Ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ
Κόλπους Πατρὸς τυποῦσι τοῦ σοῦ, Χριστέ μου,
Τοῦ Συμεὼν αἱ χεῖρες, αἱ φέρουσί σε.
Δέξατο δευτερίῃ Χριστὸν Συμεὼν παρὰ Νηῷ.
Τὸ γεγονὸς τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ ἐξιστορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς στὸ β’ κεφάλαιο τὸ Εὐαγγελίου του, συνέβη σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Σύμφωνα μὲ τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο, ἂν τὸ πρῶτο παιδὶ τῆς οἰκογένειας ἦταν ἀγόρι, ἀφιερωνόταν στὸν Θεὸ καὶ συγχρόνως προσφερόταν γιὰ θυσία ἕνας ἀμνὸς ἢ ἕνα ζευγάρι τρυγόνια ἢ δυὸ μικρὰ περιστέρια.
Τὸ γράμμα τῶν ἐντολῶν αὐτῶν πληροῦντες ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Παρθένος Μαρία, ἀνῆλθαν τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ στὸ ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων, γιὰ νὰ προσφέρουν τὸν Ἰησοῦ στὸν Θεὸ καὶ νὰ δώσουν τὴν θυσία περὶ καθαρισμοῦ. Τὸ ζευγάρι ὑποδέχθηκε στὸ ναὸ ὁ ὑπερήλικας Προφήτης Συμεών, ὁ ὁποῖος δέχθηκε τὸν Ἰησοῦ στὴν ἀγκαλιά του φωτισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχοντας λάβει ἀποκάλυψη ἀπὸ Αὐτὸ ὅτι δὲν θὰ ἀπέθνησκε πρωτοῦ δεῖ Ἐκεῖνον, τὸν ὁποῖο ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἔχρισε Βασιλέα καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου.
Ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε πρῶτα στὴν Δύση πρὸς κατάργηση τῶν τελουμένων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν, κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ Φεβρουαρίου, πρὸς τιμὴν τοῦ Πανός, ὡς καθαρῶς θεομητορικὴ ἑορτή. Ἀργότερα καθιερώθηκε καὶ στὴν Ἀνατολή.
Κατὰ μὲν τὸν Γεώργιο Κεδρηνὸ ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ τοῦ Α’ (518 – 527 μ.Χ.), κατὰ δὲ τὸ Νικηφόρο Κάλλιστο ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς (525 – 565 μ.Χ.) διέταξε, τὸ 542 μ.Χ., νὰ ἑορτάζεται ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Σωτῆρος σὲ ὅλη τὴ γῆ. Ἐπειδὴ ὅμως διασώζονται σήμερα λόγοι – ὁμιλίες στὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ χρονολογοῦνται πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν 6ο αἰῶνα μ.Χ., εἰκάζεται ὅτι ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστίνος εἰσήγαγε τὴν ἑορτὴ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐτελεῖτο στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου παρευρίσκονταν καὶ οἱ βασιλεῖς.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.
Κοντάκιον. Ἦχος α’.
Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἡμᾶς, Χριστὲ ὁ Θεός. Ἀλλ’ εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, καὶ κραταίωσον βασιλεῖς οὓς ἠγάπησας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.
Μεγαλυνάριον.
Σήμερον ἡ Πάναγνος Μαριάμ, τῷ Ναῷ προσάγει, ὥσπερ βρέφος τὸν Ποιητήν, ὃν ἐν ταῖς ἀγκάλαις, ὁ Πρέσβυς δεδεγμένος, Θεὸν αὐτὸν κηρύττει, κἂν σάρκα εἴληφε.
Τὸ γράμμα τῶν ἐντολῶν αὐτῶν πληροῦντες ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Παρθένος Μαρία, ἀνῆλθαν τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ στὸ ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων, γιὰ νὰ προσφέρουν τὸν Ἰησοῦ στὸν Θεὸ καὶ νὰ δώσουν τὴν θυσία περὶ καθαρισμοῦ. Τὸ ζευγάρι ὑποδέχθηκε στὸ ναὸ ὁ ὑπερήλικας Προφήτης Συμεών, ὁ ὁποῖος δέχθηκε τὸν Ἰησοῦ στὴν ἀγκαλιά του φωτισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχοντας λάβει ἀποκάλυψη ἀπὸ Αὐτὸ ὅτι δὲν θὰ ἀπέθνησκε πρωτοῦ δεῖ Ἐκεῖνον, τὸν ὁποῖο ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἔχρισε Βασιλέα καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου.
Ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε πρῶτα στὴν Δύση πρὸς κατάργηση τῶν τελουμένων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν, κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ Φεβρουαρίου, πρὸς τιμὴν τοῦ Πανός, ὡς καθαρῶς θεομητορικὴ ἑορτή. Ἀργότερα καθιερώθηκε καὶ στὴν Ἀνατολή.
Κατὰ μὲν τὸν Γεώργιο Κεδρηνὸ ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ τοῦ Α’ (518 – 527 μ.Χ.), κατὰ δὲ τὸ Νικηφόρο Κάλλιστο ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς (525 – 565 μ.Χ.) διέταξε, τὸ 542 μ.Χ., νὰ ἑορτάζεται ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Σωτῆρος σὲ ὅλη τὴ γῆ. Ἐπειδὴ ὅμως διασώζονται σήμερα λόγοι – ὁμιλίες στὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ χρονολογοῦνται πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν 6ο αἰῶνα μ.Χ., εἰκάζεται ὅτι ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστίνος εἰσήγαγε τὴν ἑορτὴ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐτελεῖτο στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου παρευρίσκονταν καὶ οἱ βασιλεῖς.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.
Κοντάκιον. Ἦχος α’.
Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἡμᾶς, Χριστὲ ὁ Θεός. Ἀλλ’ εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, καὶ κραταίωσον βασιλεῖς οὓς ἠγάπησας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.
Μεγαλυνάριον.
Σήμερον ἡ Πάναγνος Μαριάμ, τῷ Ναῷ προσάγει, ὥσπερ βρέφος τὸν Ποιητήν, ὃν ἐν ταῖς ἀγκάλαις, ὁ Πρέσβυς δεδεγμένος, Θεὸν αὐτὸν κηρύττει, κἂν σάρκα εἴληφε.
Ὁ Ἅγιος Ἀγαθόδωρος ὁ Μάρτυρας
Ἀγαθοδώρῳ δῶρον ἐξ ἐμῶν λόγων,
Δωρῶ, δοθέντι τῷ Θεῷ δι' αἱμάτων.
Δωρῶ, δοθέντι τῷ Θεῷ δι' αἱμάτων.
Ὁ Ἅγιος Ἀγαθόδωρος συνελήφθη σὲ νεαρὴ ἡλικία καὶ ὁδηγήθηκε στὸν ἄρχοντα τῆς πόλης τῶν Τυάνων τῆς Καππαδοκίας, ἐπειδὴ ἦταν Χριστιανός. Ἐνώπιον τοῦ ἡγεμόνος ὁμολόγησε τὴν ἀγάπη του στὸν Ἅγιο Θεό. Ὁ ἡγεμόνας τότε ἔδωσε ἐντολὴ νὰ τὸν βασανίσουν. Πρῶτα τοῦ καταξέσκισαν τὸ σῶμα μὲ σιδερένια νύχια, ἔπειτα τὸν ἔβαλαν πάνω σὲ πυρακτωμένη σχάρα καὶ τοῦ κατέκαψαν τὸ καταπληγωμένο σῶμα, στὴν συνέχεια τοῦ ἔκοψαν μὲ μαχαῖρι τὴν γλῶσσα, κατόπιν τοῦ ἔσπασαν τὰ δόντια, ἔπειτα τοῦ συνέτριψαν μὲ ρόπαλα τὶς κνῆμες καὶ τὰ σκέλη καὶ τελικὰ τοῦ τρύπησαν τὰ μηνίγγια μὲ πυρακτωμένα σουβλιά.
Ἔτσι, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἀγαθόδωρος μαρτύρησε καὶ ἔλαβε τὸ ἁμαράντινο στεφάνι τῆς δόξας.
Ἔτσι, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἀγαθόδωρος μαρτύρησε καὶ ἔλαβε τὸ ἁμαράντινο στεφάνι τῆς δόξας.
Ὁ Ἅγιος Ἰορδάνης ὁ Νεομάρτυρας
Iορδάνην δε, μη ποταμόν εννόει,
Xριστού δ’ αθλητήν, εσχάτοις εν τοις χρόνοις.
Xριστού δ’ αθλητήν, εσχάτοις εν τοις χρόνοις.
Ὁ Ἅγιος Ἰορδάνης, καταγόταν ἀπὸ τὴν Καππαδοκία καὶ μετὰ τὸν γάμο του ἐγκαταστάθηκε στὸ Γαλατᾶ τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Σὲ κάποια διασκέδασή του μὲ Ὀθωμανοὺς συμπατριῶτες του καὶ κατὰ τὴν διάρκεια ἑνὸς παιχνιδιοῦ, κάποιος συμπαίκτης βλασφήμησε τὸν Ἅγιο Νικόλαο. Ἀμέσως ὁ Ἰορδάνης ἀπάντησε τὸ ἴδιο κοροϊδευτικὰ εἰς βάρος τοῦ Μωάμεθ. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα, καταγγέλθηκε ὡς ὑβριστὴς τῆς μουσουλμανικῆς θρησκείας καὶ ὁδηγήθηκε στὸν βεζίρη, ὁ ὁποῖος τὸν πίεσε νὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ ἀποφύγει τὴν τιμωρία. Παρὰ τὶς ἀπειλὲς καὶ τὶς δελεαστικὲς προτάσεις, ἀκόμη καὶ νὰ ὁμολογήσει μὲν φανερὰ ὅτι ἀσπάζεται τὸν Μουσουλμανισμὸ καὶ στὴ συνέχεια νὰ ζήσει χριστιανικὰ ὅπου ἐκεῖνος ἤθελε, ὁ Ἅγιος ἀρνήθηκε θαρραλέα. Ἔτσι ὁ δήμιος ἀπέκοψε τὴν τίμια κεφαλὴ τοῦ Νεομάρτυρα τὸ ἔτος 1650 μ.Χ.
Άγιος Γαβριήλ ο Οσιομάρτυρας ο εν Κωνσταντινουπόλει
Tμηθείς Γαβριήλ δι’ αγάπην Kυρίου,
Συν τω Γαβριήλ χορεύεις εν τω πόλω.
Ο Άγιος Γαβριήλ καταγόταν από την Αλλώνη της Προικονήσου. Έγινε μοναχός και υπηρετούσε σαν κήρυκας της ενορίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Κατηγορήθηκε σαν υβριστής της μουσουλμανικής θρησκείας, φυλακίστηκε και βασανίστηκε στην Κωνσταντινούπολη. Παρέμεινε όμως σταθερός στην πίστη του και επειδή δεν δέχτηκε να γίνει μουσουλμάνος, αποκεφαλίστηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1676 μ.Χ. Το λείψανο του Αγίου ρίχτηκε στη θάλασσα από τους Τούρκους. Το μαρτύριο του Αγίου συνέγραψε ο Ιωάννης Καρυοφύλλης.
Ο Άγιος Νικόδημος γράφει στο «» (1799 μ.Χ.):
«Οὗτος ὁ Ἀγγελώνυμος Μάρτυς Γαβριήλ, ἦν ἐκ χώρας λεγομένης Ἀλλώνης, τῆς ἐπαρχίας Προκοννήσου. Ἐγένετο δὲ Μοναχὸς ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας, καὶ διάγων σωφρόνως, καὶ ἐναρέτως πολιτευόμενος, ἔφθασεν εἰς ἔφεσιν καὶ πόθον Μαρτυρικοῦ Στεφάνου· ὅθεν ἐλθὼν ἐν τῇ Βασιλευούσῃ, ἔγινε κῆρυξ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας· πλησιαζούσης οὖν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, διελογίζετο καθ᾿ ἑαυτόν, μὲ τὶ τρόπο νὰ τύχῃ τοῦ ποθουμένου Μαρτυρίου, καὶ διανυκτερεύων, καὶ ἀγρυπνῶν ἔνδον τοῦ Πατριαρχικοῦ ναοῦ, ἐπεκαλεῖτο τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ὁποῖον ἐξ ὅλης ψυχῆς καὶ καρδίας, ἐκ νεότητος ἐπόθει διὰ νὰ φωτίσῃ τὸν τρόπον· μεταλαβὼν οὖν τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐξῆλθε στοχαζόμενος κατὰ τὴν ὁδὸν καὶ περιερχόμενος ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, ὥσπερ ἡ ᾀσματικὴ νύμφη ἴσως νὰ εὕρῃ ὃν ἐπόθει Νυμφίον Χριστόν.
Ἀπαντήσας δὲ αὐτὸν ἕνας Ἀγαρηνός, κατὰ τὴν συνηθισμένην των θρασύτητα, ἔσπρωξε τὸν μάρτυρα, ὡς τάχα μὴ παραμερίσαντα ἀπὸ τὸν δρόμον διὰ νὰ τοῦ κάμῃ τόπον νὰ περάσῃ· ὁ δὲ Μάρτυς ἀντέσπρωξεν αὐτὸν καὶ τὴν θρησκείαν του ὕβρισε· οἱ δὲ ἐκεῖσε παρόντες Ἀγαρηνοὶ ἀκούσαντες τὰς ὕβρεις τοῦ Μάρτυρος, καὶ τὰς φωνὰς τοῦ ὁμοπίστου των, ὁποὺ τοὺς ἐκάλει εἰς ἐκδίκησιν, ἔτρεξαν καταπάνω τοῦ Μάρτυρος, καὶ πιάνοντες αὐτόν, καὶ δέρνοντες, καὶ σπρώχνοντες ἀνηλεῶς, τὸν ἔφεραν εἰς τὸν κριτήν· καὶ ὁ μὲν εἷς Ἀγαρηνὸς ἐβόα, καὶ ἐζήτει δίκην κατὰ τοῦ Μάρτυρος, διατὶ ὕβρισε τὴν πίστιν τους, οἱ δὲ λοιποὶ ἐμαρτύρουν δεινοπαθοῦντες· ὁ δὲ κριτὴς ἐπρόσταξε νὰ βάλλουν τὸν Μάρτυρα εἰς τὴν φυλακήν, δίδοντας καὶ τὴν κατ᾿ αὐτοῦ δίκην ἔγγραφον· τὸ ταχὺ ἐβγάνοντές τον ἀπὸ τὴν φυλακήν, τὸν ἔφεραν εἰς τὸν καϊμακάμη· (ὅτι ὁ Βασιλεὺς ἦτον μὲ τὸν Βεζύρην εἰς τὴν Ἀδριανούπολιν)· καὶ ἔδειξαν εἰς αὐτὸν τὸ τοῦ κριτοῦ γράμμα.
Ὁ δὲ καϊμακάμης τὸν ἠρώτησεν ἀνίσως καὶ ἦναι ἀληθινὰ τὰ γραφόμενα, καὶ λεγόμενα κατ᾿ αὐτοῦ; ὁ δὲ Μάρτυς ἔλεγε, ναί, ἀληθινὰ εἶναι· τότε τοῦ λέγει ὁ καϊμακάμης, ἄφες ἄνθρωπε τὴν πίστιν ταύτην, καὶ ἔλα εἰς τὴν ἐδικήν μας· δὲν βλέπεις πόσην δόξαν, καὶ τὶ Βασίλειον ἔχει ἡ τοῦ Μωάμεθ θρησκεία; Ὁ δὲ Μάρτυς ἀπεκρίθη· μή μοι γένοιτο νὰ ἔλθω εἰς τόσην τρέλλαν, καὶ ἀγνωσίαν, ὥστε νὰ εἰπῶ ψιλὸν ἄνθρωπον τὸν Κύριόν μου Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ἀληθινὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀληθινὸν Θεόν· τὸν τέλειον Θεόν, καὶ τέλειον ἄνθρωπον· τὸν δὲ ἐδικόν σας τὸν Μωάμεθ νὰ ὀνομάσω ὅλως προφήτην! ἀλλὰ τὸν μὲν Ἰησοῦν μου ὁμολογῶ, καὶ πιστεύω πὼς εἶναι Θεὸς ἀληθινὸς ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, τὸν δὲ ἐδικόν σας Μωάμεθ κηρύττω πὼς δὲν εἶναι προφήτης, ἀλλὰ ἄνθρωπος ἰδιώτης, ἀγράμματος, πλαστολόγος, καὶ πολέμιος τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἑπομένως τὸν ἐξουθενῶ, καὶ ἀποστρέφομαι καὶ αὐτόν, καὶ τὴν πίστιν του.
Τοῦ λέγει ὁ καϊμακάμης, μήπως εἶσαι μεθυσμένος ἄνθρωπε, ἢ ἐβγῆκες ἀπὸ τὰς φρένας σου; καὶ ὁ Μάρτυς· οὔτε μεθύω, οὔτε τῶν φρενῶν μου ἐξίσταμαι, ἀλλὰ χάριτι τοῦ Χριστοῦ μου ὑγιεῖς ἔχω τὰς φρένας, ὡσὰν καὶ τὴν ψυχήν. Τότε ὁ καϊμακάμης τὸ ἥμερον τρέψας εἰς ἀγριότητα καὶ θυμοῦ ἔμπλεως γενόμενος ἅμα δὲ καὶ βλέπων τὸ ἀμετάθετον τοῦ Μάρτυρος, εἶπεν ὀργίλως, καὶ μανιωδῶς πρὸς τὸν ἔπαρχον, λάβε τὸν παρόντα, καὶ δὸς εἰς αὺτὸν τὸν θάνατον διὰ ξίφους.
Λαβὼν δὲ τὸν Ἅγιον ὁ ἔπαρχος, παρέδωκε τῷ τζελάτῃ ὅστις δένοντάς τον τὸν ἐπῆγε εἰς τόπον λεγόμενον Παχτζὲ Καπισί, πλησίον τοῦ κουμερκίου· καὶ ἐκεῖ γονατίζοντας ὁ Ἅγιος καὶ προσευχόμενος χαριέστατα, καὶ κλίνοντας τὴν μακαρίαν αὐτοῦ κεφαλήν, ἀπετμήθη· καὶ ἡ μὲν Ἁγία, καὶ ὁλόφωτος αὐτοῦ ψυχή, ἀπῆλθεν εἰς τὸν ποθούμενον καὶ πολυέραστον νυμφίον της, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἵνα λάβῃ τὸν ἡτοιμασμένον παρ᾿ αὐτοῦ τρίπλοκον στέφανον, τῆς τε παρθενίας, τῆς ἀσκήσεως, καὶ τοῦ Μαρτυρίου, διὰ νὰ χαίρεται, καὶ νὰ ἀγάλλεται ἐν τῷ χορῷ τῶν παρθένων, καὶ ἀσκητῶν, καὶ Μαρτύρων· τὸ δὲ Μαρτυρικὸν αὐτοῦ καὶ σεβάσμιον λείψανον, μετὰ τρεῖς ἡμέρας οἱ ἐκεῖσε Ἀγαρηνοί, τὸ ἔρριψαν εἰς τὴν θάλασσαν, ὅτι οὐ ἴσχυσαν οἱ εὐσεβεῖς νὰ τὸ πάρουν διὰ χρημάτων· οὕτως ἐν ὀλίγῳ τελειωθεὶς ἐπλήρωσε χρόνους μακρούς, καὶ ὀλίγον κοπιάσας μὲ πολλὴν ζέσιν, καὶ προθυμίαν ἤρπασεν ὅλους τοὺς αἰῶνας, μὲ τὰ ἐν ἐκείνοις αἰώνια ἀγαθά· οὗ ταῖς πρεσβείαις ῥυσθείημεν τῆς κολάσεως, καὶ ἀξιωθείημεν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἀμήν».
Ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος ἐκ Γεωργίας
Ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος (Κερεσελίντζε) καταγόταν ἀπὸ τὴν Γεωργία καὶ ἔζησε μεταξὺ τοῦ 19ου καὶ τοῦ 20ου αἰῶνα μ.Χ. Ἔγινε μοναχὸς καὶ ἡ ἁγιότητα τοῦ βίου του γρήγορα τὸν ἔκανε ξακουστὸ στὴν περιοχὴ τῆς Γεωργίας. Καθημερινὰ ἐξομολογοῦσε ἑκατοντάδες ἀνθρώπους, ποὺ προσέτρεχαν κοντά του γιὰ νὰ καταθέσουν τὸν πόνο τῆς ψυχῆς τους καὶ τὴν ἀστοχία τῆς ἐλευθερίας τους. Κατὰ τὴν περίοδο τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος ὁ Ὅσιος διέσωσε πολλὰ χειρόγραφα τῶν ἀρχαίων Γεωργιανῶν ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων. Ἔζησε θεοφιλῶς καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ἀπεκοῆς
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ἀπεκοῆς (Ὑπακοῆς) φυλάσσεται στὸ ναὸ τῆς Ὑπαπαντῆς τῆς νήσου Καλύμνου.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γουμενίσσης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Γουμενίσσης φυλάσσεται στὴν ὁμώνυμη μονὴ τῆς πόλεως τῆς Γουμένισσας.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Κακιᾶς Μέλισσας
Ἡ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου Κακιᾶς Μέλισσας φυλάσσεται στὸ χωριὸ Λειβάδι Κυθήρων. Ἔχει τὴν προσωνυμία αὐτή, γιατί σὲ μία ἐπιδρομὴ πειρατῶν στὸ νησί, μὲ σκοπὸ νὰ λεηλατήσουν τὴ μονή, παρουσιάσθηκε ξαφνικὰ ἕνα σμῆνος μελισσῶν ποὺ ἐπιτέθηκε στοὺς πειρατὲς καὶ τοὺς ἀνάγκασε νὰ ὑποχωρήσουν.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ὑπαπαντῆς
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ὑπαπαντῆς φυλάσσεται στὸν ὁμόνυμο ναὸ τῆς Καλαμάτας.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Φλεβαριωτίσσης ἢ Λιβύης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Φλεβαριωτίσσης ἢ Λιβύης (καλεῖται ἔτσι ἐπειδὴ ἔχει χρῶμα σκοῦρο) φυλάσσεται στὴν Μεσαριὰ τῆς νήσου τῆς Ἀστυπάλαιας.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Φλεβαριωτίσσης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Φλεβαριώτισσας φυλάσσεται στὸ ναὸ Ἀμπελακίων Σαλαμῖνος καὶ ὀνομάζεται ἔτσι, ἐπειδὴ ἑορτάζει τὸν μῆνα Φεβρουάριο ἤ, κατὰ μία ἄλλη ἐκδοχή, ἐπειδὴ στὸ σημεῖο ἐκεῖνο εἶχε βρεθεῖ φλέβα νεροῦ.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Χρυσαλινιωτίσσης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Χρυσαλινιώτισσας ἢ Ἀλινιώτισσας φυλάσσεται στὸν ὁμόνυμο ἐνοριακὸ ναὸ τῆς Λευκωσίας Κύπρου.
Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Μαρουλιανής
Στο χωριό Οία της Σαντορίνης, στον οικισμό Φοινικιά υπάρχει η εκκλησία της «Παναγιάς της Μαρουλιανής». Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στη γιορτή της Υπαπαντής και κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου όπου και εορτάζει γίνεται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα πανηγύρια της Οίας.
Η προέλευση του ονόματος «Μαρουλιανή» στην γιορτή της Υπαπαντής φημολογείται ότι κρατά από τη Μικρά Ασία καθώς από διηγήσεις γερόντων λέγεται ότι τα πολύ παλιά χρόνια (γύρω στα 1800 μ.Χ.) σε αγροτικό προάστιο της Σμύρνης, Έλληνας αγρότης είχε βρει θαμμένο στο χωράφι του κάτω από τις ρίζες των μαρουλιών ένα μικρό ξύλινο εικόνισμα που απεικόνιζε την Υπαπαντή του Χριστού. Όταν αργότερα, με την σύσταση του Ελληνικού Κράτους, έφτασαν στη Σαντορίνη Μικρασιάτες πρόσφυγες (περί το 1840 μ.Χ.), έχτισαν την Εκκλησία της «Παναγιάς της Μαρουλιανής» σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος.
Σύναξη της Παναγίας της Θαλασσίτρας στην Μήλο
Η Παναγιά η Θαλασσίτρια βρίσκεται στο Κάστρο, ακριβώς πάνω από τη Πλάκα, σε μια από τις ωραιότερες τοποθεσίες της νήσου. Είναι η προστάτρια των ναυτικών. Χρονολογείται στα 1738 μ.Χ. και κατά τη ανακαίνιση της ενώθηκε με το παρεκκλήσι της Παναγίας Ελεούσσας.
Πάνω από τη πόρτα διακρίνεται το οικόσημο των Κρίσπι (Δούκες της Νάξου). Οι περισσότερες εικόνες που κοσμούν την εκκλησία είναι έργα του γνωστού Μήλιου καλλιτέχνη Εμμανουήλ Σκορδίλη και των μαθητών του.
Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου «η Αγία Υπακοή»
Η εκκλησία της Παναγίας «η Αγία Υπακοή» («Αγία Πακού» ή «Παναγιά η Πακού» όπως την αποκαλούν στην καθομιλουμένη οι ντόπιοι) βρίσκεται στο χωριό Κώστος της Πάρου και είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή. Ήταν άλλοτε μετόχι της Μονής Χοζοβιώτισσας της Αμοργού και ανακαινίστηκε το 1609 μ.Χ. Της έδωσαν το προσωνύμιο «Αγία Υπακοή» τιμώντας την υπακοή της Παναγίας στο θέλημα του Θεού να γεννήσει το Υιό Του, ώστε σύμφωνα με αυτό και οι άνθρωποι να υπακούν στο θέλημα του Θεού.
Σύναξη της Παναγίας της Καρυδιανής στο Λασίθι Κρήτης
Η Παναγία η Καρυδιανή είναι μια μικρή μονή, μετόχι της Μονής Παναγίας Φανερωμένης, για την οποία καμία ιστορική ή αρχειακή πληροφορία δεν είναι γνωστή πριν από τα τέλη του 19ου αιώνα μ.Χ. Διατηρούνται κάποια κτηριακά κατάλοιπα του μικρού μοναστηριακού συγκροτήματος το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως τόπος θερινής διαμονής των κατοίκων των Μύθων κατά τον προηγούμενο αιώνα (Ψιλάκης 1993 Β, 539). Το καθολικό αφιερωμένο στην Θεοτόκο Ζωοδόχο Πηγή είναι ένας μικρός μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός με ένα εγκάρσιο ενισχυτικό σφενδόνιο διαστάσεων 2,50 Χ 6,70 μ. Στο εσωτερικό δεν διατηρεί τοιχογραφικό διάκοσμο που θα βοηθούσε στην χρονολόγησή του. Το μοναστήρι σήμερα είναι ανενεργό και ανήκει στην Ενορία Μύθων.
Σύναξη της Παναγίας του Μπελώνια στην Σαντορίνη
Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή και πανηγυρίζει στις 2 Φεβρουαρίου. Βρίσκεται στην πρωτεύουσα της Σαντορίνης τα Φηρά, στη πλευρά της καλντέρας στην άκρη του υψώματος της πλαγιάς πάνω στον κεντρικό δρόμο. Είναι ο καθεδρικός ναός των Φηρών και η παράλληλα η έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Θήρας, Αμοργού και μικρών νήσων (Θηρασίας, Ίου, Ανάφης, Ηρακλειάς, Δονούσας, Σχοινούσας και Κουφονησίων). Έχει το προσωνύμιο «Παναγιά του Μπελώνια» από το όνομα των κτητόρων, την οικογένεια Μπελώνια, οι οποίοι ανοικοδόμησαν το ναό το 1827 μ.Χ. Κατέρρευσε με τον καταστροφικό σεισμό του 1956 μ.Χ. και στην θέση του οικοδομήθηκε ο σημερινός ναός, του οποίου την εικονογράφηση επιμελήθηκε ο σαντορινιός ζωγράφος Χριστόφορος Ασίμης.
Σύναξη της Παναγίας Κουτσουριώτισσας στην Ερατεινή Φωκίδος
Για την Σύναξη της Παναγίας της Κουτσουριώτισσας στην Ερατεινή Φωκίδος βλέπε στις 23 Αυγούστου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τὴν σεπτήν Σου Εἰκόνα Κουτσουριώτισσα Δέσποινα, ὡς ἁγίασμα θεῖον εὐλαβῶς ἐδεξάμεθα, καὶ πᾶσα ἡ Φωκὶς τῇ Σῇ Μονῇ, προστρέχει καὶ λαμβάνει ἐξ αὐτῆς, τὰς αἰτήσεις τῇ θερμῇ Σου ἐπισκοπῇ, Παρθένε ἀνακράζοντες· δόξα τῇ Σῇ χρηστότητα Ἁγνή, δόξα τοῖς θαυμασίοις Σου, δόξα τῇ πρὸς ἡμᾶς Σου ἀρωγῇ Πανύμνητε.
Κοντάκιον
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ ἑκουσίως.
Τῇ θαυμαστῇ Σου καὶ Ἁγίᾳ Εἰκόνι, ἧν Κουτσουριώτισσαν προσφόρως καλοῦμεν, μετὰ σπουδῆς προστρέχοντες ἑκάστοτε, ἐξ αὐτῆς λαμβάνομεν, τὰ αἰτήματα πάντα, καὶ πάσης λυτρούμεθα, δυσχερείας καὶ λύπης. Σὺ γὰρ παρέχεις πᾶσι δαψιλῶς, Θεοχαριτῶτε Κόρη τὴν χάριν Σου.
Μεγαλυνάριον
Δέδωκας Εἰκόνα Σου τὴν σεπτήν, Κεχαριτωμένη Κουτσουριώτισσα Μαριάμ, πάσῃ τῇ Φωκίδι, θησαύρισμα ὡς θεῖον, ἁγιασμὸν καὶ χάριν πᾶσι παρέχουσαν.
Σύναξη της Παναγίας Μεγαλομάτας στην Τήνο
Ο Ιερός Ενοριακός Ναός της Παναγίας της «Μεγαλομάτας» βρίσκεται στο χωριό Κτικάδο της Τήνου. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Ναού είναι η επιβλητική μαρμάρινη είσοδος του.
Τον 18ο αιώνα μ.Χ., έφτασαν στο Κτικάδο Κρήτες έποικοι οι οποίοι μετέφεραν την εικόνα της Παναγίας Μεγαλομάτας. Ο ομώνυμος ναός ήταν αρχικά αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο η εικόνα του οποίου χρονολογείται τον 17ο αιώνα μ.Χ. Από τον 18ο αιώνα μ.χ. ξεκίνησαν εργασίες επέκτασης ενώ τοποθετήθηκαν μαρμάρινα θυρώματα που αναπαριστούν τον Άγιο Γεώργιο και την Θεοτόκο.
Σύναξη της Παναγίας της Ατταλειώτισσας στη Καλαμωτή της Χίου
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Σύναξη της Παναγίας της Αρκουδιώτισσας στα Χανιά
Σύναξη της Παναγίας της Αρκουδιώτισσας στα Χανιά
Ο Αρκουδοσπηλιός (ή αλλιώς Σπήλαιο Παναγίας της Αρκουδιώτισσας ή Αρκούδια, Αρκούδα ή Αρκούδαινα) βρίσκεται στο Ακρωτήρι Χανίων, κοντά στη Μονή Γουβερνέτου. Από εκεί ξεκινάει το μονοπάτι – μήκους περίπου δύο χιλιομέτρων, το οποίο διασχίζει το Φαράγγι Αυλάκι και οδηγεί στην είσοδο του σπηλαίου. Πολύ κοντά βρίσκεται και η Μονή Καθολικών.
Ο Αρκουδοσπηλιός πήρε το όνομά του από έναν σταλαγμίτη, που μοιάζει με αρκούδα σκυμμένη έτοιμη να πιει νερό από τη μικρή λιμνούλα, η οποία έχει δημιουργηθεί εκεί. Η παράδοση αναφέρει ότι η Παναγία τιμώρησε την αρκούδα μετατρέποντας την σε βράχο γιατί στερούσε από τους μοναχούς το λιγοστό νερό που υπήρχε στην περιοχή.
Από τις επιγραφές, που έχουν βρεθεί στο εσωτερικό του Αρκουδοσπηλιού, θεωρείται ότι αποτελούσε χώρο λατρείας του Απόλλωνα και της Άρτεμης.
Σήμερα μέσα στον Αρκουδοσπηλιό υπάρχει ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην Παναγία την Αρκουδιώτισσα, το οποίο γιορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου (της Υπαπαντής του Χριστού). Συνηθίζεται από τους ντόπιους να ανάβουν φωτιές και να διανυκτερεύουν την παραμονή της γιορτής και γι’ αυτό η οροφή του Αρκουδοσπηλιού είναι μαυρισμένη.
Σύναξη της Παναγίας της Σεϊδανάγιας στην Παλαιά Πόλη της Ιερουσαλήμ
Η ιερά μονή της Σεϊδανάγιας βρίσκεται στον Ορθόδοξο χριστιανικό τομέα της παλαιάς πόλεως της Ιερουσαλήμ στ' αριστερά της οδού του Μαρτυρίου και όχι μακρυά από τη μονή του Αγίου Χαραλάμπους. Βρίσκεται δίπλα στη Μονή του Αγίου Ευθυμίου του Μεγάλου και είναι γυναικείο μοναστήρι.
Η μονή της Σεϊδανάγιας αποτελείται από ένα συγκρότημα πολλών κτισμάτων (κελλίων) τα οποία ανοίγουν στην εσωτερική αυλή. Το καθολικό της μονής που βρίσκεται στο ανατολικό μέρος του συγκροτήματος είναι αφιερωμένο στην Υπαπαντή του Κυρίου. Στις πηγές αναφέρεται και σαν μοναστήρι της Αγίας Άννης ή Σεϊδανάγια (= της Αγίας Δεσποίνης). Μαρτυρείται δε ως γυναικεία μονή. Λέγει σχετικά στο προσκυνητάριόν του ο Βενιαμίν Ιωαννίδης: «Το της Αγίας Άννης μοναστήριον οι εντόπιοι χριστιανοί μετέβαλον εις άλλην κλήσιν Σεϊδανάγια καλέσαντες εκ τινος μονής γυναικών κειμένης εις τα μέρη της Δαμασκού και αυτής ούτω Σεϊδανάγια καλούμενη (δηλ. της Αγίας Δεσποίνης). Η δε αιτία της τοιαύτης κλήσεως, έχει πατροπαραδότως μεταξύ των Ιερουσολυμιτών ορθοδόξων ούτως: Εις το εγγύς της Δαμασκού ρηθέν γυναικείον μοναστήριον Σεϊδανάγια ην μικρά εικών της Θεοτόκου, θαυματουργός. Αύτη εν μια ημέρα εκ μεν του μοναστηρίου εκείνου αφανής εγένετο, ευρέθη δε εν τω εν Ιερουσαλήμ μονηδρίω τούτω της Αγίας Άννης, έκπαλαι όντι οικητήριον μοναζουσών ορθοδόξων. Ευρέθη δε ιστάμενη εις τα βόρεια της μονής ταύτης όπου τανύν.
Κατά δε την εορτήν του Πάσχα ελθόντες δια προσκύνησιν των Αγίων Τόπων, Δαμασκηνοί ορθόδοξοι και περιερχόμενοι τα ιερά καταγώγια (= προσκυνήματα) είδον και εγνώρισαν την εικόνα. όθεν ηθέλησαν λαβείν αυτήν, αλλ' αι τότε μονάζουσαι αντέστησαν. τέλος οι Δαμασκηνοί ανέφερον τούτο τω Ιεροσολύμων Πατριάρχη, ότι η εικών πάντως εκλάπη υπό τινος ιεροσύλου και ηνέχθη ενταύθα. Ο δε πατριάρχης προσέταξεν ευθέως επιστραφήναι την εικόνα, όπου ην το πρότερον, δηλ. εις το εν τη Δαμασκό μοναστήριον των Μοναζουσών. Παρέλαβον ουν οι Δαμασκηνοί την εικόνα και απήρχοντο εις την Δαμασκόν καθ' οδόν όμως η εικών άφαντος εγένετο απ' αυτών και ευρέθη εν τη εν Ιερουσαλήμ μονή ταύτη όπου και προλαβόντως ίστατο.
Τούτο δε συνέβη ως η κοινή παράδοσις λέγει, δις, όθεν έμεινε και μένει η εικών αύτη εις ον οράται τόπον. Και εκ τούτου του συμβάντος εκλήθη και το μονίδριον τούτο αραβιστί ΣΕΪΔΑΝΑΓΙΑ.
Άλλες πληροφορίες για την μονή της Σεϊδανάγιας έχομεν από το βιβλίο του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Τιμοθέου Β' (Ιεροσόλυμα 1932 μ.Χ.), όπου αναφέρεται ότι εκαλείτο Σεϊδανάγια υπό των εντοπίων, οι οποίοι επίστευαν ότι εκεί ευρέθη η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας αφού μετακινήθηκε κατά θαυμαστόν τρόπον από την ιερά μονή της Παναγίας Σεϊδανάγιας παρά την Δαμασκόν.
Επίσης ο αρχιμανδρίτης Κάλλιστος Μηλιαράς στο έργο του «Οι Άγιοι Τόποι εν Παλαιστίνη και τα επ' αυτών δίκαια του ελληνικού έθνους» (τόμος Β' Ιεροσόλυμα 1933 μ.Χ.) αναφέρει ότι ο πατριάρχης Άνθιμος το 1775 μ.Χ. ανακαίνισε τρία μοναστήρια τα οποία εκινδύνευαν με πτώσιν ήτοι της Αγίας Αικατερίνης, του Αγίου Ευθυμίου και το της Θεοτόκου Σεϊδανάγιας καλούμενον.
Μπαίνοντας κανείς στην μονή περνά από χαμηλή εξωτερική πύλη, η οποία φέρει την επιγραφή Ελληνορθόδοξον Πατριαρχείον Ιεροσολύμων ιερά μονή Σεϊδανάγιας και τον οδηγεί στην εσωτερική αυλή δια μέσου στενού διαδρόμου.
Μόλις προχωρήση στ' αριστερά υπάρχει ευρύχωρη στοά η οποία οδηγεί στον κυρίως ναό, το καθολικό.
Ο ναός είναι τρίκλιτη βασιλική με δυο υπερμεγέθεις κολόνες, οι οποίες ενώνονται με τον ανατολικό και δυτικό τοίχο με αψίδες. Έτσι ο ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη τα οποία αποτελούν παρεκκλήσια στο μεν βόρειο κλίτος προς τιμήν των Αγίων Πάντων, στο νότιον προς τιμήν της Αγίας Άννης και της Μητρός της Μαρίας και στο κεντρικό που είναι αφιερωμένο στην Υπαπαντή του Χριστού.
Στο δυτικό μέρος του Παρεκκλησίου της Αγίας Άννης υπάρχει βαπτιστήριο σε σχήμα σταυρού όμοιο με τα πρωτοχριστιανικά βαπτιστήρια το οποίο κατεσκευάσθη με πρωτοβουλία του τότε αρχιμανδρίτη Αριστάρχου το 1997 μ.Χ.
Πηγὲς:http://www.saint.gr/02/02/index.aspx
http://www.synaxarion.gr/gr/m/2/d/2/sxsaintlist.aspx
«Πᾶνος»
