(Οσίων: Νικοδήμου Αγιορείτου–Μακαρίου Νοταρά)
Τοῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ
ΜΕΡΟΣ Α΄
Αναμφίβολα, ο Αγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης φανέρωσε την Αγιοπνευματική συμπεριφορά–ζωή ενός αυθεντικού οσίου της Ορθοδοξίας απέναντι στη φύσι της αμαρτίας, απέναντι στη λειτουργία της (κάθε) αίρεσης και απέναντι στην αρνητική ορμή των Εκκλησιολογικών εκτροπών. Η ζωή του έχει αντανάκλαση σ’ όλα τα συγγράμματά του, ως χαρισματική περιοχή Αγιοπνευματικής σύνθεσης–δημιουργίας. Ιδιαίτερα χρήσιμη η διδασκαλία του λόγω της αποστατικής σύγχυσης των «οικουμενικών» καιρών μας, όπου η αλήθεια της Ορθοδοξίας συμπαρεδρεύει με το ψεύδος.
Επηρεάσθηκε από τους Πατέρες και επηρέασε, διαμορφώθηκε από τη διδασκαλία τους και διαμόρφωσε ολόκληρες γενεές ορθοδόξων, γι’ αυτό και στα έργα του δεν υπάρχει–αναδύεται πουθενά συμβιβασμός απέναντι σε αίρεση, ούτε ως «Δυνητισμός», ούτε ως «οικονομία».
Στην Ομολογία πίστεως του Αγ. Νικοδήμου, «πνευματικό μανιφέστο» των Κολλυβάδων, δυσεύρετο σήμερα, διαβάζουμε (περιληπτικά):
Α. Πρώτον μεν ούν, ομολογούμεν και κηρύττομεν και αποδεχόμεθα τα δώδεκα άρθρα, τα εν τω κοινώ Συμβόλω της Πίστεως, ήτοι τα εν τω «Πιστεύω εις ένα Θεόν» εμπεριεχόμενα…
Β. Δεύτερον δε, ομολογούμεν και ενστερνιζόμεθα πάντα τα άλλα δόγματα, όσα η του Χριστού Καθολική και Ανατολική Αγία Εκκλησία ομολογεί και κηρύττει…
Γ. Ομολογούμεν και αποδεχόμεθα ευσεβοφρόνως τα επτά θεία και ιερά της Εκκλησίας Μυστήρια…
Δ. Κρατούμεν τας Αποστολικάς παραδόσεις, άς εδιδάχθημεν, είτε δια λόγου, είτε δι’ επιστολής των θείων και ιερών Αποστόλων, και μένομεν εν οίς εμάθομεν και επιστώθημεν, καθώς ο Απόστολος Παύλος παραγγέλει ημίν τε και πάσι του Χριστωνύμου, εν τε τη Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή, και εν τη Β΄ προς Θεσσαλονικείς και εν τη Β΄ προς Τιμόθεον.
Ε. Συν ταις των Αποστόλων παραδόσεσι, κρατούμεν και αποδεχόμεθα και τας της Εκκλησίας παραδόσεις, δηλ. τας διορισθείσας υπό των διαδόχων των Αποστόλων…
ΣΤ. Κρατούμεν και αποδεχόμεθα άπαντας τους Ι. Κανόνας των πανευφήμων Αποστόλων, των επτά Οικουμενικών Συνόδων, των Τοπικών και των κατά μέρος Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων, των υπό της Οικουμενικής Έκτης εν τω β΄ Κανόνι, και της Εβδόμης εν τω α΄ επικυρωθέντων, συν τοις Κανόσι δε αποδεχόμεθα και τα Πρακτικά των αυτών Αγίων Συνόδων την αυτήν γαρ δύναμιν αμφότερα έχουσιν.
Ζ. Και δια να ειπούμεν καθολικώς, πάντα όσα η του Χριστού Αγία, Καθολική, Αποστολική και Ανατολική Εκκλησία, η κοινή και πνευματική ημών μήτηρ αποδέχεται και ομολογεί, ταύτα και ημείς συναποδεχόμεθα και συνομολογούμεν∙ όσα δε αυτή αποστρέφεται και αποκηρύττει, ταύτα παρομοίως και ημείς συναποκηρύττομεν και συναποστρεφώμεθα, ως τέκνα αυτής ειλικρινή τε και γνήσια.
Ο ασθματικός βηματισμός του σύγχρονου εκκλησιαστικού πληρώματος θα γνώριζε ίαση–υγεία και ταχύτητα διαφυγής από τις σημερινές οικουμενιστικές παγίδες, αν διερευνούσε την Ομολογία πίστεως του Αγ. Νικοδήμου.
Πόσο ευρεία απήχηση (στ’ αλήθεια) θα είχε στους Ορθοδόξους λαούς, ως οργανική συνέχεια των Αγίων Οικουμενικών Συνόδων, η λεγόμενη «Αγία και Μεγάλη Σύνοδος», εάν διατύπωνε – υιοθετούσε την Ομολογία πίστεως του Αγ. Νικοδήμου, «ως τέκνα αυτής ειλικρινή τε και γνήσια». Δυστυχώς, η «σύνοδος» αυτή διερράγη ραγδαία και συστηματικά από την παναίρεση του οικουμενισμού.
Αγιοπνευματικές εκκλησιολογικές–ομολογιακές θέσεις του Αγ. Νικοδήμου βρίσκουμε και στις σελίδες του βιβλίου «περί συνεχούς Μεταλήψεως» των Αχράντων του Χριστού Μυστηρίων.
Στο βιβλίο περιέχονται και απαντήσεις σε δεκατρείς (13) ενστάσεις–ερωτήματα, οι οποίες (απαντήσεις) εξομαλύνουν την πορεία για συχνή Θεία Κοινωνία.
Χωρίς εννοιολογικό συνωστισμό, θα επιχειρήσουμε μία μικρή αναφορά σε ορισμένες καίριες–κύριες απαντήσεις του Αγ. Νικοδήμου:
ΕΝΣΤΑΣΙΣ Β΄: «Ενίστανται τινές λέγοντες, ότι πρέπει να κοινωνούμεν ανά τεσσαράκοντα ημέρας και όχι εις ολιγωτέρας»
Ο Αγ. Νικόδημος παραθέτει ως απάντηση τη διδασκαλία του Ι. Χρυσοστόμου: «Οσάκις αν εσθίετε τον άρτον τούτον και το ποτήριον τούτο πίνητε, τον θάνατον του Κυρίου καταγγέλετε. Οσάκις δε ειπών, κύριον εποίησε τον προσιόντα πάσης ημερών παρατηρήσεως απαλλάξας αυτόν∙ ου γαρ ταυτόν Πάσχα και τεσσαρακοστή∙ αλλ’ έτερον Πάσχα και έτερον τεσσαρακοστή. Τεσσαρακοστή μεν γαρ άπαξ του ενιαυτού γίνεται, Πάσχα δε τρίτον της εβδομάδος, εστι δ’ ότε και τέταρτον, μάλλον δε οσάκις αν βουλώμεθα. Πάσχα γαρ ου νηστεία εστιν, αλλ’ η προσφορά και η θυσία η καθ’ εκάστην γενομένη σύναξιν».
Ερμηνεία (Αγ. Νικοδήμου)
«Όσαις φοραίς ηθέλετε φάγει τον άρτον τούτον, και πίει το ποτήριον τούτο, ομολογείτε τον θάνατον του Χριστού∙ λέγων δε, όσαις φοραίς, έκαμε κύριον και εξουσιαστήν εκείνον όστις θέλει να μεταλάβη, ελευθερώσας αυτόν από πάσαν παρατήρησιν ημερών. Επειδή, δεν είναι ένα και το αυτό, το Πάσχα και τεσσαρακοστή, αλλ’ άλλο είναι το Πάσχα και άλλο η τεσσαρακοστή. Επειδή, η μεν τεσσαρακοστή μίαν φοράν γίνεται τον χρόνον. Πάσχα δε κάμνομεν τρεις (3) φοραίς την εβδομάδα∙ μερικαίς φοραίς κάμνομεν και τέσσαρας∙ ή δια να ειπώ καλλίτερα, όσαις φοραίς και αν θέλομεν. Επειδή το Πάσχα δεν είναι νηστεία, αλλά η Ιερά λειτουργία και η θεία Κοινωνία όπου γίνεται εις αυτήν».
Στον καθρέφτη των απαντήσεων του Αγ. Νικοδήμου δηλώνουν την παρουσία τους πολλά (ακόμη) αποσπάσματα Χρυσοστομικών διδασκαλιών–ερμηνειών περί της συνεχούς Θ. Κοινωνίας.
Άξια προσοχής και η τοποθέτηση του Αγ. Νικοδήμου περί του χρόνου εορτασμού του Πάσχα: «Οι της Ασίας Χριστιανοί τον καιρόν εκείνον εώρταζον το Πάσχα μαζί με τους Ιουδαίους, προφασιζόμενοι ότι ούτω παρέλαβον από τον Ιωάννην τάχα τον Θεολόγον και τον Απόστολον Φίλιππον και άλλους τινάς. Αν και έγραψαν πολλάκις πολλοί θείοι Πατέρες από διαφόρους τοπικάς Συνόδους, πάλιν δεν άφιναν την συνήθειά των, εως ου έγινεν η αγία και οικουμενική πρώτη σύνοδος, η οποία προς τοις άλλοις εθέσπισε και δια το Πάσχα, να μη εορτάζη τις πλέον μαζί με τους Ιουδαίους, αλλά μετά την εαρινήν ισημερίαν, εν ημέρα Κυριακή, δια να μη συμπίπτη με το φάσκα των ιουδαίων. Εν τούτοις επέμενον τινές εις την κακήν συνήθειαν, προς τους οποίους κάμνει την ομιλίαν αυτήν ο θείος Χρυσόστομος, ελέγχων αυτούς ότι καταφρονούσι τόσους θείους Πατέρας δια μόνην την κακήν των συνήθειαν».
Εις το τέλος της απαντήσεως (επί της β΄ ενστάσεως) ο Αγ. Νικόδημος υπογραμμίζει: «Αλλ’ επειδή αυτοί προβάλλουσιν ως υπέρμαχον της τεσσαρακοντάδος των ημερών τον θείον Χρυσόστομον, και εκείνος καταλύει ως ιστόν αράχνης τας εννοίας των, ημείς σιωπώμεν και ερχόμεθα εις τας άλλας ενστάσεις».
Η Εκκλησία δεν είναι η συνέχεια ενός πολιτειακού γίγνεσθαι, ώστε να υποτάσσεται στον Καίσαρα.
Αν δούμε την εφετεινή εκκλησιολογική εκτροπή (εορτασμός του Πάσχα) υπό την οπτική του Αγ. Νικοδήμου, τότε θα συμφωνήσουμε για τους σύγχρονους οικουμενιστές επισκόπους «ότι καταφρονούσι τόσους θείους Πατέρας δια μόνην την κακήν των συνήθειαν», δηλ. υποταγή σε πολιτειακούς και οικουμενιστικούς όρους.
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
