Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος στη συνέντευξή του στην Καθημερινή και τον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά αναφέρθηκε μεταξύ των άλλων και απάντησε με ευθύτητα στην σχετική ερώτηση του δημοσιογράφου για της ρωγμές που σημειώνονται στην ενότητα εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Εκείνα που μπορεί κανείς να διαπιστώσει από τα συμφραζόμενα της σχετικής απάντησης που έδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είναι ότι:
1. Η Ορθόδοξη ενότητα έχει «ραγίσει» και ότι έχει γίνει μέχρι σήμερα δεν έχει φέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Δηλαδή δεν υπάρχει πλέον η ενότητα και ότι έχει κάνει μέχρι τώρα το Φανάρι στην Ουκρανία δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος κατά τον Αναστάσιο, εθνοφυλετικής διάσπασης σε Ελληνες, Σλάβους κλπ που ακυρώνει την οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας. Είναι σαφές ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος θεωρεί ότι οι πράξεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Ουκρανία είναι αυτές που οδήγησαν σε αυτόν τον εθνοφυλετισμό, ο οποίος βεβαίως δεν υπήρχε προ της απόδοσης «Αυτοκεφαλίας» στους σχισματικούς, αφορισμένους αναθεματισμένους και αχειροτόνητους. Τους χαρακτηρισμούς αυτούς είχε χρησιμοποιήσει ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος στην απαντητική επιστολή του προς τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, την 13ης Μαρτίου 2019, για αυτούς οι οποίοι αποτελούν σήμερα την «Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας».
2. Ο Αρχιεπίσκοπος θλίβεται και πονά επειδή δεν μπορεί να συμφωνήσει με τις απόψεις «προσφιλών και σεβαστών αδελφών» και το κάνει αυτό επειδή δεν μπορεί «να παραθεωρήσει ολοφάνερα γεγονότα και βασικές αρχές της Ορθοδοξίας». Με την πρόταση αυτή μας επιβεβαιώνει αυτό που κυκλοφορεί ευρέως σε όλους τους εκκλησιαστικούς κύκλους ότι οι προκαθήμενοι πιέζονται αφόρητα να συμφωνήσουν με τις σχισματικές επιλογές του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι πιέσεις αυτές, προκαλούν μεν οδύνη στον Αρχιεπίσκοπο, αλλά δεν τον κάμπτουν γιατί δεν μπορεί να παραβλέψει όσα απαράδεκτα και αντιεκκλησιολογικά συνέβησαν μέχρι τώρα στην Ουκρανία. Επιτέλους βλέπουμε Ορθόδοξο Προκαθήμενο να παραμένει εδραίος στις θέσεις του και να τηρεί ανδρεία στάση απέναντι στις πολιτικές πιέσεις.
Παπαχελάς: Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι για το σχίσμα σχετικά με το ουκρανικό ζήτημα;
Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος: «Μία από τις μεγάλες θλίψεις του τελευταίου καιρού είναι ότι η ορθόδοξη ενότητα έχει ραγίσει και παρατείνεται μια θολή αναμονή. Οι πρωτοβουλίες στην Ουκρανία, έπειτα από δύο χρόνια ήδη, προφανώς δεν απέδωσαν το επιδιωκόμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Ούτε η ειρήνη ούτε η ενότητα επιτεύχθηκαν για τα εκατομμύρια των ορθοδόξων της Ουκρανίας. Αντιθέτως, η αμφισβήτηση και ο διχασμός επεκτάθηκαν και σε άλλες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Το γε νυν έχον, επείγει να γίνει κάτι αποτελεσματικό. Ο χρόνος που περνά επιδεινώνει το τραύμα. Ο τεράστιος κίνδυνος για την Ορθοδοξία είναι εμφανής: μια εθνοφυλετική διάσπαση (σε Ελληνες, Σλάβους και σε εκείνους που επιθυμούν αρμονικές σχέσεις με όλους), η οποία ακυρώνει τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της Ορθοδοξίας και την οικουμενικότητά της. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος, όχι μόνο για την Ορθοδοξία, αλλά και για όλη τη Χριστιανοσύνη, και πρέπει πάση θυσία εκ μέρους όλων το ταχύτερο να αποφευχθεί.
Η εμπειρία από την αντιμετώπιση του κορωνοϊού τονίζει ότι ανεξάρτητα από την εμφάνισή του και τη διάδοσή του, το κατεπείγον θέμα είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση και η τελική θεραπεία της ασθενείας. Πιστεύω ότι το πνευματικό εμβόλιο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η «καταλλαγή» (συμφιλίωση) με τη βιβλική έννοια. Ομολογώ ότι με συνέχει οδύνη όταν δεν μπορώ να συμφωνήσω με προσφιλείς και σεβαστούς αδελφούς, όμως, αδυνατώ να παραθεωρήσω ολοφάνερα γεγονότα και βασικές ορθόδοξες αρχές.
Η πρωτοβουλία για τη θεραπευτική αγωγή της νέας πραγματικότητος αναμφιβόλως ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και όλες οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες οφείλουμε, στο μέτρο της ευθύνης που μας αναλογεί, να συμβάλουμε στην καταλλαγή, στην υπέρβαση του σχίσματος.
Ακλόνητη παραμένει η πεποίθησή μου ότι με την καταλλαγή θα ειρηνεύσουν εκατομμύρια πιστών ανθρώπων. Συγχρόνως, η Ορθοδοξία θα επιβεβαιώσει την πνευματική της ικανότητα να επουλώνει τις πληγές, με οδηγό τον Λόγο του Θεού και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, υπογραμμίζοντας την αλήθεια ότι είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, η οποία έχει Κεφαλήν τον Χριστόν, τον σαρκωθέντα Υιόν του Θεού, «δι’ ὅν τά πάντα καί δι’ οὗ τά πάντα» (Ἑβρ. 2:10), «…τοῦ δόντος ἡμῖν τὴν διακονίαν τῆς καταλλαγῆς» (Β΄ Κορ. 5:18)».
