Ορθόδοξοι και σχισματικοί μαζί Ο σκοτεινός ρόλος τοῦ Ναυπάκτου Ἱερόθεου Βλάχου

Η λύση του «Ουκρανικού ζητήματος» Ελληνιστί 

Ὅταν γράφαμε γιὰ τὸν ρόλο τοῦ Ναυπάκτου

Ἱερόθεου, κάποιοι τὸν θεωροῦσαν "εὐσεβῆ"!

Ο λύση του «Ουκρανικού προβλήματος» για τον Μητρ. Ιερόθεο βρίσκεται στην μηχανική ένωση των Ορθοδόξων και των σχισματικών.

Ο Ιεράρχης της Εκκλησίας της Ελλάδος Ιερόθεος (Βλάχος) δημοσίευσε δικές του προτάσεις για το πως θα ξεπεραστεί το αδιέξοδο που προέκυψε στην Ορθοδοξία μετά την δημιουργία της ΟΕΟ από το Φανάρι. 

Τελευταίως, όλο και περισσότεροι εκπρόσωποι του ίδιου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως όπως και φιλοπατριαρχικοί, αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι η παραχώρηση Τόμου στην ΟΕΟ ήταν λάθος. Παράλληλα, είτε επειδή δεν μπορούν να το παραδεχτούν ανοιχτά είτε επειδή δεν θέλουν, αναζητούν τρόπους υποχώρησης. Στην γλώσσα της διπλωματίας, προσπαθούν να «σώσουν την εικόνα τους». Έτσι εξηγείται η εμφάνιση άρθρων και δημοσιευμάτων τα οποία προσπαθούν να αποδείξουν την «αποστολική διαδοχή» των «χειροτονιών» των σχισματικών, ή να δικαιολογήσουν τις ενέργειες του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Ουκρανία.  

Ένα τέτοιο δημοσίευμα είναι το άρθρο του Μητροπολίτη Ιεροθέου (Βλάχου). Σε αυτήν την εργασία παρουσιάζει τις προτάσεις του για την διοργάνωση μιας Πανορθόδοξης Συνόδου και για την επίλυση της κατάστασης στην Ουκρανία. Ακολουθεί η ανάλυση αυτού του άρθρου. 

Ο Μητροπολίτης της Εκκλησίας της Ελλάδος Ιερόθεος (Βλάχος), τον οποίον οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στην Ουκρανία γνωρίζουν από τα βιβλία του για την Ευχή του Ιησού, τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά και την θεολογία της δωδεκάτης εορτής, υποστηρίζει σταθερά την θεωρία περί πρωτείου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στην σύγχρονη εκκλησιαστική κατάσταση.

Ο Σεβασμιότατος ανέπτυξε την δική του ιδέα περί της
Ορθοδόξου αντιλήψεως της συνοδικότητας, η οποία, κατά την άποψή του, διαφέρει από την Καθολική και την Προτεσταντική. 

Για παράδειγμα, στους Καθολικούς, σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Ιερόθεο, η αρχή της συνοδικότητας είναι παντελώς απούσα και έχει αντικατασταθεί από το πρωτείο του αλάθητου πάπα και τον αποκλειστικό έλεγχο της εκκλησίας.  

Οι Προτεστάντες δεν έχουν συνοδικότητα διότι έχει αντικατασταθεί από τον ατομισμό και την έντονη υποκειμενικότητα. Με άλλα λόγια, εάν οι Καθολικοί έχουν ένα πάπα, οι Προτεστάντες είναι από ένας πάπας ο καθένας τους.

Όσο για την Ορθόδοξη Εκκλησία, εδώ ο Μητροπολίτης Ιερόθεος πρότεινε, όπως πιστεύει, μια συγκεκριμένη «μέση» οδό. Στην δική του αντίληψη, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως πρέπει να είναι ένα ορατό σύμβολο της ενότητος της Εκκλησίας, ο οποίος, ταυτόχρονα, θα διοικεί ατομικά την Εκκλησία, λαμβάνοντας υπόψη την συναινετική γνώμη όλων των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.  

Γι’ αυτόν τον λόγο για τον κ. Ιερόθεο (Βλάχο) οι αποφάσεις του Φαναρίου δεν υπόκεινται σε αμφισβήτηση ή καταγγελία, αλλά θεωρούνται εκ των προτέρων (a priori) ορθές.

Για τις «χειροτονίες» των σχισματικών.

Στο δημοσίευμά του ο Σεβασμιώτατος Ιερόθεος αναφέρει ότι μόνο οι «χειροτονίες» της «Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας -UAOC» (μεταξύ των οποίων και του Μακάριου Μαλέτιτς) δημιουργούν αμφιβολίες στους εκπροσώπους της Εκκλησίας της Ελλάδος. Γράφει: «Κατόπιν τούτου, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης χορήγησε τήν αὐτοκεφαλία στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, …. ἡ ὁποία αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ἀποτελέσθηκε ἀπό τήν σχισματική ὁμάδα τοῦ καθαιρεθέντος Φιλαρέτου καί τήν σχισματική ὁμάδα τοῦ Μακαρίου, γιά τήν ὁποία ἀμφισβητοῦνται τόσο ἡ Ἱερωσύνη ὅσο καί ἡ ἀποστολική διαδοχή.»  

Ωστόσο, εάν αυτό ισχύει, τότε γιατί το Φανάρι δέχτηκε τους Ουκρανούς αυτοκεφαλιστές σε κοινωνία; Μήπως για τον λόγο ότι η ποσότητα θα υπερκεράσει την χαμένη ποιότητα; Προκύπτει ότι υπήρχαν πολλοί εκπρόσωποι του «Πατριαρχείου Κιέβου» οι «χειροτονίες» των οποίων δημιουργούσαν ερωτήματα και υπήρχαν λιγότεροι εκπρόσωποι της UAOC (σ.σ. του Μαλέτιτς) και όλοι έγιναν αποδεκτοί σε ένα μείγμα ανακατεμένο με «αμφίβολους» και «μη αμφίβολους». Οι Φαναριώτες όμως γνωρίζουν ότι εάν ανακατέψουν ένα βάζο με μέλι με ένα άλλο βάζο με ανθρώπινες ακαθαρσίες, δεν θα καταλήξουν με δύο βάζα με μέλι αλλά με δύο βάζα με ακαθαρσίες. Επομένως, ακόμη και αν δεχτούμε για λίγο την άποψη του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως για τις κανονικές «χειροτονίες» του «Πατριαρχείου Κιέβου», από την στιγμή που τους ανάμειξε με τις «αμφίβολες χειροτονίες», κατέληξε με δύο αμφίβολα αποτελέσματα.

Επιπλέον, ο Σεβασμιώτατος για κάποιον λόγο τσιγγουνεύτηκε να αναφερθεί στον αναθεματισμό που επέβαλε η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στον Φιλάρετο (και συνεπώς σε όλη την «ιεραρχία» που εκείνος χειροτόνησε), τον οποίο αναγνώρισε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και άλλες Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. 

Ο Τόμος ως όπλο εναντίον του Πατριαρχείου Μόσχας

Ο Μητροπολίτης Ιερόθεος είναι πεπεισμένος ότι «…τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἀφοῦ ἀξιολόγησε τήν κατάσταση πού ὑπάρχει στήν Οὐκρανία, κυρίως, ἀφοῦ κατάλαβε πλήρως τήν τακτική τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας σέ βάρος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, χορήγησε τήν αὐτοκεφαλία, καί πιστεύω ὅτι δέν θά τήν ἀνακαλέση.».  

Η παράγραφος αυτή είναι απλά τρομακτική για την ένταση του κυνισμού και την απροθυμία να δει το προφανές. Η κατάσταση στην Ουκρανία την παραμονή της χορήγησης του Τόμου εκτιμήθηκε από δύο ανθρώπους, τους λεγόμενους «εξάρχους» του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, καθώς και από τον Αρχιεπίσκοπο Ιώβ (Getcha).  

Όλοι αυτοί όχι μόνο έβλεπαν θετικά τους σχισματικούς, αλλά και οι ίδιοι προέρχονταν από τους Ουκρανούς αυτοκεφαλιστές (ο -Παμφίλου- Δανιήλ Ζελίνσκυ ήταν αρχικά Ουνίτης) που μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στον Καναδά. Το ερώτημα είναι: πώς θα μπορούσαν αυτοί οι άνθρωποι να εκτιμήσουν την κατάσταση στην Ουκρανία αντικειμενικά και αμερόληπτα; Επιπλέον, η «εκτίμηση» αυτή έγινε απολύτως μονομερώς -ποτέ (!!!), ουδείς από τους εκπροσώπους του Φαναρίου συναντήθηκε με τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Ονούφριο, ή με τον Καγκελάριο Μητροπολίτη Αντώνιο της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ή με άλλους αξιωματούχους της Εκκλησίας μας.

[σ.σ. να σημειωθεί εδώ ότι για τον άλλον έξαρχο που έστειλε το Φανάρι στην Ουκρανία για να «εκτιμήσει» την κατάσταση, τον Επίσκοπο Ιλαρίων του Έντμοντον, υπάρχει ηχητικό ντοκουμέντο από το 2006, στο οποίο ο μακαριστός Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Βλαδίμηρος αναφέρει: «Ο Επίσκοπος Ιλαρίων, ένας από τους αποφοίτους μας της Θεολογικής Ακαδημίας Κιέβου, ο οποίος σπούδασε στην Ελλάδα, έγινε δεκτός στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και ήδη κάθισε εδώ, τέσσερις μήνες ίσως και παραπάνω, ξεσηκώνοντας τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων στο Λβοφ και στο Κίεβο.» …….. «Αυτό σημαίνει ότι κάθεται ήσυχα μέχρι μια καθορισμένη στιγμή, και τότε θα προκαλέσει πρόβλημα στην Εκκλησία μας και στην Ορθοδοξία γενικά στην Ουκρανία.». Στα Ελληνικά μέσα ενημερώσεως οι δύο αυτοί έξαρχοι παρουσιάστηκαν ως «καταγόμενοι από την Ουκρανία», ενδεχομένως για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι το Φανάρι αναλάμβανε με «φροντίδα» και «ευθύνη» την «αμερόληπτη» και «αντικειμενική» αξιολόγηση της κατάστασης στην Ουκρανία. Μία πιο προσεκτική ματιά όμως στο ιστορικό των δύο εξάρχων δείχνει ακριβώς το αντίθετο, ότι ήταν οι πλέον ακατάλληλοι, κάθε άλλο παρά αμερόληπτοι, και ότι ακριβώς για αυτούς τους λόγους διορίστηκαν να πάνε στην Ουκρανία για να εκτελέσουν συγκεκριμένο και προαποφασισμένο σχέδιο στο οποίο η κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας δεν υπήρχε.] 

Συναντήθηκαν αποκλειστικά με εκπροσώπους των σχισματικών ομάδων της Ουκρανίας και με εκπροσώπους των αρχών, οι οποίοι ήταν εξαιρετικά εχθρικοί απέναντι στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Εάν οι Φαναριώτες αυτό το ονομάζουν αντικειμενικότητα, τότε πως ονομάζουν την μεροληψία; Πώς θα μπορούσε να παρθεί μια τόσο σοβαρή απόφαση δίχως να έχει υπάρξει επικοινωνία με την Εκκλησία η οποία εδώ και δεκαετίες ονομάζεται (και εξακολουθεί να ονομάζεται) η μοναδική κανονική εκκλησία της Ουκρανίας;

Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση δίνεται από τον Μητροπολίτη Ιερόθεο στο δεύτερο σκέλος αυτού του αποσπάσματος -το Φανάρι χορήγησε τον Τόμο διότι «κατάλαβε πλήρως τήν τακτική τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας σέ βάρος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου». Η μάχη για εξουσία και επιρροή στον Ορθόδοξο κόσμο είναι ο βασικός λόγος.

Η μη συμμετοχή της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Σύνοδο της Κρήτης θεωρήθηκε ότι ήταν «τακτική τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας σέ βάρος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου». Συνεπώς, η χορήγηση του Τόμου δεν είναι μια προσπάθεια για να «θεραπευθεί το σχίσμα», αλλά μια προσπάθεια για να εδραιωθεί η θέση του (σ.σ. του «Οικουμενικού Θρόνου»!) προκειμένου να συνεχίσει να επικαλείται το «εθιμικό δίκαιο», σύμφωνα με το οποίο, και όπως πιστεύει το Φανάρι, η αυτοκεφαλία χορηγείται αποκλειστικά από την Κωνσταντινούπολη. Παρεμπιπτόντως, κάποια στιγμή, έχοντας χάσει σχεδόν ολόκληρη την επιρροή στην Ευρώπη, οι Καθολικοί θεολόγοι ανέπτυξαν την θεωρία ότι μόνο ο Πάπας μπορεί να στέψει έναν βασιλιά. Αυτό το προνόμιο υποτίθεται ότι ήθελε να δείξει με κάποιον τρόπο την εξουσία που κατέχει ο «διάδοχος του Χριστού». Αργότερα η επίδειξη αυτή εξελίχθηκε στο δόγμα του αλάθητου. Κάτι παρόμοιο παρατηρείται σήμερα με το  Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.  

Η Πανορθοδόξη Συνόδος, όπως την αντιλαμβάνεται ο Μητροπολίτης Ιερόθεος.

Ο ιεράρχης γράφει ότι «…θά πρέπει νά ληφθῆ μιά ἀπόφαση γιά τό πῶς χορηγεῖται τό αὐτοκέφαλο, μέσα στό πλαίσιο τῆς συνοδικότητος καί τῆς ἱεραρχικότητος τοῦ πολιτεύματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, γιά νά μήν δημιουργοῦνται συνεχῶς ἐντάσεις καί σχίσματα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μέ ἀφορμή τό θέμα αὐτό.»

Πιστεύει επίσης ότι «Στίς ἡμέρες μας αὐτό πλέον εἶναι τό ζητούμενο, ὅτι, δηλαδή, πρέπει νά ἐπανέλθη ἡ συζήτηση γιά τήν χορήγηση τοῦ αὐτοκεφάλου … ὄχι μόνον γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, ἀλλά καί γιά ἄλλες ἐκκλησιαστικές ἐπαρχίες, ἄλλων Πατριαρχείων, ὥστε νά μήν ἀρχίσουν νέες ἐντάσεις καί νέα σχίσματα. Εἶναι εὐνόητον ὅτι αὐτό πρέπει νά τό ἐπιλύση μιά Πανορθόδοξη Σύνοδος ἤ ἡ Συνάντηση τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.»

Συνεπώς, ακόμη και οι ερευνητές που βρίσκονται κοντά στο Φανάρι κατανοούν ότι το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο με την βοήθεια μιας Πανορθοδόξου Συνόδου και αυτό πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατόν, έτσι ώστε, σύμφωνα με τον Επίσκοπο Ιερόθεο, «…νά μή μονιμοποιηθῆ ἡ σχισματική αὐτή κατάσταση, κατά τό λόγιον «τό πολυχρόνιον καί δυσθεράπευτον».…».

Η λύση που προτείνει είναι να συγκληθεί Πανορθόδοξη Σύνοδος ή Συνάντηση Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Ωστόσο, κατά την άποψή του, «ἐάν προηγουμένως δέν ὑπάρχη σύγκλιση ἀπόψεων σέ μιά συγκεκριμένη πρόταση τήν ὁποία νά ἀποδεχθοῦν οἱ κατά Τόπους Ἐκκλησίες, κυρίως τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Μόσχας, δέν ὑπάρχει λόγος νά γίνη ἡ Πανορθόδοξος Σύνοδος.» 

Αυτό σημαίνει, αναφέρει παρακάτω, ότι είναι απαραίτητο να προετοιμαστεί μια τέτοια πρόταση με την οποία θα συμφωνεί η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Φυσικά, σε αυτήν την περίπτωση, η μόνη πρόταση που θα μπορούσε να γίνει άνευ όρων αποδεκτή από την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι να ανακαλέσει το Φανάρι τον Τόμο της ΟΕΟ. Είναι απίθανο όμως ότι το Φανάρι θα φτάσει μέχρι εκεί. 

Έχοντας αυτό ως δεδομένο ο Μητροπολίτης Ιερόθεος προτείνει να οργανωθεί μια συνάντηση. Η συνάντηση αυτή όμως μπορεί να γίνει μόνο εάν η Ρωσική Εκκλησία αναιρέσει την απόφασή της να παύσει την εκκλησιαστική κοινωνία με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως «καί ὡς ἔνδειξη καλῆς θελήσεως ὁ Πατριάρχης Μόσχας νά ἀρχίση νά μνημονεύη τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη στά Δίπτυχα.»  

Δηλαδή, ο Πατριάρχης της Μόσχας, στου οποίου την κανονική δικαιοδοσία εισέβαλε βιαίως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, πρέπει να δείξει καλή θέληση και να σπάσει τον πάγο στην προφανή σύγκρουση των δύο Εκκλησιών. Είναι όντως μία χριστιανική πράξη αυτή, αλλά και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι επίσης Χριστιανός. Γιατί επομένως να μην δείξει αυτός «καλή θέληση» και να ανακαλέσει τον Τόμο; [Η ενέργεια αυτή] θα ήταν ένα εξαιρετικό παράδειγμα μιας πραγματικά Ευαγγελικής προσέγγισης για την επίλυση του προβλήματος. Αλλά για να μην ξεχνιόμαστε, το Φανάρι δεν επεξεργάζεται καν αυτήν την πιθανότητα. 

Επιπλέον, ως βάση των επερχόμενων συζητήσεων σε μία πιθανή Πανορθόδοξη Σύνοδο, ο Σεβασμιώτατος Ιερόθεος προτείνει τα δύο κείμενα που είχαν προετοιμαστεί για την Σύνοδο της Κρήτης. Αναφέρει μεταξύ άλλων ότι τα προβλήματα σήμερα στην Ουκρανία οφείλονται στο γεγονός ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει διαφορετική θέση για το ποιος και πώς θα υπογράφει τον Τόμο αυτοκεφαλίας. Αυτό όμως μου προκαλεί το ερώτημα – αφού κάποια Τοπική Εκκλησία δεν μπορεί να έχει διαφορετική θέση από αυτήν που έχει το Φανάρι, τότε τι γίνεται με αυτή την περιβόητη αρχή της συνοδικότητας; 

Ωστόσο η άποψη του Μητροπολίτη Ιεροθέου είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα να συζητηθεί εδώ, διότι η απόφαση για το θέμα της χορήγησης του αυτοκέφαλου θα πρέπει να προετοιμαστεί από την επιτροπή, ενώ η Πανορθόδοξη Σύνοδος απλά θα την επικυρώσει «χωρίς νά παραθεωροῦνται τά κανονικά καί παραδοσιακά προνόμια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου.» Έτσι, η ελπίδα για διάλογο και συζήτηση (όπως ανέφερε πιο πάνω) δεν είναι απαραίτητη –όλα θα αποφασισθούν πριν την Σύνοδο, η οποία θα μεταλλαχθεί σε μία τυπική διαδικασία.

Για να κατανοήσουμε πώς οι Φαναριώτες και οι υποστηρικτές τους βλέπουν μία πιθανή Πανορθόδοξη Σύνοδο, αρκεί να διαβάσουμε το ακόλουθο απόσπασμα του Μητροπολίτη Ιεροθέου «Ἡ Πανορθόδοξη αὐτή Σύνοδος θά πρέπει νά προβῆ σέ διαπίστωση ὅτι σήμερα ὑφίστανται δεκατέσσερεις Ἐκκλησίες, νά ἐπικυρώση τήν Πατριαρχική ἀξία καί τιμή μερικῶν νεωτέρων Πατριαρχείων ὥστε νά λυθῆ καί μιά ἐκκρεμής κατάσταση, νά ἐπικυρώση τήν ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γιά τήν χορήγηση τῆς Αὐτοκεφαλίας στήν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὥστε νά εἶναι δεκαπέντε Ἐκκλησίες..» Το καταλαβαίνετε; Η Σύνοδος «θα πρέπει» να τα κάνει όλα όπως θέλει το Φανάρι, δηλαδή, να αναγνωρίσει την ΟΕΟ. Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο.

Οι προτάσεις του Μητροπολίτη Ιεροθέου 

Η βασική ιδέα του Έλληνα ιεράρχη είναι να οργανωθεί στην Ουκρανία ένα προσωρινό «εκκλησιαστικό καθεστώς». Κατά την άποψή του το «καθεστώς» θα πρέπει να ταιριάζει σε όλους: «.. στήν Αὐτοκέφαλη αὐτήν Ἐκκλησία νά ὑπαχθοῦν ὅλες οἱ ἐκκλησιαστικές δικαιοδοσίες πού ὑπάρχουν στήν Οὐκρανία.»

Για αυτόν τον σκοπό προτείνει «.. τό σύστημα πού ἐπικρατεῖ στήν Διασπορά μέ τίς Ἐπισκοπικές Συνελεύσεις, ὁ Κανονισμός λειτουργίας τῶν ὁποίων ψηφίσθηκε στήν Σύνοδο τῆς Κρήτης τό 2016. Ὑπάρχει, δηλαδή, ἕτοιμος Κανονισμός, πού μπορεῖ νά προσαρμοσθῆ καταλλήλως γιά τήν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας.» 

Για να το θέσουμε απλά, ο Έλληνας ιεράρχης προτείνει τον συνδυασμό των σχισματικών και των κανονικών επισκόπων σε μία Σύνοδο. Παράλληλα, ο καθένας τους θα μνημονεύει τον δικό του Πατριάρχη (Κύριλλο ή Βαρθολομαίο).   

Αυτή η «Διαρκής Ιερά Σύνοδος» θα αποτελείται από «δώδεκα Ἀρχιερεῖς καί ὡς δέκατο τρίτο θά ἔχη τόν Πρόεδρο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου». Η ίδια η σύνοδος θα πρέπει να περιλαμβάνει ίσο αριθμό μελών από τις υπάρχουσες εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες και όλοι οι ιεράρχες της Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας θα συμμετέχουν σε μία ενιαία Σύνοδο της Ιεραρχίας.  

Και μετά λέει το εκπληκτικό: «Τήν πρώτη φορά πού θά συνέλθουν οἱ Ἀρχιερεῖς τῆς Αὐτοκεφάλου αὐτῆς Ἐκκλησίας θά μποροῦσε νά ἐκλεγῆ ἤ νά ἀποφασισθῆ ποιός θά εἶναι Προκαθήμενος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν Οὐκρανίᾳ.» Για να ξεκινήσει αυτό το σύστημα το συντομότερο, ο Μητροπολίτης Ιερόθεος συμβουλεύει να εμπλακούν και οι πολιτικοί παράγοντες της Ουκρανίας.

Το βασικό σημείο της θεωρίας του Μητροπολίτη Ιεροθέου

Το κύριο συμπέρασμα από τα προαναφερθέντα είναι ότι ο Μητροπολίτης Ιερόθεος (Βλάχος) δεν έχει απολύτως καμία ιδέα για το τι συμβαίνει στην Ουκρανία. Αυτό που προτείνει στην πραγματικότητα είναι μία νέα εκδοχή του «ενωτικού συμβουλίου», το οποίο διοργανώθηκε από το Φανάρι τον Δεκέμβριο του 2018, προτείνοντας να ενώσει αυτά που δεν μπορούσαν να ενωθούν -την Εκκλησία και τους σχισματικούς. Τίποτα δεν βγήκε από το «ενωτικό συμβούλιο» αφού από τους κανονικούς ιεράρχες μόνο δύο θέλησαν να ενωθούν με τις αποσχισθείσες ομάδες. Γιατί ο Μητροπολίτης Ιεροθέος πιστεύει ότι τώρα όλα θα επιλυθούν;  

Το γεγονός ότι το Φανάρι δεν ονομάζει τους σχισματικούς σχισματικούς, δεν άλλαξε κάτι στα εκκλησιαστικά δεδομένα της Ουκρανίας. Για όλες τις Τοπικές Εκκλησίες παγκοσμίως οι σχισματικοί παρέμειναν σχισματικοί. Και αυτό ισχύει πρωτίστως για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας -ούτε ο Επιφάνιος, ούτε ο Φιλάρετος θα είναι σε θέση να εισέλθουν σε κοινωνία με την ιεραρχία Της δίχως μετάνοια.  Δεν μπορεί να υπάρξει κοινή σύνοδος ή σύνοδος της ιεραρχίας με αυτά τα άτομα, διότι απλά εμείς δεν έχουμε καμία αμφιβολία για τις «χειροτονίες» τους. 

Εξάλλου, μπορείτε να φανταστείτε μια κοινή συνάντηση μιας τέτοιας «συνόδου» την ώρα που συμβαίνουν κατασχέσεις Ορθόδοξων ναών; Εμείς δεν μπορούμε. Το Φανάρι όμως μπορεί. Νομίζουν ότι δεν θα υπάρχουν κατασχέσεις, αλλά αυτές είναι αναπόφευκτες, επειδή, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, ο κάθε μητροπολίτης θα μνημονεύει «τον πατριάρχη του». Αυτό σημαίνει ότι οι αντίπαλοί μας δεν θα ηρεμήσουν διότι γι’ αυτούς ο αγώνας ενάντια στην μνημόνευση του ονόματος του Πατριάρχου Κυρίλλου είναι αγώνας για την πατριωτική τους ταυτότητα. Επομένως, τι θα αλλάξει αν η πρόταση του Μητροπολίτη Ιεροθέου μεταφερθεί στην πραγματικότητα; Απολύτως τίποτα.    

Το θέμα της πολιτειακής ανάμειξης για την καλύτερη λειτουργία (εάν υπάρχει τέτοια) έχει αναδειχθεί στην πρόσφατη ιστορία της Ουκρανίας. Έγινε απολύτως ξεκάθαρο από όλες τις προηγούμενες ενέργειες του πρώην προέδρου Πέτρο Ποροσένκο, ότι με την βοήθεια των πολιτικών δεν ήταν δυνατόν να ενώσει τους Ορθόδοξους Χριστιανούς και τους σχισματικούς της Ουκρανίας. Υπάρχουν πιο αποτελεσματικές και, κυρίως, δοκιμασμένες και αληθινές μέθοδοι στην εκκλησιαστική παράδοση και πρώτη απ’ όλες η μετάνοια.

Συμπεράσματα

Εάν το Φανάρι αναζητεί αυτήν την στιγμή έναν τρόπο επιλύσεως του «Ουκρανικού ζητήματος», τότε εμείς, από δικής μας πλευράς, μπορούμε να τον προσφέρουμε.  

1. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ανακαλεί τον Τόμο της ΟΕΟ. 

2. Οι αντιπρόσωποι του Ουκρανικού σχίσματος δηλώνουν δημοσίως μετάνοια και μόνο κατόπιν τούτου εισέρχονται σε κοινωνία με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. 

3. Όσοι από αυτούς δεν αποβλήθηκαν (banned) στις κανονικές Εκκλησίες και δεν έχουν επίσης κανονικά κωλύματα για χειροτονία, αναχειροτονούνται από την Εκκλησία.

4. Στην Πανορθόδοξη Σύνοδο η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία εισάγεται στα δίπτυχα όλων των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.

5. Στην Πανορθόδοξη Σύνοδο ο Πατριάρχης δηλώνει δημόσια μετάνοια διότι λειτούργησε με σχισματικούς.

O μόνος πιθανός τρόπος είναι πράγματι αυτός. Είναι πολύ απίθανο ότι το Φανάρι θα τον δεχτεί. Σε αυτήν την περίπτωση μόνο ένα πράγμα απομένει -η σύγκληση Πανορθοδόξου Συνόδου και η ανακοίνωση ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος βρίσκεται εκτός Εκκλησίας. Φυσικά για πολλούς στον Ορθόδοξο κόσμο, και κυρίως για τους Έλληνες ιεράρχες, ένα τέτοιο σενάριο θα θεωρηθεί σχεδόν προσβολή, αλλά μόνο αυτό το σενάριο ανταποκρίνεται στο πνεύμα του Ευαγγελίου και στην διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας. Η εναλλακτική είναι ένα σχίσμα στην Ορθοδοξία.

---

Μετάφραση Φαίη.

Πηγή Union of Orthodox Journalists

Πηγή