Εν ὄρει ψευδομετανοίας - Σχόλιο για την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Άγιον Όρος

"...τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τὸ ῥηθὲν διὰ Διανιὴλ τοῦ προφήτου ἑστὼς ἐν τόπῳ ἁγίῳ..."

Η χώρα έχει πάψει προ πολλού να παράγει πολιτική. Αυτό που παράγει είναι εικόνες διαχείρισης της ενοχής. Κι αν κάποτε η συγγνώμη είχε τη μορφή της αποδοχής της ευθύνης, σήμερα δεν είναι παρά εργαλείο ανακύκλωσης της ισχύος.

Όταν όλα έχουν συμβεί — οι νεκροί των Τεμπών, οι υποκλοπές, οι σκιές στον ΟΠΕΚΕΠΕ, η ευτέλεια των κοινοβουλευτικών θεσμών, η ακρίβεια ως σταυρός καθημερινός — ο πρωθυπουργός επιλέγει να ανεβεί στον Άθωνα. Όχι για να μετανοήσει, αλλά για να μεταθέσει. Όχι για να σωπάσει, αλλά για να επικυρώσει το ψευδές με το ένδυμα του ιερού.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο για τη δημοκρατία από μια εξουσία που επιστρατεύει το θείο για να σωπάσει το πραγματικό. Η ανάβαση στο Όρος, μέσα σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, δεν είναι πράξη ευλάβειας, είναι μια νέα μορφή θεολογικής εργαλειοποίησης. Είναι η προσπάθεια να καλυφθεί η διάβρωση της πολιτείας πίσω από τους τοίχους των μονών, να συγκαλυφθεί το ὑπόγειον ἔργον τῆς ἀνομίας πίσω από το πρόσχημα της «πνευματικότητας».

Η Εκκλησία, όταν σιωπά, δεν είναι ουδέτερη. Είναι συμμέτοχη. Αν οι αντιπρόσωποι των μονών τον υποδεχτούν χωρίς διάκριση, αν του προσφέρουν ευλογία χωρίς αναφορά στο κόστος της πολιτικής του, τότε δεν προδίδουν απλώς το πνεύμα της Ορθοδοξίας, προδίδουν την ίδια την ἐκκλησιολογικὴν ἀλήθειαν που είναι σώμα σταυρωμένο, όχι σύστημα εξουσιαστικής κανονικότητας.

«ἐὰν σιωπήσωσιν οὗτοι, οἱ λίθοι κεκράξονται» (Λουκ. 19,40)

Και πράγματι. Οι πέτρες του Άθωνα έχουν περισσότερη αίσθηση ιερότητας από τις γλώσσες που διστάζουν να φωνάξουν. Γιατί εκείνος που ασεβεί στον άνθρωπο, δεν μπορεί να προσκυνά τον Θεό. Εκείνος που εμπορεύεται τη ζωή, δεν δικαιούται να ακουμπήσει στο χώμα του Αγίου Παύλου του Ξηροποταμηνού, του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, του Αγίου Μάξιμου του Καυσοκαλυβίτη.

Δεν είμαστε σε εποχή σκανδάλων. Είμαστε σε εποχή λειτουργικής απονέκρωσης του νοήματος. Η αλήθεια δεν καίγεται μονάχα από την προπαγάνδα· καίγεται όταν κανείς προσποιείται πως μπορεί να τη συγκολλήσει με το θυμιατό και την εικόνα. Ο Άθως δεν είναι χώρος διπλωματίας. Είναι τόπος απογύμνωσης, τόπος “ὀδύνης ψυχῆς” (Βαρούχ 3,1), όχι τόπος «συναντήσεων εργασίας».

Η εικόνα ενός πρωθυπουργού που επισκέπτεται την αγιωνυμική πολιτεία συνοδεία ασφαλείας, ελικοπτέρων και φωτογραφικών φακών, αποτελεί σύμπτωμα της απόλυτης κρίσης του ιερού. Ο Χριστός δεν πήγε στην έρημο με φρουρά, δεν ήπιε καφέ με τον Πιλάτο. Ο Χριστός ἐκένωσεν ἑαυτόν μορφὴν δούλου λαβών (Φιλιπ. 2,7).

Ο Μητσοτάκης δεν εκενώνεται… εμφανίζεται. Παρίσταται. Επιτελεί. Δεν πενθεί. Παρίσταται στο μυστήριο σαν να πρόκειται για πολιτιστικό γεγονός. Όμως η πνευματική πολιτεία δεν είναι ούτε απολίθωμα παραδόσεως, ούτε σκηνικό επανανομιμοποίησης της εξουσίας. Είναι αυτό που στέκεται απέναντι στο ρεύμα της ιστορίας ως μαρτυρία, όχι ως σιγή.

Η Ορθοδοξία δεν έχει ανάγκη την επιβεβαίωση του κράτους. Το κράτος είναι που έχει ανάγκη την κάλυψη της Εκκλησίας για να νομιμοποιήσει την απώλεια του προσώπου. Μα το πρόσωπο δεν είναι συμβολικό. Είναι ὑπόστασις ἀνυπόκριτος, δεν φορεί την μάσκα του πολιτικώς ορθού.

«Κατὰ τοῦ αἰῶνος τούτου» εἶναι ἡ ἀληθινὴ ἐκκλησιαστική φωνή.

Ὄχι «κατὰ τῆς ἀμαρτίας τῶν ἄλλων» ἀλλὰ κατὰ τῆς δικῆς μας συνενοχῆς.

Γι’ αυτό, ας το πούμε ρητά:

Η επίσκεψη αυτή είναι προσβολή της κοινής αίσθησης του ιερού. Είναι βεβήλωση με λευκά γάντια. Είναι το τελευταίο στάδιο της παρακμής, όταν πια ούτε η ντροπή δεν συγκρατεί το θέαμα. Η μετάνοια δεν είναι σκηνή, δεν είναι δελτίο Τύπου, δεν είναι διανυκτέρευση με wifi στο ηγουμενείο. Είναι συντριβή καρδίας.

Κι αν δεν το πουν οι μοναχοί,

θα το πουν οι πέτρες,

θα το πει το χώμα,

θα το πει ο ίδιος ο Άθως με τον πυρετό της σιωπής του.

Ο Θεός δεν χρειάζεται να επιθεωρηθεί.

Και η Εκκλησία δεν διακοσμεί την εξουσία – την κρίνει.

Από την ομάδα Viber: Ελληνορθόδοξο Οχυρό