«Γράμματα από έναν άγιο» Πνευματικές νουθεσίες και συμβουλές
Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεώς Σελ. 27-33
...Σήμερα με την παρούσα επιστολή μου σας γράφω περιληπτικώς την
ομιλία που έκανα στον ιερό ναό της μητροπόλεως την εορτή του Αγίου
Νικολάου. Έλαβα αφορμή από την περικοπή της ανάγνωσης του Αποστόλου:
«...πεποίθαμεν γαρ, ότι καλήν συνείδησιν έχωμεν, εν πάσι καλώς θέλοντες
αναστρέφεσθαι» και μίλησα «περί αγαθής συνειδήσεως».
Είπα, λοιπόν,
ότι η αγαθή συνείδηση είναι το μεγαλύτερο από όλα τα αγαθά, γιατί της
δίνεται ως βραβείο η ειρήνη της ψυχής, η γαλήνη της καρδιάς, η αταραξία
της συνειδήσεως, η ηρεμία του πνεύματος. Αυτή πλημμυρίζει την καρδιά μας
με χαρά, αυτή μας κάνει να στεκόμαστε με θάρρος μπροστά στον θεό, αυτή
καθιστά ευπρόσδεκτες της αίτησης μας, αυτή μας ανοίγει τις πύλες του
ουρανού όταν της κτυπούμε, γίνεται φορέας των θείων δωρεών, προσφέρει
άφθονους τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, αυτή δωρίζει τα Χαρίσματα
Του, αυτή εκπληρώνει τους πόθους μας για τα υψηλά αγαθά, αυτή οδηγεί
στην ευδαιμονία και την μακαριότητα. Αυτή, λοιπόν, η αγαθή συνείδηση –
στις ψυχές που την φέρουν μέσα τους – προαναγγέλλει την βασιλεία των
ουρανών. Αυτά τα διδασκόμαστε από τις ίδιες τις άγιες γραφές, από τον
ίδιο το στόμα του σωτήρα και των ίδιων των Αγίων Αποστόλων του. Ο
σωτήρας δίνει εντολή: «αιτείται και δοθήσεται, ζητείτε και ευρήσητε,
κρούεται και ανοιγήσεται υμίν, πας γαρ ο αιτών λαμβάνει, ο ζητώντας
ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται!» (Ματθ. 7,7).
Πράγματι, χριστιανοί αδελφοί μου, μας την ανοίγει γιατί ο Θεός μας έχει υιοθετήσει, έχουμε γίνει παιδιά του και σαν καλός πατέρας είναι έτοιμος να μας δώσει οτιδήποτε του ζητήσουμε για την σωτηρία μας, δηλαδή ζωή αιώνια· γιατί ο γιος του ο μονογενής «εξαγόρασεν ημάς εκ της κατάρας του Νόμου, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν». Γι’ αυτό και ο Παύλος, γράφοντας την επιστολή προς Γαλατάς λέει: « ότι είστε υιοί, φανερώνεται από το ότι έστειλε ο Θεός το πνεύμα του Υιού Του στις καρδιές σας κράζοντας Αββά δηλαδή πατέρα· ώστε δεν είστε πλέον δούλοι, αλλά υιοί του Θεού επομένως και κληρονόμοι Του, δια μέσου του Ιησού Χριστού» (κεφ. δ’, 4). Τα ίδια γράφει και ο επιστήθιος φίλος Του, ο τόσο αγνός και αγαπημένος Ευαγγελιστής Ιωάννης, στην Α’ καθολική επιστολή του λέγοντας: Εάν η συνείδησή μας δεν μας κατηγορεί, τότε έχουμε θάρρος προς τον Θεό και αυτό το οποίο ζητούμε το λαμβάνουμε από Αυτόν, διότι ακολουθούμε τις εντολές Του και ενώπιον Του πράττουμε τα σωστά» (γ’, 21-22). Ώστε από τα λόγια του αγαπημένου Ευαγγελιστού, μαθαίνουμε ότι αυτοί που έχουν αγαθή συνείδηση, έχουν θάρρος προς τον Θεό, γιατί τηρούν τις εντολές Του και πράττουν τα σωστά. Αυτοί που έχουν αγαθή συνείδηση δεν αισθάνονται μέσα τους οτιδήποτε να τους κατηγορεί για αμαρτία και παράβαση των θείων εντολών, γιατί έχουμε καθαρή καρδιά και πνεύμα ευθές και γι’ αυτό μιλάει εδώ ο Ευαγγελιστής.
Από αυτά διδασκόμαστε, ότι αυτός που έχει καθαρή καρδιά, αυτός που η καρδιά του δεν τον κατηγορεί, αυτός που πράττει ενώπιον του Θεού το αγαθό, το ευάρεστο και το τέλειο, ο ακριβής τηρητής των εντολών του Κυρίου, αυτός έχει παρρησία στον Θεό, και ότι ζητήσει το λαμβάνει από Εκείνον. Έτσι, λοιπόν, αυτός που έχει αγαθή καρδιά θεωρείται αγαπητός υιός του Θεού, καθώς το Πνεύμα του Υιού Του κατοικεί στην καρδιά του, και γι’ αυτό έχει παρρησία προς τον Θεό. Ό,τι αιτήσει θα το λάβει, ό,τι ζητήσει θα το βρει, όταν κρούσει την πόρτα ο Θεός θα τον δεχθεί. Ποιός μπορεί να θεωρηθεί ευτυχέστερος από έναν τέτοιο άνθρωπο; Όλα τα αγαθά, όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, δεν έρχονται να προσφερθούν σε αυτήν την μακάρια ψυχή; Από τί λοιπόν μπορεί να έχει ανάγκη; Από τίποτα.
Ναι, αδελφοί μου Χριστιανοί, από τίποτα. Και αυτό επειδή έχει αγαθή συνείδηση, επειδή κατοικεί μέσα του το άκρον αγαθό. Πράγματι, η αγαθή συνείδηση είναι το ισχυρότερο από όλα τα αγαθά, γιατί σε αυτήν υπάρχει η μακαριότητα. Μακάριος και τρισευτυχισμένος ο άνθρωπος που απέκτησε αγαθή συνείδηση.
Πόσο απατώνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία, την ευδαιμονία, την μακαριότητα τους, έξω από τον εαυτό τους. Τα αναζητούν στην δόξα, στα πολλά πλούτη, στις απολαύσεις, στις διασκέδασεις, στις ηδονές, στις πολυτέλειες και σε καθετί μάταιο, των οποίων το μόνο αποτέλεσμα είναι η πίκρα! Πόσο πλανώνται όσοι οικοδομούν την ευτυχία τους πάνω σε φθαρτά και αλλοιούμενα πράγματα, που δεν έχουν μέσα τους καμμία ηθική αξία ή ηθική ευχαρίστηση, γιατί η αληθινή ευτυχία, η αληθινή ευδαιμονία, η αληθινή μακαριότητα εστιάζεται πάνω στην ηθική απόλαυση. Κάθε άλλη απόλαυση μόνο τα χείλη γλυκαίνει· αντίθετα, την καρδιά την γεμίζει πίκρα. Η ύλη που οικοδομείται έξω από την καρδιά για την ανέγερση πύργου ευτυχίας, οικοδομείται σε έδαφος που το ταρακουνούν συνεχώς σεισμοί, στο οποίο είναι αδύνατο να παραμείνει πέτρα πάνω στην πέτρα για μακρύ χρονικό διάστημα· ώστε οι οικοδομούντες αποδεικνύονται κατά αυτόν τον τρόπο ματαιόφρονες και άθλιοι.
Χριστιανοί! Η ευτυχία βρίσκεται σε εμάς τους ίδιους· ευτύχης δε και τρισμακάριος είναι ο άνθρωπος που που το κατανόησε. Εξετάστε την καρδιά σας και μάθετε την ηθική της κατάσταση. Προσέξτε, μήπως έχασε το θάρρος της απέναντι στον Θεό, μήπως σας κατηγορεί για παράβαση ηθικών νόμων, μήπως σας ελέγχει ότι αθετήσατε θείες εντολές· μήπως διαμαρτύρεται η συνείδηση σας ότι την καταπιέζετε, μήπως σας καταγγέλλει για αδικία, για ψεύδος, για παραμέληση των θείων καθηκόντων, για αμέλεια των καθηκόντων σας προς τον συνάνθρωπο. Ερευνήστε μήπως γέμισαντην καρδιά σας κακίες και πάθη, μήπως αγαπήσατε την αμαρτία, μήπως συναινείτε εργαζόμενοι τα πονηρά. Ας προσέξουμε να μην ξεμακρύνει η καρδιά μας από το αγαθό και ακολουθήσουμε δρόμους μπερδεμένους και μονοπάτια δύσβατα, στα οποία παραμονεύουν οι φίλοι της απωλείας.
Δυστυχισμένοι είναι αυτοί που αμελούν αυτό που θέλει η καρδιά τους και ονειρεύονται τα πλούτη του Κροίσου για να κατακτήσουν την μακαριότητα, την ευδαιμονία ή την ευτυχία, την στιγμή που όλος ο πλούτος, είτε αυτός που κρύβεται κάτω από τη γη είτε αυτός που βρίσκεται πάνω στην γη, δεν είναι ικανός να προσφέρει κάποια ευτυχία. Τί λέω ευτυχία, ούτε από την κακοδαιμονία δεν έχουν την δύναμη να τους απαλλάξουν, ούτε καν να μετριάσουν την ταραχή της ψυχής τους, που την προκαλούν πλήθη παθών, όπως ταράζουν την θάλασσα όταν πνέουν πολύ σφοδροί άνεμοι.
Δυστυχώς, χριστιανοί αδελφοί μου, αυτός που αμέλησε την καρδιά του και δεν φρόντισε γρήγορα να την θεραπεύσει, όχι μόνο στερήθηκε από όλα τα αγαθά, αλλά ενέπεσε σε παντός είδους συμφορές κακών, από τις οποίες δεν υπάρχει σωτηρία. Απομάκρυνε την χαρά και την θέση της κατέλαβε η λύπη, η πικρία, η θλίψη και η στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και εφόρμησε στην καρδιά η ταραχή και ο πόλεμος, ο φόβος και ο τρόμος. Απέβαλε την αγάπη και μέσα της πέρασε το μίσος, καθιστώντας αυτήν έρημη από κάθε αρετή που θα μπορούσε να παρηγορήσει την άρρωστη ψυχή του. Τελικά αποτίναξε όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος τα οποία έλαβε στο βάπτισμα, αυτά που καθιστούν τον άνθρωπο μακάριο και εγκατέστησε όλα τα πάθη που τον κάνουν δυστυχή, άθλιο και ελεεινό. Η κόλαση και ο Άδης ήδη καταλαμβάνουν την ψυχή του.
Χριστιανοί αδελφοί μου! Ο Θεός που είναι πλούσιος κατα το μέγα Του έλεος, αφού μας έπλασε κατ´εικόνα Του για να μας καταστήσει κοινωνούς της δικής Του αγαθότητας, θέλει όλοι να αξιωθούμε την συμμετοχή στην μακάρια ζωή, ήδη από τώρα αλλά και στην μελλοντική βασιλεία. Η ίδρυση της αγίας Εκκλησίας, η οποία εγκαταστάθηκε στην γη ανάμεσα μας από τον Τριαδικό Θεό, έγινε με σκοπό να μας ξεπλένει, να μας καθαρίζει από τις αμαρτίες μας, να μας αγιάζει και να μας συμφιλιώνει με τον Θεό, χαρίζοντάς μας την παρρησία απέναντι Του. Μας ανοίγει τις πύλες του Ουρανού για να μας εισάγει σε Αυτόν χαρίζοντας μας τις ευλογίες του παραδείσου και κατεβάζοντας σε εμάς τα θεία Του Δώρα. Η εκκλησία ιδρύθηκε για να αγιάζει τους αμαρτωλούς. Έχει την αγκαλιά της ανοικτή με σκοπό να μας υποδέχεται. Ελάτε λοιπόν, ας βιαστούμε όσοι έχουμε βαριά την συνείδησή μας. Ας βιαστούμε! Είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο που βαραίνει την συνείδησή μας και να μας χαρίσει το θάρρος προς τον Θεό ώστε να πλημμυρίζει η καρδιά μας ευτυχία, αλλά και να αξιωθούμε να απολαύσουμε την θεία μακαριότητα. Αμήν....
«Γράμματα από έναν άγιο»
Πνευματικές νουθεσίες και συμβουλές
Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεώς
Σελ. 27-33
Πράγματι, χριστιανοί αδελφοί μου, μας την ανοίγει γιατί ο Θεός μας έχει υιοθετήσει, έχουμε γίνει παιδιά του και σαν καλός πατέρας είναι έτοιμος να μας δώσει οτιδήποτε του ζητήσουμε για την σωτηρία μας, δηλαδή ζωή αιώνια· γιατί ο γιος του ο μονογενής «εξαγόρασεν ημάς εκ της κατάρας του Νόμου, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν». Γι’ αυτό και ο Παύλος, γράφοντας την επιστολή προς Γαλατάς λέει: « ότι είστε υιοί, φανερώνεται από το ότι έστειλε ο Θεός το πνεύμα του Υιού Του στις καρδιές σας κράζοντας Αββά δηλαδή πατέρα· ώστε δεν είστε πλέον δούλοι, αλλά υιοί του Θεού επομένως και κληρονόμοι Του, δια μέσου του Ιησού Χριστού» (κεφ. δ’, 4). Τα ίδια γράφει και ο επιστήθιος φίλος Του, ο τόσο αγνός και αγαπημένος Ευαγγελιστής Ιωάννης, στην Α’ καθολική επιστολή του λέγοντας: Εάν η συνείδησή μας δεν μας κατηγορεί, τότε έχουμε θάρρος προς τον Θεό και αυτό το οποίο ζητούμε το λαμβάνουμε από Αυτόν, διότι ακολουθούμε τις εντολές Του και ενώπιον Του πράττουμε τα σωστά» (γ’, 21-22). Ώστε από τα λόγια του αγαπημένου Ευαγγελιστού, μαθαίνουμε ότι αυτοί που έχουν αγαθή συνείδηση, έχουν θάρρος προς τον Θεό, γιατί τηρούν τις εντολές Του και πράττουν τα σωστά. Αυτοί που έχουν αγαθή συνείδηση δεν αισθάνονται μέσα τους οτιδήποτε να τους κατηγορεί για αμαρτία και παράβαση των θείων εντολών, γιατί έχουμε καθαρή καρδιά και πνεύμα ευθές και γι’ αυτό μιλάει εδώ ο Ευαγγελιστής.
Από αυτά διδασκόμαστε, ότι αυτός που έχει καθαρή καρδιά, αυτός που η καρδιά του δεν τον κατηγορεί, αυτός που πράττει ενώπιον του Θεού το αγαθό, το ευάρεστο και το τέλειο, ο ακριβής τηρητής των εντολών του Κυρίου, αυτός έχει παρρησία στον Θεό, και ότι ζητήσει το λαμβάνει από Εκείνον. Έτσι, λοιπόν, αυτός που έχει αγαθή καρδιά θεωρείται αγαπητός υιός του Θεού, καθώς το Πνεύμα του Υιού Του κατοικεί στην καρδιά του, και γι’ αυτό έχει παρρησία προς τον Θεό. Ό,τι αιτήσει θα το λάβει, ό,τι ζητήσει θα το βρει, όταν κρούσει την πόρτα ο Θεός θα τον δεχθεί. Ποιός μπορεί να θεωρηθεί ευτυχέστερος από έναν τέτοιο άνθρωπο; Όλα τα αγαθά, όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, δεν έρχονται να προσφερθούν σε αυτήν την μακάρια ψυχή; Από τί λοιπόν μπορεί να έχει ανάγκη; Από τίποτα.
Ναι, αδελφοί μου Χριστιανοί, από τίποτα. Και αυτό επειδή έχει αγαθή συνείδηση, επειδή κατοικεί μέσα του το άκρον αγαθό. Πράγματι, η αγαθή συνείδηση είναι το ισχυρότερο από όλα τα αγαθά, γιατί σε αυτήν υπάρχει η μακαριότητα. Μακάριος και τρισευτυχισμένος ο άνθρωπος που απέκτησε αγαθή συνείδηση.
Πόσο απατώνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία, την ευδαιμονία, την μακαριότητα τους, έξω από τον εαυτό τους. Τα αναζητούν στην δόξα, στα πολλά πλούτη, στις απολαύσεις, στις διασκέδασεις, στις ηδονές, στις πολυτέλειες και σε καθετί μάταιο, των οποίων το μόνο αποτέλεσμα είναι η πίκρα! Πόσο πλανώνται όσοι οικοδομούν την ευτυχία τους πάνω σε φθαρτά και αλλοιούμενα πράγματα, που δεν έχουν μέσα τους καμμία ηθική αξία ή ηθική ευχαρίστηση, γιατί η αληθινή ευτυχία, η αληθινή ευδαιμονία, η αληθινή μακαριότητα εστιάζεται πάνω στην ηθική απόλαυση. Κάθε άλλη απόλαυση μόνο τα χείλη γλυκαίνει· αντίθετα, την καρδιά την γεμίζει πίκρα. Η ύλη που οικοδομείται έξω από την καρδιά για την ανέγερση πύργου ευτυχίας, οικοδομείται σε έδαφος που το ταρακουνούν συνεχώς σεισμοί, στο οποίο είναι αδύνατο να παραμείνει πέτρα πάνω στην πέτρα για μακρύ χρονικό διάστημα· ώστε οι οικοδομούντες αποδεικνύονται κατά αυτόν τον τρόπο ματαιόφρονες και άθλιοι.
Χριστιανοί! Η ευτυχία βρίσκεται σε εμάς τους ίδιους· ευτύχης δε και τρισμακάριος είναι ο άνθρωπος που που το κατανόησε. Εξετάστε την καρδιά σας και μάθετε την ηθική της κατάσταση. Προσέξτε, μήπως έχασε το θάρρος της απέναντι στον Θεό, μήπως σας κατηγορεί για παράβαση ηθικών νόμων, μήπως σας ελέγχει ότι αθετήσατε θείες εντολές· μήπως διαμαρτύρεται η συνείδηση σας ότι την καταπιέζετε, μήπως σας καταγγέλλει για αδικία, για ψεύδος, για παραμέληση των θείων καθηκόντων, για αμέλεια των καθηκόντων σας προς τον συνάνθρωπο. Ερευνήστε μήπως γέμισαντην καρδιά σας κακίες και πάθη, μήπως αγαπήσατε την αμαρτία, μήπως συναινείτε εργαζόμενοι τα πονηρά. Ας προσέξουμε να μην ξεμακρύνει η καρδιά μας από το αγαθό και ακολουθήσουμε δρόμους μπερδεμένους και μονοπάτια δύσβατα, στα οποία παραμονεύουν οι φίλοι της απωλείας.
Δυστυχισμένοι είναι αυτοί που αμελούν αυτό που θέλει η καρδιά τους και ονειρεύονται τα πλούτη του Κροίσου για να κατακτήσουν την μακαριότητα, την ευδαιμονία ή την ευτυχία, την στιγμή που όλος ο πλούτος, είτε αυτός που κρύβεται κάτω από τη γη είτε αυτός που βρίσκεται πάνω στην γη, δεν είναι ικανός να προσφέρει κάποια ευτυχία. Τί λέω ευτυχία, ούτε από την κακοδαιμονία δεν έχουν την δύναμη να τους απαλλάξουν, ούτε καν να μετριάσουν την ταραχή της ψυχής τους, που την προκαλούν πλήθη παθών, όπως ταράζουν την θάλασσα όταν πνέουν πολύ σφοδροί άνεμοι.
Δυστυχώς, χριστιανοί αδελφοί μου, αυτός που αμέλησε την καρδιά του και δεν φρόντισε γρήγορα να την θεραπεύσει, όχι μόνο στερήθηκε από όλα τα αγαθά, αλλά ενέπεσε σε παντός είδους συμφορές κακών, από τις οποίες δεν υπάρχει σωτηρία. Απομάκρυνε την χαρά και την θέση της κατέλαβε η λύπη, η πικρία, η θλίψη και η στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και εφόρμησε στην καρδιά η ταραχή και ο πόλεμος, ο φόβος και ο τρόμος. Απέβαλε την αγάπη και μέσα της πέρασε το μίσος, καθιστώντας αυτήν έρημη από κάθε αρετή που θα μπορούσε να παρηγορήσει την άρρωστη ψυχή του. Τελικά αποτίναξε όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος τα οποία έλαβε στο βάπτισμα, αυτά που καθιστούν τον άνθρωπο μακάριο και εγκατέστησε όλα τα πάθη που τον κάνουν δυστυχή, άθλιο και ελεεινό. Η κόλαση και ο Άδης ήδη καταλαμβάνουν την ψυχή του.
Χριστιανοί αδελφοί μου! Ο Θεός που είναι πλούσιος κατα το μέγα Του έλεος, αφού μας έπλασε κατ´εικόνα Του για να μας καταστήσει κοινωνούς της δικής Του αγαθότητας, θέλει όλοι να αξιωθούμε την συμμετοχή στην μακάρια ζωή, ήδη από τώρα αλλά και στην μελλοντική βασιλεία. Η ίδρυση της αγίας Εκκλησίας, η οποία εγκαταστάθηκε στην γη ανάμεσα μας από τον Τριαδικό Θεό, έγινε με σκοπό να μας ξεπλένει, να μας καθαρίζει από τις αμαρτίες μας, να μας αγιάζει και να μας συμφιλιώνει με τον Θεό, χαρίζοντάς μας την παρρησία απέναντι Του. Μας ανοίγει τις πύλες του Ουρανού για να μας εισάγει σε Αυτόν χαρίζοντας μας τις ευλογίες του παραδείσου και κατεβάζοντας σε εμάς τα θεία Του Δώρα. Η εκκλησία ιδρύθηκε για να αγιάζει τους αμαρτωλούς. Έχει την αγκαλιά της ανοικτή με σκοπό να μας υποδέχεται. Ελάτε λοιπόν, ας βιαστούμε όσοι έχουμε βαριά την συνείδησή μας. Ας βιαστούμε! Είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο που βαραίνει την συνείδησή μας και να μας χαρίσει το θάρρος προς τον Θεό ώστε να πλημμυρίζει η καρδιά μας ευτυχία, αλλά και να αξιωθούμε να απολαύσουμε την θεία μακαριότητα. Αμήν....
«Γράμματα από έναν άγιο»
Πνευματικές νουθεσίες και συμβουλές
Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεώς
Σελ. 27-33
