Νεώτερης Εκκλησιαστικής Ιστορίας στοιχεία και περιεχόμενο του Τόμου Αυτοκεφαλίας

Toυ Βασίλειου Ευσταθίου
Δρ. Φυσικού, πτ. Θεολογίας (Τμ. Κοιν. Θ. ΕΚΠΑ)

---

Περιεχόμενα.

1. Ἀστοχίες τῶν δύο Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως καὶ Μόσχας σὲ θέματα Πίστεως καὶ Τάξης - κλονισμοὶ στὴν μεταξύ τους σχέση στὴν νεώτερη ἱστορία.

2. Τὸ χρονικὸ τῆς χορήγησης τοῦ Τόμου τῆς αὐτοκεφαλίας στὴν Οὐκρανία ἀπὸ τὴν ἀποδοχὴ τοῦ αἰτήματος ὡς σήμερα.

3. Τὸ περιεχόμενο τοῦ Τόμου αὐτοκεφαλίας τῆς ἐν Οὐκρανία Ἐκκλησίας.

 .....................................................................................................................................

......................................................................................................................... 

Η παρούσα ανάρτηση αποτελεί απόσπασμα της μελέτης παράγραφος 2&3 δείτε όλο το ¨άρθρο στο Σύνδεσμο:

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

2.     Τὸ χρονικὸ τῆς χορήγησης τοῦ Τόμου τῆς αὐτοκεφαλίας στὴν Οὐκρανία ἀπὸ τὴν ἀποδοχὴ τοῦ αἰτήματος ὡς σήμερα (στοιχεῖα ἀπὸ ἄρθρα στὶς www.romfea.gr, aktines.blogspot.gr, www.vimaorthodoxias.gr).

 Στὶς 22    Ἀπριλίου    τοῦ    2018,    τὸ    Πατριαρχεῖο    Κωνσταντινουπόλεως ἀνακοίνωσε ὅτι ἀπεδέχθη τὸ αἴτημα αὐτοκεφαλίας τοῦ τότε πρόεδρου τῆς Οὐκρανίας Ποροσένκο καὶ τῶν σχισματικῶν.

 Στὶς 14 Μαΐου τοῦ 2018, ἀντιπροσωπεία τοῦ Φαναρίου (σεβ. Μ Περγάμου, Μ Γαλλίας, Μ Σμύρνης) συναντήθηκε μὲ τὸν μακ. Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο γιὰ τὸ αὐτοκέφαλο τῆς Οὐκρανίας. Ἀπὸ ἑλληνικῆς πλευρᾶς παρόντες ἦταν ἐπίσης ὁ σεβ. Μ Νέας Σμύρνης Συμεών (ἐκ μέρους τῆς Δ.Ι.Σ.), ὁ σεβ. Μ Διδυμοτείχου Ὀρεστιάδος καὶ Σουφλίου Δαμασκηνὸς καὶ ὁ σεβ. Μ Δημητριάδος Ἰγνάτιος. Ὁ σεβ. Μ Δαμασκηνὸς καὶ ὁ σεβ. Μ Ἰγνάτιος ἦταν καὶ οἱ πρόεδροι τῶν δύο συνοδικῶν ἐπιτροπῶν (τῆς Συνοδικῆς ἐπιτροπῆς Δογματικῶν καὶ Νομοκανονικῶν Ζητημάτων  καὶ τῆς Συνοδικῶς ἐπιτροπῆς Διορθοδόξων καὶ Διαχριστιανικῶν Ζητημάτων), ποὺ λίγους μήνες ἀργότερα συστάθηκαν κατόπιν ἀποφάσεως τῆς Δ.Ι. Σ. γιὰ νὰ ἐξετάσουν τὸ οὐκρανικό.

 Στὶς 23 Ἰου νίου τοῦ 2018, ἀντιπροσωπεία τῆς κανονικής Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ἐπισκέφτηκε τὸ  Φανάρι.

 Στὶς 31 Αὐγού στου τοῦ 2018, οἱ Πατριάρχες Κύριλλος καὶ Βαρθολομαίος συναντήθηκαν στὸ Φανάρι. Ἡ συνάντηση δὲν ἔφερε ἀποτέλεσμα.

 Ἀπὸ τὴν 1η ἔως 3η Σεπτεμβρίου τοῦ 2018, Ἕλληνες Μητροπολίτες τῶν λεγομένων «Νέων Χωρῶν» συμμετείχαν στὴν «Σύναξη τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Θρόνου». Η Δ.Ι.Σ. τῆς 27ης Αὐγούστου τοῦ 2018 εἶχε δημοσιεύσει ὅτι συζήτησε τὸ θέμα καὶ ἀποφάσισε νὰ ἀποσταλοῦν οἱ προσκλήσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου στοὺς Μητροπολίτες τῶν λεγομένων «Νέων Χωρῶν» καὶ αὐτοὶ  να πράξουν κατὰ βούληση.

 Στὶς 7 Σεπτεμβρίου τοῦ 2018, τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως διόρισε δύο ἔξαρχους στὴν Οὐκρανία γιὰ τὴν προετοιμασία χορήγησης τῆς αὐτοκεφαλίας.

 Στὶς 11     Σεπτεμβρίου     τοῦ     2018,     ὁ     πρέσβης     τῶν     θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν Σάμουελ    Μπράουνμπακ    συναντήθηκε    μὲ    τὸν    Πέτρο

Ποροσένκο καὶ τοῦ ἔκφρασε τὴν ἀμείωτη στήριξη τῆς Ἀμερικῆς γιὰ τὴν αὐτοκεφαλία στὴν Οὐκρανία.

 Στὶς 14 Σεπτεμβρίου τοῦ 2018, τὸ Πατριαρχεῖο Μόσχας ἀνακοινώνει τὴν διακοπή μνημόνευσης τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη στὰ Δίπτυχα, τὴν διακοπή συλλείτουργων μὲ τοὺς ἱεράρχες τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὴν ἀπόσυρση τῶν ἱεραρχῶν τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας ἀπ’ ὅλες τὶς κοινὲς ἐπιτροπές.

 Στὶς 11   Ὀκτωβρίου   τοῦ   2018,     τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ἀνακοινώνει ὅτι ἡ ἱερὰ Σύνοδος (ἀπὸ 9 ἔως 11 Ὀκτωβρίου) ἀποφάσισε νὰ χορηγήσει Τόμο αὐτοκεφαλίας στοὺς σχισματικούς (καθηρημένους καὶ αὐτοχειροτόνητους) τῆς Οὐκρανίας τοὺς ὀποίους καὶ «αποκατέστησε».

 Στὶς 15 Ὀκτω βρίου τοῦ 2018, τὸ Πατριαρχεῖο Μόσχας ἀποφασίζει νὰ διακόψει πλήρως τὴν κοινωνία μὲ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως.

 Στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 2018, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ ὁ τότε πρόεδρος τῆς Οὐκρανίας Ποροσένκο ὑπέγραψαν στὸ Φανάρι σύμφωνο συνεργασίας στὸ πλαίσιο τῆς διαδικασίας γιὰ τὴν χορήγηση αὐτοκεφαλίας στοὺς σχισματικούς.

 Στὶς 15 Δεκεμβρίου τοῦ  2018, ἔλαβε χώρα τὸ  «Ἑνωτικὸ Συμβούλιο» τῶν δύο σχισματικῶν ὁμάδων τοῦ Φιλαρέτου Ντενισένκο καὶ τοῦ Μακαρίου Μαλέτιτς, ὅπου ἀναδείχθηκε ὡς προκαθήμενος ὁ  Ἐπιφάνιος Ντουμένκο. Την ἴδια ἡμέρα, 15 Δεκεμβρίου τοῦ 2018, ἡ Ἀμερικανικὴ Πρεσβεία στὴν Οὐκρανία ἐξέφρασε τὰ συγχαρητήριά τῆς στὴν Οὐκρανία γιὰ τὴν νέα τῆς ἐκκλησία. Τα συγχαρητήρια καὶ οἱ θερμὲς παροτρύνσεις τῶν Ἀμερικανῶν ἀξιωματούχων γιὰ τὴν αὐτοκέφαλη ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἀφθονοῦν, καὶ πρὶν τὴν «Ἑνωτικὴ Σύνοδο» καὶ μετά.

 Στὶς 17 Δεκεμβρίου τοῦ 2018, κατὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Διονυσίου στὴν Ζάκυνθο, ὁ σεβ. Μ Δωδώνης Χρυσόστομος μνημόνευσε τὸν Μητροπολίτη Ἐπιφάνιο.

 Στὶς 28 Δεκεμβρίου τ οῦ 2018, ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Στεφάνου, ὁ σεβ. Μητροπολίτης Φλωρίνης Θεόκλητος μνημόνευσε τὸν Μητροπολίτη Ἐπιφάνιο.

 Στὶς 5    Ἰανου αρίου     τοῦ    2019,     ὑπεγράφει    στὸ    Φανάρι    ὁ     «Τόμος αὐτοκεφαλίας» τῆς Οὐκρανίας ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ  Πατριάρχη, παρουσία τοῦ Μητροπολίτη Ἐπιφάνιου καὶ τοῦ τότε πρόεδρου τῆς Οὐκρανίας Π. Ποροσένκο.

 Στὶς 8  Ἰανου αρίου  τοῦ    2019, Ἡ Δ.Ι.Σ. ἀποφάσισε τὴν παραπομπὴ τοῦ θέματος ἀπὸ μέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς νέας αὐτοκεφάλου ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας στὴν Ἱερὰ  Σύνοδο Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

 Στὶς 3  Φεβρου αρίου  τοῦ      2019, ἔγινε ἡ ἐνθρόνιση τοῦ Μητροπολίτη Ἐπιφάνιου Ντουμένκο στὸ Κίεβο. Συλλειτούργησαν ὁ Ἡγούμενος Ξενοφῶντος Ἀλέξιος, ὁ ἱερομόναχος Χρυσόστομος τῆς Κουτλουμουσιανῆς Σκήτης τοῦ ἀγίου Παντελεήμονα καὶ ὁ ἱερομόναχος Μάξιμος τῆς Ἱ. Μονῆς Βατοπεδίου.

 Ἀπὸ   τὶς   7   ἔως   10   Φεβρου αρίου   τοῦ   2019,    ὁμάδα    Οὐκρανῶν    τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία, κατόπιν πρόσκλησης τοῦ Παν. Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου ἐπισκέφθηκε τὸ Ἅγιον Ὄρος.

 Στὶς 7 Μαρτίου τοῦ 2019, ἡ Δ.Ι.Σ. ἀνέθεσε τὸ θέμα τῆς ἀπὸ μέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀναγνωρίσεως τῆς νέας αὐτοκεφάλου ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας στὶς Συνοδικὲς Ἐπιτροπές: ἀ) ἐπὶ τῶν Δογματικῶν καὶ Νομοκανονικῶν Ζητημάτων καὶ β) ἐπὶ τῶν Διορθοδόξων καὶ Διαχριστιανικῶν Σχέσεων».

 Ἀπὸ τὶς 23 ἔως 25 Μαρτίου τοῦ 2019, ἀντιπροσωπεία τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία ἐπισκέφθηκε τὴν Πάτμο.

 Ἀπὸ τὶς 5 ἔως 9 Ἀπριλίου τοῦ 2019, ἔγινε μιὰ μυστική δεύτερη ἐπίσκεψη ἀντιπροσωπείας       σχισματικῶν        στὸ        Ἅγιον        Ὄρος.        Ἡ εἴδηση ἐπαληθεύτηκε μιὰ ἑβδομάδα ἀργότερα.

 Στὶς 17 Ἀπριλίου τοῦ 2019, ὁ Πρωτοσύγκελος τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν ἐπίσκοπος Συμεῶν ἐπισκέφτηκε τὸν Παν. Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη στο Φανάρι.

 Στὶς 6 Μαΐου τοῦ 2019, ὁ Τζέφρυ Πάιατ μαζὶ μὲ συνοδεία τεσσάρων ἄλλων Ἀμερικανῶν ἐπισκέφτηκαν τὸν μακ. Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο.

 Στὶς 22 Μαΐου τοῦ 2019, ὁ Παν. Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἐπισκέφτηκε τὸν μακ. Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀθηνῶν.

 Στὶς 23 Μαΐου τοῦ 2019, οἱ δύο συνοδικὲς ἐπιτροπὲς συνεδρίασαν ἀπὸ κοινοῦ  καὶ ἀποφάσισαν  «νὰ προτείνουν στὴν ἱεραρχία  τὴν ἀναγνώριση τῆς σχισματικής ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας…».

 Στὶς 24 Μαΐου τοῦ 2019, ὁ Παν. Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης στὸ πλαίσιο τῆς ἐπίσκεψῆς του στὴν Ἀθήνα, συναντήθηκε μὲ τὸν Τζέφρυ Πάιατ καὶ τὸν τότε ὑπουργὸ Παιδείας Γαβρόγλου.

Στὶς 26 Μαΐου τοῦ 2019, ὁ ἀρχιμανδρίτης Ἐπιφάνιος Δημητρίου, κληρικός τῆς Μητροπόλεως Δημητριάδος καὶ Ἀλμυροῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, χειροτονήθηκε στὸ Κίεβο ἐπίσκοπος Ὀλβίας ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Ἐπιφάνιο. Συλλειτούργησαν ἱεράρχες ἐκ τοῦ Φαναρίου καὶ ὁ ἡγούμενος Νέας Ἐσφιγμένου Βαρθολομαῖος μὲ τὸν ἡγούμενο  Ἱ.Μ. ὁσίου Νικάνορος Ζάβορδας Σεραφεῖμ τῆς Ἱεράς Μητροπόλεως Γρεβενῶν.

 Στὶς 31  Μαΐου  τοῦ     2019,  ὁ     ἐπ. Ὀλβίας Ἐπιφάνιος τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία ἐπισκέφθηκε τὸν μακαριστὸ πλέον Μητροπολίτη Φθιώτιδος Νικόλαο.

 Στὶς 10 Ἰου νίου τοῦ 2019, ὁ μακ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος ἐπισκέφτηκε τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη στὸ Φανάρι μὲ ἀντιπροσωπεία. Στὸν Πατριαρχικὸ ἐσπερινό στὴν Ἱ.Μ. Ζωοδόχου Πηγής, ὅπου παρευρέθηκε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος μὲ τὴν συνοδεία του βρισκόταν καὶ ὁ Μητροπολίτης Ἐπιφάνιος. Ὁ μακ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος αὐθημερὸν ἐπέστρεψε στὴν Ἀθήνα.

 Ἀπὸ τὶς 21 ἔως 23 Ἰου νίου τοῦ 2019, μιὰ τρίτη ἀντιπροσωπεία τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας  τῆς Οὐκρανίας ἐπισκέφτηκε τὸ Ἅγιον Ὄρος.

 Ἀπὸ τὶς 30 Ἰου νίου ἔως τὶς 14 Ἰου λίου , «ἡ ἀκαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου ὑλοποίησε πρόγραμμα  ἐπιμόρφωσης  τοῦ  Θερινοῦ Πανεπιστημίου κληρικῶν καὶ λαϊκῶν τῆς ἐν Οὐκρανία αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας».

 Στὶς 9 Ἰου λίου τοῦ 2019, δημοσιεύθηκε ὅτι τὸ θέμα τῆς Οὐκρανίας δὲν συμπεριλαμβάνεται στὴν ἡμερήσια Διάταξη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὸν μήνα Ὀκτώβριο.

 Στὶς 11 Ἰου λίου τοῦ 2019, ἀντιπροσωπεία τῆς αὐτοκέφαλης  ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία ἐπισκέφθηκε τὸ Φανάρι. Τὴν ἑπομένη ὁ  Παν. Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης δήλωσε ὅτι ἡ πρώτη Ἐκκλησία ποὺ θα ἀναγνωρίσει τὴν αὐτοκέφαλη ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία θα εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Παρῶν ἦταν καὶ ὁ σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας Παντελεήμων.

 Στὶς 18 Ἰου λίου τοῦ   2019, ὁ    σεβ. Μ Φωκίδος Θεόκτιστος ἐξέφρασε τὴν στήριξή του στὴν αὐτοκέφαλη ἐκκλησία στὴν Οὐκρανία.

 Στὶς 25 καὶ 26 Ἰου λίου τοῦ 2019, ἀντιπροσωπεία τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία ἐπισκέφθηκε τὴν Ἐλλάδα. Συλλειτούργησαν στὴν Σταυροπηγιακή Ἱερὰ Μονὴ Βλατάδων. Συναντήθηκαν μὲ τὸν σεβ. Μ

Νεαπόλεως Βαρνάβα, μὲ τὸν σεβ. Μ. Θεσσαλονίκης Ἄνθιμο καὶ μὲ τὸν σεβ. Μ. Καλαμαριᾶς Ἰουστίνο καὶ συμμετεῖχαν στὸν ἑσπερινὸ τῆς ἑορτῆς τῆς ἀγίας Παρασκευῆς.

 Στὶς 26 Ἰου λίου τοῦ 2019, ἀνήμερα τῆς ἁγίας Παρασκευῆς, οἱ σεβ. Μ Βεροίας Παντελεήμων, Μ Ἄρτης Καλλίνικος, Μ Τρίκκης Χρυσόστομος, ὁ Μ Θερμῶν Δημήτριος καὶ Μ Λαγκαδὰ Ἰωάννης συλλειτούργησαν μὲ ἱεράρχη τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας  στὴν Οὐκρανία.

 Στὶς 28 Ἰου λίου τοῦ 2019, ὁ σεβ. Μ Λαγκάδα Ἰωάννης συλλειτούργησε μὲ τὸν Μητροπολίτη Ἐπιφάνιο στὴν Οὐκρανία.

Ἐπίσης στὶς 28 Ἰουλίου τοῦ 2019, ὁ Μητροπολίτης Ἐπιφάνιος δήλωσε ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τοὺς ἀναγνωρίζει ἐκ τῶν πραγμάτων (de facto).

 Στὶς 9 Αὐγού στου τοῦ 2019, ἱεράρχες τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία συλλειτούργησαν μὲ τὸν ἡγούμενο τῆς Ἱ. Μονής Ξενοφώντος.

 Στὶς 15 Αὐγού στου τοῦ 2019, ὁ ἐπ. Ὀλβίας Ἐπιφάνιος τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία συλλειτούργησε μὲ κληρικοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λαγκαδὰ.

 Στὶς 24 Αὐγού στου τ οῦ 2019, κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ ἁγίου Διονυσίου στὴν Ζάκυνθο, ὁ σεβ. Μ Δωδώνης Χρυσόστομος μνημόνευσε στὴν Ζάκυνθο γιὰ δεύτερη φορὰ τὸν Μητροπολίτη Ἐπιφάνιο.

 Στὶς 28 Αὐγού στου τοῦ 2019, ἡ ΔΙΣ ἀποφάσισε νὰ ἀναγνωρίσει «τὸ κανονικὸ δικαίωμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου γιὰ τὴν παραχώρηση τοῦ αὐτοκεφάλου, καθὼς καὶ τὸ προνόμιο τοῦ Προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος νὰ χειρισθεῖ περαιτέρω τὸ ζήτημα τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας». Την ἴδια ἡμέρα δημοσιεύθηκε ὅτι ὁ μακ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος δήλωσε ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ σηκώσει τὸ βάρος μόνος του τῆς ἀναγνωρἰσεως τῶν σχισματικῶν καὶ ὅτι τὸ θέμα θὰ συζητηθεῖ στὴν Ι.Σ.Ι. τὸν Ὀκτώβριο.

3.       Τὸ περιεχόμενο τοῦ Τόμου αὐτοκεφαλίας τῆς ἐν Οὐκρανία Ἐκκλησίας.

Τὸ περιεχόμενο τοῦ Τόμου τῆς αὐτοκεφαλίας γιὰ τὴν Οὐκρανία διαφέρει ἀπὸ τῶν προηγούμενων ἀντίστοιχων Τόμων ἄλλων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν σὲ σημαντικὰ καὶ οὐσιώδη σημεῖα:

1)    Ἡ νέα αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ἀναφέρεται «πνευματικὴν θυγατέρα» ἀντὶ «Ἀδελφή», ὅπως ὡς σήμερα ἀναφέρονται οἱ ἄλλες τοπικὲς Ἐκκλησίες («ἀνακηρύττομεν πνευματικὴν ἡμῶν ἀδελφήν», Πατριαρχικὸς καὶ Συνοδικὸς Τόμος τοῦ 1850 Ἀνακυρήξεως τοῦ αὐτοκεφάλου τῆς ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησίας, «πεφιλημένης Ἁγιωτάτης Ἀδελφῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος», Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξις διοικήσεως τῶν Μητροπόλεων τῶν Νέων Χωρῶν, «ἐπευλογοῦντες ὅπως αὔτη, πνευματικὴ ἡμῶν ἀδελφὴ ὑπάρχουσα», Πατριαρχικὸς καὶ Συνοδικὸς Τόμος ἀναγνωρίσεως τοῦ αὐτοκεφάλου τῆς ἐν Πολωνίᾳ Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, «ἀγαπητῆν ἐν Χριστῶ ἀδελφήν», Πατριαρχικὸς καὶ Συνοδικὸς Τόμος ἀναγνωρίσεως τοῦ αὐτοκεφάλου τῆς ἐν Ρουμανία Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας).

2)  Ἀναφορὰ τῆς φράσης «τῷ οἰκουμενικῷ Θρόνῳ, τῷ ἔχοντι τὴν κανονικὴν ἁρμοδιότητα ἐπὶ τῆς Διασπορᾶς», ἐνῶ ἡ κατάσταση στὴν Διασπορὰ εἶναι κανονικὰ ἀκαθόριστη, καὶ ἐνῶ αὐτὴ ἔχει διευθετηθεῖ προσωρινὰ μόνο,

«ἄχρι καιροῦ», μὲ τὶς ἐπισκοπικὲς συνελεύσεις κατὰ ἄκραν οἰκονομία.

3)   Γίνεται ἀναφορὰ στὴν ἀναγνώριση τοῦ δικαιώματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ δέχεται ἐκκλήτους προσφυγές, τὸ ὁποῖο παρουσιάζεται ὡς ἀποκλειστικό, σὲ ἀντίθεση μὲ ὅτι ὁρίζουν οἱ ἱεροὶ κανόνες περὶ ἰσότιμης προσφυγῆς πρὸς «τὸν ἔξαρχον τῆς διοικήσεως ἤ τὸν τῆς βασιλευούσης Κωνσταντινουπόλεως θρόνον» (βλ. Μέρος 1.2 παραπάνω). Ἄν ἀναγνωρίσουν οἱ διάφορες τοπικὲς Ἐκκλησίες τὸν Τόμο, πέρα τῆς νομιμοποίησης τῆς ἀμφισβητούμενης κανονικότητας παρέμβασης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὴν συγκεκριμένη περίπτωση τῆς Οὐκρανίας, ὑπάρχει σαφὴς κίνδυνος ἔμμεσης νομιμοποίησης γενικὰ δικαιοδοσιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πέρα τῶν ὁρίων δικαιοδοσιῶν του ποὺ πραγματικὰ θέτουν οἱ ἱεροὶ κανόνες.

4)     Κεφαλὴ παρουσιάζεται ἐδῶ ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος, τόσο γιὰ τὴν αὐτοκέφαλη   Ἐκκλησία   τῆς   Οὐκρανίας,   ὅσο   καὶ   γιὰ   τοὺς   «λοιποὺς

Πατριάρχες καὶ Προκαθήμενους», ἐνῶ πουθενὰ δὲν ἀναφέρεται ὡς κεφαλὴ ὁ Χριστός, ὅπως γιὰ παράδειγμα συμβαῖνει στὸν Τόμο αὐτοκεφαλίας τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας («ἡ ἐν τῶ Βασιλείω τῆς Ἑλλάδος Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, Ἀρχηγὸν ἔχουσα καὶ κεφαλήν, ὡς καὶ πάσα ἡ Καθολικὴ καὶ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, τὸν Κύριον καὶ Θεὸν καὶ Σωτήρα ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν»), ἤ στὸν Τόμο αὐτοκεφαλίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρουμανίας («τὴν τῆς μιὰς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας κεφαλήν, τὸν Θεάνθρωπον λυτρωτήν»). Ὡστόσο καὶ σὲ ἄλλους Τόμους ἀναφέρεται ὡς κεφαλὴ ὁ Θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου ὅμως ὅταν γίνεται μιὰ τέτοια ἀναφορά, ἄν δὲν προσδιοριστεῖ πῶς ἐννοεῖται καὶ δὲν γίνει παράλληλα καὶ ἡ σαφῆς ἐπίκληση στὴν ὅντως κεφαλὴ τῶν ὅλων, τὸν Λυτρωτὴ Χριστό, τότε εὔκολα αὐτὴ μπορεῖ νὰ παρανοηθεῖ καὶ νὰ παρεξηγηθεῖ εἰς βάρος τῆς εὐταξίας καὶ τῆς ἑνότητας38, 39.

Πηγὲς.

Μέρος 2ο - Ἱστορικὲς Προσεγγίσεις καὶ Οἰκουμενικὴ Κίνηση.

1.   Κωνσταντία Π. Κισκήρα, «Προτεστάντες Ἱεραπόστολοι στὴν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή, 1819-1914».

2.   Ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου, «Οἱ Διάλογοι μὲ τοὺς ἑτεροδόξους ἱστορικὴ ἀναφορά – ἀποτίμηση», ἀπὸ βιβλίο «Ὀρθοδοξία καὶ Αἵρεση – Πρακτικὰ Ἡμερίδας», Ἱερὸ Κοινόβιο Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Πεντάλοφος Γουμενίσσης, 2009.

3.          Πρωτοπρ. Γ. Μεταλληνοῦ, «Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον καὶ Οἰκουμενισμός», ἐφ. ᾿Ορθόδοξος Τύπος, 28 Ἰαν, 4 Φεβρ. καὶ 11 Φεβρ. 2005.

4.       Πρωτοπρ. Γ. Μεταλληνοῦ, «Κριτικὴ Θεώρησις τῆς πορείας τοῦ Οἰκουμενικοῦ διαλόγου», Ὀρθόδοξος Τύπος, 4 Μαρτίου 2016.

5.    «Ἡ περὶ τῶν σχέσεων τῶν Αὐτοκέφαλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ περὶ ἄλλων Γενικῶν Ζητημάτων Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Ἐγκύκλιος τοῦ 1902, Αἰ εἰς αὐτὴν ἀπαντήσεις τῶν Ἁγίων Αὐτοκέφαλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ Ἡ ἀνταπάντησις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου», Πατριαρχικὸ Τυπογραφεῖο, Κωνστ/λη, 1904.

6.    Σημάτη Παναγιώτη, «Διαχριστιανικοὶ καὶ Διαθρησκειακοὶ Διάλογοι – Στιγμὲς  καὶ  Σταθμοί», Ἀθήνα, 2003.

7.     Πρωτοπρ. Ἰ. Φωτόπουλου, «Ἡ στάση τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας καὶ Θεολογίας ἔναντι τοῦ οἰκουμενισμοῦ».

8.   Ἀνακοίνωση τῆς ἔκτατης συνεδρίας τῆς Ἱεράς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας στὶς 14 Σεπτ. 2018.

9.  «Ἡ πρώτη οὐκρανικὴ αὐτοκέφαλη - διδάγματα καὶ παραλληλισμοί» στὸ spzh.news.

10.         Μητροπολίτης Σαγκάης καὶ Σὰν Φρανσίσκο ἅγιος Ἰωάννης Μαξίμοβιτς, «Ἀναφορὰ γιὰ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο στὴν Δεύτερη Σύνοδο τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας ἐκτὸς Ρωσίας (ROCOR) στὴν πρώην Γιουγκοσλαβία», 1938.

11.      Μητρ. Ναυπάκτου Ἱεροθέου: «Ἡ συζήτηση γιὰ τὴν ἀνακήρυξη αὐτοκεφαλίας σὲ μιὰ ἐκκλησία».

12.    Μητρ. Ναυπάκτου Ἱερόθεου, «Οἱ ἐκκλησιολογικὲς μεταπτώσεις τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας».

13.  Βλάσιου  Φειδά, «Τὸ Κίνημα τῶν Σλαβοφίλων καὶ ἡ Ρωσικὴ Διασπορά».

14.   Μητρ. Ναυπάκτου Ἱερόθεου, «Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, ἡ θεωρία τῆς Τρίτης Ρώμης».

15.   Βασίλειος Β. Δημητριάδης, «Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ ἡ ἀναζήτηση τῆς ἑνότητας τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν στὸ ἔργο τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ», Θεσ/κη, 2011.

16.  Πρωτοπρ. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ, «Πρωτοπρ. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, 1893–1979. Πατερικὴ μορφὴ τοῦ 20ου αἰῶνος», ἐφ. Ὀρθόδοξος Τύπος, 17 Δεκ. 2010.

17.        Κωνσταντίνου Καβαρνοῦ, «Μελέτη περί τοῦ Οἰκουμενισμοῦ», Ὀρθόδοξος Τύπος» 1997.

18.    «Οἱ βασικὲς ἀρχὲς Ἁντιμετώπισης τῶν ἑτεροδόξων ἀπὸ τὴν Ρωσικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία», στὴν ἐπίσημη ἰστοσελίδα τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας, ποὺ εἶναι ἡ mospat.ru.

19.     Πρωτοπρ. Γ. Τσέτση, «Τὰ 'Ὑπέρ' καὶ τὰ 'Κατά' τῆς παρουσίας τῶν Ὀρθοδόξων στὸ Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν».

20.       Γ. Δ. Μαρτζέλου, «Οἱ Θεολογικοὶ Διάλογοι Σήμερα - Τὸ Μήνυμα, ἡ Ἀξία καὶ ἡ Προοπτική τους», Ἐπιστημονική Ἡμερίδα στὴν Κρήτη στὶς 18 Μαΐου 2013.

21.    Ἅγιον Ὄρος, «Διαχρονικὴ Μαρτυρία στοὺς Ἀγῶνες Ὑπὲρ Πίστεως», ἔκδ. Ἁγιορειτῶν Πατέρων, Ἅγιον Ὄρος, 2014.

22.   «Ὑπόμνημα πέντε Μητροπολιτῶν κατὰ τῶν ἀποφάσεων τοῦ Π.Σ.Ε. ἑν Πουσὰν πρὸς τὴν ΙΣΙ Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος», 30 Ἀπριλίου 2014.

23.   Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, «Ὀρθοδοξία καὶ οὐμανισμός-Ὀρθοδοξία καὶ Παπισμός», Ἱερὰ Μονὴ Ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος, 1996.

24.  Ρωμανίδη Ἰ., «Ὀρθόδοξος καὶ Βατικάνιος Συμφωνία περί οὐνίας».

25.    Κείμενο τοῦ Theodor Petrov μὲ ἀποσπάσματα δηλώσεων τοῦ Μακ. Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου καὶ τοῦ σεβ. Μητρ. Βολοκολάμσκ Ἰλαρίων περὶ τῶν σχέσεων μὲ τοὺς ἑτεροδόξους στὸ amen.gr.

26.   Λέων Μπράνγκ, «Ἡ ἀπουσία Ἐκκλησιαστικῆς Μαρτυρίας στὴ Δυτικὴ Εὐρώπη».

27.    Μητρ. Βολοκολάμσκ Ἰλαρίων, «Η Θεία εὐχαριστία ὡς πυρήνας τῆς ζωής τοῦ  χριστιανού», 4 Ὀκτωβρίου 2011.

28.      Συνέντευξη σεβ. Μητρ. Βολοκολάμσκ Ἰλαρίων στὸν τηλεοπτικὸ σταθμὸ 'ΡΩΣΙΑ' στὶς 17 Ὀκτωβρίου 2009.

29.        Μητρ. Βολοκολάμσκ Ἰλαρίων, ἐφ. Φιλελεύθερος, Λευκωσία, 5 Νοεμβρίου 2009.

30.         Πρωτοπρ. Ἀναστασίου Γκοτσόπουλου, «Ἡ Συμπροσευχή μὲ αἱρετικούς», Θεοδρομία, Θεσ/κη, 2009.

31.     «Τὰ ζητήματα ποὺ ἔθεσε ὁ Πατριάρχης Μόσχας στὴ Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῆς Ὀρθοδοξίας» στὶς 23 Ἰαν. 2016 στὸ ikivotos.gr.

32.    «Κοινὴ Δήλωση Πάπα Φραγκίσκου καὶ Πατριάρχου Κυρίλλου» στὸ mospat.ru.

33.    «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον» στὸ www.orthodoxcouncil.org.

34.   Ἀλέξανδρος Τσβετκόβ, «Ἡ "Δήλωση τοῦ Τορόντο" καὶ ἡ Σύνοδος τοῦ Κολυμβαρίου», ἐφ. Ὀρθόδοξος Τύπος, 7, 14 καὶ 21 Σεπτ. 2018.

35.      Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης, «Ὑπόμνημα γιὰ τὴν ἀπόρριψη τοῦ Συνοδικοῦ Κειμένου "Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον"».

36 «Ἀνακοινωθὲν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴν 100η ἐπέτειο τῆς ἀνασυστάσεως τοῦ Πατριαρχείου», Δεκέμβριος 2017.

37.   Ἐπίσκοπος Μπάτσκας Εἰρηναῖος, «Διατὶ  δὲν ὑπέγραψα τὸ κείμενο τῆς ἐν Κρήτη Συνόδου».

 Περὶ Τόμου Αὐ τοκεφαλίας.

38.   Παναγιώτης Μπούμης, «Παρατηρήσεις στὸν Τόμο αὐτοκεφαλίας τῆς οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας».

39.   Ἕνας ἁγιορείτης κοινοβιάτης, «Μιὰ ἁπλὴ 'ἀνάγνωση' τοῦ Τόμου τῆς αὐτοκεφαλίας».

 Η παρούσα ανάρτηση αποτελεί απόσπασμα της μελέτης παράγραφος 2&3 δείτε όλο το ¨άρθρο στο Σύνδεσμο:

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: