Εντείνεται σταθερά το δημογραφικό πρόβλημα στην
Ελλάδα, με τις γεννήσεις ανά έτος να μειώνονται σταθερά, καθώς
βρίσκονται κάτω από τις 100.000 ετησίως από το 2012 ακόμα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της huffingtonpost.gr που
παρουσιάζει στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι γεννήσεις το 2014 ανήλθαν στις
92.149 (47.384 αγόρια, 44.765 κορίτσια), επιδεικνύοντας μείωση από το
2013, πρώτο έτος με γεννήσεις κάτω των 100.000, όταν είχαν ανέλθει στις
94.134.
Βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής
Αρχής, από το 1932 (185.523 γεννήσεις) που άρχισαν να κρατούνται
στοιχεία και μετά, η πορεία φαίνεται να είναι σε γενικές γραμμές σταθερά
φθίνουσα από το 1980 (148.134) και μετά (αν και γενικότερη τάση
μείωσης, με διακυμάνσεις, φαίνεται από το 1967 και μετά- ενώ αξίζει να
σημειωθεί πως μια μικρή ανοδική «έκρηξη» παρατηρήθηκε μεταξύ του 2001
και του 2008, οπότε και άρχισε ξανά η μείωση), ενώ αν πάει κανείς ακόμα
πιο πίσω, έτη με ρεκόρ γεννήσεων ήταν το 1932-1938, με υψηλότερο όλων το
1934 (208.929 γεννήσεις).
Όπως υποδεικνύουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η φυσική
μεταβολή του πληθυσμού (η μεταβολή που οφείλεται μόνο στη διαφορά των
θανάτων από τις γεννήσεις ζώντων, χωρίς να συνυπολογίζεται η
μετανάστευση) παρουσίασε το 2014 αρνητική εξέλιξη, με φυσική μείωση του
πληθυσμού κατά 21.592 άτομα.
Το 2014 καταγράφηκαν 79.975 γεννήσεις από
Ελληνίδες (ποσοστό 86,8%) και 12.173 από αλλοδαπές (ποσοστό 13,2%). Τα
αντίστοιχα στοιχεία για το 2013 ήταν 80.940 (ποσοστό 86,0%) από
Ελληνίδες μητέρες και 13.194 (ποσοστό 14,0%) από αλλοδαπές. Η μέση
ηλικία της μητέρας κατά τη γέννηση, το 2014, ήταν 31,0 έτη, σημειώνοντας
αύξηση σε σχέση με το 2013, που η αντίστοιχη μέση ηλικία ήταν 30,9 έτη.
Οι γεννήσεις εκτός γάμου το 2014 σε απόλυτους αριθμούς, παρουσίασαν
αύξηση 13,1% σε σχέση με το 2013 και ανήλθαν σε 7.165 (ποσοστό 7,8% επί
του συνόλου των γεννήσεων) από 6.337 (ποσοστό 6,7% επί του συνόλου των
γεννήσεων) που ήταν το 2013.
Οι θάνατοι, κατά το 2014, παρουσίασαν αύξηση κατά
1,7% και ανήλθαν σε 113.740, (58.132 άντρες και 55.608 γυναίκες) έναντι
111.794, (57.627 άντρες και 54.167 γυναίκες) που ήταν το 2013. Η μέση
ηλικία κατά τον θάνατο, κατά το 2014, ανήλθε στα 75,5 έτη για τους
άνδρες και στα 81,2 έτη για τις γυναίκες, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση
με το 2013, (για τους άνδρες το 2013 ήταν 75,2 έτη και για τις γυναίκες
ήταν 80,8 έτη).
Ο δείκτης βρεφικής θνησιμότητας (θάνατοι βρεφών
ηλικίας κάτω του έτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων) από 3,69 το 2013,
αυξήθηκε στο 3,75 κατά το 2014.
Ο δείκτης νεογνικής θνησιμότητας (θάνατοι βρεφών
ηλικίας μικρότερης των 28 ημερών ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων) το 2014
παρέμεινε στο 2,63, όσο ακριβώς ήταν το 2013 και ο δείκτης
περιγεννητικής θνησιμότητας (γεννήσεις νεκρών και θάνατοι βρεφών ηλικίας
μικρότερης της μιας εβδομάδας ανά 1.000 γεννήσεις) το 2014 μειώθηκε στο
5,66 από 5,79 το 2013.
Γάμοι και σύμφωνα συμβίωσης
Οι γάμοι, κατά το 2014, ανήλθαν σε 53.105, έναντι
51.265 το 2013, παρουσιάζοντας αύξηση 3,6%. Οι πολιτικοί γάμοι ήταν
περισσότεροι σε σχέση με τους θρησκευτικούς. Συγκεκριμένα σε σύνολο
53.105 γάμων, οι θρησκευτικοί ήταν 26.190 και οι πολιτικοί 26.915 . Η
μέση ηλικία των γυναικών κατά τον πρώτο γάμο, για το 2014, ήταν 30,2 έτη
ενώ το 2013 ήταν 29,9. Η αντίστοιχη μέση ηλικία των ανδρών για το 2014
ήταν 32,9 έτη ενώ το 2013 ήταν 32,7. Σημειώνεται ότι στο σύνολο των
53.105 γάμων, οι γυναίκες που τέλεσαν πρώτο γάμο ήταν 46.860, ενώ οι
άντρες ήταν 46.337.
Τέλος, τα σύμφωνα συμβίωσης το 2014 αυξήθηκαν κατά
170,7% σε σχέση με το 2013 . Για τη χρονική περίοδο από το 2009 (πρώτο
έτος εφαρμογής τους) έως το 2014, τα Σύμφωνα Συμβίωσης ανήλθαν κατ’ έτος
σε 161, 180, 185, 314, 581 και 1.573 αντίστοιχα, δηλαδή καταγράφηκαν
συνολικά 2.994 σύμφωνα συμβίωσης στο σύνολο της χώρας.
Μετανάστευση
Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζουν και τα στοιχεία της
ΕΛΣΤΑΤ για τη μετανάστευση: Οι εξερχόμενοι μετανάστες το 2014 ανήλθαν
στους 106.804, σημειώνοντας μείωση από το 2013 (117.094), το οποίο είχε
ακολουθήσει το «ζενίθ» το 2012 (124.694). Η πορεία παρατηρείται
γενικότερα από το 2008 (43.044) και μετά, με μια απότομη εκτίναξη το
2011 (92.404, τη στιγμή που το 2011 ήταν 62.041).
===============================================
Δημογραφικό καμπανάκι: Προς μία Μακεδονία… άπορων ηλικιωμένων;
του Τάσου Τασιούλα Με αφορμή την έναρξη της διαβούλευσης επί του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 2015-2019 περιμένω από όλους...
Δημοσίευση
29 Μαρτίου 2015,
του Τάσου Τασιούλα
Με αφορμή την έναρξη της διαβούλευσης επί του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 2015-2019 περιμένω από όλους τους φορείς, ακόμη και μεμονωμένους πολίτες, οι οποίοι έχουν απόψεις επί συγκεκριμένων θεμάτων, να συμμετάσχουν σε αυτό το δημόσιο διάλογο για το βραχυπρόθεσμο μέλλον του τόπου μας.
Το σχέδιο που παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα μπορεί να εμπλουτιστεί από προτάσεις, πέρα από την όποια κριτική μπορεί κάποιος να κάνει, και να είμαστε όλοι συμμέτοχοι στο βαθμό που μας αναλογεί στη διαμόρφωση της αναπτυξιακής πορείας που θα ακολουθήσει όλη τη Κεντρική Μακεδονία, ο άμεσος περίγυρός μας.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα όμως αποτελεί και μια αποτύπωση των δεδομένων της Κεντρικής Μακεδονίας, τα οποία συνήθως νομίζουμε ότι γνωρίζουμε, αλλά τα στελέχη που δούλεψαν για να τα συγκεντρώσουν δίνουν την επίσημη εικόνα κι αυτή πολλές φορές κρύβει… εκπλήξεις.
Μένω μόνο στο ζήτημα του δημογραφικού, όπως περιγράφεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Τα προηγούμενα 30 χρόνια ο πληθυσμός της Κεντρικής Μακεδονίας αυξήθηκε με πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς από το μέσο όρο της χώρας. Η αύξηση του πληθυσμού πανελλαδικά από την απογραφή του 1981 μέχρι την απογραφή του 2011 ήταν 11,05%, όμως στις επτά περιφερειακές ενότητες της Κεντρικής Μακεδονίας το ποσοστό έφτασε στο 17,53%.
Πλέον, στην περιφέρεια επισήμως ζουν 1.882.108 κάτοικοι, εκ των οποίων περισσότεροι από τους μισούς στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης, όπου ο πληθυσμός είναι 1.110.551 άτομα. Δεύτερη σε πληθυσμό περιοχή είναι οι Σέρρες με 176.430 κατοίκους και ακολουθούν η Ημαθία με 140.611, η Πέλλα με 139.680, η Πιερία με 126.698, η Χαλκιδική με 107.719 και το Κιλκίς με 80.419.
Μείωση σε απόλυτους αριθμούς όμως εμφανίζουν δυο νομοί, οι οποίοι έχουν την εντονότερη γεωργική δραστηριότητα, κάτι που αποδεικνύει ότι οι πολίτες δε στράφηκαν στην καλλιέργεια της γης μαζικά, όπως θέλαμε να πιστεύουμε. Οι δυο αυτοί νομοί είναι οι Σέρρες και το Κιλκίς. Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη και Πιερία εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά πληθυσμιακής αύξησης, με 36,29%, 27,42% και 18,57% αντιστοίχως. Οι μελετητές παρατηρούν ότι η αύξηση αυτή, εφόσον συνδεθεί με τους παραγωγικούς τομείς δείχνει ότι υπήρξε στροφή του κόσμου στον τουρισμό… Στην Ημαθία ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 5,13%, στο Κιλκίς μειώθηκε κατά 1,4%, στην Πέλλα αυξήθηκε κατά 5,51% και στις Σέρρες η μείωση έφτασε στο πολύ υψηλό 10,1%.
Αν την τριακονταετία την περιορίσουμε σε δεκαετία, τότε σε όλη την περιφέρεια παρατηρείται αξιοσημείωτη σταθερότητα πληθυσμιακών μεγεθών (αύξηση του πληθυσμού κατά 0,54%).
Ωστόσο, καταγράφονται μεγάλες μεταβολές ανά περιφερειακή ενότητα, γεγονός που καταδεικνύει σημαντικές ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις πληθυσμών. Στη Θεσσαλονίκη, που πλέον αντιπροσωπεύει το 59,01% του πληθυσμού της Κεντρικής Μακεδονίας (από 56,51% το 2001) ο πληθυσμός την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε κατά 4,98%. Αντιθέτως, ο πληθυσμός των Σερρών μεταξύ 2001 και 2011 μειώθηκε κατά 12,19%, της Ημαθίας κατά 2,09%, της Πέλλας κατά 4,2%, της Πιερίας κατά 2,42% και του Κιλκίς κατά 9,7%. Στη μόνη περιφερειακή ενότητα που παρατηρήθηκε επίσης αύξηση του πληθυσμού στη δεκαετία είναι στη Χαλκιδική με 2,69%.
Πολύ σημαντικές όμως είναι και οι προβλέψεις για τις δημογραφικές εξελίξεις την επόμενη εικοσαετία (ως το 2031). Σύμφωνα πάντως με τη μελέτη του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για το χωροταξικό της Κεντρικής Μακεδονίας, οι δημογραφικές εξελίξεις μέχρι το 2021 θα είναι αρνητικές, καθώς βλέπουν αφενός μείωση της πληθυσμιακής δύναμης λόγω μεταναστευτικών ροών εξαιτίας της κρίσης, δηλαδή μείωση των μεταναστών από χώρες του εξωτερικού προς την Κεντρική Μακεδονία, αφετέρου αύξηση των μεταναστευτικών εκροών από την Κεντρική Μακεδονία προς το εξωτερικό.
Επίσης, στην ίδια μελέτη τονίζεται ότι διαφαίνεται στην Κεντρική Μακεδονία να δημιουργούνται δυο ζώνες, η βόρεια, όπου προβλέπεται πληθυσμιακή συρρίκνωση και η νότια, όπου προβλέπεται πληθυσμιακή αύξηση.
Βάσει των επιστημονικών μοντέλων πρόβλεψης που χρησιμοποιήθηκαν όμως για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, αυτή η αρνητική εικόνα δεν επιβεβαιώνεται. Αντιθέτως, προβλέπεται σταθερότητα και ισχνή έστω αύξηση του πληθυσμού.
Επί της ουσίας αλλαγή στο συνολικό πληθυσμό δεν προβλέπεται (αύξηση 0,1% ως το 2021 και 0,2% ως το 2031). Ο συνολικός πληθυσμός της Κεντρικής Μακεδονίας υπολογίζεται το 2021 να φτάσει στους 1.883.991 κατοίκους και το 2031 στους 1.885.876.
Για το 2021 η Θεσσαλονίκη αναμένεται να αριθμεί 1.111.662 κατοίκους, οι Σέρρες 176.607, η Ημαθία 140.752, η Πέλλα 139.820, η Πιερία 126.825, η Χαλκιδική 107.827 και το Κιλκίς 80.499.
Για το 2031 η Θεσσαλονίκη αναμένεται να αριθμεί 1.112.774 κατοίκους, οι Σέρρες 176.783, η Ημαθία 140.892, η Πέλλα 139.960, η Πιερία 126.952, η Χαλκιδική 107.935 και το Κιλκίς 80.580.
Όπως και να έχει, είτε με μείωση, είτε με σταθερά πληθυσμιακά μεγέθη, το δημογραφικό πρόβλημα στην Κεντρική Μακεδονία είναι υπαρκτό. Όπως παρατηρούν οι μελετητές, «η επικρατούσα δημογραφική τάση της επιτάχυνσης της πληθυσμιακής γήρανσης έχει ως συνέπεια την αυξανόμενη επιβάρυνση των τοπικών υποδομών υγείας και κοινωνικής μέριμνας ηλικιωμένων, ειδικά σε μία περίοδο που περικόπτονται αδιάκριτα και βάναυσα οι κοινωνικές παροχές».
Αυτή η εικόνα αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του κράτους και πρέπει ληφθεί υπόψη στον όποιο αναπτυξιακό σχεδιασμό για τα επόμενα χρόνια, αλλιώς θα μετατραπούμε σε μια περιοχή ηλικιωμένων και μάλιστα χωρίς καν τις στοιχειώδεις παροχές, δηλαδή εξαθλιωμένων.
voria.gr
