Ένα θαυμάσιο διδακτικό άρθρο του φιλόκαλου και δόκιμου αρθρογράφου κ. Αριστείδη Π. Δασκαλάκη
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ Π. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ:
Ο ΚΑΛΟΣ ΑΥΛΙΚΟΣ
Κάλλιο γλύστρα στο δρόμο το δικό σου
παρά στο δρόμο του άλλου να ‘σαι ορθός.
(Κ.Παλαμάς)
Ο καλός αυλικός (λαϊκός ή κληρικός) είναι ένα αξιοπερίεργο πλάσμα. Παλαιότερα μπορεί να κινδύνευε να εκλείψει μα τώρα είναι σε αφθονία.
Σαν τον λαγοκέφαλο, το δηλητηριώδες ψάρι που «εισέβαλε» απ’ την Ερυθρά θάλασσα στη Μεσόγειο, με θανατηφόρα νευροτοξίνη που σκοτώνει.
Δεν τρώγεται με τίποτα.
Έτσι και ο καλός αυλικός, που υποτάσσεται σε κάθε παράγγελμα του αφεντικού.
Δεν το γνωρίζει (το αφεντικό). Φτάνει που ξέρει τις ορντινάτσες του αφεντικού. Αυτές είναι γι’ αυτόν οι κύριοί του , που θα πουν ένα καλό λόγο γι’ αυτόν , που θα του πετάξουν ένα ξεροκόμματο ελευθερίας , ισχύος, αναγνώρισης ή συντήρησης των μέχρι τώρα δικαίως ή αδίκως αποκτηθέντων , έστω και μιας μικρής απώλειας αυτών σε σχέση με την πλειοψηφία.
Κόλακας και υποτελής από κάθε άποψη. Δύσκολα ταξινομείται ως είδος.
Παρότι οι άλλοι άνθρωποι έχουν μια ψυχή αυτός διαθέτει «πολλές».
Άλλοτε αλαζόνας κι άλλοτε ταπεινός (κατά το φαίνεσθαι). Άλλοτε αποκρουστικά φιλάργυρος κι αχόρταγα άπληστος . Συχνά σπάταλος για τα εν οίκω μα πάντα σφιχτοχέρης για τα εν δήμω.
Απ’την μια τον βλέπουμε να επιδεικνύει αποφασιστική τόλμη με άρωμα ιδιοτέλειας, και απ’την άλλη επονείδιστη δειλία για τα ανώτερα και αξιότερα.
Πότε με αυθάδη αλαζονεία, όταν θεωρεί ότι εδραιώνεται και πότε με εξεζητημένη ευγένεια, όταν νιώθει πως απειλείται.
Ένας καθαρόαιμος Ιανός.
Το αφεντικό –μέσω της ορντινάτσας- αναλαμβάνει την ικανοποίηση των καπρίτσιων του κι έχει μοναδική μέριμνα να εξυπηρετεί τις ανάγκες του, καθότι χωρίς αυτόν δεν υπάρχει.
Αρκεί ο αυλικός να συνεισφέρει στον στόχο του αφεντικού. Να μηχανεύεται χίλιους τρόπους να βασανίζει και να εκμεταλλεύεται τα έθνη.
Έτσι ο αυλικός πέρα απ’την δεδομένη άνευ όρων υποταγή , πληρώνει το αφεντικό με φιλοφρονήσεις , με τυφλή προσήλωση στο πρόσωπό του , κολακείες και μικροπρέπειες . Κεφαλοκλισίες σε κάθε μέτρο , λόγο ή πράξη του αφεντικού ασχέτως κοινωνικού οφέλους ή ζημίας. Κάθε ταλέντο και χάρισμα που του δόθηκε απ’τον Θεό το ανταλλάσσει με την εύνοια του αφεντικού ή της ορντινάτσας του.
Η ιδιότητα του αυλικού , επάγγελμα ποταπό. Αισχρό ,όπως το αρχαίο επάγγελμα της εκπόρνευσης.
Ξεπουλά στην αγορά των αξιών, ιστορία , πίστη , γλώσσα , πολιτισμό.
Αντί πινακίου φακής . Λίγη ακόμα εξουσία, μια στάλα ελευθερίας στην παγκόσμια σκλαβιά. Ας του βγάλουν την αλυσίδα απ’το πόδι, να μπορεί να περπατήσει λίγο μέσα στο κλουβί - που είναι ειδική παραγγελία γι’ αυτόν- κι ας του πάρουν την ψυχή.
Θυσιάζει επί μονίμου βάσεως την εντιμότητά του , την υπόληψή του, την υπερηφάνεια του , την αιδώ και τις τύψεις.
Δεν συναισθάνεται το τίμημα αυτής της θυσίας.
Οχυρώνει τη συνείδησή του πίσω απ’τη συνήθεια της περιφρόνησης της αρετής, ποδοπατώντας κάθε αξία και τον ίδιο τον λόγο του Κυρίου.
Όμως η συνείδηση «ενοχλεί» και οδηγεί σε ψυχοσωματικές βλάβες
(Το είχε πει ο Παπαδιαμάντης «η ηχώ της συνείδησης όσο και αν πιεσθεί όσο και αν συμπηγεί μιλάει πάντοτε και σπάνια επιστομίζεται»).
Αυτός ο αυλικός πέρα απ’το βασικό επάγγελμά του , την κολακεία και την υποταγή, μπορεί , για να μην τον υποψιαστούν να εκτελεί κι άλλο επάγγελμα.
Αν είναι δημοσιογράφος παπαγαλίζει κείμενα έτοιμα ,ζεστά, που αποστέλλονται για κάθε περίσταση από τις ορντινάτσες. Δεν υπηρετεί την ελευθερία του λόγου , αλλά την στοίχισή του με αυτά που του υπαγορεύονται.
Αργυρώνητος δημοσιογραφίσκος , υπερθεματίζει σε κάθε ενέργεια κυβερνητική , νόμο ή ΚΥΑ που πλήττει τον λαό . Λοιδορεί κάθε ένα που τολμά να αντισταθεί ή απλώς να εκφράσει έστω κι ελάχιστη αντίθεση.
Επαίρεται ως θεματοφύλακας της ελευθερίας του λόγου , ενώ στην πραγματικότητα αποτελεί όργανο επιρροής , διαμόρφωσης συνειδήσεων , εκτόνωσης της λαϊκής αντίδρασης.
Κοάζει συνεχώς με ρυθμό και νεοταξικό σκοπό ότι του υπαγορεύουν οι κρατούντες.
Καταφέρνει να σιγάσει την ενοχλητική φωνή της καρδιάς αλλά πολλές φορές και τις κραυγές της λογικής.
Εάν είναι ιατρός τότε είναι πανέτοιμος οποιαδήποτε στιγμή να τσαλαπατήσει τον όρκο του Ιπποκράτη .
(Να μεταδίδω τους κανόνες ηθικής, την προφορική διδασκαλία και όλες τις άλλες ιατρικές γνώσεις ….Θα χρησιμοποιώ τη θεραπεία για να βοηθήσω τους ασθενείς κατά τη δύναμη και την κρίση μου, αλλά ποτέ για να βλάψω ή να αδικήσω. Ούτε θα δίνω θανατηφόρο φάρμακο σε κάποιον που θα μου το ζητήσει, ούτε θα του κάνω μια τέτοια υπόδειξη
…..Σε όσα σπίτια πηγαίνω, θα μπαίνω για να βοηθήσω τους ασθενείς και θα απέχω από οποιαδήποτε εσκεμμένη βλάβη και φθορά,….
Αν τηρώ τον όρκο αυτό και δεν τον παραβώ, ας χαίρω πάντοτε υπολήψεως ανάμεσα στους ανθρώπους για τη ζωή και για την τέχνη μου. Αν όμως τον παραβώ και επιορκήσω, ας πάθω τα αντίθετα.)
Θεοποιεί την επιστήμη προσπαθώντας να εξοβελίσει τον Χριστό από κάθε σπιτικό. Επιθυμεί να γίνει θεός στη θέση του Θεού. Μόνο έτσι θα καταφέρει να εκτελέσει απρόσκοπτα το σκοτεινό έργο που του έχουν αναθέσει.
Εάν είναι πολιτικός συντάσσετε με τις εισαγόμενες απ’ την εσπερία εντολές .
Μόνη του ιδεολογία η υποταγή.
Εάν είναι κληρικός και δη επίσκοπος , ανταλλάσσει τον Θεό, το Ευαγγέλιο , την Αγία Παράδοση της Εκκλησίας, με εξουσία , με οφίκια , με αναστολή εφοριακών ελέγχων, με προβολή , με αργύρια προδοσίας.
Φιλάει χέρια καρδιναλίων , του πάπα, ευλογεί μασόνους , βγάζει εγκόλπια να μην προσβάλλει απίστους, ευλογεί το κοράνι , λοιδορεί την Πατερική παράδοση, καταδιώκει ομολογητές κληρικούς και λαϊκούς.
Θεωρεί τους Ιερούς Ναούς τσιφλίκι του, αμπαρώνει τις εισόδους , απαγορεύει τα Ιερά Μυστήρια κατ’ εντολή των κρατούντων, μετατρέπει τους Ιερούς Ναούς σε συναυλιακούς (ή συνεδριακούς) χώρους, όπου μπροστά απ’ το μνήμα του Χριστού, αοιδοί (ή φορείς της πλάνης ) κράζουν αηδίες και μολύνουν τον χώρο.
Πρότυπό του η «ζώσα εκκλησία» της πάλαι ποτέ Σοβιετίας.
Κι ούτε λόγος να γίνεται γι’ αυτόν για την αυταπάρνηση που προϋποθέτει ο μοναχισμός.
Ανάμεσα σε όλες τις τέχνες, η τέχνη της ανέλιξης είναι η πλέον επίπονη.
Είναι σημαντική κατάκτηση του ανθρώπου. Ο Θεός δώρισε στον άνθρωπο την αξιοπρέπεια , τον αυτοσεβασμό και πολλές άλλες αρετές . Γι ‘ αυτό και απαιτείται προσπάθεια να καταπατηθούν.
Η ψυχή εξανίσταται όταν προσβάλλεται η δικαιοσύνη , η ελευθερία , η ισότητα .
Ο καλός αυλικός μαθαίνει και ασκείται στο να καταπνίξει εν τη γενέσει της αυτή την επικίνδυνη τάση της ψυχής . Ο επιτήδειος αυλικός φθάνει εύκολα στο απαιτούμενο σημείο αναισθησίας.
Είναι αξιέπαινος γιατί μόνο αυτός αναγκάζεται και προορίζεται απ’ την ιστορία να κατατροπώσει τα συναισθήματά του , να απαρνηθεί τη φύση του ως δημιούργημα του Θεού , να καταπατήσει το ίδιο το Ευαγγέλιο.
Δεν είναι σαν τους άλλους θνητούς. Με σπονδυλική στήλη εύκαμπτη κι ευλύγιστο σβέρκο, μια ευλογημένη ανθρωπολογία για τη νέα τάξη πραγμάτων.
Είναι ο τέλειος συνεργάτης. Ο τέλειος υποτελής. Ή μάλλον ένα τίποτα που περιμένει απ’ τον κύριό του να του παράσχει δόσεις ζωής.
Απαγορεύεται να έχει άποψη, να εκφέρει γνώμη , να σκέφτεται.
Πρέπει απλώς να προαισθάνεται την άποψη του κυρίου του και να προετοιμάζει τα πλήθη παρασύροντάς τα προς αυτή.
Πρέπει να έχει μόνιμη την πεποίθηση ότι ο κύριός του δεν σφάλει ποτέ.
Χρειάζεται γερό στομάχι , να μπορεί να χωνεύει κάθε προσβολή που εκτοξεύεται προς αυτόν.
Του απαγορεύεται κάθε μορφασμός δυσαρέσκειας , απογοήτευσης .
Πάντα με την επίφαση της φιλίας καταφέρνει να πλανά και να παρασύρει τους εχθρούς του.
Μπορεί να αγκαλιάσει με θέρμη τον αντίπαλο και όταν το απαιτούν οι περιστάσεις να τον στραγγαλίσει.
Ουσιώδες πάντως και πρωταρχικό αντικείμενο της σπουδής του είναι να γνωρίζει τις αδυναμίες του κυρίου του, τα λάθη και τις παρασπονδίες του , ώστε όταν χρειαστεί , αν κινδυνεύσει, να του εκτοξεύσει το δηλητήριό του κατάμουτρα.
Είναι προσηνής και φαινομενικά εγκάρδιος. Φέρετε υπεροπτικά σε κάποιους και προκλητικά δουλικά σε άλλους.
Όλη του η ζωή μια δυσβάστακτη αγγαρεία , ένας εφιάλτης στον οποίο έχει εθιστεί.
Και μέσα στην πλάνη και τη σκληροκαρδία του δεν μπορεί να διακρίνει ότι απ’ αυτόν τον εφιάλτη μόνο ο Χριστός μπορεί να τον βγάλει.
Δεν ακούει τα «ουαί» του Κυρίου.
Βαδίζει με βεβαιότητα στην απώλεια. Νομίζει πως κτίζει καριέρα μέχρι κάποια στιγμή κάποιος αισθανθεί ότι δεν τον χρειάζεται πλέον.
Κι ενώ οι δαίμονες περικυκλώνουν το κρεβάτι του , αυτός κοιμάται και ξυπνάει με την ψευδαίσθηση της επιτυχίας.
Έως ότου το ρολόι της καρδιάς σταματήσει να του παρέχει επιπλέον λεπτά πλάνης , αμαρτίας , καταδίκης.
Και αποδεικνύεται ο στίχος «πᾶς ἄνθρωπος ψεύστης» (Ψαλμ. 115,2).
Όχι ότι λέει ψέματα, αλλά ο ίδιος είναι ένα ψέμα.
Ότι «Χοῦς εἶ καί εἰς χοῦν ἀπελεύσει».
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ Π. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
