Κυριακὴ Τελώνου & Φαρισαίου (Β΄ Τιμ. 3,10-15)
Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου
Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου
α)Πονηροί και γόητες
«Πονηροὶ δὲ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι»
β)«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται»
β)«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται»
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ
πρώτη Κυριακὴ τοῦ Τριῳδίου καὶ ὁ ἀπόστολος περιέχει δύο προφητεῖες τοῦ
ἀποστόλου Παύλου. Ἡ μία λέει, ὅτι ὅσοι θέλουν νὰ ζήσουν «εὐσεβῶς» θὰ
διωχθοῦν. Ἡ ἄλλη λέει, ὅτι ἀντιθέτως ὅσοι εἶνε «πονηροὶ ἄνθρωποι» καὶ
ἀπατεῶνες, αὐτοὶ θὰ προκόψουν (Β΄ Τιμ. 3,12-13). Θὰ προκόψουν λοιπὸν οἱ
πονηροί; Μυστήρια πράγματα! Ἐπάνω στὴν δευτέρα αὐτὴ προφητεία θὰ σᾶς πῶ
λίγα λόγια, γιὰ νὰ δοῦμε ποιοί εἶνε αὐτοὶ οἱ «πονηροί» καὶ ποιά ἡ
προκοπή τους.
* * *
Ποιοί εἶνε οἱ «πονηροί»; Πονηρὸς
εἶνε ὁ ἀντίθετος χαρακτήρας τοῦ ἁπλοῦ. Ὁ ἁπλὸς καὶ εἰλικρινὴς ἔχει στὰ
χείλη ὅ,τι ἔχει καὶ στὴν καρδιά· ἔχει ὡς δόγμα «τὸ ναὶ ναί» καὶ τὸ «οὒ
οὔ» (Ματθ. 5,37)· λέει «τὰ σῦκα σῦκα καὶ τὴ σκάφη σκάφη», τὴν ἡμέρα
ἡμέρα καὶ τὴ νύχτα νύχτα. Ἀντιθέτως ὁ πονηρὸς ἄλλα ἔχει στὴν καρδιὰ καὶ
ἄλλα ἐκφράζει, ἄλλο εἶνε καὶ ἄλλο φαίνεται. Ὁ πονηρὸς εἶνε πηγάδι βαθὺ
ποὺ δὲν ξέρεις τί ἔχει στὸ βυθό του· εἶνε ποτάμι θολὸ καὶ θάλασσα μὲ
ὑφάλους. Κρύβει τὰ ἐλαττώματα καὶ τὶς κακίες του, καὶ παρουσιάζει μιὰ
ψεύτικη ἀρετή. Ὁ πονηρὸς εἶνε ὑποκριτὴς ὅπως ὁ φαρισαῖος τοῦ εὐαγγελίου
(βλ. Λουκ. 18,10-14), ποὺ θεωροῦσε τὸν ἑαυτό του ἅγιο. Ὁ πονηρὸς εἶνε
δίγλωσσος· δὲν ἔχει ἕνα πρόσωπο ἀλλὰ πολλὰ προσωπεῖα. Τώρα τὴν περίοδο
τοῦ Τριῳδίου κακῶς, κάκιστα, μερικοὶ κρύβουν τὸ πρόσωπό τους· τὸ βάφουν,
τὸ μουτζουρώνουν, φοροῦν μάσκες. Ἀλλ᾿ αὐτοὶ φοροῦν μάσκα μιὰ φορὰ τὸ
χρόνο, ἐνῷ ὁ πονηρὸς ὅλο τὸ χρόνο μασκαρεύεται. Ἔχει πολλὲς μάσκες,
παρουσιάζεται μὲ πολλὰ προσωπεῖα. Μοιάζει σὰν ἕνα ἑρπετὸ ποὺ ὀνομάζεται
χαμαιλέων. Αὐτὸ ἔχει τὴν ἰδιότητα νὰ ἀλλάζῃ χρώματα. Χαμαιλέων λοιπὸν
εἶνε καὶ ὁ πονηρός. Σὲ κύκλο θρησκευτικῶν ἀνθρώπων θὰ κάνῃ τὸ θρῆσκο, σὲ
κύκλο πατριωτῶν θὰ κάνῃ τὸν πατριώτη, σὲ κύκλο μοντέρνων θὰ κάνῃ τὸ
μοντέρνο, σὲ κύκλο συντηρητικῶν θὰ κάνῃ τὸ συντηρητικό. Ἀλλάζει χρώματα·
μόνο λευκὸς δὲν εἶνε, μόνο τὴν ἁπλότητα καὶ ἀθῳότητα δὲν ἔχει. Ὁ
πονηρὸς μοιάζει καὶ μὲ τὴν ἀλεποῦ. Πόσα τεχνάσματα δὲ᾿ μεταχειρίζεται ἡ
ἀλεποῦ γιὰ νὰ παγιδεύσῃ τὰ θύματά της! Πολλὲς φορὲς ξαπλώνεται κατὰ γῆς
καὶ κάνει τὴν ψόφια, γιὰ νὰ ἐξαπατήσῃ τὰ ἀνόητα ὀρνίθια νὰ τὴν
πλησιάσουν. Ἔτσι κι ὁ πονηρός. Ἐκμεταλλεύεται τὰ πάντα. Παρουσιάζεται ὡς
φίλος καὶ σύμφωνος πρὸς ὅλες τὶς ἰδιοτροπίες τοῦ ἄλλου, μὲ σκοπὸ ν᾿
ἀποκτήσῃ τὴν ἀγάπη καὶ εὔνοιά του, γιὰ νὰ ἐπιδιώξῃ ἀτομικά του
συμφέροντα.
Θέλετε μερικὰ παραδείγματα τῆς Γραφῆς; «Ἀλώπεκα», ἀλεποῦ, ὠνόμασε ὁ Χριστὸς – ποιόν; Τὸ βασιλιᾶ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, τὸν Ἡρῴδη· «Επατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ…», πέστε σ᾿ αὐτὴ τὴν ἀλεποῦ… (Λουκ. 13,32). Πονηρὸς καὶ ὁ Κάϊν, ποὺ ἐπροσποιεῖτο ὅτι ἀγαπᾷ τὸν ἀδερφό του τὸν Ἄβελ καὶ τὸν ἐφόνευσε στὴν πεδιάδα. Πονηροὶ – πονηρότατοι τὰ ἀδέρφια τοῦ Ἰωσήφ· ἐνῷ αὐτὸς τοὺς ἀγαποῦσε, αὐτοὶ τὸν ἔρριξαν στὸ πηγάδι. Πονηρὸς καὶ ὁ Σαοὺλ ἀπέναντι στὸ Δαυΐδ. Πονηροτάτη ἦτο ἡ Ἰεζάβελ ἀπέναντι στὸν προφήτη Ἠλία. Πονηρὸς καὶ ὁ Ἀμάν, ποὺ ἤθελε νὰ κρεμάσῃ τὸ Μαρδοχαῖο (βλ. Ἐσθ. 7,6). Ἀλλὰ ὁ πιὸ πονηρὸς καὶ «δόλιος» ―ἔτσι τὸν λέει ἡ Ἐκκλησία τὴ Μεγάλη Τετάρτη― ἦτο ὁ Ἰούδας· παρίστανε τὸ μαθητή, ἀλλ᾿ ἐπρόδωσε τὸν Διδάσκαλό του.
Ἀλλὰ τὸν πονηρὸ ἄνθρωπο, ἀδελφοί μου, τὸν ἔχουμε κάθε μέρα μπροστά μας μέσα στὴν κοινωνικὴ ζωή. Σπάνιο πρᾶγμα νὰ βρῇς ἄνθρωπο ἁπλό. Μόνο ἂν ἀνεβῇς στὰ βουνὰ καὶ συναντήσῃς κανένα χωρικὸ ἢ τσοπάνο. Πλήρης πονηρίας ὁ κόσμος. Ἀναφέρω ἕνα – δύο παραδείγματα. Σ᾿ ἕνα σπίτι ὑπάρχει κοπέλλα μὲ προῖκα. Ἂν χτυπήσῃ τὴν πόρτα τους κανένα εὐλογημένο φτωχαδάκι, θὰ τὸν διώξουνε· ἂν ὅμως τοὺς χτυπήσῃ κάποιος ποὺ δὲ᾿ γνωρίζει τί θὰ πῇ ἐργασία, ἀλλὰ ντυμένος μὲ τὴν τελευταία λέξι τῆς μόδας μιλάει γλῶσσες κ.τ.λ., τότε ἡ πόρτα ἀνοίγει διάπλατα. Τὸν δέχονται ὡς ἄγγελο καὶ πρίγκιπα, ποὺ ἦρθε γιὰ νὰ τοὺς κάνῃ τάχατες καλό. Ἀλλὰ μόλις στεφανωθῇ καὶ πάρῃ τὸ οἰκόπεδο ἢ τὸ διαμέρισμα ἢ τὴν πολυκατοικία ἢ τὶς λίρες, ὁ ὑποψήφιος γαμπρὸς ἀποδεικνύεται πονηρὸς ἀπατεών. Ἀλλ᾿ ὑπάρχει καὶ πονηρὴ ὑποψηφία νύφη. Πόσα μέσα καὶ τί τρόπους δὲν μηχανεύεται, γιὰ νὰ μπλέξῃ στὰ δίχτυα της καὶ νὰ τυλίξῃ τὸν ἀφελῆ νέο! Ἐξωτερικῶς φαίνεται κούκλα· λίγες μέρες ὅμως μετὰ τὸ γάμο ὁ νέος εἶνε μελαγχολικὸς καὶ ἀπελπισμένος.
Τὴν πονηρία συναντοῦμε καὶ στὴ δημοσία ζωή, στὴν πολιτική. Ὑπάρχει ὁ πονηρὸς ὑποψήφιος πολιτευτής. Τὸν εδατε; Τὶς παραμονὲς τῶν ἐκλογῶν, ἀπὸ τὰ μπαλκόνια, συνεχῶς ὑπόσχεται· Θὰ κάνω τοῦτο, θὰ κάνω ἐκεῖνο… Μετά, ὅταν κατορθώσῃ ν᾿ ἀνέβῃ στὸ ἀξίωμα, ὅλα αὐτὰ τὰ «θὰ» τὰ λησμονεῖ. Ἀλλὰ τὸ ζενὶθ ―ἢ μᾶλλον τὸ ναδὶρ― τῆς ἀνθρωπίνης πονηρίας εἶνε στὴ δαιμονικὴ ἐκείνη τέχνη ποὺ λέγεται διπλωματία. Ἡ διπλωματία δὲν εἶνε τίποτε ἄλλο παρὰ μία σχολή, ὅπου οἱ ἐκπαιδευόμενοι μαθαίνουν νὰ κρύβουν τὰ καταχθόνια σχέδιά τους. Ἐπιφανειακῶς οἱ πρεσβευταὶ τῶν μεγάλων κρατῶν εἶνε εὐγενέστατοι, στὰ βάθη τους εἶνε θηρία. Ἀλλ᾿ ἐγὼ προτιμῶ ἕνα τσοπάνο τοῦ χωριοῦ μου, ποὺ τὸ ναὶ ποὺ λέει εἶνε ναὶ καὶ τὸ ὄχι ὄχι. Οἱ διπλωμάται ἔχουν ἀναγάγει τὸ ψέμα σὲ ἐπιστήμη. Ἡ διπλωματία συχνὰ γίνεται πηγὴ κακοῦ στὴν ἀνθρωπότητα.
Τέλος ἔχουμε τὴν πονηρία τῶν αἱρετικῶν. Ὁ χιλιαστὴς λ.χ. ἔχει στὰ χείλη τὴ λέξι Χριστός. Ὅλο περὶ Χριστοῦ μιλάει· μέσ᾿ στὴν καρδιά του ὅμως κάθεται διπλοπόδι ὁ διάβολος. Τὰ χείλη του στάζουν μέλι, ἀλλὰ μέσα ἡ καρδιά του ἔχει δηλητήριο. Οἱ χιλιασταὶ εἶνε πονηρότατοι. Ἁπλώνουν τὰ δίχτυα τους καὶ ἀγρεύουν ἀνίδεους.
Θέλετε μερικὰ παραδείγματα τῆς Γραφῆς; «Ἀλώπεκα», ἀλεποῦ, ὠνόμασε ὁ Χριστὸς – ποιόν; Τὸ βασιλιᾶ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, τὸν Ἡρῴδη· «Επατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ…», πέστε σ᾿ αὐτὴ τὴν ἀλεποῦ… (Λουκ. 13,32). Πονηρὸς καὶ ὁ Κάϊν, ποὺ ἐπροσποιεῖτο ὅτι ἀγαπᾷ τὸν ἀδερφό του τὸν Ἄβελ καὶ τὸν ἐφόνευσε στὴν πεδιάδα. Πονηροὶ – πονηρότατοι τὰ ἀδέρφια τοῦ Ἰωσήφ· ἐνῷ αὐτὸς τοὺς ἀγαποῦσε, αὐτοὶ τὸν ἔρριξαν στὸ πηγάδι. Πονηρὸς καὶ ὁ Σαοὺλ ἀπέναντι στὸ Δαυΐδ. Πονηροτάτη ἦτο ἡ Ἰεζάβελ ἀπέναντι στὸν προφήτη Ἠλία. Πονηρὸς καὶ ὁ Ἀμάν, ποὺ ἤθελε νὰ κρεμάσῃ τὸ Μαρδοχαῖο (βλ. Ἐσθ. 7,6). Ἀλλὰ ὁ πιὸ πονηρὸς καὶ «δόλιος» ―ἔτσι τὸν λέει ἡ Ἐκκλησία τὴ Μεγάλη Τετάρτη― ἦτο ὁ Ἰούδας· παρίστανε τὸ μαθητή, ἀλλ᾿ ἐπρόδωσε τὸν Διδάσκαλό του.
Ἀλλὰ τὸν πονηρὸ ἄνθρωπο, ἀδελφοί μου, τὸν ἔχουμε κάθε μέρα μπροστά μας μέσα στὴν κοινωνικὴ ζωή. Σπάνιο πρᾶγμα νὰ βρῇς ἄνθρωπο ἁπλό. Μόνο ἂν ἀνεβῇς στὰ βουνὰ καὶ συναντήσῃς κανένα χωρικὸ ἢ τσοπάνο. Πλήρης πονηρίας ὁ κόσμος. Ἀναφέρω ἕνα – δύο παραδείγματα. Σ᾿ ἕνα σπίτι ὑπάρχει κοπέλλα μὲ προῖκα. Ἂν χτυπήσῃ τὴν πόρτα τους κανένα εὐλογημένο φτωχαδάκι, θὰ τὸν διώξουνε· ἂν ὅμως τοὺς χτυπήσῃ κάποιος ποὺ δὲ᾿ γνωρίζει τί θὰ πῇ ἐργασία, ἀλλὰ ντυμένος μὲ τὴν τελευταία λέξι τῆς μόδας μιλάει γλῶσσες κ.τ.λ., τότε ἡ πόρτα ἀνοίγει διάπλατα. Τὸν δέχονται ὡς ἄγγελο καὶ πρίγκιπα, ποὺ ἦρθε γιὰ νὰ τοὺς κάνῃ τάχατες καλό. Ἀλλὰ μόλις στεφανωθῇ καὶ πάρῃ τὸ οἰκόπεδο ἢ τὸ διαμέρισμα ἢ τὴν πολυκατοικία ἢ τὶς λίρες, ὁ ὑποψήφιος γαμπρὸς ἀποδεικνύεται πονηρὸς ἀπατεών. Ἀλλ᾿ ὑπάρχει καὶ πονηρὴ ὑποψηφία νύφη. Πόσα μέσα καὶ τί τρόπους δὲν μηχανεύεται, γιὰ νὰ μπλέξῃ στὰ δίχτυα της καὶ νὰ τυλίξῃ τὸν ἀφελῆ νέο! Ἐξωτερικῶς φαίνεται κούκλα· λίγες μέρες ὅμως μετὰ τὸ γάμο ὁ νέος εἶνε μελαγχολικὸς καὶ ἀπελπισμένος.
Τὴν πονηρία συναντοῦμε καὶ στὴ δημοσία ζωή, στὴν πολιτική. Ὑπάρχει ὁ πονηρὸς ὑποψήφιος πολιτευτής. Τὸν εδατε; Τὶς παραμονὲς τῶν ἐκλογῶν, ἀπὸ τὰ μπαλκόνια, συνεχῶς ὑπόσχεται· Θὰ κάνω τοῦτο, θὰ κάνω ἐκεῖνο… Μετά, ὅταν κατορθώσῃ ν᾿ ἀνέβῃ στὸ ἀξίωμα, ὅλα αὐτὰ τὰ «θὰ» τὰ λησμονεῖ. Ἀλλὰ τὸ ζενὶθ ―ἢ μᾶλλον τὸ ναδὶρ― τῆς ἀνθρωπίνης πονηρίας εἶνε στὴ δαιμονικὴ ἐκείνη τέχνη ποὺ λέγεται διπλωματία. Ἡ διπλωματία δὲν εἶνε τίποτε ἄλλο παρὰ μία σχολή, ὅπου οἱ ἐκπαιδευόμενοι μαθαίνουν νὰ κρύβουν τὰ καταχθόνια σχέδιά τους. Ἐπιφανειακῶς οἱ πρεσβευταὶ τῶν μεγάλων κρατῶν εἶνε εὐγενέστατοι, στὰ βάθη τους εἶνε θηρία. Ἀλλ᾿ ἐγὼ προτιμῶ ἕνα τσοπάνο τοῦ χωριοῦ μου, ποὺ τὸ ναὶ ποὺ λέει εἶνε ναὶ καὶ τὸ ὄχι ὄχι. Οἱ διπλωμάται ἔχουν ἀναγάγει τὸ ψέμα σὲ ἐπιστήμη. Ἡ διπλωματία συχνὰ γίνεται πηγὴ κακοῦ στὴν ἀνθρωπότητα.
Τέλος ἔχουμε τὴν πονηρία τῶν αἱρετικῶν. Ὁ χιλιαστὴς λ.χ. ἔχει στὰ χείλη τὴ λέξι Χριστός. Ὅλο περὶ Χριστοῦ μιλάει· μέσ᾿ στὴν καρδιά του ὅμως κάθεται διπλοπόδι ὁ διάβολος. Τὰ χείλη του στάζουν μέλι, ἀλλὰ μέσα ἡ καρδιά του ἔχει δηλητήριο. Οἱ χιλιασταὶ εἶνε πονηρότατοι. Ἁπλώνουν τὰ δίχτυα τους καὶ ἀγρεύουν ἀνίδεους.
* * *
―Ναί, θὰ πῇς. Ἀλλὰ ἐγὼ βλέπω τὴν
προκοπὴ τῶν πονηρῶν. Τί νὰ τὴν κάνω τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν τιμιότητα;
Βλέπεις ἕνα ποὺ ποτέ του δὲ᾿ στρώθηκε στὸ θρανίο, καὶ παίρνει τὴν
πλουσιώτερη κόρη. Βλέπεις κ᾿ ἐκείνην μὲ τὰ βαμμένα της νύχια, ποὺ ποτέ
της δὲν ἔπιασε νὰ σκουπίσῃ ἢ νὰ καθαρίσῃ ἢ νὰ πλύνῃ πιάτα, καὶ παίρνει
τὸν καλύτερο νέο. Ἄλλος ξεκίνησε ἄσημος ἀπ᾿ τὸ χωριό του, καὶ τώρα μὲ
ἀπάτες καὶ ἀδικίες, κλοπές, πλαστογραφίες, φοροδιαφυγὲς κι ἄλλα τέτοια
μέσα, ἔχει ἀνοίξει καταστήματα στὸ κέντρο τῆς πρωτευούσης. Ἄλλος πάλι μὲ
κολακεῖες κατώρθωσε ν᾿ ἀνέβῃ στὰ ὕψιστα ἐκκλησιαστικὰ ἢ πολιτικὰ
ἀξιώματα. Δὲν τὰ βλέπεις λοιπὸν ὅλ᾿ αὐτά;
Τὰ βλέπω, ἀδελφοί μου. Ἀλλὰ γιά προσέξτε τί λέει ὁ ἀπόστολος σήμερα· Θὰ προκόψουν, ναί· ἀλλὰ «ἐπὶ τὸ χεῖρον» (Β΄ Τιμ. 3,13). Θὰ παρουσιάσουν δηλαδὴ μία πρόοδο, ἀλλ᾿ ὄχι πρὸς τὸ καλό. Θὰ προκόψουν πρὸς τὸ κακό. Ἔχει δηλαδὴ κι ἄλλη ὄψι τὸ πρᾶγμα, σὰν τὸ ὕφασμα. «Μηδένα πρὸ τοῦ τέλους μακάριζε», ὅπως ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι. Ἄσ᾿ τους. Ἂς φαίνεται τώρα ὅτι προοδεύουν. Ἐκεῖ ποὺ ὁ οὐρανὸς εἶνε πεντακάθαρος, ξαφνικὰ θὰ πέσῃ ἀστροπελέκι. Αὐτοὶ ποὺ φαίνεται τώρα ὅτι εὐημεροῦν, θὰ ἔρθῃ στιγμὴ ποὺ θὰ τιμωρηθοῦν.
Ποῦ κατέληξε ὁ Ἰούδας; κρεμάστηκε. Ὁ Κάϊν μετὰ τὸ φόνο ἄκουσε ἀπὸ τὸ Θεό· Κάϊν, «στένων καὶ τρέμων ἔσῃ ἐπὶ τῆς γῆς» (Γέν. 4,12), θὰ τρέμῃς σὰν τὸ φύλλο. Ἐκεῖνοι ποὺ ὑπερηφανεύονται γιὰ τὶς θέσεις καὶ τὴν ἐξουσία τους, ἔρχεται στιγμὴ ποὺ πέφτουν. Διαβάστε τὴν ἱερὰ ἱστορία, διαβάστε καὶ τὴν παγκόσμιο ἱστορία, ῥίξτε ἕνα βλέμμα καὶ στὴν κοινωνία, καὶ θὰ βεβαιωθῆτε. Ἔχετε ὑπομονή, καὶ θὰ δῆτε ὅτι τὸ τέλος τῶν πονηρῶν εἶνε ἄθλιο.
Ὄχι, ἀδελφοί μου! Κι ἂν ἀκόμα ὁ διάβολος μᾶς στρώσῃ τὴ γῆ μὲ χρυσάφι, κι ἂν μᾶς δώσῃ ὅλο τὸν κόσμο, ποτέ ἐμεῖς νὰ μὴ συνθηκολογήσουμε μαζί του. Νὰ μείνουμε σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι. «Στῶμεν καλῶς». Ἐσύ, κοπέλλα μου, μὴ βλέπεις τὴν ξετσίπωτη γυναῖκα. Κ᾿ ἐσύ, νέε μου, μὴ βλέπεις τὸν ἀλήτη ποὺ προοδεύει. Κ᾿ ἐσύ, ὁ ἐργατικός, μὴ βλέπεις τὸν τεμπέλη ποὺ ἀνεβαίνει στὰ ἀξιώματα. Ὄχι, παιδί μου· προτιμότερο νὰ εἶσαι στρατιώτης καὶ δεκανέας τίμιος, παρὰ στρατηγὸς ἄτιμος· προτιμότερο νεωκόρος εὐσεβὴς παρὰ πατριάρχης ἀσεβής· προτιμότερο φτωχὸς μὲ τὸ Χριστό, παρὰ πλούσιος μὲ τὸ διάβολο. Προτιμότερο νὰ ζήσῃς μὲ φτώχεια, τιμιότητα καὶ εὐσέβεια στὸν κόσμο αὐτόν, ἀλλὰ μὲ τὸ μέτωπο καθαρό, παρὰ νὰ εἶσαι δόλιος καὶ ὑποκριτής. Διότι «πονηροὶ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσι ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι». Ἀλλὰ «οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται» (Ψαλμ. 36,9).
Τὰ βλέπω, ἀδελφοί μου. Ἀλλὰ γιά προσέξτε τί λέει ὁ ἀπόστολος σήμερα· Θὰ προκόψουν, ναί· ἀλλὰ «ἐπὶ τὸ χεῖρον» (Β΄ Τιμ. 3,13). Θὰ παρουσιάσουν δηλαδὴ μία πρόοδο, ἀλλ᾿ ὄχι πρὸς τὸ καλό. Θὰ προκόψουν πρὸς τὸ κακό. Ἔχει δηλαδὴ κι ἄλλη ὄψι τὸ πρᾶγμα, σὰν τὸ ὕφασμα. «Μηδένα πρὸ τοῦ τέλους μακάριζε», ὅπως ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι. Ἄσ᾿ τους. Ἂς φαίνεται τώρα ὅτι προοδεύουν. Ἐκεῖ ποὺ ὁ οὐρανὸς εἶνε πεντακάθαρος, ξαφνικὰ θὰ πέσῃ ἀστροπελέκι. Αὐτοὶ ποὺ φαίνεται τώρα ὅτι εὐημεροῦν, θὰ ἔρθῃ στιγμὴ ποὺ θὰ τιμωρηθοῦν.
Ποῦ κατέληξε ὁ Ἰούδας; κρεμάστηκε. Ὁ Κάϊν μετὰ τὸ φόνο ἄκουσε ἀπὸ τὸ Θεό· Κάϊν, «στένων καὶ τρέμων ἔσῃ ἐπὶ τῆς γῆς» (Γέν. 4,12), θὰ τρέμῃς σὰν τὸ φύλλο. Ἐκεῖνοι ποὺ ὑπερηφανεύονται γιὰ τὶς θέσεις καὶ τὴν ἐξουσία τους, ἔρχεται στιγμὴ ποὺ πέφτουν. Διαβάστε τὴν ἱερὰ ἱστορία, διαβάστε καὶ τὴν παγκόσμιο ἱστορία, ῥίξτε ἕνα βλέμμα καὶ στὴν κοινωνία, καὶ θὰ βεβαιωθῆτε. Ἔχετε ὑπομονή, καὶ θὰ δῆτε ὅτι τὸ τέλος τῶν πονηρῶν εἶνε ἄθλιο.
Ὄχι, ἀδελφοί μου! Κι ἂν ἀκόμα ὁ διάβολος μᾶς στρώσῃ τὴ γῆ μὲ χρυσάφι, κι ἂν μᾶς δώσῃ ὅλο τὸν κόσμο, ποτέ ἐμεῖς νὰ μὴ συνθηκολογήσουμε μαζί του. Νὰ μείνουμε σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι. «Στῶμεν καλῶς». Ἐσύ, κοπέλλα μου, μὴ βλέπεις τὴν ξετσίπωτη γυναῖκα. Κ᾿ ἐσύ, νέε μου, μὴ βλέπεις τὸν ἀλήτη ποὺ προοδεύει. Κ᾿ ἐσύ, ὁ ἐργατικός, μὴ βλέπεις τὸν τεμπέλη ποὺ ἀνεβαίνει στὰ ἀξιώματα. Ὄχι, παιδί μου· προτιμότερο νὰ εἶσαι στρατιώτης καὶ δεκανέας τίμιος, παρὰ στρατηγὸς ἄτιμος· προτιμότερο νεωκόρος εὐσεβὴς παρὰ πατριάρχης ἀσεβής· προτιμότερο φτωχὸς μὲ τὸ Χριστό, παρὰ πλούσιος μὲ τὸ διάβολο. Προτιμότερο νὰ ζήσῃς μὲ φτώχεια, τιμιότητα καὶ εὐσέβεια στὸν κόσμο αὐτόν, ἀλλὰ μὲ τὸ μέτωπο καθαρό, παρὰ νὰ εἶσαι δόλιος καὶ ὑποκριτής. Διότι «πονηροὶ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσι ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες καὶ πλανώμενοι». Ἀλλὰ «οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται» (Ψαλμ. 36,9).
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε σὲ ἱ. ναὸ τῶν Ἀθηνῶν τὴν 14-2-1965.
======================================
======================================
Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης, Ο διωγμός των ευσεβών
β)«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται»
(Β΄ Τιμ. 3,12)
(Β΄ Τιμ. 3,12)
ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, ἀρχίζει τὸ Τριῴδιο. Τί εἶνε Τριῴδιο;
Ἂν ρωτήσουμε τοὺς κοσμικοὺς ἀνθρώπους, θὰ μᾶς ποῦν· Τριῴδιο ἴσον
χοροί, διασκεδάσεις, γλέντια, μάσκες, καρναβάλια. Αὐτὸ ὅμως εἶνε πλάνη.
Αὐτὸ δὲν εἶνε Τριῴδιο· εἶνε ἀντιτριῴδιο, ἀντίθετο μὲ τὸ Τριῴδιο τῆς
Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ μας. Τριῴδιο εἶνε μία ἱερὰ περίοδος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, περίοδος ἐντατικωτέρας ἀσκήσεως.
Ὅπως ὁ στρατὸς ἔχει περίοδο ἀσκήσεων, γιὰ νὰ εἶνε οἱ στρατιῶτες
πανέτοιμοι διὰ πᾶν ἐνδεχόμενον, ἔτσι καὶ τὸ Τριῴδιο εἶνε περίοδος ἱερῶν
ἀσκήσεων τῶν Χριστιανῶν. Τὸ Τριῴδιο εἶνε δέκα ἑβδομάδες· πρώτη ἡμέρα
εἶνε σήμερα, καὶ τελευταία ἡμέρα εἶνε τὸ Μέγα Σάββατο, ὅταν ὁ ἱερεὺς
γεμᾶτος ἐνθουσιασμὸ σκορπάει μέσ᾽ στὸ ναὸ δεξιὰ – ἀριστερά, πάνω – κάτω,
φύλλα δάφνης καὶ ψάλλει «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν» (Ψαλμ. 81,8).
Τὸ
Τριῴδιο, γιὰ νὰ ἐκφρασθῶ ἁπλούστερα, εἶνε μία σκάλα, ποὺ μᾶς ὑψώνει ἀπὸ
τὴ γῆ στὸν οὐρανό. Μοιάζει μὲ τὴ σκάλα ποὺ εἶδε ὁ Ἰακώβ, ποὺ τὸ κάτω
ἄκρο της πατοῦσε στὴ γῆ καὶ τὸ ἄλλο ἔφτανε στὸν οὐρανό. Μιὰ σκάλα λοιπὸν
βλέπουμε μπροστά μας, καὶ σήμερα εἶνε τὸ πρῶτο σκαλοπάτι. Ἐμπρός,
πλησιάστε καὶ πατῆστε τὸ πρῶτο σκαλοπάτι.
Στὸ
πρῶτο σκαλοπάτι στέκεται ὁ τελώνης, ποὺ λέει· «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ
ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13). Καὶ κοντὰ στὸν τελώνη τοῦ εὐαγγελίου στέκεται
ὁ ἀπόστολος.
Θὰ
μοῦ ἐπιτρέψεται νὰ μὴ ἀσχοληθῶ μὲ τὸν πρῶτον, τὸν ἀναστεναγμὸν τοῦ
Τελώνου, ἀλλὰ νὰ εἴπω ὀλίγας λέξεις ἐπάνω στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ποὺ
λέει, ὅτι ἡ ζωὴ εἶνε ἀγώνας, καὶ μᾶς προειδοποιεῖ· «Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς
ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται» (Β΄ Τιμ. 3,12).
* * *
Ἂς προσέξουμε, ἀγαπητοί μου. «Οἱ θέλοντες», λέει. Τί σημαίνει αὐτό; Ὅτι ὁ χριστιανισμὸς εἶνε ἐλευθερία, δὲν βιάζει κανένα.
Εἶσαι ἐλεύθερος νὰ ἐκλέξῃς ἢ τὸν ἀνήφορο – ἀνήφορος καὶ Γολγοθᾶς
εἶνε ἡ ὁδὸς τοῦ καθήκοντος, ἢ τὸν κατήφορο τῆς κακίας καὶ τῆς
διαφθορᾶς· ἐλεύθερος νὰ ἐκλέξῃς ἢ τὴν στενὴ καὶ τεθλιμμένη ἢ τὴν
πλατειὰ καὶ εὐρύχωρη ὁδό (Ματθ. 7,13-14)· ἐλεύθερος ν’ ἀκολουθήσῃς ἢ τὸ φῶς ἢ τὸ σκότος, ἢ τὸν Χριστὸ ἢ τὸν διάβολο.
Ἐλεύθερος
εἶσαι· ἀλλ’ ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ θὰ ἐκλέξῃς τὴν ὁδὸ τοῦ καθήκοντος, τῆς
ἀρετῆς, τοῦ Χριστοῦ μας, τότε πλέον πρέπει νὰ εἶσαι προετοιμασμένος·
διότι στὸ δρόμο αὐτὸν θὰ συναντήσῃς πολλὰ ἐμπόδια. Ποιά εἶνε τὰ ἐμπόδια; Ἐμπόδια πρῶτα ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου. Ναί, ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου. Διότι ἐχθρὸς χειρότερος ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας δὲν ὑπάρχει.
Θὰ συναντήσῃς δηλαδὴ ἐμπόδια ἀπὸ κακίες καὶ πάθη, ἀπὸ τὸν «παλαιὸν
ἄνθρωπον» ποὺ λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (῾Ρωμ. 6,6· Ἐφ. 4,22· Κολ. 3,9).
Θὰ συναντήσῃς ἀκόμη ἐμπόδια ἀπὸ τὸν διάβολο, ποὺ μέρα – νύχτα δὲν παύει νὰ μᾶς πειράζῃ μὲ λογισμοὺς καὶ ἐπιθυμίες. Θὰ συναντήσῃς τέλος ἐμπόδια κι ἀπὸ τὸν κόσμο,
ἀπὸ τὰ ὄργανα τοῦ διαβόλου, κακοὺς καὶ ἀπίστους καὶ διεφθαρμένους
ἀνθρώπους, ποὺ μὲ μυρίους τρόπους ζητοῦν νὰ ἐμποδίσουν τὴν πορεία σου.
«Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται».
Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἀποδεικνύεται ἀληθινὸς διὰ μέσου
ὅλων τῶν αἰώνων. Θέλετε παραδείγματα; Ἀνοῖξτε λοιπὸν τὴν ἁγία Γραφὴ νὰ
δῆτε.
Ἐδιώχθη
ὁ Ἄβελ, ὁ ἁγνὸς καὶ δίκαιος ἐκεῖνος ἄνθρωπος, ἀπὸ τὸν Κάϊν τὸν
δολοφόνο ἀδελφό του. Ἐδιώχθη ὁ Ἰακὼβ ἀπὸ τὸν Ἠσαῦ καὶ ἀναγκάστηκε νὰ
ἐκπατρισθῇ μακριὰ ἀπὸ τὴ γῆ τῶν πατέρων του. Ἐδιώχθη ὁ πάγκαλος Ἰωσὴφ
ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς του, ποὺ τὸν φθόνησαν καὶ τὸν πούλησαν στοὺς
Αἰγυπτίους καὶ φυλακίστηκε συκοφαντημένος. Ἐδιώχθη ὁ Δαυῒδ ἀπὸ τὸν
ἀχάριστο Σαοὺλ καὶ ἀπὸ τὸ παιδί του τὸν Ἀβεσσαλώμ. Ἐδιώχθησαν οἱ
προφῆται, ὁ Ἰερεμίας καὶ ὁ Ἠσαΐας· τὸν μὲν Ἰερεμία τὸν ἔῤῥιξαν σὲ
βόθρο, ὁ δὲ Ἠσαΐας πριονίστηκε μὲ πριόνι.Ἐδιώχθησαν οἱ Τρεῖς Παῖδες,
ἐπειδὴ δὲν προσκύνησαν τὸ εἴδωλο, καὶ τοὺς ἔῤῥιξαν μέσα στὸ καμίνι.
Ἐδιώχθη ὁ προφήτης Δανιήλ, ποὺ τὸν ἔῤῥιξαν στὸ λάκκο τῶν λεόντων.
Ἐδιώχθη ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἀπὸ τὴν αἰσχρὰ Ἡρῳδιάδα, καὶ τὸν
ἀποκεφάλισαν.
Ἀλλὰ
περισσότερο ἀπ᾽ ὅλους ἐδιώχθη ἕνας· κανείς ἄλλος δὲν ἐδιώχθη τόσο ὅσο ὁ
Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Διότι οἱ ἄλλοι κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον
ὑπῆρξαν ἁμαρτωλοί, ἀλλὰ ἐκεῖνος ἦταν ὁ ἀναμάρτητος, ὁ ἅγιος τῶν ἁγίων.
Ἐδιώχθη· νήπιο ἀκόμη ἦταν, καὶ ὁ Ἡρῴδης τρόχισε τὰ μαχαίρια του γιὰ νὰ
τὸ σφάξῃ. Ἐδιώχθη ἀπὸ γραμματεῖς καὶ φαρισαίους, τοὺς διαστρεβλωτὰς τῶν
ἀληθειῶν τοῦ Θεοῦ, ἐδιώχθη ἀπὸ τὸν Ἄννα καὶ τὸν Καϊάφα, ἐδιώχθη ἀπὸ τὸν
Πιλᾶτο, ἐδιώχθη ἀπὸ ἕναν ἀχάριστο λαὸ ποὺ φώναζε «Σταύρωσον σταύρωσον
αὐτόν» (Λουκ. 23,21).
Τὸ
παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ μιμήθηκαν ἔπειτα οἱ ἀπόστολοι. Ὅλοι εἶχαν
μαρτυρικὸ τέλος. Κ’ ἐκεῖνος ποὺ ἐδιώχθη περισσότερο ἀπ’ ὅλους εἶνε ὁ
ἀπόστολος Παῦλος, ὅπως λέει σήμερα. Τὸν ἔῤῥιξαν στὶς φυλακὲς τῆς ῾Ρώμης
καὶ ἀπὸ ᾽κεῖ ἔστειλε τὸ μήνυμα αὐτό, «Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν…
διωχθήσονται».
Ἐδιώχθησαν
καὶ οἱ διάδοχοι τῶν ἀποστόλων. Ἐδιώχθη ὁ Μέγας Βασίλειος ἀπὸ μία μαφία,
ποὺ ἐσχεδίαζε τὴν ἐκθρόνισί του· ἐδιώχθη ὁ Γρηγόριος, τὸν ὁποῖο
πετροβόλησαν οἱ ὀπαδοὶ τοῦ Ἀρείου· ἐδιώχθη πρὸ παντὸς ὁ Χρυσόστομος, ποὺ
πέθανε στὴν ἐξορία λέγοντας «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».
* * *
Ὅλοι οἱ πιστοὶ διώκονται. Καὶ διὰ μέσου τῶν αἰώνων φθάνουμε στὴν ἐποχή μας. Καὶ σήμερα διώκονται οἱ Χριστιανοί. Θέλετε παράδειγμα; Κάνετε τὸν κόπο ―ἂν τολμᾶτε―, νὰ περάσετε τὰ σύνορα καὶ νὰ μπῆτε στὴν Ἀλβανία,
ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν ἑλληνικὲς πόλεις (τὸ Ἀργυρόκαστρο, ἡ Κορυτσά, ἡ
Χειμάρρα…), εὐλογημένα μέρη, τὰ ὁποῖα ἁγιάσαμε μὲ ποταμοὺς αἱμάτων οἱ
Ἕλληνες. Ἐκεῖ; μέχρι πρό τινος δὲν χτυποῦσε καμπάνα, δὲν λειτουργοῦσε
παπᾶς, δὲν ἐβαπτίζοντο παιδιά, δὲν ἐνταφιάζοντο ἐκκλησιαστικῶς νεκροί,
οὔτε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ σοῦ ἐπέτρεπαν νὰ κάνῃς. Οἱ Χριστιανοὶ
Ἕλληνες ἀντιμετώπιζαν ἐξορίες καὶ στρατόπεδα τοῦ Ἐμβὲρ Χότζα, γιὰ νὰ
προστίθενται νέοι μάρτυρες στὸ μαρτυρολόγιο τῆς πίστεως καὶ τῆς
πατρίδος. Καὶ σήμερα μὴ νομίζετε ὅτι ὁ διωγμὸς ἔπαυσε. Συνεχίζεται. Ὄχι
ἴσως τόσο σκληρά, ἀλλὰ πάντως μὲ ποικίλους τρόπους ἡ εὐσέβεια
ἐξακολουθεῖ νὰ καταδιώκεται.
Καὶ στὰ λεγόμενα ὅμως φιλελεύθερα καὶ δημοκρατικὰ πολιτεύματα ἡ πίστι τοῦ Χριστοῦ διώκεται. Δὲν πᾶτε στὴ βουλὴ τῶν Ἑλλήνων;
Ἐὰν εἴμεθα Χριστιανοί, τί περιμένετε νὰ δῆτε; Οἱ κομμουνισταὶ εἶχαν τὴν
εἰκόνα τοῦ Μάρξ, αὐτὸς εἶνε ἀρχηγός τους. Ἐμεῖς; Οὔτε ἡ εἰκόνα τοῦ
Ἐσταυρωμένου ὑπάρχει στὴν αἴθουσα τῆς βουλῆς τῶν Ἑλλήνων! Κι ὅταν
κάποιος βουλευτὴς τόλμησε νὰ ὑποδείξῃ ὅτι πρέπει νὰ ὑπάρχῃ ἡ εἰκόνα τοῦ
Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν εἰρωνεύθηκαν· «ὁ παπᾶς, ὁ παπᾶς!…». Διώκεται λοιπὸν ἡ πίστις μας ἐμμέσως καὶ ἀμέσως. Διώκεται ἀπὸ ῥαδιοφωνικοὺς καὶ τηλεοπτικοὺς σταθμοὺς ποὺ
μιλοῦν ἐναντίον τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ε΄ ποὺ ἀπηγχονίσθη στὴν πύλη τοῦ
πατριαρχείου, διώκεται ἀπὸ φύλλα ἐφημερίδων, διώκεται ἀπὸ παντοῦ.
Καὶ
μέσα στὴν κοινωνία καὶ μέσα στὸ σπίτι ἀκόμα· ἡ εὐσεβὴς γυναίκα πιέζεται
ἀπὸ τὸν ἄπιστο ἄντρα, τὰ παιδιὰ ἐμποδίζονται νὰ πλησιάζουν τὰ
κατηχητικὰ σχολεῖα, τὴν ἐξομολόγησι, τὴ θεία κοινωνία. Διώκεται ὁ
Ἐσταυρωμένος. Διὰ μέσου τῶν αἰώνων ἡ προφητεία ἐπιβεβαιώνεται· «Οἱ
θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται».
* * *
Ὁ
ἀπόστολος Παῦλος, ἀγαπητοί μου, τί εἶπε; «διωχθήσονται»· ὅτι ἡ πίστις
θὰ διωχθῇ. Δὲν εἶπε ὅμως καὶ ὅτι θὰ συντριβῇ. Διωχθήσονται ναί,
συντριβήσονται ὄχι! Μιὰ ἰδέα, ὅσο τὴν πολεμᾷς, τόσο ῥιζώνει. Εἶνε σὰν
τὸ καρφί, ποὺ ὅσο τὸ χτυπᾷς τόσο βαθύτερα ἐμπήγνυται στὴ σάρκα τοῦ
ξύλου. Καὶ ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, ὅσο διώκεται, τόσο κατακτᾷ τὶς
ψυχές. Καμμία δύναμις, τὸ πιστεύω ἀκραδάντως, δὲ θὰ τὴ νικήσῃ. Ὅσοι
διωγμοὶ κι ἂν γίνουν, ὅσοι ποταμοὶ αἱμάτων κι ἂν χυθοῦν, ὅσοι Νέρωνες
καὶ Διοκλητιανοὶ καὶ Ἰουλιανοὶ Παραβάται κι ἂν παρουσιαστοῦν καὶ ὅποια
μέσα κι ἂν μεταχειριστοῦν, ἡ πίστι μας ἔχει βαθειὰ ῥίζα· αὐτὸ ποὺ θὰ
κάνουν εἶνε νὰ ἐπισπεύσουν τὸν θρίαμβό της.
Οἱ πιστοὶ «διωχθήσονται», ἀλλ’ οὐ συντριβήσονται. Ἄλλοι θὰ συντριβοῦν. Θὰ συντριβοῦν οἱ διῶκται. Παρ᾽
ὅλο τὸ αἷμα ποὺ χύνουν, παρ᾽ ὅλη τὴ βία ποὺ ἀσκοῦν, παρ᾽ ὅλα τὰ
στρατόπεδα καὶ τὰ μέσα ἐξοντώσεως ποὺ διαθέτουν, τὸ τέλος τους θά ’νε
οἰκτρό. Ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ μας θὰ μείνῃ – ἰδιαιτέρως δὲ στὴν
πατρίδα μας τὴν Ἑλλάδα, ἡ ὁποία μὲ κάθε τρόπο καὶ σὲ ὅλες τὶς σελίδες
τῆς ἱστορίας της αἰνεῖ καὶ δοξάζει Χριστὸν εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη
ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ ῾Αγ. Γεωργίου πόλεως Φλωρίνης τὴν
12-2-1984 μὲ ἄλλο τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 17-2-2008.