Η ΗΡΩΙΔΑ του Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα
Δασκάλα Αικατερίνη Χατζηγεωργίου
+14 Οκτωβρίου του 1904
«Ὑπέρ τῆς εἰς τόν Θεόν τῶν Ἑλλήνων πίστεως ἀγωνιζομένη, πυρί ὑπό τῶν Βουλγάρων παραδοθεῖσα, ἐνθάδε κεῖμαι, Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου διδάσκαλος, 14 Ὀκτωβρίου 1904»
Αφιέρωμα το παρόν σημείωμα σε μια – τίτλος τιμής, ανυπέρβλητος – Δασκάλα του Μακεδονικού Αγώνα, την Αικατερίνη Χατζηγεωργίου.
Μας άφησε ένα
βιογραφικό σημείωμα, δεν το έγραψε με μελάνι. Το χάραξε με το αίμα της.
Δεν φώτισε με τον λόγο της, αλλά με το κορμί της. Έγινε η ίδια λαμπάδα.
Το βιογραφικό της το κατέθεσε στο Συναξάρι των Ηρώων του Γένους.
Ας το διαβάσουμε με ευλάβεια:
Όνομα: Αικατερίνη Χατζηγεωργίου
Τόπος γεννήσεως: Γευγελή Μακεδονίας, πόλη ελληνική, που σήμερα είναι στην κατοχή των Σκοπιανών.
Έτος γεννήσεως: 1885
Επάγγελμα: Στα δεκαοκτώ της έγινε δασκάλα στα σκλαβωμένα Ελληνόπουλα της Μακεδονίας.
Βασικές Σπουδές: Σπούδασε στο Παρθεναγωγείο Μοναστηρίου, πόλη κάποτε με ακμαίο ελληνικό πληθυσμό την οποία κατέχουν οι πλαστογράφοι της ιστορίας.
Δεν σπούδασε σε κάποιο Παιδαγωγικό Τμήμα στο οποίο διδάσκουν εθνομηδενιστές και νεοταξικά απολειφάδια τύπου Ρεπούση, που εξοργίζονται διότι γίνεται αγιασμός στα σχολεία – κατά δήλωσή της προ μηνός – και … δαιμονίζεται γιατί ακόμη εκκλησιάζονται τα σχολεία. Αν είχε καθηγήτρια την Ρεπούση, η Αικατερίνη, θα πήγαινε με τους Κομιτατζήδες ή θα την απέλυαν γιατί θα χαρακτηριζόταν εθνικίστρια, δασκάλα του σκοταδισμού. Δόξα τω Θεώ τότε δεν είχαμε παιδαγωγικά τμήματα. Είχαμε Παρθεναγωγεία, Μεγάλες του Γένους Σχολές, Πανεπιστήμια ηρώων.
Μεταπτυχιακές σπουδές: Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο αθάνατο πανεπιστήμιο της ελληνικής ιστορίας, ειδικεύτηκε στην φιλοπατρία και την αυτοθυσία. Αναγορεύτηκε διδάκτωρ του ηρωισμού στις 14 Οκτωβρίου του 1904, με βαθμό «άριστα», από τους επιβλέποντες καθηγητές που άκουγαν στα ονόματα Παύλος Μελάς και Αναστάσιος Καρατάσος.
Εκπαιδευτική και κοινωνική δράση: Δίδαξε στα ελληνόπουλα γλώσσα και ιστορία. Τους μάθαινε την αγάπη στο Χριστό και την αγία του Εκκλησία: «Μια φορά κι έναν καιρό» τους έλεγε «σε τούτα εδώ τα δοξασμένα χώματα ζούσε ο βασιλιάς Αλέξανδρος, που σκόρπισε το φως και τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα του κόσμου… Μια φορά κι έναν καιρό από τούτα τα άγια χώματα διάβηκε ο Απόστολος Παύλος, σαν ήρθε να φέρει τον Χριστιανισμό στην ήπειρό μας». Και τα παιδόπουλα με ορθάνοιχτα τα μάτια την κοίταζαν και έκλειναν στα άγουρα φυλλοκάρδια τους, με ανείπωτη περηφάνια, τον λόγο, τον σπόρο τον εθνικό, που αργότερα θα γεννούσε καρπό πολύ.
Μισθός: Αφιλοκερδώς, με έντιμο πενία, ζούσε η Αικατερίνη. Δεν… κατέβαινε σε απεργίες για «αύξηση μισθών», δεν έγινε συνδικαλίστρια σε κάποια ΔΟΕ για να γλιτώσει την αίθουσα. Όχι. Ανέβαινε τα σκαλοπάτια της λευτεριάς. Νυχθημερόν, μονάχη έγνοια της, η σωτηρία της Μακεδονίας. Ατρόμητη, «εις το έθνος προσέφερε ό,τι ήτο δυνατόν ως ηρωίδα του 21», για να θυμηθούμε την διαθήκη του Γερμανού Καραβαγγέλη που κι αυτός κατατάσσει τον εαυτό του στην «λεβεντουργιά» του Ιερού Αγώνος.
Προαγωγές: Στα δεκαεννιά της χρόνια η Αικατερίνη Χατζηγεωργίου πήρε την τιμιότερη προαγωγή. Από απλή δασκάλα προάγεται σε ηρωίδα του ελληνικού έθνους.
14 Οκτωβρίου 1904. Μια συμμορία κομιτατζήδων περικυκλώνει το σπίτι, κοντά στην Γευγελή, στο οποίο φιλοξενούνταν η δασκάλα. Οι θρασύδειλοι Βούλγαροι πάση θυσία θέλουν να την δολοφονήσουν. Της ζητούν να παραδοθεί. Απαντά με το αντίλαλο του Ζαλόγγου: «Εγώ Ελληνίδα γεννήθηκα, Ελληνίδα και θα πεθάνω». Λέγοντας Ελληνίδα εννοούσε τάφο. Λόγος εθνικός γι’ αυτήν είναι να μιλάς μες από τον τάφο. Έτσι γράφεται η ιστορία μας. «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη…». Τρεις ώρες πολεμούσε. Έβαλαν φωτιά οι πρόγονοι του Ζάεφ – ο φίλος του Αλέξη του προδότη – και την έκαψαν ζωντανή.
Διακρίσεις τιμητικές: Όχι. Το κράτος, η νυν παλιόψαθα των εθνών, δεν της πρόσφερε καμιά διάκριση. Σχολεία ανά την χώρα έβαλαν διάφορες ονομασίες. «Δημήτρης Γληνός, Αλ. Δελμούζος, Μελίνα Μερκούρη». Κανένα δεν φέρει το όνομά της. Και σίγουρα λίγοι δάσκαλοι έχουν ακουστά την ηρωίδα δασκάλα του Μακεδονικού Αγώνα. Ας είναι. Οι ήρωες δεν έχουν ανάγκη «κρατικής αναγνωρίσεως». Τους παίρνει στα φτερά της η Δόξα, γιατί μαρτύρησαν για του Χριστού την πίστη στην αγία και της Μακεδονίας την ελευθερία. «Όλο εις τον κρεμνόν κυλάμεν κάθε μέρα» έγραφε με το γιαταγάνι του ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Είναι αυτό το γκρέμισμα κάθοδός εις Άδην; Ίσως. Μήπως γίνει και τόπος Αναστάσεως; «Είθε», όπως έγραφε η περικεφαλαία του Κολοκοτρώνη. Αιωνία η μνήμη των αθάνατων διδασκαλισσών του Μακεδονικού Αγώνα.
Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-θεολόγος
Κιλκις
Ας το διαβάσουμε με ευλάβεια:
Όνομα: Αικατερίνη Χατζηγεωργίου
Τόπος γεννήσεως: Γευγελή Μακεδονίας, πόλη ελληνική, που σήμερα είναι στην κατοχή των Σκοπιανών.
Έτος γεννήσεως: 1885
Επάγγελμα: Στα δεκαοκτώ της έγινε δασκάλα στα σκλαβωμένα Ελληνόπουλα της Μακεδονίας.
Βασικές Σπουδές: Σπούδασε στο Παρθεναγωγείο Μοναστηρίου, πόλη κάποτε με ακμαίο ελληνικό πληθυσμό την οποία κατέχουν οι πλαστογράφοι της ιστορίας.
Δεν σπούδασε σε κάποιο Παιδαγωγικό Τμήμα στο οποίο διδάσκουν εθνομηδενιστές και νεοταξικά απολειφάδια τύπου Ρεπούση, που εξοργίζονται διότι γίνεται αγιασμός στα σχολεία – κατά δήλωσή της προ μηνός – και … δαιμονίζεται γιατί ακόμη εκκλησιάζονται τα σχολεία. Αν είχε καθηγήτρια την Ρεπούση, η Αικατερίνη, θα πήγαινε με τους Κομιτατζήδες ή θα την απέλυαν γιατί θα χαρακτηριζόταν εθνικίστρια, δασκάλα του σκοταδισμού. Δόξα τω Θεώ τότε δεν είχαμε παιδαγωγικά τμήματα. Είχαμε Παρθεναγωγεία, Μεγάλες του Γένους Σχολές, Πανεπιστήμια ηρώων.
Μεταπτυχιακές σπουδές: Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο αθάνατο πανεπιστήμιο της ελληνικής ιστορίας, ειδικεύτηκε στην φιλοπατρία και την αυτοθυσία. Αναγορεύτηκε διδάκτωρ του ηρωισμού στις 14 Οκτωβρίου του 1904, με βαθμό «άριστα», από τους επιβλέποντες καθηγητές που άκουγαν στα ονόματα Παύλος Μελάς και Αναστάσιος Καρατάσος.
Εκπαιδευτική και κοινωνική δράση: Δίδαξε στα ελληνόπουλα γλώσσα και ιστορία. Τους μάθαινε την αγάπη στο Χριστό και την αγία του Εκκλησία: «Μια φορά κι έναν καιρό» τους έλεγε «σε τούτα εδώ τα δοξασμένα χώματα ζούσε ο βασιλιάς Αλέξανδρος, που σκόρπισε το φως και τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα του κόσμου… Μια φορά κι έναν καιρό από τούτα τα άγια χώματα διάβηκε ο Απόστολος Παύλος, σαν ήρθε να φέρει τον Χριστιανισμό στην ήπειρό μας». Και τα παιδόπουλα με ορθάνοιχτα τα μάτια την κοίταζαν και έκλειναν στα άγουρα φυλλοκάρδια τους, με ανείπωτη περηφάνια, τον λόγο, τον σπόρο τον εθνικό, που αργότερα θα γεννούσε καρπό πολύ.
Μισθός: Αφιλοκερδώς, με έντιμο πενία, ζούσε η Αικατερίνη. Δεν… κατέβαινε σε απεργίες για «αύξηση μισθών», δεν έγινε συνδικαλίστρια σε κάποια ΔΟΕ για να γλιτώσει την αίθουσα. Όχι. Ανέβαινε τα σκαλοπάτια της λευτεριάς. Νυχθημερόν, μονάχη έγνοια της, η σωτηρία της Μακεδονίας. Ατρόμητη, «εις το έθνος προσέφερε ό,τι ήτο δυνατόν ως ηρωίδα του 21», για να θυμηθούμε την διαθήκη του Γερμανού Καραβαγγέλη που κι αυτός κατατάσσει τον εαυτό του στην «λεβεντουργιά» του Ιερού Αγώνος.
Προαγωγές: Στα δεκαεννιά της χρόνια η Αικατερίνη Χατζηγεωργίου πήρε την τιμιότερη προαγωγή. Από απλή δασκάλα προάγεται σε ηρωίδα του ελληνικού έθνους.
14 Οκτωβρίου 1904. Μια συμμορία κομιτατζήδων περικυκλώνει το σπίτι, κοντά στην Γευγελή, στο οποίο φιλοξενούνταν η δασκάλα. Οι θρασύδειλοι Βούλγαροι πάση θυσία θέλουν να την δολοφονήσουν. Της ζητούν να παραδοθεί. Απαντά με το αντίλαλο του Ζαλόγγου: «Εγώ Ελληνίδα γεννήθηκα, Ελληνίδα και θα πεθάνω». Λέγοντας Ελληνίδα εννοούσε τάφο. Λόγος εθνικός γι’ αυτήν είναι να μιλάς μες από τον τάφο. Έτσι γράφεται η ιστορία μας. «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη…». Τρεις ώρες πολεμούσε. Έβαλαν φωτιά οι πρόγονοι του Ζάεφ – ο φίλος του Αλέξη του προδότη – και την έκαψαν ζωντανή.
Διακρίσεις τιμητικές: Όχι. Το κράτος, η νυν παλιόψαθα των εθνών, δεν της πρόσφερε καμιά διάκριση. Σχολεία ανά την χώρα έβαλαν διάφορες ονομασίες. «Δημήτρης Γληνός, Αλ. Δελμούζος, Μελίνα Μερκούρη». Κανένα δεν φέρει το όνομά της. Και σίγουρα λίγοι δάσκαλοι έχουν ακουστά την ηρωίδα δασκάλα του Μακεδονικού Αγώνα. Ας είναι. Οι ήρωες δεν έχουν ανάγκη «κρατικής αναγνωρίσεως». Τους παίρνει στα φτερά της η Δόξα, γιατί μαρτύρησαν για του Χριστού την πίστη στην αγία και της Μακεδονίας την ελευθερία. «Όλο εις τον κρεμνόν κυλάμεν κάθε μέρα» έγραφε με το γιαταγάνι του ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Είναι αυτό το γκρέμισμα κάθοδός εις Άδην; Ίσως. Μήπως γίνει και τόπος Αναστάσεως; «Είθε», όπως έγραφε η περικεφαλαία του Κολοκοτρώνη. Αιωνία η μνήμη των αθάνατων διδασκαλισσών του Μακεδονικού Αγώνα.
Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-θεολόγος
Κιλκις
============================================
=================
14 Ὀκτωβρίου 1904 – Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου: Ἡ δασκάλα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνα πού ἔκαψαν ζωντανή οἱ Κομιτατζῆδες
Παιδιά μου, γιατί χύνεται δάκρυα μέ τόση λαύρα
κι ὅλα φορᾶτε μαῦρα στό ἔρμο αὐτό σχολειό;
Ἔκαψαν τή δασκάλα μας Βούλγαροι δολοφόνοι
κι ἔχουμε μείνει μόνοι, χωρίς μανοῦλα πλειό.
Γιατί ἀπό μάνα πιό πολύ μᾶς ἀγαποῦσε ἐκείνη,
ἡ δόλια Αἰκατερίνη ἀπό τή Γευγελή.
Τῆς εἶπαν νά παραδοθεῖ τά τέρατα ἐκεῖνα.
Μ’ αὐτή σάν Μπουμπουλίνα, ἐνῷ πυροβολεῖ, τούς λέει
"Δέν παραδίνεται ποτέ της μία Ἑλληνίδα".
Κι ὡς λύκαινα ἡρωίδα τρεῖς ὧρες τούς κρατεῖ.
Μά τέλος τήν ἐκάψανε κι ἐπέταξε στά οὐράνια
κι ἐμᾶς σέ μαύρη ὀρφάνια μᾶς ἄφησε στή γῆ.
Ἡ Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου ὑπῆρξε ἕνα κορίτσι, τό ὁποῖο...ἄφησε τόν μάταιο ἐτοῦτο κόσμο μόλις στά εἴκοσί της χρόνια μίας καί εἶχε μπεῖ στό μάτι τοῦ βουλγαρικοῦ κομιτάτου, τό ὁποῖο τήν εἶχε “προγράψει” γιά τήν ἀγάπη πού ἔτρεφε στήν Ἑλλάδα καί γιά τό ὅτι κρατοῦσε τήν φλόγα τῆς ἐλπίδας γιά λευτεριά ζωντανή στά σκλαβωμένα ἐδάφη τῆς Μακεδονίας τῶν ἀρχῶν τοῦ 20ου αἰῶνα. Πρίν ὅμως καεῖ ζωντανή, πῆρε μαζί τίς στόν τάφο ἀρκετές ψυχές Βουλγάρων κομιτατζήδων διά μέσου τοῦ πιστολιοῦ της, ἄν καί ἐγκλωβισμένη στό σπίτι στό ὁποῖο ἔβαλαν τελικά φωτιά καίγοντας τήν μαζί μέ ὅσους βρίσκονταν μαζί της ἐκεῖνο τό κρύο βράδυ τοῦ 1904.
Στίς 14 Ὀκτωβρίου 1904 στήν Μακεδονία βασιλεύει ὁ τρόμος, διότι μία μέρα πρίν οἱ Τοῦρκοι στρατιῶτες σέ συνεργασία μέ τούς Βούλγαρους κομιτατζῆδες δολοφόνησαν τόν Παῦλο Μελά (Μίκη Ζέζα) στό χωριό Στάτιστα (τό ὁποῖο σήμερα ὀνομάζεται Παῦλος Μελάς πρός τιμήν τοῦ ἥρωα). Ἡ Μακεδονία θρηνεῖ ἕναν ἀπό τούς μεγάλους ὑπερασπιστές της. Ὅλοι εἶναι λυπημένοι μά καί αἰσιόδοξοι συνάμα, γιατί ξέρουν πώς μέ τό αἷμα ἑνός τέτοιου παλληκαριοῦ θά ποτιστεῖ τό δέντρο τῆς ἐλευθερίας καί θά καρπίσει.
Κάπου πιό μακριά σ’ ἕνα χωριό τῆς σκλάβας Μακεδονίας, στήν Γρίτσιστα (Ἑλληνικό) τῆς περιοχῆς Γευγελῆς (νότια Σκόπια), ζεῖ μία κοπέλα, ἡ Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου. Εἶναι ἡ μόλις 21 ἐτῶν δασκάλα τοῦ χωριοῦ, ἡ ὁποία, ἄν καί μικρή στήν ἡλικία εἶναι μεγάλη στήν ψυχή. Ἡ Κατερίνα διδάσκει μέ ζέση τούς μαθητές της σάν νά πρόκειται γιά δικά της παιδιά. Διδάσκει τήν ἱστορία αὐτῆς τῆς χιλιοβασανισμένης, μά πάντα Ἑλληνικῆς γής, πού τόσοι καί τόσοι βάρβαροι προσπάθησαν νά ἀφελληνίσουν ἀλλά δέν τά κατάφεραν.
Ὅλοι στό χωριό τήν γνωρίζουν σάν τό καλόκαρδο κορίτσι πού βοηθάει πάντα τούς Μακεδονομάχους ἀγωνιστές μέ ὅποιον τρόπο μπορεῖ. Οἱ Βούλγαροι κομιτατζῆδες τήν ἔχουν βάλει στό μάτι γιατί κρατάει ἄσβεστη τήν φλόγα τῆς ἑλληνικότητας στά μικρά παιδιά καί στό χωριό. Τήν παρενοχλοῦν συνεχῶς, τήν βρίζουν, τήν ἀπειλοῦν, τῆς περιγράφουν τί θά τῆς κάνουν ὅταν θά πέσει στά χέρια τους. Τήν Κατερίνα ὅμως, δέν τήν νοιάζει ἡ ζωή τῆς παρά μόνο νά μήν χάσει ἡ Μακεδονία τήν ἑλληνικότητά της. Οἱ Βούλγαροι μετά τόν θάνατο τοῦ Παύλου Μελᾶ ἔχουν ἀποθρασυνθεῖ καί θέλουν νά τελειώνουν μέ κάθε ἑστία Ἑλληνικῆς ἀντίστασης.
Ὅταν οἱ κομιτατζῆδες καταφτάνουν στό χωριό, τά παράθυρα καί οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν κλείνουν. Οἱ χωριανοί κρυφοκοιτάζουν ἀνάμεσα ἀπό τίς γρίλιες τούς κομιτατζῆδες νά κατευθύνονται στό σπίτι τῆς δασκάλας. Φτάνοντας ἔξω ἀπό τήν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ της, τῆς φωνάζουν νά βγεῖ ἔξω. Ἡ Κατερίνα τούς ἀκούει ἀπό μέσα καί ἀποκρίνεται πως «δέν παραδίδεται ποτέ τῆς μία Ἑλληνίδα». Ἡ ἀτρόμητη ψυχή της δέν τούς φοβᾶται. Μαζί της βρίσκονται ἀκόμη ἔξι Μακεδονομάχοι ἕτοιμοι νά δώσουν τήν ζωή τους γιά τήν πατρίδα. Ἡ περήφανη Ἑλληνίδα λέει πώς δέν παραδίδεται καί μέ τό ὅπλο τῆς ρίχνει μία βολή ἐναντίον τῶν αἱμοβόρων κομιτατζήδων καί ἡ μάχη ξεκινάει.
Οἱ σφαῖρες τῶν Βουλγάρων χτυπᾶνε τούς τοίχους τοῦ σπιτιοῦ γεμίζοντας το τρύπες. Μετά ἀπό τρεῖς ὧρες ἀναποτελεσματικῶν πυροβολισμῶν κι ἐνῷ φαίνεται ὅτι τό σπίτι τῆς δασκάλας εἶναι ἄπαρτο κάστρο, ἕνας κομιτατζής δίνει τήν ἰδέα νά τό κάψουν. Ὅλοι συμφωνοῦν, μίας καί δέν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος νά καταβάλουν τούς Ἕλληνες ἀγωνιστές. Ἕνας κομιτατζής τρέχει μέ ἀναμμένο πυρσό, σπάει τό παράθυρο καί τόν ρίχνει μέσα. Τό ἐσωτερικό του σπιτιοῦ εἶναι ξύλινο καί λαμπαδιάζει ἀμέσως. Οἱ ἀγωνιστές ὅμως δέν βγαίνουν ἔξω. Προτιμοῦν νά καοῦν ζωντανοί παρά νά πέσουν στά χέρια τῶν Βουλγάρων. Οἱ φλόγες λαμπαδιάζουν τό σπίτι, δημιουργώντας μία κόλαση πυρός. Ἡ Κατερίνα ὅπως καί οἱ ἄλλοι ἀγωνιστές συνεχίζουν νά πυροβολοῦν μέχρι νά σωθοῦν οἱ σφαῖρες τους καί νά τούς καταπιοῦν οἱ φλόγες.
Οἱ Βούλγαροι πανηγυρίζουν γιά τό φοβερό «κατόρθωμά» τους, καθώς ἀπό τό σπίτι ἔχουν πιά μείνει μόνο στάχτη καί καπνισμένα ντουβάρια. Ένα ἀκόμη ὁλοκαύτωμα, πῆρε τήν θέση τοῦ δίπλα στό Κούγκι, στό Σούλι, στά Σάλωνα, στό Ἀρκάδι τῆς Κρήτης καί σέ ὅλα τά ὁλοκαυτώματα τοῦ Ἑλληνισμοῦ γιά τήν ἐλευθερία τῆς πατρίδας ἀπό τόν βάρβαρο ζυγό.
Τό 1939 βρέθηκε στό νεκροταφεῖο τῆς Γευγελῆς ὁ τάφος τῆς ἡρωικῆς Ἑλληνίδας δασκάλας. Ὁ σταυρός, ἔγραφε:
«Ὑπέρ τῆς εἰς τόν Θεόν τῶν Ἑλλήνων πίστεως ἀγωνιζομένη, πυρί ὑπό τῶν Βουλγάρων παραδοθεῖσα, ἐνθάδε κεῖμαι, Αἰκατερίνη Χατζηγεωργίου διδάσκαλος, 14 Ὀκτωβρίου 1904».
