Σ.Σ. Ὁ Ἀρχιμ. π. Νεῖλος Βατοπαιδινός, Μπαρόνε, Καθηγητής Πανεπιστημίου στήν Ρώμη καί στή Μεγάλη Ἑλλάδα, ἐργαζόμενος μέ αὐτοθυσία γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό τῆς Μεγάλης Ἑλλάδος.
ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΚΑΙ ΥΒΡΙΣΤΙΚΗ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Ι.Μ. ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΤΑ
π. ΝΕΙΛΟΥ
«Δια του
παρόντος η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου ανακοινώνει[1] ότι από καιρού[2]
ο μοναχός[3] Νείλος (κατά κόσμον
Γεώργιος Μπαρόνε) έχει διαγραφεί από τα μοναχολόγιά της και κατά
συνέπεια δεν πρέπει να χρησιμοποιεί την επωνυμία «Βατοπαιδινός[4]».
Οι πρόσφατες
δηλώσεις[5] του εν λόγω σε Μέσα Ενημερώσεως, τις οποίες
καταδικάζουμε, δεν απηχούν επ’ ουδενί τις απόψεις
και τις θέσεις της Ιεράς Μονής, η οποία με επί κεφαλής τον Καθηγούμενό της
Γέροντα Εφραίμ τελεί άλλωστε υπό την πνευματική εποπτεία της Αγίας και Ιεράς
Συνόδου του Σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου και στηρίζει και σέβεται τις ιεροκανονικές
προνομίες[6]
και ενέργειές Του, τον θεσμό[7] της Μητρός
Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως[8]
και το Σεπτό Πρόσωπο[9]
της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου».
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ (18-8-2021)
[1] Σ.σ.: Ὁ χαρακτηρισμός Bolt δικός μας.
[2] Σ.σ.: Ἀπό ποιά συγκεκριμένα χρονική περίοδο;
[3] Γιατί Μοναχός; Δέν εἶναι Ἀρχιμανδρίτης τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας; Κατεδικάσθη μήπως δικαίως, ἀλλά καί Κανονικῶς καί Νομίμως μέ καθαρή Δικαστική διαδικασία, μέ ἀπαγγελία κατηγορίας καί μέ ἀπολογία; Κρίθηκε ἔνοχος ἀπό πρωτοβάθμιο, ἀλλά καί ἀπό δευτεροβάθμιο Ἐκκλησιστικό Δικαστήριο;
Πότε συνετελέσθησαν ὅλα αὐτά; Δημοσιοποιήθησαν τά τῶν Δικῶν;
Προφανῶς, διαχρονικῶς στήν Παγκόσμιο Ὀθροδοξία, τίποτε δέν ἰσχύει γιά ἄδικες καί χωρίς δίκες καταδίκες Ρασοφόρων κάθε βαθμίδος καί ἀξιώματος, Μοναχῶν, Διακόνων, Πρεσβυτέρων, Ἱερομονάχων καί Ἐπισκόπων.
[4] Σ.σ: Γιά ποιό λόγο διεγράφη ἀπό τά μοναχολόγια; Νομίμως καί Κανονικῶς; Μέ διαφανεῖς διαδικασίες καί καθαρούς τρόπους; Τηρήθησαν οἱ Ἱ. Κανόνες, τό Καταστατικό τοῦ Ἁγ. Ὄρους καί οἱ Νόμοι τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους; Ἄς μᾶς τό δηλώσουν ξεκάθαρα.
[5] Σ.σ.: Γιατί δέν παραπέμπουν σ’ αὐτές τίς δηλώσεις γιά νά κρίνουμε καί συγκρίνουμε;
[6] Σ.σ: Σέ ποιές προνομίες ἀναφέρονται, στηριζόμενες σέ Ἱ. Κανόνες;
[7] Σ.σ.: Γιά ποιό θεσμό διαφορετικό ἀπό τίς ἄλλες Τοπικές Ἐκκλησίες;
[8] Σ.σ.: Οὐδόλως εἶναι μητέρα Ἐκκλησία. Ὅλες οἱ Ἐκκλησίες εἶναι ἰσότιμα ἀδελφές.
[9] Σ.σ.: Γιά ποιό πραγματικό λόγο; Μόνον ὁ Κύριος εἶναι Σεπτό Πρόσωπο καί ἡ Παναγία μας. Παρόμοιες ἐκφράσεις ἀποτελοῦν τουλάχιστον Ἐκκλησιαστική βαρβαρότητα.
Ἀνάρτησις: https://www.romfea.gr/agioritika-nea/45141-i-imm-vatopaidiou-gia-tis-diloseis-tou-monaxoy-neilou
Τό ἀνάρμοστο ἀνακοινωθέν τῆς Ἱ. Μονῆς
Βατοπαιδίου, προεκάλεσε τό λογικό ἄμεσο ἐνδιαφέρον πολλῶν Εὐσεβῶν Ἑλλήνων καί εἰδικά
μερικῶν Ἐκκλησιαστικῶν Δημοσιογράφων. Γιά τό λόγο αὐτό τήν ἀναδημοσιεύουμε.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ π. ΝΕΙΛΟΥ ΣΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ
ΑΝΑΡΤΗΣΗ: it.aleteia
https://it.aleteia.org/2021/08/16/crisi-ecclesiastica-ucraina-intervista-neilos-vatopedinos/
Ειναι στα Ιταλικα.
Διαβαζεται με
αυτοματο μεταφρασι.
Ο Π. Νεῖλος, ἔδωσε
συνέντευξη στο ειδησεογραφικό ρωμαιοκαθολικό site ALETEIA( αλήθεια).
Αναφέρεται ως padre Nilo( monaco Nilo Vatopedino), ο οποίος μόλις επέστρεψε από
την Ουκρανία...
Bartolomeo a giorni in Ucraina: sarà la svolta per la
crisi ecclesiastica?
Sergey
Pyatakov / Sputnik / AFP
Giovanni Marcotullio - pubblicato il
16/08/21
La comunione fra i cristiani è
particolarmente funestata nel Paese-scenario della Guerra del Donbass: oltre ai
cattolici latini e agli “uniati” sono state costituite una Chiesa ortodossa
legata a Mosca e una legata a Costantinopoli. Abbiamo intervistato un monaco
ortodosso recentemente di ritorno da quel fronte martoriato perché ci aiuti a
comprendere.
Si tratta di una questione spinosa e complessa, di difficile
comprensione e di ancor più difficile soluzione: la moltiplicazione di Chiese
ortodosse in Ucraina (afferenti rispettivamente a Mosca e a Costantinopoli)
sembra esprimere e al contempo accentuare secolari contrasti ecclesiastici.
I
risvolti politici sono evidenti, se si pensa che la c.d. “guerra del Donbass” –
lontana dagli occhi e (disgraziatamente) dal cuore dell’Occidente – è tuttora
in corso nel Paese. All’intricato groviglio di rivendicazioni, torti e
ragioni, anche Papa Francesco aveva dedicato
parole pubbliche ancora nel Regina Cœli del 18 aprile scorso:
Seguo con viva preoccupazione gli avvenimenti in
alcune aree dell’Ucraina orientale, dove negli ultimi mesi si sono moltiplicate
le violazioni del cessate-il-fuoco, e osservo con grande inquietudine
l’incremento delle attività militari. Per favore, auspico fortemente che si
eviti l’aumento delle tensioni e, al contrario, si pongano gesti capaci di
promuovere la fiducia reciproca e favorire la riconciliazione e la pace, tanto
necessarie a tanto desiderate. Si abbia a cuore anche la grave situazione
umanitaria in cui versa quella popolazione, alla quale esprimo la mia vicinanza
e per la quale vi invito a pregare.
Per
provare ad aggiungere elementi di chiarificazione abbiamo intervistato un
monaco greco ortodosso atonita, Padre Nilo*, recentemente tornato proprio da
quelle regioni: abbiamo cercato di comprendere se a suo avviso l’iniziativa
volta a stabilire in Ucraina un’unica Chiesa Ortodossa autocefala promuova il
cammino ecumenico oppure lo ostacoli.
Che cos’è l’autocefalia nell’odierna Chiesa ortodossa?
Teologicamente
unita nella professione della Santa Fede Ortodossa, l’ortodossia si articola
oggi in 14 Chiese autocefalie, unite dalla comunione sacramentale che implica
il reciproco riconoscimento Di conseguenza, in ambito amministrativo, ogni
Chiesa autocefala si governa in modo autonomo, in base a propri statuti,
conformi ai sacri canoni. Le questioni di rilevanza panortodossa vengono invece
esaminate, sinodalmente da tutte le Chiese autocefale.
Comunemente si individua nella primazia romana e papale il punto di
grave attrito fra la Chiesa cattolica e le Chiese ortodosse… ma queste ultime
hanno o no un primate universale, analogo (per quanto non rivendichi
l’infallibilità) al Romano Pontefice?
Dalla
separazione dell’undicesimo secolo (di Roma dalla Chiesa Ortodossa), il
patriarca di Costantinopoli-Nuova Roma svolge il ruolo di primo tra i
patriarchi. Come coordinatore di assemblee panortodosse, ha convocato e
presieduto, in quest’ultimo trentennio, assemble dei primati della Chiese
autocefale che hanno preparato il grande concilio, svoltosi a Creta nel giugno
del 2016.
Mentre
papa Giovanni XXIII poteva fin dalla sua indizione (25 gennaio 1959) dichiarare
“l’ecumenicità” del Concilio Vaticano II (1962-5), nella Chiesa Ortodossa solo
la ricezione determina l’ambito di vigenza di deliberazioni sinodali che
giungono ad assumere vigenza in tutta la Chiesa ortodossa allorché un concilio
generale inserisce il sinodo che le ha prodotte tra i concili ecumenici. Di
conseguenza, il fallimento (dal punto di vista ortodosso), dei concili unionistici
di Lione e di Firenze (ecumenici per la Chiesa Cattolica Romana), dipende dalla
loro mancata ricezione panortodossa, giunta a qualificarli pseudosinodi.
Eppure la crisi interortodossa originata dall’autocefalia ucraina sembra
dire il contrario: se è necessario tempo, nella Chiesa ortodossa perfino più
che nella Cattolica, per il conseguimento di vigenza generale di deliberazioni
adottate da assemblee episcopali panortodosse, perché in Ucraina gli eventi
sono precipitati?
In
effetti pare strano nell’odierno occidente secolarizzato capire i motivi che da
tempo inducono movimenti politici ucraini, in patria e nell’emigrazione, a
raggiungere, in qualsiasi modo, l’autocefalia per spezzare i vincoli spirituali
intercorrenti tra ortodossi ucraini e il Patriarcato di Mosca che (in seguito
alla fine dell’URSS e la conseguita indipendenza ucraina), ha concesso l’autonomia alla Chiesa
Ortodossa Ucraina (UOC).
Può spiegarci meglio in cosa consiste questa autonomia?
Pur
inserita nel Patriarcato di Mosca (che da secoli unisce gli ortodossi russi,
ucraini e bielorussi), l’UOC gode di completa autonomia: elegge a Kiev il
proprio primate e gli altri vescovi, governa in Ucraina diocesi e monasteri e
amministra i propri beni economici. Il vincolo con la Chiesa madre (il patriarcato
moscovita), è fondato su plurisecolari vincoli spirituali. Questa prospettiva
non è, soprattutto, condivisa nelle regioni ucraine occidentali, per secoli
sottoposte a dominazione polacca o austriaca, promotrice, parallelamente alla
“russofobia”, di unioni di ortodossi ucraini al cattolicesimo mediante l’uniatismo [=
inserimento nella Chiesa Cattolica con la facoltà di conservare le tradizioni
liturgiche ortodosse, quantunque sottoposte a vistose latinizzazioni, N.d.R.].
Proviamo a dare qualche numero? A oggi in Ucraina quanti ortodossi sono
favorevoli all’autocefalia? E quanti contrari?
Al
di là di dubbie statistiche (non circoscrivibili, d’altronde, a quanti
professano realmente la fede ortodossa), è rilevabile come oltre trecentomila
fedeli siano giunti a Kiev, a fine luglio, da tutta l’Ucraina per partecipare
alla grande processione in memoria del Battesimo dell’Isapostolo, Santo
principe Vladimir, e della nazione.
Ma che problema ci sarebbe, nella libera Europa del XXI secolo, alla
coesistenza di due Chiese ortodosse ucraine? Da una parte quella autonoma del
patriarcato moscovita e dall’altra la nuova, dichiarata autocefala dal
patriarcato ecumenico di Costantinopoli?
Bisogna
distinguere la questione dal punto di vista ortodosso e politico. Gli odierni
autocefali risultano deposti dal sacerdozio e scomunicati dal Patriarcato di
Mosca per adesione allo scisma. Su istanza dell’allora presidente ucraino
Poroscenko, il Patriarcato di Costantinopoli, dichiarando di volere riportare
gli scismatici nell’ambito della Chiesa Ortodossa, li ha assolti dalle censure
per unire la Chiesa Autonoma Ucraina (UAC) alle due maggiori comunità
scismatiche, e così formare un’unica Chiesa Autocefala di Ucraina (CAU).
Se vogliamo distinguere il piano politico ci aiuti a capire meglio un
ulteriore livello: il contrasto in questione non è ascrivibile alla lotta tra i
patriarcati di Costantinopoli e Mosca per la leadership dell’ortodossia
universale?
Spesso
si sostiene, in effetti, che il grande Patriarcato moscovita vuole, finalmente,
usurpare la leadership panortodossa al piccolo Patriarcato Ecumenico, albergato
a Costantinopoli nel quartiere del Fanar.
Purtroppo
questo Leitmotiv viene
con frequenza ripetuto anche da ecclesiastici, politicamente influenti o
influenzabili. Ma basta incontrare, anche in Italia ucraini fedeli, non
formali, ortodossi per capire quale funesta irruzione politica cerca di
sconvolgerne l’identità religiosa. No, non si tratta di una contesa per la
leadership universale della Chiesa Ortodossa ma di indebita invadenza politica
nella sfera ecclesiale.
Apostrofati
filorussi, sacerdoti e fedeli della UOC vengono perfino assaliti mentre
difendono i loro edifici di culto da bande organizzate intente a trasferirli
alla CAU. Nella prospettiva è progettata l’imposizione legislativa all’UAC del
mutamento della denominazione: da Chiesa Autonoma Ucraina in Chiesa Russa in
Ucraina.
Gli
aderenti alla UAC, giuridicamente identificati dalla nuova denominazione (che
ricorda la triste stella
gialla), renderebbero cosi palese la loro adesione alla Chiesa dei
russi, nemici invasori della patria ucraina!
E cosa significa questa situazione sul piano panortodosso? Che risvolti
ci si possono aspettare?
Oltre
al Patriarca di Costantinopoli altri tre Primati autocefali hanno dichiarato
ricezione della autocefalia ucraina, proclamata dal Patriarcato Ecumenico di
Costantinopoli. Nonostante sollecitazioni, ecclesiastiche e politiche, gli
altri dieci Primati appaiono favorevoli ad un’Assemblea panortodossa che
promuova la soluzione della questione
ucraina, all’origine di crescenti contrasti, riscontrabili ovunque
in ambiti ortodossi. Non mancano, peraltro, Primati, vescovi, chierici, monaci
e laici giunti a denunciare la pericolosa radicalizzazione dello scisma, di fatto già
vigente.
Proprio al termine di questa settimana il Patriarca ecumenico Bartolomeo
si recherà a Kiev in visita… Che cosa si attende lei da questo evento?
Alcuni
osservatori prevedono, come conseguenza, nuove discriminazioni ai danni della
UAC. Il Patriarca Porfirio di Serbia invoca il Paraclito affinché il Patriarca
Bartolomeo coroni il trentesimo anno di diaconia patriarcale annullando la
recente istituzione dell’CAU. Preghiamo affinché il Patriarca Ecumenico dia
questo annuncio a Kiev ai fedeli dell’UAC che hanno chiesto di incontrarlo e
informarlo delle discriminazioni che continuano a subire. Su questo
presupposto, la tradizionale omofonia dei
patriarchi dell’ecumene ortodosso (prologo della novella 109 di Giustiniano)
porterà a soluzione la questione
ucraina.
E non guardiamo anche all’antica Roma? I cordiali rapporti stabiliti
adesso in Ucraina tra i Primati della Chiesa Autocefala di Ucraina (CAU) e i
greco-cattolici non avviano, in quel martoriato paese, l’auspicata unità tra
cattolici e ortodossi?
Senza
pace e comunione eucaristica tra le quattordici Chiese autocefale, in Ucraina
il dialogo tra autocefali e greco-cattolici è in grado di generare solamente
nuove modalità di quell’uniatismo che
dal XVI secolo ha alimentato divisioni tra gli ortodossi ucraini.
*:
Monaco Nilo Vatopedino (Stilo Sacro Monastero di San Giovanni Nuovo)
Tags:
CHIESA ORTODOSSAECUMENISMORUSSIASINODO PANORTODOSSOUCRAINA
ΑΥΤΟΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΔΗΛΩΣΕΩΝ Π. ΝΕΙΛΟΥ
Βαρθολομαίος
λίγες μέρες στην Ουκρανία: θα είναι το σημείο καμπής για την εκκλησιαστική
κρίση;
Σεργκέι Πιατάκοφ / Sputnik / AFP
Giovanni
Marcotullio - δημοσιεύτηκε στις 16/08/21
Η
κοινωνία μεταξύ των Χριστιανών είναι ιδιαίτερα καταστροφική στη χώρα-σενάριο
του πολέμου του Ντόνμπας: εκτός από τους Λατινούς Καθολικούς και τους
«Ουνίτες», ιδρύθηκε μια Ορθόδοξη Εκκλησία που συνδέεται με τη Μόσχα και μια που
συνδέεται με την Κωνσταντινούπολη. Πήραμε συνέντευξη από έναν ορθόδοξο
μοναχό που επέστρεψε πρόσφατα από αυτό το κακομαθημένο μέτωπο για να μας
βοηθήσει να καταλάβουμε.
Αυτό είναι ένα
ακανθώδες και σύνθετο ερώτημα, δύσκολο να το κατανοήσουμε και ακόμη πιο δύσκολο
να το λύσουμε: ο πολλαπλασιασμός των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Ουκρανία (που
συνδέονται αντίστοιχα με τη Μόσχα και την Κωνσταντινούπολη) φαίνεται να
εκφράζει και ταυτόχρονα να τονίζει αιώνιες εκκλησιαστικές αντιθέσεις.
Οι πολιτικές επιπτώσεις είναι προφανείς, αν
σκεφτούμε ότι ο λεγόμενος «πόλεμος του Donbass» - μακριά από τα μάτια και
(δυστυχώς) από την καρδιά της Δύσης - βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη στη
χώρα. Στο περίπλοκο κουβάρι των ισχυρισμών, των λαθών και των λόγων,
ο Πάπας Φραγκίσκος είχε αφιερώσει και πάλι δημόσιες λέξεις
στη Regina Cœli του περασμένου
Απριλίου 18 :
Παρακολουθώ με μεγάλη
ανησυχία τα γεγονότα σε ορισμένες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας, όπου οι
παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός έχουν πολλαπλασιαστεί τους τελευταίους
μήνες, και παρατηρώ με μεγάλη ανησυχία την αύξηση των στρατιωτικών
δραστηριοτήτων. Σας παρακαλώ, ελπίζω έντονα ότι θα αποφευχθούν οι αυξανόμενες
εντάσεις και, αντίθετα, θα γίνουν χειρονομίες ικανές να προωθήσουν την αμοιβαία
εμπιστοσύνη και να ευνοήσουν τη συμφιλίωση και την ειρήνη, τόσο αναγκαία και
τόσο επιθυμητή. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τη σοβαρή ανθρωπιστική κατάσταση
στην οποία βρίσκεται αυτός ο πληθυσμός, στην οποία εκφράζω την εγγύτητά μου και
για την οποία σας καλώ να προσευχηθείτε.
Για να προσθέσουμε στοιχεία διευκρίνισης,
πήραμε συνέντευξη από έναν Ατονίτη Ελληνορθόδοξο μοναχό, τον πατέρα Νίλο *, ο
οποίος επέστρεψε πρόσφατα από αυτές τις περιοχές: προσπαθήσαμε να καταλάβουμε
αν κατά τη γνώμη του η πρωτοβουλία που αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ενιαίας
αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία προωθεί την οικουμενική πορεία ή
το εμποδίζουν.
Τι είναι η αυτοκεφαλία στη
σημερινή Ορθόδοξη Εκκλησία;
Θεολογικά ενωμένη στο επάγγελμα της Αγίας
Ορθοδόξου Πίστης, η Ορθοδοξία σήμερα χωρίζεται σε 14 αυτοκέφαλες Εκκλησίες,
ενωμένες με μυστηριακή κοινωνία που συνεπάγεται αμοιβαία αναγνώριση. Κατά
συνέπεια, στον διοικητικό τομέα, κάθε αυτοκέφαλη Εκκλησία αυτοδιοικείται
αυτοτελώς, βάσει των δικών της καταστατικών, συμμόρφωση με τους ιερούς
κανόνες. Αντιθέτως, τα θέματα πανορθόδοξης συνάφειας εξετάζονται,
συνοδικά, από όλες τις αυτοκέφαλες Εκκλησίες.
Συνήθως το σημείο της σοβαρής
τριβής μεταξύ της Καθολικής Εκκλησίας και των Ορθοδόξων Εκκλησιών εντοπίζεται
στη Ρωμαϊκή και Παπική πρωτοκαθεδρία ... αλλά οι τελευταίοι έχουν καθολικό
πρωτεύον, ανάλογο (αν και δεν ισχυρίζεται το αλάθητο) με τον Ρωμαίο Ποντίφικα;
Από τον διαχωρισμό του ενδέκατου αιώνα (της
Ρώμης από την Ορθόδοξη Εκκλησία), ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης
παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο μεταξύ των πατριαρχών. Ως συντονιστής
πανορθόδοξων συνελεύσεων, συγκάλεσε και προήδρευσε, τα τελευταία τριάντα χρόνια,
συνελεύσεις των πρωτευόντων των αυτοκεφάλων Εκκλησιών που προετοίμασαν το
μεγάλο συμβούλιο, που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη τον Ιούνιο του 2016.
Ενώ ο Πάπας Ιωάννης XXIII μπορούσε από την
ανακοίνωσή του (25 Ιανουαρίου 1959) να δηλώσει την «οικουμενικότητα» της
Δεύτερης Συνόδου του Βατικανού (1962-5), στην Ορθόδοξη Εκκλησία μόνο η υποδοχή
καθορίζει το εύρος της εγκυρότητας των συνοδικών συζητήσεων που θα τεθούν σε
ισχύ σε όλη την Ορθόδοξη Εκκλησία όταν ένα γενικό συμβούλιο εισάγει τη σύνοδο
που τους παρήγαγε μεταξύ των οικουμενικών συνελεύσεων. Κατά συνέπεια, η
αποτυχία (από την ορθόδοξη άποψη) των συνδικαλιστικών συμβουλίων της Λυών και
της Φλωρεντίας (οικουμενική για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία), εξαρτάται από την
έλλειψη πανορθόδοξης υποδοχής τους, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ψευδοσύνδεση.
Ωστόσο, η ενδορθόδοξη κρίση
που προέρχεται από την ουκρανική αυτοκεφαλία φαίνεται να λέει το αντίθετο: εάν
απαιτείται χρόνος, στην Ορθόδοξη Εκκλησία ακόμη περισσότερο από ό, τι στην
Καθολική Εκκλησία, για την επίτευξη γενικής εγκυρότητας των ψηφισμάτων που
εγκρίθηκαν από πανορθόδοξες επισκοπικές συνελεύσεις, γιατί έχουν εκδηλωθεί
γεγονότα στην Ουκρανία;
Πράγματι, φαίνεται περίεργο στη σημερινή
εκκοσμικευμένη Δύση να κατανοήσουμε τους λόγους που οδήγησαν εδώ και καιρό τα πολιτικά
κινήματα της Ουκρανίας, στο εσωτερικό και στην μετανάστευση, να επιτύχουν, με
οποιονδήποτε τρόπο, την αυτοκεφαλία να σπάσει τους πνευματικούς δεσμούς μεταξύ
της Ορθόδοξης Ουκρανίας και του Πατριαρχείου της Μόσχας που ( μετά το τέλος της
ΕΣΣΔ και της ουκρανικής ανεξαρτησίας), παραχώρησε αυτονομία στην
Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UOC).
Μπορείτε να εξηγήσετε
καλύτερα σε τι συνίσταται αυτή η αυτονομία;
Παρόλο που περιλαμβάνεται στο Πατριαρχείο
Μόσχας (που εδώ και αιώνες ένωσε τους Ορθοδόξους της Ρωσίας, της Ουκρανίας και
της Λευκορωσίας), το UOC απολαμβάνει πλήρη αυτονομία: εκλέγει τον πρωτεύοντα
και άλλους επισκόπους του στο Κίεβο, διοικεί επισκοπές και μοναστήρια στην
Ουκρανία και διαχειρίζεται φθηνά τα περιουσιακά του στοιχεία. Ο δεσμός με
τη μητέρα Εκκλησία (το πατριαρχείο της Μόσχας) βασίζεται σε αιώνες παλαιών
πνευματικών δεσμών. Αυτή η προοπτική δεν είναι, πάνω απ 'όλα, κοινή στις
περιοχές της δυτικής Ουκρανίας, για αιώνες που υπόκεινται σε πολωνική ή
αυστριακή κυριαρχία, προωθώντας, παράλληλα με τη «ρωσοφοβία», ενώσεις των
Ουκρανών Ορθοδόξων στον Καθολικισμό μέσω του Ονιατισμού [= ένταξη στην Καθολική
Εκκλησία με την ικανότητα διατήρησης των ορθοδόξων λειτουργικών παραδόσεων, αν
και υπόκεινται σε εμφανείς λατινικοποιήσεις, επιμ .].
Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε
κάποιους αριθμούς; Πόσοι Ορθόδοξοι στην Ουκρανία τάσσονται σήμερα υπέρ της
αυτοκεφαλίας; Και πόσα αντίθετα;
Πέρα από αμφίβολα στατιστικά στοιχεία (τα
οποία δεν μπορούν να περιοριστούν, επιπλέον, σε όσους ομολογούν πραγματικά την
Ορθόδοξη πίστη), είναι αντιληπτό ότι πάνω από τριακόσιες χιλιάδες πιστοί
έφτασαν στο Κίεβο, στα τέλη Ιουλίου, από όλη την Ουκρανία για να συμμετάσχουν
στη μεγάλη πομπή στη μνήμη της Βάπτισης του Ισαποστόλου, του Αγίου Πρίγκιπα
Βλαδίμηρου και του έθνους.
Τι πρόβλημα όμως θα υπήρχε,
στην ελεύθερη Ευρώπη του 21ου αιώνα, με τη συνύπαρξη δύο ουκρανικών ορθοδόξων
εκκλησιών; Από τη μία πλευρά, το αυτόνομο του πατριαρχείου Μόσχας και από
την άλλη το νέο, που κηρύχθηκε αυτοκέφαλο από το οικουμενικό πατριαρχείο της
Κωνσταντινούπολης;
Είναι απαραίτητο να γίνει διάκριση της
ερώτησης από ορθόδοξη και πολιτική άποψη. Τα σημερινά αυτοκέφαλα
απορρίπτονται από την ιεροσύνη και αποβάλλονται από το Πατριαρχείο Μόσχας για
τήρηση του σχίσματος. Κατόπιν αιτήματος του τότε Ουκρανού Προέδρου Ποροσένκο,
το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, δηλώνοντας ότι θέλει να επαναφέρει τους
σχισματικούς στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τους απάλλαξε από τις μομφές για την ένωση
της Ουκρανικής Αυτόνομης Εκκλησίας (AUC) στις δύο μεγάλες σχισματικές
κοινότητες, και σχηματίζουν έτσι μια Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας (CAU).
Αν θέλουμε να διακρίνουμε το
πολιτικό επίπεδο, βοηθήστε μας να κατανοήσουμε καλύτερα ένα άλλο επίπεδο: η εν
λόγω αντίθεση δεν αποδίδεται στον αγώνα μεταξύ των πατριαρχείων της
Κωνσταντινούπολης και της Μόσχας για την ηγεσία της καθολικής ορθοδοξίας;
Πράγματι, συχνά υποστηρίζεται ότι το μεγάλο
Πατριαρχείο Μόσχας θέλει επιτέλους να σφετεριστεί την πανορθόδοξη ηγεσία από το
μικρό Οικουμενικό Πατριαρχείο, που στεγάζεται στην Κωνσταντινούπολη στην
περιοχή Φανάρι.
Δυστυχώς, αυτή η Leitmotiv επαναλαμβάνεται
συχνά ακόμη και από εκκλησιαστές, πολιτικά επιδραστικούς ή
επιδραστικούς. Αλλά αρκεί να συναντήσουμε, ακόμη και στην Ιταλία, πιστούς,
μη τυπικούς, Ορθόδοξους Ουκρανούς για να καταλάβουμε ποια μοιραία πολιτική
διαφθορά προσπαθεί να ανατρέψει τη θρησκευτική τους ταυτότητα. Όχι, δεν
πρόκειται για διαμάχη για την καθολική ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας αλλά για
αδικαιολόγητη πολιτική εισβολή στην εκκλησιαστική σφαίρα.
Οι φιλορώσοι απόστροφοι, ιερείς και πιστοί του
UOC δέχονται ακόμη και επίθεση ενώ υπερασπίζονται τους τόπους λατρείας τους από
οργανωμένες συμμορίες που σκοπεύουν να τους μεταφέρουν στο CAU. Στην
προοπτική, σχεδιάζεται η νομοθετική επιβολή στην AUC της αλλαγής ονομαστικής
αξίας: από την Ουκρανική Αυτόνομη Εκκλησία στη Ρωσική Εκκλησία στην Ουκρανία.
Οι οπαδοί του UAC, που νομικά προσδιορίστηκαν
με το νέο όνομα (που θυμίζει το θλιβερό κίτρινο
αστέρι ), θα έκαναν τόσο εμφανή την προσκόλλησή τους στην
Εκκλησία των Ρώσων, που εισέβαλαν στους εχθρούς της ουκρανικής πατρίδας!
Και τι σημαίνει αυτή η
κατάσταση σε πανορθόδοξο επίπεδο; Τι επιπτώσεις μπορούμε να περιμένουμε;
Εκτός από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως,
άλλα τρία αυτοκέφαλα πρωτεύοντα έχουν δηλώσει ότι δέχονται την ουκρανική
αυτοκεφαλία, την οποία διακήρυξε το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Κωνσταντινουπόλεως. Παρά τις εκκλησιαστικές και πολιτικές εκκλήσεις, τα
άλλα δέκα πρωτεύοντα τάσσονται υπέρ μιας πανορθόδοξης συνέλευσης που προωθεί τη
λύση του ουκρανικού
ζητήματος , στην αρχή των αυξανόμενων συγκρούσεων, που μπορούν
να βρεθούν παντού στους ορθοδόξους κύκλους. Επιπλέον, δεν υπάρχει έλλειψη
πρωτευόντων, επισκόπων, κληρικών, μοναχών και λαϊκών που ήρθαν να καταγγείλουν
την επικίνδυνη ριζοσπαστικοποίηση του σχίσματος ,
στην πραγματικότητα ήδη σε ισχύ.
Στο τέλος αυτής της
εβδομάδας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα επισκεφθεί το Κίεβο για
επίσκεψη ... Τι περιμένετε από αυτήν την εκδήλωση;
Ορισμένοι παρατηρητές προβλέπουν, κατά
συνέπεια, νέες διακρίσεις κατά της AUC. Ο Πατριάρχης Πορφύριος της Σερβίας
επικαλείται το Paraclete έτσι ώστε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος να στεφθεί το
τριακοστό έτος του πατριαρχικού διακονικού ακυρώνοντας τον πρόσφατο θεσμό της
CAU. Προσευχόμαστε ο Οικουμενικός Πατριάρχης να κάνει αυτήν την ανακοίνωση
στο Κίεβο στους πιστούς της AUC που ζήτησαν να τον συναντήσουν και να τον
ενημερώσουν για τις διακρίσεις που συνεχίζουν να υφίστανται. Σε αυτή την
υπόθεση, η παραδοσιακή ομοφωνία των
πατριάρχων της Ορθόδοξης οικουμενίας (πρόλογος στην ιστορία του Ιουστινιανού
109) θα οδηγήσει σε λύση του ουκρανικού
ζητήματος .
Και δεν κοιτάμε επίσης την
αρχαία Ρώμη; Οι εγκάρδιες σχέσεις που έχουν δημιουργηθεί τώρα στην
Ουκρανία μεταξύ των Προκαθημένων της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας (CAU)
και των Ελληνοκαθολικών δεν εγκαινιάζουν, σε εκείνη τη βασανισμένη χώρα, την
ελπίδα για ενότητα μεταξύ Καθολικών και Ορθοδόξων;
Χωρίς ειρήνη και Ευχαριστιακή κοινωνία μεταξύ
των δεκατεσσάρων αυτοκεφάλων Εκκλησιών, στην Ουκρανία ο διάλογος μεταξύ
αυτοκεφάλων και Ελληνοκαθολικών είναι σε θέση να δημιουργήσει μόνο νέες μορφές
αυτού του Ονιατισμού που
έχει τροφοδοτήσει τις διαιρέσεις μεταξύ των Ορθοδόξων της Ουκρανίας από τον 16ο
αιώνα.
*:
Monk Nilo Vatopedino (Stilo Sacro Monastery of San Giovanni Nuovo)
Ετικέτες:
ΟΡΘΟΔΟΞΗ
ΕΚΚΛΗΣΙΑ -ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ -ΡΩΣΙΑ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ -
ΣΥΝΟΔΟΣ - ΟΥΚΡΑΝΙΑ
