Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας μὲ ἀνορθοδοξίας…
Γράφει ὁ κ. Παναγιώτης Κατραμάδος, θεολόγος
Τὴν 3ην καὶ 4ην Φεβρουαρίου 2021 «συνεδρίασεν» ἡ ΔΙΣ. Γράφομεν «συνεδρίασε», διότι ἡ διὰ τηλεδιασκέψεως συνεδρίασις οὔτε ἐγγυᾶται τὸ ἀπόρρητον τῶν διεργασιῶν τῆς ΔΙΣ, ἐφ’ ὅσον μεσολαβεῖ ἡ πολιτειακὴ «ὀμπρέλλα», οὔτε συνοδικὰ εἶναι ἐνδεδειγμένος τρόπος, καθὼς δὲν ὑπάρχει ἀλληλοδραστικότης μεταξὺ τῶν μελῶν, οὔτε θεολογικὰ εἶναι ὀρθόν, καθὼς κάθε Σύνοδος ἐννοεῖται ὡς προέκτασις τῆς Θείας Εὐχαριστίας καὶ ὄχι ὡς Βουλή! Μικρὰν σημασίαν ἔχουν αὐτὰ διὰ τοὺς οὕτως ἢ ἄλλως πεπεισμένους Ἀρχιερεῖς μας ὅτι μία «ἀριστίνδην» ὁμάδα, ὅπως τὴν ἐπιτάσσουν οἱ κρατικοὶ νόμοι καὶ ὄχι οἱ Ἱ. Κανόνες, λαμβάνει συστηματικὰ ἀποφάσεις ἐκ μέρους ὅλων, ἔχουσα ἀδρανοποιήσει ἀντικανονικῶς ΕΠ’ ΑΟΡΙΣΤΟΝ(!) τὴν ὁλομέλειαν τῆς Ἱεραρχίας. Αὐτὴ εἶναι ἡ πηγὴ τῶν δεινῶν, ἀλλὰ οἱ Ἱεράρχαι δὲν τὸ συνειδητοποιοῦν. Θὰ ἔλθη ὁ καιρός.
Εἶναι παράδοξον ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία νὰ καταφεύγη εἰς τὸ ΣτΕ ὑποστηρίζουσα ὅτι «λὲς οἱ ΚΥΑ ἐκδόθηκαν κατὰ παράβαση τῶν συνταγματικῶν ἀρχῶν τῆς ἀναλογικότητας, τῆς χρηστῆς διοίκησης καὶ τῆς δικαιολογημένης ἐμπιστοσύνης τοῦ κράτους πρὸς τοὺς διοικοῦντες, ἀλλὰ ἐκδόθηκαν καὶ καθ’ ὑπέρβαση νομοθετικῆς ἐξουσιοδότησης», καθ’ ἥν στιγμὴν ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία ἔχει παραβῆ τοὺς Ἱ. Κανόνας. Ζητοῦν δικαιοσύνην, ὅταν οἱ ἴδιοι καταπατοῦν τὸ δίκαιον; Ὡστόσον, κάθε εὐσεβὴς πιστὸς Ὀρθόδοξος εὑρίσκεται εἰς τὸ πλευρὸν τῆς Διοικούσης Ἐκκλησίας εἰς τοιαύτας περιπτώσεις, διότι, τὸ αἴτημα καθ’ αὑτὸ εἶναι δίκαιον καὶ σωστόν. Ἡ Πολιτεία μὲ πρόφασιν τὴν ἐπιδημίαν ἔχει ἀκυρώσει ἀποφάσεις τῆς ΔΙΣ, καταπατᾶ τὰς θρησκευτικὰς ἐλευθερίας ὁλοκλήρου τοῦ λαοῦ καὶ φέρεται ἀσύγγνωστα πρὸς τὴν ἱστορίαν, καθὼς ἡ Ἐκκλησία ὑπῆρξεν ἀκόμη καὶ κατὰ τὰς πανδημίας ἡ σώτηρα τοῦ Γένους!
Βεβαίως, ἕνα ἐρώτημα ποὺ παραμένει εἶναι, ἂν θὰ εἶχε κινηθῆ ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία νομικῶς καὶ εἰς τὴν περίπτωσιν ποὺ δὲν ἦσαν εἰς ἐκκρεμότητα «ποινικὲς ὑποθέσεις σὲ βάρος ἀφενὸς τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν… γιὰ τὸν ἑορτασμὸ τῶν Θεοφανείων καὶ ἀφετέρου σὲ βάρος κληρικῶν». Εἰς κάθε περίπτωσιν πάντως ἡ ἔκβασις τῆς ὅλης ὑποθέσεως θὰ φανερώση πρὸς ποίαν κατεύθυνσιν πορευόμεθα εἰς σχέσιν κυρίως μὲ τὸν ἑορτασμὸν τοῦ Πάσχα. Ἤδη ὁ κ. Ν. Χαρδαλιᾶς ἐπανέλαβεν ἐκεῖνο ποὺ πρὸ τριμήνου(!) εἶχεν ἀναφέρει ἡ κ. Παγώνη, ὅτι «οὔτε ἐφέτος θὰ κάνουμε Πάσχα, ὅπως ἔχουμε συνηθίσει», δηλ. ὅτι θὰ ἀπαγορευθῆ ἡ συμμετοχὴ εἰς τὴν λατρείαν! Παρὰ τὰς προαναγγελίας οἱ Ἱεράρχαι δὲν ἔχουν τοποθετηθῆ. Θὰ εἶναι ὅμως πολὺ ἀργά, ὅταν θὰ ὑπάρξουν συγκεκριμένοι ΚΥΑ τοῦ κράτους, διότι ἀπ’ ὅ,τι ἀντιλαμβάνεται κανεὶς ἡ πολιτικὴ βούλησις τῆς Κυβερνήσεως εἶναι ἤδη δεδομένη… Ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία ἀνεξαρτήτως τοῦ ΣτΕ ὀφείλει ἀπὸ τώρα νὰ δράση μὲ στρατηγικήν. Πρέπει νὰ συγκληθῆ ἡ Ἱεραρχία. Πρέπει νὰ προετοιμάσουν τὸν λαὸν ὅτι ἡ λατρεία ἔχει ἀπαράβατον προϋπόθεσιν τὴν ἐλευθέραν συμμετοχήν του κ.ἄ. Οὔτε ἡ Βουλή πού εἶναι ἐγκοσμία δέν ἔκλεισε. Διατί ἡ Ἱεραρχία;
Διαίρει καὶ βασίλευε…
Αὐτὰ ἀνεμέναμεν νὰ ἀκούσωμεν, ὅταν συνεδρίασεν ἡ ΔΙΣ. Ἀντ’ αὐτῶν ὅμως ἐπληροφορήθημεν ὅτι «ἕνεκα τῆς πανδημίας» κατὰ τὴν ἐφετινὴν συνοδικὴν Λειτουργίαν τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τὸν Καθεδρικὸν τῶν Ἀθηνῶν μαζὶ μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον θὰ «συλλειτουργήσουν μόνον οἱ Σεβασμιώτατοι Συνοδικοὶ Μητροπολίτες τῆς Περιφέρειας Ἀττικῆς: Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καὶ Πετρουπόλεως κ. Ἀθηναγόρας, Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καὶ Ὠρωποῦ κ. Κύριλλος, Νέας Ἰωνίας, Φιλαδελφείας, Ἡρακλείου καὶ Χαλκηδόνος κ. Γαβριὴλ καὶ Γλυφάδας, Ἑλληνικοῦ, Βούλας, Βουλιαγμένης καὶ Βάρης κ. Ἀντώνιος, δύο ἱερεῖς καὶ δύο διάκονοι».
Κατ’ ἀρχὰς ὡς «θέαμα» (τί ἄλλο δύναται νὰ εἶναι καθὼς θὰ μεταδίδεται ἀπὸ τηλοψίας;) θὰ εἶναι θλιβερὸν καὶ ἀνάξιον τῆς μεγάλης ἡμέρας, καθὼς οἱ περιορισμοὶ εἰς τὸν ἀριθμὸν τῶν πιστῶν θὰ δίδουν τὴν εἰκόνα ὄχι τῆς θριαμβευούσης, ἀλλὰ τῆς αἰχμαλώτου Ἐκκλησίας. Τί νόημα ἄλλωστε ἔχει ἕνα συλλείτουργον, ὅταν οἱ κληρικοὶ «διακινδυνεύουν» νὰ εἶναι περισσότεροι ἀπὸ τὸ ποίμνιον;
Τὸ νόημα εὑρίσκεται ἀλλοῦ… Ἐκ πρώτης ὄψεως ἡ ἀπόφασις παρουσιάζεται ὡς συνετή: ὀλίγοι καὶ μόνον ἀπὸ τὴν Ἀττικήν, ὥστε νὰ τηροῦνται τὰ μέτρα. Ἂς μὴ σχολιάσωμεν διὰ πολλοστὴν φορὰν ὅτι ἡ Θεία Λειτουργία δὲν ἀποτελεῖ κίνδυνον… Θὰ σχολιάσωμεν ὅμως τὴν «ἀθώαν» ἐπιλογὴν τῶν Μητροπολιτῶν. Ἡ παροῦσα συνοδικὴ περίοδος περιλαμβάνει ὡς μέλη ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς προαναφερθέντας καὶ τοὺς Σεβασμιωτάτους: Μυτιλήνης, Ἐρεσσοῦ καὶ Πλωμαρίου κ. Ἰάκωβον, Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καὶ Πολυκάστρου κ. Δημήτριον, Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καὶ Σουφλίου κ. Δαμασκηνόν, Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης κ. Ἀνδρέαν, Ξάνθης καὶ Περιθεωρίου κ. Παντελεήμονα, Ἄρτης κ. Καλλίνικον καὶ Ζακύνθου κ. Διονύσιον. Ἀντιλαμβάνεται κανεὶς λοιπὸν τὰ ἑξῆς:
α) διαιρεῖται ἡ ΔΙΣ εἰς τοὺς «προνομιούχους» τῆς Πρωτευούσης καὶ τοὺς «μὴ προνομιούχους» τῆς ἐπαρχίας.
β) διαιρεῖται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος εἰς κακῶς λεγομένας «Παλαιάς» καὶ «Νέας Χώρας», καθὼς κανεὶς ἐκ τῆς Βορείου Ἑλλάδος δὲν θὰ συμμετέχη εἰς τὸ συλλείτουργον.
γ) ἀφήνονται ἐκτὸς εὐπαθεῖς ἀκριτικαὶ περιοχαί, ὅπως τῆς Μυτιλήνης, ποὺ μαστίζεται ἀπὸ τοὺς μετανάστας, τοῦ Ἕβρου, ποὺ ἔχει τεθῆ εἰς τὸ στόχαστρον τῆς Τουρκίας, ἀλλὰ καὶ τῆς Δρυϊνουπόλεως, ἀπὸ τοὺς τσάμηδες.
δ) φαίνεται ὡς ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καὶ ἡ ΔΙΣ νὰ μὴ στηρίζουν τὰ δίκαια αἰτήματα ποὺ πρόσφατα κατέθεσαν πρὸς τὴν Κυβέρνησιν γραπτῶς οἱ 4 Μητροπολῖται τοῦ Ἕβρου, ἀφήνοντες ἐκτὸς καὶ τὸν Διδυμοτείχου καὶ τὸν Ξάνθης, ἀλλὰ νὰ συντάσσωνται μὲ τὸν κ. Μηταράκην ποὺ ἐπετέθη εἰς αὐτούς.
ε) περιθωριοποιεῖται διὰ δευτέραν φορὰν (ἡ πρώτη ἦτο μὲ τὴν ἐπίσκεψιν τοῦ Πάπα) ὁ Σεβ. Μυτιλήνης
στ) περιθωριοποιεῖται ὁ Σεβ. Δρυϊνουπόλεως, ἐπειδὴ πολλάκις ἔχει διαφωνήσει μὲ ἐπιλογὰς τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ἀλλὰ μαζὶ καὶ τὸ ἐθνικὸν ἔργον του διὰ τὴν πολύπαθον καὶ μαρτυρικὴν Βόρειον Ἤπειρον.
ζ) εἶναι ὑποκριτικὸν νὰ δίδεται τὸ «μήνυμα» ὅτι μὲ 5 Μητροπολίτας «δὲν κολλάει», ἐνῶ μὲ 10 θὰ γίνη διασπορὰ εἰς ὅλο τὸ Πανελλήνιον!
Αὐτὰ θὰ ἔπρεπε νὰ προσεχθοῦν ἰδιαιτέρως καὶ νὰ δοθῆ ἡ εὐκαιρία νὰ συμμετάσχουν ὅλοι. Ἄλλωστε ἂν ἡ ἰδία ἡ Ἐκκλησία θέτη περιορισμοὺς εἰς τὴν συμμετοχὴν τῶν Ἱεραρχῶν, πῶς νὰ μὴ θέτη ἡ Πολιτεία περιορισμοὺς εἰς τὴν συμμετοχὴν τῶν λαϊκῶν;
Προωθούμενοι ἐκ τῆς «αὐλῆς»
Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀρνητικὴν ἐπίπτωσιν αὐτῶν τῶν ἀποφάσεων ὑπάρχει καὶ ἡ πλευρὰ ἐκείνων ποὺ ὠφελοῦνται. Κατὰ συγκυρίαν ἡ σύνθεσις τῆς παρούσης ΔΙΣ καὶ ἰδιαιτέρως ἀπὸ πλευρᾶς συμμετοχῆς τῶν συγκεκριμένων Μητροπολιτῶν τῆς Ἀττικῆς εὐνοεῖ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον. Οἱ Μητροπολῖται Ἰλίου, Νέας Ἰωνίας καὶ Γλυφάδας εἶναι στενῶς συνδεδεμένοι μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον καὶ «ὑπάκουοι μέχρι θανάτου», κάτι εἰς τὸ ὁποῖον δὲν ὑστερεῖ καὶ ὁ Σεβ. Κηφισίας. Παραλλήλως φέρονται καὶ ὡς διάδοχοι διὰ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴν καὶ εἶναι βέβαιον ὅτι καὶ ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχιεπίσκοπος θὰ προετίμα ἕνα ἐξ αὐτῶν ἀντὶ ὅσων φέρονται ὡς ὑποψήφιοι. Τὸ συλλείτουργον αὐτὸ εἶναι μία εὐκαιρία «ἠπίας ἰσχύος», ὅπως λέγεται εἰς τὴν διπλωματίαν, διὰ νὰ προωθηθοῦν. Αἱ ἄστοχοι δηλώσεις τοῦ Σεβ. Ἰλίου εἰς τὴν ΕΡΤ, αἱ ἐκθέτουσαι αὐτὸν δηλώσεις τοῦ Σεβ. Ν. Ἰωνίας εἰς συνεντεύξεις, ἀλλὰ καὶ αἱ ἐκκρεμεῖς δικαστικαὶ ὑποθέσεις τοῦ Γλυφάδας θὰ ἀμβλυθοῦν, τόσον ἀπὸ τοὺς συνειρμοὺς τῆς ἡμέρας (Ὀρθόδοξοι εἶναι οἱ Ἱεράρχαι ποὺ μεγαλοπρεπῶς τιμοῦν τὴν ἑορτὴν τῆς Ὀρθοδοξίας), ὅσον καὶ ἀπὸ ὅτι θὰ παραστέκωνται δίπλα εἰς τὸν Προκαθήμενον, διὰ τὸν ὁποῖον ἴσως ὀνειροπόλος τις κατὰ φαντασίαν ἀκούση νὰ λέγεται «οὗτοι οἱ υἱοί μου οἱ ἀγαπητοὶ ἐν οἷς ηὐδόκησα αὐτῶν ἀκούετε». Καὶ διὰ τὸν ἴδιον τὸν Προκαθήμενον, τῆς «Ὀρθοδοξίας» θὰ εἶναι ἡ ἡμέρα ὅπου πλησίον του θὰ ἵστανται μόνοι ἄνθρωποι ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης, ὥστε νὰ αἰσθάνεται ἀσφαλής. Οἱ ὑπόλοιποι θὰ ἔπρεπε μᾶλλον νὰ προσέξουν, ἂν αὐτὸ γίνεται, διὰ νὰ προβληθοῦν ὅλοι ἢ διὰ νὰ προκριθῆ ἕνας. Πάντως ἡ ΔΙΣ τὸν πανηγυρικὸν τῆς ἡμέρας ἀνέθεσεν εἰς τὸν Σεβ. Ἰλίου, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀναλάβει καθήκοντα καὶ ἐκπροσώπου Τύπου, ἐπίσης τὸν ὥρισε καὶ ὁμιλητὴν εἰς τὸ συνέδριον τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν μὲ τίτλον «Πίστη, ἐλπίδα καὶ ὅραμα στὸν καιρὸ τῆς πανδημίας». Θὰ ἐχαρακτηρίζαμεν τὴν ἀντίληψιν τῆς ΔΙΣ κάπως… μονοφωνική, ἂν δὲν ἦτο σκόπιμος…
Πανηγυρικὸς ἢ ἀνούσιος λόγος;
Διερωτᾶται κανεὶς ἂν ὁ πανηγυρικός τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας θὰ περιέχη «πίστιν, ἐλπίδα καὶ ὅραμα»… Τὴν πίστιν τὴν ἐγκατέλειψαν, ὅταν ἐδέχθησαν ὅτι ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τόπος μολυσμοῦ… Τὴν ἐλπίδα τὴν ἐστέρησαν δεχόμενοι τὸν ἀποκλεισμὸν τῶν πιστῶν ἀπὸ τὴν λατρείαν καὶ ἔπειτα τὴν παρεχώρησαν εἰς τοὺς «εἰδικοὺς ἐπιστήμονας», δηλ. τὴν Κυβέρνησιν! Ἔμεινεν ὅμως τὸ ὅραμα καὶ εἶναι ἕνα καὶ μοναδικόν: τὴν 4ην Φεβρουαρίου ἐξεδόθη ΦΕΚ μὲ θέμα «Κανονισμὸς «περὶ ἐκμισθώσεως, ἐκποιήσεως καὶ ἐν γένει ἀξιοποιήσεως τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν»! Ἴσως αὐτὸ ἀποτελεῖ τὴν μεγαλυτέραν παρακαταθήκην τῆς σημερινῆς Διοικούσης Ἐκκλησίας… Ἴσως αὐτὸ θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι τὸ περιεχόμενον τοῦ πανηγυρικοῦ, ποὺ θὰ ἐκφωνήση ὁ Σεβ. Ἰλίου, ὥστε νὰ ἀντιληφθοῦν καὶ οἱ πιστοὶ ὅτι αἱ ἀτελείωτοι συνεδριάσεις τῆς ΔΙΣ ἀσχολοῦνται μὲ τὸ «ὅραμα» καὶ ὄχι βεβαίως μὲ ἀνεπίκαιρα ζητήματα, ὅπως τὴν λειτουργικὴν ζωὴν τῶν πιστῶν…
Εἰς τὴν Συνοδικὴν Ἐγκύκλιον διὰ τὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας τῆς 10ης Μαρτίου 1959 μεταξὺ ἄλλων γράφονται καὶ τὰ ἑξῆς: «Ἐπῆλθον ὅμως χρόνοι, ἀτυχῶς, καθ’ οὗς πλᾶναι ἀνθρώπιναι καὶ ἀδυναμίαι, ἀπότοκοι τῆς συμφύτου ἁμαρτίας, παρεποίησαν ἐνιαχοῦ τὴν ἀρχαιοπαράδοτον διδασκαλίαν καὶ διέσπασαν τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς εὐταξίας… παρενοήθη ἡ ἔννοια καὶ ἡ θέσις τῆς Ἐκκλησίας ὡς πιστοῦ καὶ εὐλαβοῦς φύλακος τῶν παραδεδομένων καὶ ὑπεδουλώθη ἡ παράδοσις εἰς τὴν διοίκησιν τῆς Ἐκκλησίας…»! Πιστεύομεν ἀκράδαντα ὅτι αὐτὸς ὁ λόγος εἶναι πολὺ πιὸ ἐπίκαιρος καὶ οὐσιώδης ἀπὸ ὅσα καθ’ ὑπαγόρευσιν θὰ ἐκφωνήση ὁ παραλαβὼν τμῆμα τῆς Ἱ. Μ. Ἀττικῆς ἔτι τότε ζῶντος τοῦ κανονικοῦ Μητροπολίτου…
Ορθόδοξος Τύπος