«Χριστός γεννάται, δοξάσατε Χριστός ἐπί γῆς, ὑψώθητε …»
ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΝ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 21-12-2020
+ ΗΛΙΑΣ Γ Φ 29-10-1996
«Χριστός γεννάται, δοξάσατε Χριστός επί γης, υψώθητε …»
Πλησιάζουν σε λίγες ημέρες τα Χριστούγεννα, η μεγάλη εορτή της Χριστιανοσύνης, η Μητρόπολη των εορτών κατά τον ι. Χρυσόστομο. Γεννιέται ο Χριστός, ο Μεσσίας, ο λυτρωτής του κόσμου. Εκείνος που προανήγγειλαν οι προφήτες, που τον προσδοκούσαν τα Έθνη.
Ο άχρονος Λόγος του Θεού εκχρονίζεται, ο απρόσιτος προσεγγίζεται, ο αναφής ψηλαφάται, το σεσιγημένον μυστήριον αποκαλύπτεται. Η Εκκλησία τα Χριστούγεννα ψάλλει « Σήμερον ο Χριστός…γεννάται εκ Παρθένου. Σήμερον ο άναρχος άρχεται και ο Λόγος σαρκούται »
Ο αληθινός Θεός γίνεται άνθρωπος για να σώσει τον άνθρωπο. Με την Γεννησή Του τέμνει την ιστορία του κόσμου και την χωρίζει σε π. Χ. και μ. Χ.
Εκκένωσε τον εαυτό του από τη δόξα που είχε, συγκαταβαίνοντας ταπεινώθηκε και έλαβε μορφή ανθρώπου, δούλου, έγινε όμοιος μ’ εμάς, με το δημιούργημά του και κατέβηκε στη γη για να υψώσει τον άνθρωπο στον Ουρανό.
Σύμφωνα με τον Μ. Αθανάσιο: «αυτός γαρ ενηνθρώπισε ίνα ημείς θεοποιηθώμεν».
Μετά το προπατορικό αμάρτημα συμφιλίωση με το Θεό δεν υπήρχε. Οι άνθρωποι νοσταλγούσαν τον Παράδεισο και προσδοκούσαν το Μεσσία-Λυτρωτή. Με τη δύναμη του νου (σπερματικός λόγος) οι αρχαίοι Έλληνες: ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Αισχύλος στο έργο του «Προμηθεύς Δεσμώτης, άγγιξαν την αλήθεια. Όμως πρώτη υπόσχεση σωτηρίας δόθηκε στους πρωτόπλαστους στον Παράδεισο με το πρωτευαγγέλιο ( Γεν.γ΄15). Έπειτα οι προφήτες με ακρίβεια αποκάλυψαν (800 π.Χ.) πού θα γεννηθεί ο Χριστός (Μιχαία,ε,1), ποια θα είναι η εξουσία του, ( Ησαΐα, θ, 6-7),ότι θα γεννηθεί από παρθένο,(Ησαΐα,ζ,14-15),ποιος θα είναι ο χαρακτήρας του, (Βαρούχ, γ,36-38), ότι η διδασκαλία του θα εξαπλωθεί παντού,(Δανιήλ,β,31-45) κ.ά.
Το πρόσωπο του Χριστού, πρόσωπο θείο και υπερφυές είναι μοναδικό στην ιστορία του κόσμου. Κι αυτό γιατί στο Χριστό ενώθηκαν οι δύο φύσεις η θεία και η ανθρώπινη ασυγχύτως, χωρίς να υποστεί η κάθε μια σύγχυση με την άλλη και ατρέπτως, χωρίς να μετατραπεί. Έτσι ο Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, δηλ. ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ.
Πολλοί σήμερα γιορτάζουν τα Χριστούγεννα χωρίς αυτό το κριτήριο! Χωρίς να ξέρουν τι γιορτάζουν. Προβάλλουν Χριστούγεννα .... χωρίς Χριστό!
Όλοι θα πουν αυτές τις μέρες, οι εφημερίδες, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, οι ευχετήριες κάρτες, «Χρόνια πολλά», και θα γράφουν ότι «γεννήθηκε ο Χριστός της αγάπης». Θα πουν ότι πρέπει για να κατανοήσουμε τη γιορτή αυτή να δείξουμε αγάπη στα μικρά παιδιά, στο συνάνθρωπό μας ή ακόμη ότι πρέπει να σταματήσουν οι πόλεμοι, να έλθει η δικαιοσύνη και η ειρήνη στη γη. Φυσικά, όλα αυτά είναι καλά, αλλά όταν το γεγονός της ενανθρωπίσεως το κατεβάζουμε στο επίπεδο της φιλανθρωπίας το υποτιμούμε και δεν είναι δυνατό να το προσεγγίσουμε!
Ο Χριστός έγινε άνθρωπος όχι για να μας πει ότι πρέπει να ελεούμε το συνάνθρωπό μας (αυτό είναι δευτερεύον), αλλά ότι θα γίνουμε όπως εκείνος (αυτό είναι το πρωτεύον), έγινε άνθρωπος δηλαδή για να θεωθεί ο άνθρωπος.
Ήλθε να μας καλέσει σε μετάνοια. Ήλθε να πάρει τις αμαρτίες μας «ίνα τάς αμαρτίας ημών άρει». Ήλθε να θυσιαστεί ως αμνός του Θεού, να σηκώσει στους ώμους του την αμαρτία του κόσμου, να πληρώσει το τίμημα της πτώσης του Αδάμ και να ανοίξει ξανά τις κλειστές πύλες του Παραδείσου.
Ήλθε να επανασυνδέσει τον άνθρωπο με το Θεό, να μας ελευθερώσει από την αιχμαλωσία του διαβόλου και να μας δώσει το πρότυπο της τελειότητος.
{Τίθεται, όμως, το ερώτημα:
- Γιατί ενηνθρώπησε ο θεός;
- Δεν μπορούσε τάχα μόνο με το λόγο Του να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος;
- Δεν μπορούσε να στείλει έναν άγγελο ή έναν άνθρωπο εν δυνάμει (με δύναμη);
Ο Μ. Αθανάσιος απαντά:
- Μπορούσε αλλά δεν ήθελε να καταργήσει το αυτεξούσιο δηλ. την ελευθερία του ανθρώπου γιατί τότε θα υποκύπταμε σε μια αναγκαστική νομοτέλεια και θα γνωρίζαμε την Παντοδυναμία Του μόνο. Αν έστελνε έναν άνθρωπο με την πεπερασμένη του φύση δεν θα μπορούσε να εξαλείψει το χρέος της αμαρτίας που είναι βαρύ. Αλλά δεν έστειλε ούτε άγγελο γιατί ο άνθρωπος έπρεπε να πληρώσει για την πτώση του και να καταισχύνει τον διάβολο που τον είχε πλανήσει.
Ο διάβολος παραπλάνησε τον άνθρωπο με την ιδέα ότι θα τον κάνει Θεό και ο Χριστός παραπλάνησε τον διάβολο παίρνοντας την ανθρώπινη φύση και νικώντας τον πάνω στο σταυρό. Με την ενανθρώπιση, λοιπόν, μας αποκαλύπτεται εκτός από την δύναμη και η άκρα αγαθότητα και η αγάπη του Θεού που ταπεινώθηκε γενόμενος άνθρωπος για να θεώσει τον άνθρωπο. }|
Σπουδαία μηνύματα αντλούμε αν εμβαθύνουμε και στον τρόπο που ο Χριστός ήλθε στη γη.
- Πώς ήλθε;
Σύμφωνα με τις πληροφορίες των Ευαγγελιστών, ο Ιωσήφ και η Μαρία, πειθαρχώντας σε αυτοκρατορική διαταγή για απογραφή, ξεκίνησαν για τη Βηθλεέμ, την πόλη που η αρχαία παράδοση και προφητεία την ήθελαν ως τόπο γέννησης του Μεσσία. Η Βηθλεέμ ήταν μια μικρή κωμόπολη τότε με χίλιους περίπου κατοίκους, χωρίς ιδιαίτερη σπουδαιότητα και σημασία την εποχή του Ιησού, αλλά με ένα λαμπρό παρελθόν στην ιστορία του Ισραήλ, που θύμιζαν τα μεγάλα ονόματα του Βοόζ, της Ρούθ και πάνω από όλα του Δαβίδ, και με ένα προσδοκώμενο θαυμαστό μέλλον, γιατί συσχετιζόταν με την έλευση του Μεσσία. Πράγματι, η Βηθλεέμ αναφέρεται στα ιερά κείμενα ως μελλοντικός τόπος γέννησης του Μεσσία, όχι μόνο στην Παλαιά Διαθήκη αλλά και την Καινή Διαθήκη, με τη χαρακτηριστική διατύπωση ότι ο Χριστός έρχεται στην Ιουδαία και « εκ σπέρματος Δαυίδ και από κώμης όπου ην Δαυίδ ».
Καὶ ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον· καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι.(Λουκ. 2,7)
Ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι...
Όταν ο Ιωσήφ με τη Μαρία την Παναγία μας έφτασαν στη Βηθλεέμ, δεν υπήρχε τόπος σε κάποιο κατάλυμα. Ήταν όλα γεμάτα, κατειλημμένα. Όλες οι πόρτες κλειστές. Έτσι φιλοξενήθηκαν στο στάβλο όπου και γεννήθηκε ο υιός της Παρθένου, ο Υιός του θεού. Πόσο σκληρό ακούγεται! "Ουκ ην τόπος!".Είναι δυνατόν να μην υπάρχει τόπος για μια επίτοκη γυναίκα και για ένα μωρό; Όταν ακούμε αυτή τη φράση αισθανόμαστε πόνο και θλίψη γιατί δεν βρέθηκε τόπος για την Παναγία και το Χριστό. Κι όμως η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται δίπλα μας και μέσα μας και σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Δεν υπάρχει τόπος στη γη για όλους. Πολλά εκατομμύρια άνθρωποι γεννιούνται μεγαλώνουν και πεθαίνουν κυριολεκτικά στο πουθενά, ούτε καν κάτω από ένα δέντρο. Κάποιοι έχουν καταλάβει όλα τα καταλύματα, στρέμματα επί στρεμμάτων, αγροκτήματα, βίλες, διπλά και τριπλά εξοχικά... Δεν υπάρχει τόπος στα τεράστια σπίτια μας - παρόλο που συχνά είναι άδεια από ανθρώπους - τα άφιλα και παγωμένα. Τα έχουμε κατασκευάσει με τεράστιες δαπάνες, σύμφωνα με την πιο σύγχρονη τεχνική και τεχνολογία, τα έχουμε διακοσμήσει με ακριβό γούστο και πολυτέλεια, τα διατηρούμε καθαρά και άψογα περιποιημένα, τα στολίζουμε επίκαιρα κι επίσης τα έχουμε ασφαλίσει με όλα τα συστήματα, σιδεριές, κάμερες, συναγερμούς, κτλ.
Δεν χωράει δίπλα μας κανείς. Είναι τόσο χοντρό, αμετακίνητο κι αιχμηρό το "εγώ" μας που δεν αφήνει τόπο για κανέναν άλλον. Υπάρχει μόνο η δική μας κοσμοθεωρία, μόνο οι δικές μας αξίες και τα πρέπει, μόνο ο δικός μας τρόπος σκέψης, μόνο τα δικά μας επιχειρήματα, μόνο τα δικά μας μέτρα, μόνο οι δικές μας επιθυμίες, μόνο το δικό μας βόλεμα.
Λυπάμαι, δεν υπάρχει τόπος για σένα, γι' αυτόν, για κείνον, για κανέναν, ούτε και για Σένα, Θεέ μου.
Όπως τότε στη Βηθλεέμ... Έτσι και σήμερα,δεν άλλαξε τίποτα. Αντίθετα, σκλήρυναν ακόμη περισσότερο τα πράγματα.
Όμως, ο Χριστός, η Ζωή, το Φως ήρθε! Εκείνος βρήκε τον τόπο. Εκείνος έφτιαξε τον τόπο. Εκείνος μεταμόρφωσε το σπήλαιο σε φωτεινό παλάτιο. Και κάποιοι λίγοι εκλεκτοί τον αναζήτησαν και τον τίμησαν σ' αυτόν τον "άτοπο" τόπο. Κι όπως τότε, ήρθε ξανά φέτος τα Χριστούγεννα και ξαναέρχεται.
- Δεν ήλθε με λαμπρότητα μα μέσα στo σπήλαιο την ταπεινή φάτνη, διότι «τόπος ουκ ην τω καταλύματι», μια νύχτα σκοτεινή, χωρίς ν’ αναγγελθεί στους άρχοντες και τους αρχιερείς, παρά μόνο στους ποιμένες. Έτσι χωρίς να επιδειχθεί, κρύβοντας την άρρητη δόξα Του στην ευτελή ανθρώπινη μορφή, παραπλανά το διάβολο.
Ήλθε από μητέρα αειπάρθενο, την Παναγία, ανατρέποντας το φυσικό νόμο της γεννήσεως. «Διὰ τῆς Εὕας ὁ θάνατος, διὰ τῆς Μαρίας ἡ Ζωή», κηρύττει ὁ Ἅγιος Ἱερώνυμος. Στο πρόσωπό της τιμά την περιφρονημένη γυναικεία φύση και εξυψώνει τη μητρότητα. Πόσο σεβασμό πρέπει να μας εμπνέει το πρόσωπο της Παναγίας και πόσο προσεκτικά πρέπει να αναφερόμαστε σ’ Αυτή! Πόσο πρέπει όλες οι γυναίκες να εμπνέονται από το παράδειγμά της, από το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά της!
Να ένα τέλειο πρότυπο μητέρας, γυναίκας, κόρης που είναι πάντα σε όλες προσιτό.
Και προτιμά ο Χριστός να αναγγελθεί στους ποιμένες και όχι στους άρχοντες και τους αρχιερείς, γιατί ήξερε την απλότητά τους, την άδολη καρδιά τους. Δεν αμφιβάλλουν, δεν είναι ορθολογιστές, σκεπτικιστές, ούτε είναι οι αφελείς που εξαπατήθηκαν. Αγρυπνούσαν γιατί εργάζονταν. Οι αρχιερείς, όμως, είχαν διαφθαρεί και δε δέχθηκαν το Χριστό.
Ο Χριστός, λοιπόν, θέλει να τονίσει ότι στα μάτια Του δεν προέχουν τ’ αξιώματα, αλλά η καρδιά των ανθρώπων. Δεν τον ενδιαφέρει ο πλούτος, ούτε μεροληπτεί σε πρόσωπα, γι’ αυτό προτιμά τους απλούς ποιμένες που πίστεψαν αμέσως και διέδωσαν το γεγονός της γεννήσεως.
Όμως, η μνήμη του μεγάλου γεγονότος της ενανθρωπίσεως δεν είναι μια απλή σκέψη, μια ιδέα και κάποια ωραία λόγια, αλλά είναι βίωμα, τρόπος ζωής που ταυτίζεται με τη γενναιόδωρη προσφορά μας προς το νεογέννητο βρέφος. Όλοι οι μάρτυρες της γεννήσεώς του κάτι είχαν να του προσφέρουν:
- Οι άγγελοι τον ύμνο.
- Οι ουρανοί το αστέρι.
- Η Γη το σπήλαιο.
- Οι ποιμένες την απλότητα και τη διάδοση του γεγονότος παντού.
- Ο Ιωσήφ την πίστη και υπακοή.
- Η Θεοτόκος την αγνότητα, την ταπείνωση και υπακοή.
Όλοι κάτι πρόσφεραν.
Όμως εμείς τι θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στον Ιησού Χριστό; Ας ανοίξουμε διάπλατα την πόρτα της καρδιάς μας. Όμως το πόμολο είναι από το εσωτερικό μέρος της πόρτας. Μόνο εμείς αν θέλουμε μπορούμε να ανοίγουμε. Ο Θεός σεβόμενος την ελευθερία μας αρκείται μόνο να κτυπά την πόρτα.
Να πώς περιγράφεται στο βιβλίο της Αποκαλύψεως (Κεφ. 3 στοίχ. 20) η μεγαλειώδης αυτή πράξη της Αγάπης και της Ελευθερίας του αληθινού Θεού. «Ιδού έστηκα επι την θύραν και κρούω´ εάν τις ακούση της φωνής μου και ανοίξει την θύρα εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μέτ’ αυτού και αυτός μετ’ εμού».
Τα δικά μας δώρα πρέπει να είναι:
1ον Να του προσφέρουμε ΠΙΣΤΗ: Μια πίστη ζωντανή σε μια εποχή που δε βλέπει τίποτα πιο πέρα από τον οπτικό ορίζοντα των αισθήσεων. Μια πίστη ότι αυτό το Βρέφος που τόσο ταπεινά και φτωχικά γεννήθηκε σ’ ένα σπήλαιο της Βηθλεέμ είναι Αυτός ο αιώνιος ΘΕΟΣ-ΛΟΓΟΣ. Μια πίστη που θα μας ενώνει ακατάπαυστα μαζί Του.
Ίσως έρχονται στιγμές αδυναμίας. Ίσως χάνουμε τον Ιησού. Ας μη φοβηθούμε. Και οι σοφοί μάγοι έχασαν ξαφνικά το αστέρι που τους έδειχνε το δρόμο. Συνέχισαν, όμως, επέμειναν και αυτό έλαμψε ξανά μπροστά τους. Πρέπει να παραμείνουμε σταθεροί στην πίστη προς τον Ιησού, ό,τι εμπόδια κι αν μας παρεμβάλλει ο κόσμος και ο διάβολος.
2ον Να του προσφέρουμε ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ: Ο άγιος Ιερώνυμος (400 μ.Χ.) διηγείται ότι μια νύχτα Χριστουγέννων προσευχόταν στο σπήλαιο της Βηθλεέμ. Τότε είδε σε όραμα το θείο βρέφος που τον ρωτούσε :
-Τι δώρο θα μου φέρεις στα γενέθλια μου;
- Κύριε, απαντά ο Ιερώνυμος, ότι είχα σου το έχω δώσει.
-Έχεις κάτι ακόμη, Ιερώνυμε, απαντά ο Ιησούς που δεν μου το έχεις δώσει.
-Τι Κύριε; Ρωτά ο Ιερώνυμος.
-Τις αμαρτίες σου θέλω, αποκρίθηκε ο Ιησούς.
Αυτό όμως το δώρο προϋποθέτει «μετάνοια» δηλ. συμφωνία με το Θεό για νέα ζωή, συμφιλιωμένη με τον Κύριο με έργα αρετής αντίθετα προς τα παραπτώματά μας. Σημαίνει καθαρισμό της συνειδήσεώς μας, υπομονή όλων των θλιβερών πραγμάτων, νηπτική άσκηση, νηστεία.
Ας αποθέσουμε λοιπόν στο εξομολογητήριο, σαν σε άλλη φάτνη τις αμαρτίες μας, και να είμαστε βέβαιοι ότι προσφέρουμε το πιο ευπρόσδεκτο δώρο στο Χριστό.
3ον Να του προσφέρουμε ΚΕΝΩΣΗ : Η κένωση είναι το άδειασμα που έχει δύο μορφές:
α) Το άδειασμα από τις αμαρτίες μας, την αυτοπεποίθηση, την αυταρέσκεια, την αλαζονεία, την καταλαλιά κι ας γίνουμε ταπεινοί.
β) το άδειασμα των χαρισμάτων μας και κατάθεσή των στην προσφορά και τη θυσία.
Κοινό σημείο των δύο (2) αυτών κενώσεων είναι το γέμισμα από την παρουσία του Θεού. Όσο περισσότερο αδειάζουμε τόσο περισσότερο γεμίζουμε από το Χριστό.
4ον Να του προσφέρουμε ΑΓΑΠΗ: Μια αγάπη ανώτερη απ’ όλες, αποκλειστική. Ένας ποιητής λέει: «εκατό φορές αν γεννήθηκε στη Βηθλεέμ ο Χριστός, μέσα σου αν δεν γεννήθηκε, είσαι για πάντα χαμένος». Να συγκινηθούμε από την αγάπη του Χριστού και ν’ ακολουθήσουμε την οδό της αγάπης.
5ον Να του προσφέρουμε ΛΑΤΡΕΙΑ: Θέλει τη λατρεία μας στην Εκκλησία, στη θεία λειτουργία. Λατρεία λογική όχι τυπική, αλλά θερμή. Και Λατρεία Νοερά.
Και όταν προσφέρουμε τα πνευματικά αυτά δώρα θα είναι σα να βαδίζουμε το δρόμο των μάγων για να φτάσουμε στην πνευματική Βηθλεέμ έχοντας σαν άλλο αστέρα- γνώμονα στη ζωή μας, το νόμο του Θεού, το ιερό Ευαγγέλιο. Κι όπως οι μάγοι να του προσφέρουμε τα δώρα μας:
Σα χρυσάφι, την καθαρή καρδιά μας μακριά από πονηρές επιθυμίες.
Σα λιβάνι, το πνεύμα μας αναμμένο από αγάπη
προς τον Θεόν και τον πλησίον.
Σα σμύρνα, τη νέκρωση, την εξαφάνιση των παθών μας. Να του προσφέρουμε την ελεημοσύνη, την προσευχή, τα δάκρυα της μετάνοιάς μας κι όπως οι μάγοι που άλλαξαν δρόμο για να μη προδώσουν το Χριστό στον Ηρώδη, έτσι κι εμείς αφήνοντας το δρόμο του κακού, επιλέγοντας το δρόμο της αρετής και της συνέσεως να οδηγηθούμε στην αιώνια Βασιλεία του.
Ο Σωτήρ ετέχθη. Αληθώς Ετέχθη.
Χρόνια πολλά και ευλογημένα.
Το απολυτίκιο των Χριστουγέννων
«Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως· ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο· σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι»
«Ἡ Παρθένος σήμερον, τὸν ὑπερούσιον τίκτει, καὶ ἡ γῆ τὸ Σπήλαιον, τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει. Ἄγγελοι μετὰ Ποιμένων δοξολογοῦσι. Μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι. Δι᾿ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη, Παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός ».
+ ΗΛΙΑΣ Γ Φ 29-10-1996
