ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ[:Β΄Τιμ. 4,5-8]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού
γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με θέμα:
«Ἒργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 31-12-2000] [Β 429, έκδοσις β΄]
Τελευταία ημέρα του έτους, αγαπητοί μου. 31 Δεκεμβρίου
του 2000. Βέβαια, συμβατική. Κατά
συμφωνίαν· γιατί ο χρόνος ρέει και αγνοεί την υποδιαίρεσή του. Η υποδιαίρεσις
του χρόνου γίνεται, όπως λέγει ο Μωυσής, στην Γένεση, για την μέτρηση του
χρόνου, που θα βοηθήσει τόσο σε καθημερινά πράγματα, όσο και εις την σωτηρία.
Έτσι, λοιπόν, τελειώνει το έτος σήμερα, για να μας υπενθυμηθεί ότι ο καιρός περνά και το τέλος της ζωής έρχεται και εμείς ακόμη υπολειπόμεθα. Θυμίζει εκείνο που είπε κάποτε ο Ιερεμίας: «Διῆλθε θέρος, παρῆλθεν ἄμητος, καὶ ἡμεῖς οὐ διεσώθημεν». Δηλαδή: «Πέρασε το καλοκαίρι, πέρασε και ο τρυγητός κι εμείς ακόμα δεν σωθήκαμε».
Ωστόσο, ας δούμε την αποστολική περικοπή της
ημέρας. Γράφει ο Παύλος στην Β΄προς Τιμόθεον επιστολή του τα εξής: «Σὺ οὗν τέκνον μου, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον». Εδώ συνιστά στον
Τιμόθεο, στον κάθε Τιμόθεο, που τιμά τον Θεό, να ευαγγελίζεται συνεχώς τον λόγο του Θεού, στην προσωπική του
περιφέρεια. Εκεί που ήταν Επίσκοπος. Και προσθέτει: «Τήν διακονίαν σου πληροφόρησον».
Το «πληροφόρησον»
δεν σημαίνει «βγες και δίδε πληροφορίες»,
όπως κάποιες Μητροπόλεις… Θυμάμαι κάποτε βρέθηκα σε μία Μητρόπολη, έβγαζαν ένα
έντυπο και είχαν την εντύπωση, εξάλλου το ‘γραφαν, αυτό το χωρίο που σας είπα
τώρα, ότι θα μπορούσαν να ανακοινώνουν τα πάντα και μάλιστα με έναν…ε,
τρόπον…αυτάρεσκον. «Πληροφόρησον» θα πει «Φέρε
εις πληρότητα». Αυτό θα πει «πληροφόρησον». «Τήν διακονίαν σου πληροφόρησον».
Να ολοκληρώσεις και να ολοκληρώνεις
διαρκώς την διακονίαν σου. Όποιας
μορφής κι αν είναι αυτή η διακονία.
Έτσι λοιπόν, «τήν διακονίαν σου πληροφόρησον»,
γράφει εις τον Τιμόθεον ο απόστολος Παύλος. Αλλά προπαντός δε, την διακονίαν του κηρύγματος. Γι'αυτό λέγει ευθύς:: «Ἒργον
ποίησον εὐαγγελιστοῦ». Δηλαδή, «Φρόντισε
να μετέρχεσαι το έργον του Ευαγγελιστού». Τι θα πει αυτό; Θα πει διαρκώς να ευαγγελίζεσαι τον Κύριον Ιησούν
Χριστόν. Το κήρυγμα για τον Παύλον
ήταν ουσιωδέστατον στοιχείον στην σωτηρίαν των ψυχών. Ουσιωδέστατον. Μια
Εκκλησία, μια κοινότητα που δεν καλλιεργεί το κήρυγμα, είναι καταδικασμένη σε
μίαν παρακμήν. Αυτό είναι αληθές. Ποιος δεν το ξέρει αυτό; Έτσι λοιπόν, θα
πρέπει το κήρυγμα, ιδιαιτέρως το κήρυγμα,
να καλλιεργείται. Όπου λείπει,
λοιπόν, η διδαχή, εκεί επέρχεται η
θρησκευτική, όπως σας είπα, παρακμή.
Κήρυγμα και μυστήρια, όπως το μυστήριον το κατεξοχήν το ευχαριστιακόν
μυστήριον, η Θεία Λειτουργία δηλαδή, είναι ο άξονας που δίδει την σωτηρία.
Κήρυγμα και μυστήρια.
Συναντάμε
στο Γεροντικό τα εξής που είπε ο Αββάς Παλλάδιος. Θα σας διαβάζω: «Εἶπεν
ὁ ἀββᾶς Παλλάδιος: Δεῖ τὴν κατὰ Θεὸν ἀσκουμένην ψυχήν, ἢ μανθάνειν πιστῶς ἃ οὐκ
εἶδεν, ἢ διδάσκειν σαφῶς ἃ ἔγνω. Εἰ δὲ ὁπότερον
μὴ βούληται, μανίαν νοσεῖ». «Ή, αν δεν ξέρεις, να καθίσεις να μάθεις, ή
αν ξέρεις, τότε θα αναγγέλλεις εκείνο που ξέρεις. Ούτε το ένα εάν δεν
μετέρχεσαι, ούτε το άλλο, τότε πάσχεις», λέει, νοσείς από μανίαν». Δηλαδή τα πράγματα δεν είναι καλά. «Ἀρχή
γάρ -συνεχίζει να λέγει- ἀποστασίας, ἀδιδασκαλίας λόγος». «Όταν δεν υπάρχει η διδασκαλία του λόγου,
δηλαδή α-διδασκαλία, έχομε την αρχή της αποστασίας». Και η αποστασία, είναι γνωστό, πόσο φοβερό πράγμα είναι. Και μάλιστα
θεωρείται το κεντρικότερον και βασικότερον σημείον των εσχάτων. Δηλαδή εις τους
εσχάτους καιρούς δεν θα ακούγεται ο λόγος του Θεού. Ή θα ακούγεται νοθευμένος. «Καί ἀνορεξίαν λόγου(:Δεν έχεις όρεξη για να ακούσεις τον λόγο
του Θεού) ὃν ἀεὶ πεινᾷ ἡ ψυχὴ τοῦ
φιλοθέου». «Τον οποίο πάντοτε πεινά η ψυχή του ανθρώπου που αγαπά τον Θεό».
Είναι στον πρώτον τόμον του Ευεργετινού αυτό που σας διάβασα.
Αλλά γιατί η αρχή της αποστασίας, αγαπητοί,
βρίσκεται εις την σιγή του διδακτικού λόγου και στην έλλειψη επιθυμίας για
διδασκαλία; Γιατί; Από μίαν οκνηρίαν
εκείνων οι οποίοι δεν θα ήθελαν να ομιλούν τον λόγο του Θεού.
Έτσι λοιπόν ο Παύλος υπενθυμίζει εις τον
γνήσιον μαθητήν του, τον Τιμόθεον, ότι πρέπει να διακονεί όλως ιδιαιτέρως τον λόγον του Θεού. Και του γράφει: «Κήρυξον
τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως, ἔλεγξον, ἐπιτίμησον, παρακάλεσον ἐν πάσῃ
μακροθυμίᾳ καὶ διδαχῇ». Βλέπετε, το κέντρον είναι το «κήρυξον
τόν λόγον». «Εὐκαίρως ἀκαίρως». Είτε
σου δίδεται η ευκαιρία, είτε δεν σου δίδεται, αλλά την οποίαν ευκαιρία πρέπει
εσύ να προκαλέσεις, ώστε να σταθεί μπροστά στα μάτια εκείνων που θα ακούσουν
τον λόγο σου, ότι δόθηκε ευκαιρία. Είναι πολύ σπουδαίο αυτό. Βέβαια -εκείνο
το «εὐκαίρως
ἀκαίρως»,ε;-, βέβαια κατά την διάρκεια της ομιλίας σου ή του λόγου που θα
κηρύττεις, εκεί θα υπάρχουν τα στοιχεία
όλα εκείνα που συνιστούν τον λόγον του Θεού. Ο έλεγχος. Είδατε; «Ἒλεγξον».
Πρέπει να διορθώσομε κάποια πράγματα. «Ἐπιτίμησον». Θα επιτιμήσεις. Αλλά και θα παρακαλέσεις. «Παρακάλεσον». Αλλά και όλα αυτά, ακόμα και ο έλεγχος, «ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καὶ διδαχῇ».
Σπουδαίο στοιχείο. Ελάτε τώρα να μου πείτε, εάν ένας τέτοιος λόγος υπάρχει μέσα
εις την Εκκλησία του Χριστού, εάν η Εκκλησία εκείνη, η κοινότητα εκείνη, θα
μπορούσε ποτέ να γνωρίσει την παρακμήν.
Αλλά ποίον λόγον; Εκείνον που ήδη του
κατέγραψε. Τι του κατέγραψε του Τιμοθέου; «Μνημόνευε Ἰησοῦν Χριστόν (:Να κάνεις μνεία του Ιησού Χριστού)». Μνεία.
Αυτό που λέμε σήμερα «χριστοκεντρικόν
κήρυγμα»· που το κέντρον του λόγου μας πρέπει να είναι ο Χριστός. Από κει
να ξεκινάει, εκεί να φθάνει. Ακόμη λέγει: «ἐγειγερμένον ἐκ νεκρῶν». «Θα
υπενθυμίζεις ότι ο Ιησούς Χριστός απέθανε και ετάφη και ανέστη την τρίτη ημέρα». Διότι, όπως λέγει ο άγιος Κύριλλος, «Αν μου έλεγες ότι πιστεύω σε έναν Θεό που
τον κρέμασαν, τον σταύρωσαν, θα ντρεπόμουνα. Όταν όμως Αυτός ανεστήθη, όχι
μόνον δεν έχω να ντραπώ, αλλά και να
καυχηθώ». «Ἐγειγερμένον», λοιπόν, «ἐκ νεκρῶν». Ακόμη…όποιος, όποιος;
Όχι. Αυτός που προφητεύθηκε, Αυτός που
κατεγράφη, Αυτός χάριν του Οποίου έγινε ένας ολόκληρος λαός. Οι απόγονοι,
εννοείται, του Αβραάμ. Γι΄αυτό λέει: «ἐκ σπέρματος Δαυίδ, κατὰ τὸ Εὐαγγέλιόν
μου». «Αυτό είναι το Ευαγγέλιόν
μου», λέει ο Απόστολος Παύλος. Δηλαδή «εγώ
αυτά κηρύττω». Είναι κεντρικά, βασικά σημεία.
Κι έρχονται τώρα μερικοί δικοί μας Έλληνες,
να στραφούν εναντίον του Χριστού, ότι… «Μα
τώρα εμείς είμαστε Έλληνες και έχομεν σπουδαίαν φιλοσοφίαν και τούτα κι εκείνα,
θα κηρύσσουμε εβραϊσμούς; Και θα προβάλλομε εβραϊκά πρόσωπα;». Τι
ταλαίπωροι που είναι οι άνθρωποι! Να που είναι ένας νοσηρότατος σωβινισμός. Και τον έχομε αυτόν τον νοσηρότατον
σωβινισμόν, αγαπητοί μου.
Ωστόσο,
το κέντρον του κηρύγματος είναι ο Ιησούς
Χριστός· που είναι Χριστός, δηλαδή Μεσσίας.
Και να μην ξεχνάμε ότι έξω από τον
Ιησούν Χριστόν δεν μπορούμε να έχομε γνήσιο κήρυγμα· που απέθανε και ανέστη,
που είναι απόγονος του Δαβίδ, όπως είδαμε, όπου αληθεύουν και πληρούνται όλες οι υποσχέσεις του Θεού. Και
συγκλίνουν όλες οι προφητείες.
«Κήρυξον τον λόγον». Δηλαδή: «Μην κατακρύψεις τον Λόγον»- το λάμδα το
γράφουμε με κεφαλαίο · αλλά «κήρυξον», λέει ο Οικουμένιος που
ερμηνεύει. «Ἐπίστηθι». «Εὐκαίρως ἀκαίρως». Δηλαδή, μετ’ επιμονής, όπως λέει ο Θεοδώρητος. «Μετ' ἐπιμονῆς καὶ ἐπιστασίας
λάλησον». Με επιμονή, με θάρρος,
με τόλμη. Γιατί υπάρχουν φορές και
εποχές που ντρεπόμαστε να μιλήσομε για τον Χριστόν. Μην περιμένεις τον
κατάλληλο μόνον καιρό. Να δημιουργήσεις κι εσύ καταλλήλους καιρούς ακριβώς,
όπως λέγαμε, το «εὐκαίρως ἀκαίρως», για να πεις και να μιλήσεις για τον Χριστόν.
Ἐν παντί τόπῳ και χρόνῳ. Ναι. Ἐν
παντί τόπῳ και χρόνῳ.
Εδώ επιτρέψατέ μου να σας πω, το θέμα δεν αφορά εις τους ιεροκήρυκες,
στους κληρικούς κατεξοχήν, που θα κηρύξουν. Αφορά σε όλους. Είσαι δάσκαλος;
Είσαι καθηγητής; Στην εκπαίδευση; Βρίσκε
τον τρόπο, πάντοτε να μιλάς δια τον Χριστόν. Μη φοβάσαι. Αν υποτεθεί ότι θα
τύχεις παρατηρήσεως, ότι βγαίνεις από το Πρόγραμμα, μη φοβάσαι. Θα σας έλεγα:
Γιατί να βγεις από το Πρόγραμμα; Τι διδάσκεις; Ελληνικά; Θρησκευτικά; Εγώ θα
‘λεγα κάποια άλλα. Φυσική; Μαθηματικά; Δείξε
όλη την σοφία του Θεού Λόγου, μέσα από το μάθημα των Μαθηματικών και της
Φυσικής. Δείξε όλη την σοφία του Θεού Λόγου. Αρκεί να ξέρεις, να έχεις
κατηχηθεί. Όπως σας είπα προηγουμένως, που… αυτό που σας διάβασα, του αββά
Παλλαδίου. Πρέπει να είσαι καταρτισμένος.
Μη φοβάσαι. Και τότε, αν κάποιος
έλθει και σου κάνει παρατήρηση, κόλλησέ τον στον τοίχο! Πώς; Κάντο πάνω
στον τοίχο, κάντο στο χέρι σου έτσι για να τον πνίξεις; Όχι... Με επιχειρήματα κόλλησέ τον στον τοίχο. Να
φιμωθεί. Να μην έχει τι να πει. Τι είσαι; Δικαστικός; Το ίδιο. Τι είσαι;
Οτιδήποτε είσαι και να είσαι. Χειρώνακτας; Οπουδήποτε πας να εργαστείς, μπορείς πάντοτε να χρησιμοποιείς τον λόγο
του Θεού.
Όχι βεβαίως κατά έναν φλύαρον τρόπον. Η
διάκριση θα μας υπαγορεύει πάντοτε πώς θα μιλήσομε. Ναι. Πώς θα μιλήσομε.
Πρέπει… -η σημερινή εφημερίδα, έριξα μια ματιά, της Λαρίσης, λέγει «Να ασκούμε αντίστασιν», κύριον άρθρο
μπροστά, «αντίσταση εις την παρακμήν».
Πώς θα αντισταθώ εις την υπάρχουσα και προϊούσα, διαρκώς και προϊούσα, παρακμή
μέσα στην ζωή μας; Εάν κηρύσσω τον λόγο του Θεού. Δηλαδή αναφέρομαι εις τον
Χριστόν. Δηλαδή, η αιτία που έχομε
παρακμήν, κοινωνικήν, με όλες τις συνέπειες και όλες τις πτυχές, τι είναι; Η
απουσία του Χριστού.
Για να μην πω ότι γιορτάζομε Χριστούγεννα
χωρίς Χριστόν. Τα Χριστούγεννα είναι μία ευκαιρία να φάμε καλά, να πιούμε καλά,
να αγοράσομε ό,τι μπορούμε, να πάρομε τον 13ον μισθόν και ό,τι άλλο.
Αυτό είναι Χριστούγεννα; Ή τώρα την Πρωτοχρονιά. Άστε με τον άγιον Βασίλειον
που τον έχομε κάνει καρικατούρα. Μα επιτέλους, δεν υπάρχει ένας άνθρωπος να
πει ότι ο άγιος Βασίλειος ήταν άγιος της
Καππαδοκίας, ένας από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας μας, που η Εκκλησία
τον αποκαλεί Μέγαν; Πόσους ονομάζει
μεγάλους; Έναν Μέγαν Αθανάσιον, Μέγα Βασίλειο, ε; Μέγα Φώτιο, πόσους; Δυο,
τρεις, τέσσερις, πέντε. Όλοι έχομε μείνει σ’ αυτήν την καρικατούρα και λέμε
μάλιστα, ότι η πατρίδα του Μεγάλου
Βασιλείου είναι, λέει, … άκουσον, άκουσον, εις την Λαπωνίαν! Άκουσον, άκουσον! Και δεν διορθώνει κανείς. Ούτε οι δάσκαλοι,
ούτε τίποτα. Αφήνομε τα παιδιά μας ακατήχητα. Ναι. Με κάτι, θα λέγαμε,
θεωρίες τέτοιες, της φαντασίας πλάσματα, για να δώσομε έναν τόνο εορταστικό στα
παιδιά. Ο Μέγας Βασίλειος! Μία από τις
πολύ μεγάλες μορφές. Και δεν έχει καμία σχέση με τα παιχνίδια και τα δώρα.
Βέβαια..
από πού ξεκινάει το πράγμα; Επειδή είναι την 1η Ιανουαρίου η μνήμη
του. Γιατί τότε εκοιμήθη. Την 1ην Ιανουαρίου. Και μάλιστα σε ηλικία
49 ετών. Γι΄αυτό, επειδή είναι Πρωτοχρονιά και συνδυάζομε τα πράγματα με δώρα,
γι’ αυτό είχαμε αυτές τις παρελκύσεις και κάναμε αυτήν την καρικατούρα του Μεγάλου Βασιλείου. Κάποτε η Πρωτοχρονιά ήταν η 1η
Σεπτεμβρίου. Στην Ιστορία μέσα. Κάποτε η Πρωτοχρονιά ήταν την 1η
Μαρτίου. Όπως είχαν και οι Ρωμαίοι, κ.λπ. Είναι
οι πρωτοχρονιές… αλλάζουν μέσα στους αιώνες. Έτυχε να είναι 1η
Ιανουαρίου, είναι και η μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου, και φθάσαμε, θα επαναλάβω,
εις την καρικατούρα του Σάντα Κλάους· που δεν έχει καμία σχέση με τον Άγιον
Βασίλειον.
Λοιπόν, ο Παύλος «εὐκαίρως ἀκαίρως» ομιλούσε.
Πλησίαζε, προσήγγιζε τον άλλον άνθρωπο, γιατί
διψούσε την σωτηρία του. Και λέγει εδώ ο Θεοδώρητος: «Καί ἐν δεσμωτηρίῳ(:και στη φυλακή μέσα) καί ἐν
πλοίῳ(:και στο πλοίο μέσα)». Θυμηθείτε: Ποιο δεσμωτήριο να
σας αναφέρω; Απάνω στους Φιλίππους; Που εκείνο το βράδυ, με τον σεισμό που
έγινε, εκμεταλλεύτηκε ο Παύλος τον σεισμόν κι άνοιξαν οι πόρτες του δεσμωτηρίου
κ.τ.λ.; Εκείνο το βράδυ, όλο το σπιτικό του αρχιδεσμοφύλακος, που ήταν το
σπίτι του πάνω από τις φυλακές, έγιναν Χριστιανοί. Βαφτίστηκαν. Και
παρέθεσαν ένα πλούσιο δείπνο εις τον Απόστολον Παύλον. Ήταν μαζί του και ο
Λουκάς.
Ή, εδώ που λέει «ἐν πλοίῳ». Βέβαια. Όταν
γίνεται τρικυμία κ.τ.λ. πάνε προς Ρώμη, για να δικαστεί εκεί ο Παύλος, ως
Ρωμαίος πολίτης. Τι λέγει; «Θα πάθομε
ζημιά», λέει στον πλοίαρχο. «Εγώ σου
το είπα από την αρχή, αλλά δεν με άκουσες· διότι ο Κύριος τον Οποίον εγώ
υπηρετώ -τον Ιησούν Χριστόν- με
ειδοποίησε και μου είπε το και το». Ορίστε. Και συνεχίζει και λέγει ο
Θεοδώτητος: «Καί παρακειμένης τραπέζης -στους Φιλίππους, εννοείται, στο
σπίτι του αρχιδεσμοφύλακος- καὶ μαρτυρεῖ τά ἐν Φιλίπποις, τὰ ἐν Τρωάδι,
τὰ ἐν τῇ θαλάσσῃ». Ἐν παντί τόπῳ
και χρόνῳ ο Παύλος δεν βαρύνεται να κηρύσσει Χριστόν.
Στο κήρυγμα ακόμη πρέπει να χρησιμοποιηθούν
όλοι οι τόνοι ύφους και φωνής. Όπως προηγουμένως μας είπε «Ἐπίπληξον»,
«να ελέγξεις», «να επιπλήξεις» κ.τ.λ.
«Ἒλεγξον,
ἐπιτίμησον, παρακάλεσον». Αν το θέλετε, εδώ είναι και κάποια στοιχεία
μιας παιδαγωγικής. Πώς θα μιλήσω στο παιδί μου; Στο παλικάρι μου, στην νέα
κοπέλα, πώς θα μιλήσω; Ακόμη και στο μικρό παιδάκι, των πέντε ετών. Δεν θα
επιτιμήσω; Αλίμονό μου. Δεν θα παρακαλέσω; Βεβαίως! «Ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καὶ διδαχῇ».
Αυτό σημαίνει ότι το κήρυγμα θα είναι
και ελεγκτικό και παρηγορητικό και οικοδομητικό. Χρειάζεται πολλή υπομονή και
μακροθυμία και μέθοδο διδακτική. Ναι. Πρέπει το κήρυγμα να ελκύει. Να
ελκύει με τα παραδείγματα που θα αναφέρομε. Και μάλιστα από την Γραφή. Δεν
είναι ημαρτημένον να ανατρέξω στα βιβλία των ανεκδότων. Δεν είναι ημαρτημένον. Αλλά όταν έχω μία Αγία Γραφή, Παλαιά και
Καινή Διαθήκη, με απέραντα, απέραντα περιστατικά, γιατί να καταφύγω στα βιβλία
των ανεκδότων; Όταν αναφέρομαι σε παραδείγματα από την Αγία Γραφή και που με
τον τρόπον αυτόν θα δώσω μία εικόνα διδασκαλίας ολοκλήρου της Γραφής στο
ιστορικό της μέρος. Βεβαίως.
Ακόμη θα
προσέξω και την ορθοφωνία μου. Να
μπορώ να ομιλώ με ολόκληρη την λέξη. Ορθοφωνία. Όχι να μην με καταλαβαίνει
ο άλλος, γιατί μπουρδουκλώνεται η γλώσσα μου κ.λπ. Θα κάνω, ακόμη, διασαφήσεις. Θα διασαφήζω. Βέβαια μία ρητορική
ομιλία μπορεί να μην έχει παρά ελάχιστες ή και καθόλου διασαφήσεις, αλλά εδώ
δεν κάνομε ρητορική άσκηση. Απλούστατα αναφερόμεθα εις τον λόγον του Θεού· που
πρέπει να γίνει κατανοητός.
Πρέπει ακόμη -αλήθεια, ακόμη…- ο ομιλητής να ταυτίζεται με τον ακροατή. Ότι αυτά που λέγονται δεν αφορούν μόνον τον ακροατή, αλλά και τον
ομιλητή. Και τους δύο ενδιαφέρει. Ξέρετε ότι ένας τρόπος επικοινωνίας, στο
θέατρο, του ηθοποιού με τον θεατή, ποιος είναι; Κάποια στιγμή ο ηθοποιός να
κατέβει από την σκηνή και να πιάσει κουβέντα με έναν θεατή. Ή να πει: «Συμφωνείτε κύριοι;». Ο ηθοποιός! Τι
κάνει εδώ; Κάνει πραγματικά κοινωνόν του έργου που αυτός υποδύεται, κοινωνόν
τον θεατήν. Ξέρετε πόσο ζωντάνια αυτό το πράγμα κρύβει;
Ακόμη, λέξεις
και φράσεις πρέπει να έχομε στον λόγο του Θεού, ευπρεπείς. Δεν θα έχομε την
γλώσσα «αργκό» ή μάγκικη, δεν ξέρω, του δρόμου, του πεζοδρομίου. Μόνον, αν χρειαστεί
καμιά φορά θα βάλομε μία τέτοια λέξη εντός εισαγωγικών, για να δώσομε πιο τόνο.
Αλλά η γλώσσα μας θα είναι καθαρή. Και
πρέπει να οικοδομεί. Ο άνθρωπος που έγραψε «Πᾶς λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόματος
ἡμῶν μὴ ἐκπορευέσθω ἀλλ' εἲ τις ἀγαθὸς πρὸς οἰκοδομὴν τῆς χρείας (:της ανάγκης) ἳνα δῷ χάριν τοῖς ἀκούουσι»(ο
Παύλος) δεν μπορούσε να ομιλεί διαφορετικά. «Για να δίνει», λέει, «χάριν
εις εκείνους που ακούνε». Πρέπει ο άλλος να αισθάνεται ότι ο ομιλητής κάτι
έχει. «Από τα χείλη του Χριστού, εκρέμοντο»,
λέγει, «οι ακροαταί Του». Κι όταν
έστειλαν κάποιους υπηρέτες να Τον συλλάβουν οι Φαρισαίοι -Ποιοι άλλοι; Οι
κακεντρεχείς αυτοί άνθρωποι- είπαν: «Ποτέ
δεν ακούσαμε άνθρωπο να ομιλεί όπως μιλούσε». Ποιον να συλλάβουν; Και
αφοπλίζεται ο άλλος πραγματικά. Κι αν είχε πρόθεση να κοροϊδέψει, να κάνει
καζούρα ή ό,τι άλλο, αφοπλίζεται. Θα μου πείτε, είναι μεγάλη επιστήμη το να
μπορείς να ομιλείς. «Την χάρη, αδελφέ μου, θα σου την δώσει ο Χριστός. Άνοιξε το στόμα
σου», το λέει η Αγία Γραφή, «άνοιξε»,
λέει, «το στόμα σου, κι Εγώ θα σου το
πληρώσω, θα το γεμίσω. Εσύ μόνον άνοιξε το στόμα σου. Και τότε Εγώ θα βάλω λόγο
δικό μου, θα βάλω όλη την χάρη, που θα προσελκύεις πάντοτε εκείνους οι οποίοι
σε ακούνε».
Πάντως, αγαπητοί μου, πρέπει να καταλάβομε ότι
πρέπει ἐν παντί τόπῳ και χρόνῳ να χρησιμοποιούμε τον λόγο του Θεού. Ο λόγος του Θεού πορεύεται πάντοτε
περιπετειωδώς στην Ιστορία. Άλλοτε διώκεται, άλλοτε νοθεύεται. Γι'αυτό ο
Παύλος, πλάι στην παραγγελία να ασκήσει έργον Ευαγγελιστού, που λέει στον
Τιμόθεο, γράφει: «Κακοπάθησον». Ναι, θα κακοπαθήσεις· διότι ο λόγος του Θεού
πορεύεται ἐν κακοπαθείᾳ. Αυτό δεν
πρέπει να το ξεχνούμε.
Ακόμη, όπως λέει ο Ιερός Χρυσόστομος, ότι: «Το
του διδασκάλου έργον είναι να κηρύξει και όχι να πείσει». Μακάρι να
πείθαμε πάντοτε. Είναι να κηρύξει, όχι
να πείσει. Το να πείσει, να πεισθεί, δηλαδή, ο άλλος, είναι δικό του θέμα. Δικό
μου θέμα είναι εγώ να του πω τι πρέπει να κάνει, ποιος πρέπει να είναι. Εάν δεν
πεισθεί, αυτός φέρει την ευθύνη για τον εαυτό του.
Έτσι, αγαπητοί, ας προσέξομε. Κηρύττοντες όλοι -όλοι!- τον λόγον του Θεού, γιατί οι
μεν και οι δε, αν δεν προσέξομε, και οι ομιληταί και οι ακροαταί, ο λόγος του
Θεού εκδικείται! Προσέξτε, εκδικείται. Ο Κύριος είπε: «Ὁ λόγος ὃν ἐλάλησα, ἐκεῖνος κρινεῖ
αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ». Αυτός θα κρίνει. Τον λόγο που λάλησα. Κι ο Λόγος είναι πρόσωπον, με λάμδα
κεφαλαίον. Ναι. Ο Λόγος είναι πρόσωπον
και έχει όλην την Κρίσιν, όπως μας το είπε. Ας προσέξουμε λοιπόν. Πολύ να προσέξομε.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη
ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό
γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
ψηφιοποίηση και επιμέλεια της
απομαγνητοφωνημένης ομιλίας:
Ελένη Λιναρδάκη,
φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
·
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
·
https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_863.mp3
