Γράφει o Κωνσταντίνος Βαθιώτης, Ἀναπλ. Καθηγητής Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Δ.Π.Θ.
*** Ξεγυμνώνοντας τον ημίγυμνο βασιλιά ***
Αν θέλεις να φωτογραφίζεις μόνο αυτό που βλέπεις και έπειτα να περιγράφεις τα συναισθήματα που νιώθεις βλέποντας αυτό που φωτογράφισες, είσαι καταδικασμένος να αναπαράγεις τετριμμένες φράσεις. Λόγου χάριν, μπορείς να εξανίστασαι μαζί με εκατομμύρια άλλων πολιτών για το θέαμα του π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ο ύ της χώρας σου ή, ακόμη χειρότερα, ενός μ η τ ρ ο π ο λ ί τ η, οι οποίοι ξεγυμνώνονται μπροστά στον φακό, για να διατρανώσουν το "μπόλιασμά" τους, και να αναφωνείς: “Τι γελοιότητα! Πόσο πιο χαμηλά θα πέσουν ακόμη;”.
Αυτή, όμως, είναι η α ψ ι θ υ μ ι κ ή και, ταυτοχρόνως, ε π ι φ α ν ε ι α κ ή ανάγνωση μιας “σκέτης εικόνας”, που εκτός από την επιπολάζουσα τρίχα, άλλως: το δασύτριχο στέρνο, που συμβολίζει ξεχειλίζοντα α ν δ ρ ι σ μ ό, μπορεί να περιέχει και άφθονο ζουμί (που δεν το έχει μόνο μια “γριά κότα”). Αλλά το ζουμί προϋποθέτει ανασκαφή, ανάλυση, καχυποψία, ίσως και “συνωμοσιολογία” (sic).
Το ζουμί εν προκειμένω είναι αποθηκευμένο σε δύο ορόφους.
Το ζουμί του πρώτου ορόφου έχει την εξής κοινωνιολογική διάσταση: Όταν καταδέχεται ένας π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς ή ένας μ η τ ρ ο π ο λ ί τ η ς να ξεγυμνωθεί μπροστά στην κάμερα, άρα εν δυνάμει μπροστά σε εκατομμύρια βλέμματα, τότε προκαλείται το α ν ά σ τ ρ ο φ ο φαινόμενο από εκείνο που περιγράφει ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν στο παιδικό παραμύθι “Τα καινούργια ρούχα του Αυτοκράτορα”:
Σε αντίθεση με τον βασιλιά του παραμυθιού, ο οποίος ν ο μ ί ζ ε ι ότι φορά τα φανταχτερά ολοκαίνουργια ρούχα που τάχα είχαν υφάνει γι’ αυτόν δύο μεγαλοαπατεώνες, ενώ ήταν ολοφάνερα (ακόμη και στα μάτια ενός μικρού παιδιού) γ υ μ ν ό ς, οι σημερινοί βασιλιάδες του “θαυμαστού καινούργιου κόσμου” μας μένουν εν γνώσει τους ημίγυμνοι, α π ε κ δ υ ό μ ε ν ο ι πλήρως τον θεσμικό τους ρ ό λ ο σε μια στιγμή που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είναι αυστηρώς προσωπική αλλά εκείνοι επέλεξαν να την καταστήσουν δ η μ ό σ ι α, διαλαλώντας urbi et orbi το αντικείμενό της, δηλ. την τέλεση της επίμαχης ιατρικής πράξης η οποία υποτίθεται ότι θα σώσει την χώρα και ολόκληρο τον πλανήτη! O πολιτειακός ή θρησκευτικός “βασιλιάς” που ξε-γυμνώνεται μπροστά στον φακό και έτσι απο-γυμνώνεται θεσμικά προκαλεί ένα αθεράπευτο ρ ή γ μ α στην σχέση του με τους πολίτες και, αντιστοίχως, τους πιστούς:
Με αυτόν τον τρόπο χάνεται η σ ο β α ρ ό τ η τ α με την οποία απαιτείται εκ των πραγμάτων να ανταποκριθεί ο εκάστοτε πρωθυπουργός ή μητροπολίτης στο ύψιστο-ιερό καθήκον του. Συνακόλουθα, η ε π ί δ ε ι ξ η του δημόσιου εμβολιασμού που τελείται στο μπράτσο των “απογυμνωμένων βασιλιάδων” είναι αναμενόμενο να α π ω θ ή σ ε ι τους θεατές κατά τρόπον ώστε να αρνηθούν εν τέλει να παράσχουν την σ υ ν α ί ν ε σ ή τους στην επίμαχη ε τ ε ρ ο δ ι α κ ι ν δ ύ ν ε υ σ η. Αξιοποιώντας μια παρεμφερή επισήμανση του Γερμανού κοινωνιολόγου του Δικαίου Niklas Luhmann (Νομιμοποιηση μέσω διαδικασίας, μτφ.: Κ. Βαθιώτη, εκδ. Κριτική, Αθήνα 1999, σελ. 184-186), η “θεσμική απογύμνωση” και άρα η μη προσήκουσα εκπλήρωση του κοινωνικά ανατεθειμένου ρόλου έχει ως τίμημα να μη γίνεται αποδεκτή από τους θεατές ως πράξη αναγκαία.
Κάτι αντίστοιχο θα συνέβαινε αν τα διάδικα μέρη έβλεπαν να ανεβαίνουν στην έδρα για να τους δικάσουν δικαστές που φορούν τα μαγιό τους.
Η δ ι α τ ά ρ α ξ η της δικαστικής τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ί α ς θα ωθούσε τους αποδέκτες της εκδοθείσας αποφάσεως να μην εκπληρώσουν ούτε εκείνοι το δικό τους τελετουργικό καθήκον. Ειδικότερα θα ήσαν α π ρ ό θ υ μ ο ι να συναινέσουν στην όποια απόφαση εκδόθηκε και θα αρνούνταν να επιβεβαιώσουν «την ισχύ των κανόνων και το λειτούργημα εκείνων που έλαβαν την απόφαση». Κοντολογίς, η εκδοθείσα απόφαση θα βιωνόταν ως μη δεσμευτική (Luhmann, ό.π., σελ. 184) και ο ηττημένος διάδικος θα είχε κάθε λόγο να νομιμοποιείται ως πνεύμα αντιλογίας (Luhmann, ό.π., σελ. 186).
Αν στο παιδικό παραμύθι του Άντερσεν πρωταγωνιστικό ρόλο από πλευράς Ποινικού Δικαίου έπαιξαν οι δύο τ σ α ρ λ α τ ά ν ο ι που κατάφεραν να εξαπατήσουν τον βασιλιά, στην ανάστροφη εκδοχή του παραμυθιού με τους ενσυνειδήτως “ξε/απο-γυμνωμένους βασιλιάδες” μπορεί (και, αν θέλουμε να αναζητήσουμε μιαν αρμονική αναλογία: πρέπει) να πρωταγωνιστούν πάλι κάποια πρόσωπα που τροφοδοτούν ποινικές σκέψεις σχετικές με την ευθύνη για το έγκλημα της α π ά τ η ς!
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι στην κινηματογραφική εκδοχή του σαιξπηρικού “Άμλετ”, όπως σκηνοθετήθηκε το 1990 από τον Franco Zeffirelli, ο βασιλιάς Κλαύδιος, προτού ρίξει το δηλητήριο εντός της κούπας με το κρασί που προοριζόταν για τον κουρασμένο από την ξιφομαχία (ενάντια στον Λαέρτη) Άμλετ, πίνει στην υγειά του τελευταίου, υπονοώντας ότι το κρασί είναι ανεπίληπτου περιεχομένου. Μετά από λίγο, όμως, η θανάσιμη παγίδα λοξοδρομεί, και αντί του Άμλετ από το δηλητηριασμένο κρασί πίνει η ανυποψίαστη βασίλισσα Γερτρούδη που εντέλει ξεψυχά.
Στο ζουμί του δεύτερου ορόφου υποκρύπτεται η εξής σκέψη: Οι “βασιλιάδες” του “θαυμαστού καινούργιου κόσμου” μας καταδέχονται να ξεγυμνώνονται μπροστά στον φακό, προδίδοντας τον θεσμικό τους ρόλο, διότι πλέον παύουν να ενεργούν ως ρέκτες του πολιτικού ή του θρησκευτικού βίου και μεταμορφώνονται σε δ ι α φ η μ ι σ τ ι κ ο ύ ς παίκτες. Όταν, όμως, το εμβόλιο παύει να είναι ένα ακραιφνώς ιατρικό μέσο πρόληψης και λαμβάνει χαρακτήρα διαφημιζόμενου ε μ π ο ρ ι κ ο ύ προϊόντος που τείνει να γίνει “της μόδας”, κανείς δεν μπορεί να πιστέψει στα σοβαρά ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο με έναν φονικό “αόρατο εχθρό”.
Ωστόσο, η δύναμη της μ ό δ α ς είναι ίσως ισχυρότερη από την δύναμη του φ ό β ο υ. Με τα λόγια του Aldous Haxley (Επιστροφή στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο, μτφ.: Στ. Παϊπέτης, εκδ. Μέδουσα, Αθήνα 2014, σελ. 96):
«Το π υ ρ ο β ό λ ο όπλο παίζει τον ρόλο του, το ίδιο όμως και η υ π ο δ ε ρ μ ι κ ή σύριγγα» (στην σημερινή εποχή, μάλιστα, η σύριγγα έχει διπλή ανάγνωση: αφ’ ενός μεταφορική, αφ’ ετέρου κυριολεκτική!).
Επομένως, πρόκειται για μία τεχνική (όχι επιβολής αλλά) υ π ο β ο λ ή ς του μαζικού εμβολιασμού (για την δημιουργία “μαζικών υποβολών” μέσω της διαφήμισης και της μόδας βλ. Γ. Καραφουλίδη, Υποβολή. Η υποβολή και ο ρόλος της στην κοινωνική ζωή των ανθρώπων, 5η έκδ., Αθήνα 2006, σελ. 57 επ., 80 επ.). Όπου, λοιπόν, δεν πιάνει ο φόβος, οι (κατά το ομότιτλο θεατρικό έργο του Μολιέρου) “σοφολογιότατοι” διαχειριστές-διαφημιστές της “εκστρατείας εμβολιασμού” θεωρούν ότι θα πιάσει η μόδα!
Συνακόλουθα, όποιος δεν φοβάται τον κορωνοϊό και θεωρεί ότι είναι περιττό να εμβολιασθεί, δεν αποκλείεται να κάνει το εμβόλιο για άλλους λόγους, μ ι μ η τ ι κ ο ύ ς: Επ’ ευκαιρία του τ ρ υ π ή μ α τ ο ς θα στοχεύσει στο (ν)τ ρ ό π α ι ο των δεκάδων “likes” κάτω από την επιβεβαιωτική του ανδρισμού του φωτογραφία στην οποία θα απεικονίζονται τα δικά του “μούσκουλα” ή το “δασύτριχο στέρνο”. Άκρως επίκαιρη η επισήμανση του Καραφουλίδη (ό.π., σελ. 127):
«Υπάρχουν τέλος περιπτώσεις, κατά τις οποίες η τάση προς τη μίμηση γίνεται με τόση ένταση, ώστε να προκαλεί πραγματικές ε π ι δ η μ ί ε ς, φυσικές, διανοητικές και ηθικές. Πώς να εξηγήσει κανείς με άλλο τρόπο λ.χ. την τ υ ρ α ν ν ι κ ή δύναμη της μ ό δ α ς σε όλα τα α δ ύ ν α μ α πνεύματα;».
Άρα στην λύση που βρήκαν οι σοφολογιότατοι διαχειριστές υποκρύπτεται κατά κάποιον τρόπο η ομοιοπαθητική μέθοδος, και δη διττώς:
α) Για την επιδημία χρειάζεται “επιδημία”: Απέναντι στην ε π ι δ η μ ί α αντιτάσσεται η ε π ι δ η μ ι κ ή μίμηση!
β) Για την υποβολή χρειάζεται “υποβολή”: Η μαζική μίμηση αποτελεί τεχνική υ π ο β ο λ ή ς που έχει ως αντικείμενο την υ π ο β ο λ ή σε εμβολιασμό!
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, όταν από δω και πέρα θα βλέπουμε τους “ημίγυμνους βασιλιάδες” να φωτογραφίζονται κατά την στιγμή του εμβολιασμού τους, εκτός από το αίσθημα της βαθιάς ντροπής που θα νιώθουμε γι’ αυτούς, θα ξέρουμε ποια λέξη αρμόζει στο στημένο τελετουργικό σκηνικό: π ρ ο π α γ ά ν δ α!
Και μάλιστα προπαγάνδα που πραγματοποιείται με συμπερασματικά σ υ ν α γ ό μ ε ν η δήλωση, αφού ο φωτογραφιζόμενος δεν χρειάζεται να συνοδεύσει την φωτογραφία με κάποια φράση, αλλά αρκεί να δημοσιεύσει την εικόνα του, η οποία “μ ι λ ά” από μ ό ν η της, περνώντας το εξής μήνυμα:
«Θαυμάστε τον “ημίγυμνο βασιλιά” σας που εμβολιάζεται για το καλό της ατομικής και δημόσιας υγείας. Κάντε και σεις το ίδιο!» (για τον ορισμό της προπαγάνδας ως τεχνικής διαδόσεως ιδεών με σκοπό τον ε π η ρ ε α σ μ ό της κ ο ι ν ή ς γνώμης βλ. Γεωργαλά, Η Προπαγάνδα. Μεθοδική και τεχνική της αγωγής των μαζών, Πάπυρος Πρεςς, Αθήνα 1973, σελ. 9).
O tempora, o mores!
ΥΓ: Ο ανάλγητος πρωθυπουργός αυτής της κατατυραννισμένης χώρας αναρτά συστηματικώς μέσω twitter φωτογραφίες ηλικιωμένων οι οποίοι υποβάλλονται σε εμβολιασμό. Δυστυχώς και αυτή η πράξη του αποτελεί κλασική περίπτωση π ρ ο π α γ ά ν δ α ς συντελούμενης με συμπερασματικά συναγόμενο τρόπο.
Πηγή: https://www.facebook.com/photo/?fbid=4160065717341173&set=a.3952711041409976
Παρασκευή, 22 Ιανουαρίου 2021
==============================================================
