμε
να δώση μέσα στην αγία Εκκλησία συνεχιστές των θείων θεσπισμάτων. Αμήν.
Γρηγόριος ο Αρχιπελαγίτης