«H ΑΠΟΤΕΧΙΣΙΣ»
«Της αιρέσεως αποσχιζόμενοι τη ευσεβεία δια παντός ενραπτόμεθα (ενούμεθα) – Γρηγ. Νύσσης, P.G. 44, 725»
MΕΡΟΣ B΄
Σε μια εποχή αιρέσεως, όπως σήμερα (οικουμενισμός),
όπου οι ενέλεγκτες δυνάμεις της αιρέσεως και του φόβου προκαλούν τεράστια
παλιρροϊκά ρεύματα – κύματα και ο πιστός νοιώθει αδύναμος, τότε η ψυχή του (η
θέση του) ενδυναμώνεται από τα υψηλότερα πνεύματα της Εκκλησίας, από την μελέτη
των Αγίων Πατέρων.
Παρατηρώ, ότι οι ελάχιστες κινήσεις επισκόπων προς την πνευματική (αγωνιστική) ελευθερία, εκλαμβάνονται ως υψηλές, ευαίσθητες και βαθειές εκφράσεις ορθοδόξου συνειδήσεως, όπως (παραδείγματα) οι περιπτώσεις των επισκόπων Τυχικού και Νεκταρίου Κερκύρας. Μέριμνα για την Ορθοδοξία, για την πνευματική ελευθερία, σημαίνει μέριμνα για όλους τους όρους της ελευθερίας και όχι περιστασιακές δηλώσεις∙ θέλουμε πάντοτε οι επίσκοποι να είναι «Ενιστάμενοι» και όχι περιστασιακά αγωνιστικοί. Εκείνοι που καταπολεμούν και αποκρούουν αιρέσεις και την ψευδώνυμο γνώση, λέγονται «Ενιστάμενοι», διότι ενίστανται (αγωνίζονται) ορθόδοξα, θεάρεστα και νόμιμα υπέρ της Πίστεως.
Σημειώνει – παρατηρεί ο Όσιος Θεόδωρος ο Στουδίτης:
«καιρός ομολογίας, καιρός ενστάσεως, καιρός
αθλήσεως τυχόν και άλλων παθημάτων∙ αλλά και στεφάνων και δόξης Επουρανίου», είναι η περίοδος του Ορθοδόξου αντι-αιρετικού αγώνος (P.G. 99, 1013B).
Στην Πατερική εννοιολογική γραμματεία, ο όρος –
έννοια «Αποτείχισις» περιλαμβάνεται στην ευρύτερη έννοια της «Ενστάσεως», η
οποία δεν εξαντλείται με την Αποτείχιση.
Οι Πατέρες στην αντι-αιρετική πάλη συχνά
χρησιμοποιούν τη λέξη «ενιστάμενοι» και τα παράγωγά της όπως:
α) «Πας ο υπέρ της Αληθείας ενιστάμενος» (οσ.
Θεόδωρος Στουδίτης PG 99, 1064 C)
β) «Της ορθοδόξου και θεαρέστου ενστάσεως (του
αυτού, PG 99, 1045 D)
γ) «Καρτερά και ανένδοτος ένστασις… υπέρ της
Αληθείας» (Μ. Βασίλειος, PG 32, 952)
Στην Πατρολογία (PG 77, 81Β-C) διαβάζουμε:
«Και γέγονε μεν κραυγή
μεγάλη παρά παντός του λαού και εκδρομή∙ ου γαρ ήθελον έτσι κοινωνείν αυτοίς
τοιαύτα φρονούσιν∙ ώστε και νιν αποσυνάκτους είναι τους λαούς της
Κωνσταντινουπόλεως, πλην ολίγων ελαφροτέρων και των κολακευόντων αυτόν (το
Νεστόριο δηλ.).
Τα δε μοναστήρια σχεδόν άπαντα και οι τούτων
δεδιότες μη αδικηθώσιν εις πίστιν, αυτού και των συν αυτώ,…, πάντων λαλούντων
τα διεστραμμένα» (Αγ. Κυρίλλου Αλεξανδρείας, PG 77, σελ. 81B-C).
Αποτελεί το γεγονός αυτό (ανωτέρω) πρακτικό
παράδειγμα προς κατανόηση της Ορθοδόξου
Ενστάσεως – Αποτειχίσεως. Τι είχε συμβεί;
Ευρισκόμεθα στην Κων/πολη επί Πατριάρχου Νεστορίου
(498-431). Σε κάποιο Ι. Ναό κατά την ώρα της Λειτουργίας ο Επίσκοπος Δωρόθεος
(παρόντος του Νεστορίου) τόλμησε και διακήρυξε «κραυγή μεγάλη», ως καταγγελία, την αίρεση (δεινή) του Νεστορίου. Τότε «γέγονε κραυγή
μεγάλη παρά παντός του λαού και εκδρομή», επακολούθησε δηλ. αποδοκιμασία του
Νεστορίου και αυθόρμητη ομαδική έξοδος από τον Ι. Ναό, απομάκρυνση δηλ. από τον
τόπο κηρύξεως της αιρέσεως.
Οι Ορθόδοξοι δεν εκκλησιάζονταν πλέον στους Ναούς
της Πόλεως, φοβούμενοι τον μολυσμό της αιρέσεως. Ολίγοι – «πλην ολίγων
ελαφροτέρων και των κολακευόντων αυτόν (το Νεστόριο δηλ.) – ήταν οι
συμβιβασμένοι με την αίρεσι∙ σήμερα, δυστυχώς, είναι περισσότεροι οι
«ελαφρότεροι και κολακεύοντες» την αίρεση και τους φορείς της!
1ο Σχόλιο: Τι προσέχουμε; Ότι «τα μοναστήρια σχεδόν άπαντα και οι τούτων
αρχιμανδρίται… και της συγκλήτου πολλοί», ύψωσαν φωνή κατά της αιρέσεως του
Νεστορίου.
Αυτά τα γεγονότα είναι από τα σταθερά σημεία
αναφοράς, διαχρονικά, που σε διδάσκουν την ζώσα Ένσταση – Αποτείχιση από τις
αιρέσεις.
Αυτά τα γεγονότα μπορούν να κατακτήσουν συνειδήσεις,
να ξυπνήσουν συνειδήσεις.
Σήμερα, η Δυνητική Ερμηνεία του ΙΕ Κανόνα, έχει
προκαλέσει ζυμώσεις αποσύνθεσης, που δεν εμποδίζουν τον οικουμενισμό.
Τις αντιδράσεις του επισκόπου Τυχικού στη Κύπρο, του
Κερκύρας Νεκταρίου και τους ιερέως στην Πάτρα, μόνο ως φωνές Ενστάσεως –
Αποτειχίσεως δεν μπορούν να θεωρηθούν∙ θετικές τοποθετήσεις, ναι. Δεν
προσπαθούν να διαρρήξουν τα «συνοδικά» δεσμά του οικουμενισμού, έτοιμοι να
υποστούν διώξεις∙ αυτή είναι η αλήθεια.
Θα ήταν καλύτερα να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν
(πνευματικές) προϋποθέσεις εναντίον του οικουμενισμού και προς τους
αντιπροσώπους του, παρά (μόνο) διαμαρτυρίες για τον «προσωπικό αριθμό». Η
Πατερική αντίδραση εναντίον του οικουμενισμού είναι λογική ανώτερη αυτής του αγώνος έναντι του προσωπικού αριθμού.
Δεν αντιλέγουμε, βέβαια, στις αγωνιστικές
προσπάθειες – τοποθετήσεις έναντι των δεσμών του προσωπικού αριθμού.
Ερώτημα: Τι θα ωφελήσει η
απαλλαγή εκ του «προσωπικού αριθμού», όταν η αίρεση οικουμενισμός θα έχει γίνει
η σταθερή διαδεδομένη θεολογική πεποίθηση; (τέλος σχολίου)
Αναμφίβολα, η Δυνητική Ερμηνεία
του ΙΕ΄ Κανόνα έγινε η εκκλησιολογία της αδράνειας του
πληρώματος. Προς βοήθεια της «νέας γενιάς» πιστών, παραθέτουμε ένα σπουδαίο
κείμενο του Αγίου Μάρκου έναντι των Λατινοφρόνων ενωτικών της Εποχής του οι
οποίοι, σημειωτέον, δεν είχαν ακόμη κριθή υπό Συνόδου Ορθοδόξων∙ ήταν η
λεγόμενη «Επίσημη Εκκλησία».
Παραθέτουμε την διαυγή (θεολογικά) στάση του:
«Πέπεισμαι γαρ
ακριβώς, ότι όσον αποδιίσταμαι (απομακρύνομαι – αποχωρίζομαι) τούτου (του
Πατριάρχου) και των τοιούτων (Ενωτικών) εγγίζω τω Θεώ και πάσι τοις πιστοίς και
αγίοις Πατράσι∙ και ώσπερ τούτων χωρίζομαι, ούτως ενούμαι τη αληθεία και τοις
αγίοις Πατράσι τοις θεολόγοις της Εκκλησίας» (Αγ. Μάρκος PG 160, 536 C-D).
2ο Σχόλιο: Σήμερα, ο αστικοποιημένος νεοέλληνας κοιμάται βαρύτατα. Απόδειξη η
έλλειψη ισορροπίας στα πνευματικά αντισταθμίσματα που δίδουν οι Πατέρες.
Οι ροπές αντίστασης στα εμβόλια και στον προσωπικό
αριθμό (που καλώς υπάρχουν) έχουν υπερφαλαγγίσει (δυστυχώς ως μονομέρεια) τον
υγιή – πατερικό τρόπο αντίδρασης εναντίον του οικουμενισμού.
Και η πιο εύστροφη γραφίδα αδυνατεί – αμηχανεί να
περιγράψει τις ρητορείες κατά προσωπικού αριθμού –
εμβολίων και την σιωπή έναντι του οικουμενισμού.
Εάν είχαν πραγματοποιηθεί αντιδράσεις κατά του
οικουμενισμού στο μέτρο των αντιδράσεων – κινητοποιήσεων έναντι εμβολίου –
προσωπικού αριθμού, τότε (με τη χάρι του Θεού) οι παγκοσμιοποιητές της Πατρίδος
μας θα είχαν σταματήσει τους πυρρίχιους χορούς των.
Με τα εμβόλια αφαιρέθηκαν ζωές και με τον
προσωπικό αριθμό αφαιρείται το πρόσωπο, ο λόγος, ενώ ο οικουμενισμός και η
ανοχή σ’ αυτόν, οδηγούν κατ’ ευθείαν στην αιώνια απώλεια∙ συγκρίνατε! (τέλος σχολίου).
«Ω συγγράματα Πατέρων, δυνάμει σοφίας και
συμβουλία Πνεύματος συγκεκροτημένα, νυν πεπατημένα δεινώς. Ω σίτος δογμάτων και
νόμος πατρίων υπό την αχύρων υμών περιυβρισμένος. Ω μικροψυχίας και
ολιγοπιστίας και διασταγμού και αδιαφορίας ημών περί τα σεμνότατα, υφ’ ών πόρρω
των ευαγγελικών και χριστιανικών ηθών και νόμων εβουλευσάμεθα, βαθέως
πεποιηκότες βουλήν, και ου δια Κύριον…» (Γεννάδιος Σχολάριος).
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
----------------------------------------
MΕΡΟΣ A΄
Aναμφίβολα, ζούμε σε εποχή που η ισχύς των αιρέσεων πολλαπλασιάσθηκε δια του οικουμενισμού∙ πολλαπλασίασε ο οικουμενισμός την ισχύ των αιρέσεων είκοσι (20) αιώνων! Γνωρίζουμε από το παρελθόν, ότι εν καιρώ εμφανίσεως – κηρυττομένης αιρέσεως στο χώρο της Εκκλησίας, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί κατέφευγαν στα τείχη της Εκκλησίας, στη διδασκαλία της∙ κατέφευγαν δηλ. στη διδασκαλία της Γραφής και των Πατέρων, χωριζόμενοι εκ των αιρετικών και προ Συνοδικής διαγνώσεως – καταδίκης της αιρέσεως. Τα γεγονότα (Κρήτη 2016, επίσκοπος Τυχικός κλπ.)ευνοούν τον ορθό, νηφάλιο, βαθύ, ορθόδοξο εκκλησιολογικό και θεολογικό στοχασμό περί Αποτειχίσεως.
Να υπογραμμίσω, με απόλυτη κατηγορηματικότητα, ότι ο
15ος Κανόνας της Πρωτοδευτέρας Συνόδου είναι ομόλογος με τους
πνευματικούς στόχους της Αγίας Γραφής και των Πατέρων.
Πρέπει, όμως, να γίνει πλήρως κατανοητή η διαφορά
ανάμεσα σε Σχίσμα (που δεν συγχωρείται ούτε με αίμα μαρτυρίου) και της Αποτειχίσεως, η οποία είναι σωτήριος και αξία «της
πρεπούσης τιμής τοις Ορθοδόξοις» (Βλέπε Πηδάλιο). Η Αποτείχιση εκ της αιρέσεως
είναι πνευματικά – γερά θεμελιωμένη στην Αγία Γραφή και στην διδασκαλία των
Αγίων Πατέρων, ο δε 15ος Κανόνας, ως πνευματικός ιστός, ενσωματώνει
αυτές τις θεμελιώδεις διδασκαλίες Γραφής και Πατέρων.
Η «σύγχρονη» δημιουργία της «Δυνητικής θεωρίας», ως
καινοτομία, δεν έχει υποστηρικτική βάση ούτε στη Γραφή ούτε στους Κανόνες των
Οικουμενικών Συνόδων.
Θα κάνουμε μια σύντομη παρουσίαση των τεραστίας
σημασίας σχετικών κειμένων, ως σημεία προσέγγισης και έμφασης στον 15ο
Κανόνα, στην νοηματική – θεολογική ανάγνωσή του.
Πριν παραθέσουμε εδάφια της Αγίας Γραφής και των
Πατέρων, που αποτελούν φράγμα στην αίρεση και στη φθορά του σημερινού
εκκλησιολογικού λόγου, να θυμίσουμε – υπογραμμίσουμε, ότι ο αρχέγονος λόγος της Γραφής είναι ναός, όπου διαφυλάττεται, λειτουργείται
και τελετουργείται η ουσία της αλήθειας (Ορθοδοξία).
Α) Η αρχέγονη Αγιογραφική – Εκκλησιολογική κλήση
περί Αποτειχίσεως στις ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ (κεφ. ΚΗ, 4-5)∙ Εκεί διαβάζουμε:
«Ούτως οι εγκαταλείποντες τον νόμον εγκωμιάζουσιν
ασέβειαν, οι δε αγαπώντες τον νόμον περιβάλλουσιν εαυτοίς τείχος∙ άνδρες κακοί
ου νοήσουσι κρίμα, οι δε ζητούντες τον Κύριον συνήσουσιν εν παντί».
Ερμηνεία: «Έτσι και όσοι
παραβαίνουν τον θείον νόμον, δια να δικαιολογήσουν τας παρανομίας των,
εκθειάζουν την ασέβειαν ενώ όσοι αγαπούν και τηρούν τον νόμον του Θεού, κτίζουν
γύρων των τείχος ισχυρόν και αιώνιον. Άνθρωποι κακοί δεν ημπορούν να κρίνουν
ορθώς, ενώ, όσοι ακολουθούν τον Κύριον, είναι εις θέσιν να διακρίνουν εις κάθε
περίστασιν το πρέπον, διότι έχουν φωτισμένον το παρατηρητικόν της ψυχής των»
(Π. Τρεμπέλας).
1ο Σχόλιο: Υπογραμμίζει το Θεόπνευστο κείμενο των Παροιμιών, ότι η εγκατάλειψη του νόμου του Θεού συνοδεύεται από αναγωγή της
ασέβειας σε εγκωμιαστική επικαιρότητα, όπως συνέβη και με την ψευδοσύνοδο στην
Κρήτη, που προσπάθησε εγκωμιαστικά να δώση νοηματισμένο βάθος στην παναίρεση
του οικουμενισμού. Το θεόπνευστο κείμενο δίδει σαφή αντίληψη – εικόνα του
μεγέθους της ασεβείας (οι εγκαταλείποντες τον νόμον), ενώ, θεωρεί ως δεδομένο
(από τους ευσεβείς) τη ζωντανή χρήση άμυνας, από τους αγαπώντας τον νόμον∙ αυτή
τη ζωντανή άμυνα την καταχωρεί με τη λέξη «τείχος», πνευματικό εννοείται.
Η δημιουργία πνευματικού τείχους αντιπροσωπεύει μόνο
τους «αγαπώντας τον νόμον».
Σύμφωνα με το Θεόπνευστο κείμενο η ευσέβεια είναι
αδιαχώριστη από το πνευματικό τείχος.
Συμπέρασμα: Η ευσέβεια, η αγάπη του
νόμου του Θεού, εκκινεί τη δημιουργία πνευματικού τείχους, ως διαφύλαξη του
νόμου, της αλήθειας και της πνευματικής ζωής.
Ερώτημα: Δεν παρατηρούμε, ότι
οι «αγαπώντες τον νόμον» δεσμεύονται υποχρεωτικά (όχι Δυνητικά), πνευματικά, προς περιβολλήν εαυτοίς τείχους έναντι της
ασεβείας»; (τέλος σχολίου)
Αναμφίβολα, η φράση «οι δε αγαπώντες τον νόμον
περιβάλλουσιν εαυτοίς τείχος», εκφράζει τρεις κατηγορίες πνευματικής κίνησης
προς τον Θεό, δηλ.: α) τον αγώνα (τείχος) να μην αφομοιωθεί (ο πιστός) από την
αμαρτία, από την ασέβεια β) τον αγώνα να μην αφομοιωθεί
από παρεκκλίσεις – κατηγορίες μιας ειδωλολατρικής ή αιρετικής ψυχοτροπίας, που
δεν είναι (ταιριαστές) συμβατές με την Αλήθεια του Θεού, όπως είναι σήμερα ο
οικουμενισμός. Γ) Την πνευματική – θρησκευτική λειτουργία
της συνείδησης, που αγκαλιάζει την Ορθοδοξία στον υπέρλογο χώρο της Εκκλησίας
και αισθάνεται ασφάλεια (τείχος – Θ. Πρόνοια) από τις «ξόβεργες» της
καθημερινότητας, που διαφεύγουν της γνωστικής ή αισθητικής ικανότητας του
ανθρώπου.
Προς την δεύτερη (β) κατηγορία κατευθύνεται ο 15ος
Κανόνας της Πρωτοδευτέρας Συνόδου, ως τείχος, χωρίς να παραγνωρίζει την ενότητα και με τις άλλες δύο α) και γ) συνιστώσες,
θεμελιακές συνιστώσες της πνευματικής εν Χριστώ ζωής, στις οποίες παραμένει
(μόνο) το σημερινό ορθόδοξο πλήρωμα, περιθωριοποιώντας την εφαρμογή του 15ου
Κανόνα, δυστυχώς!
Β) Ο Γ΄ ΚΑΝΩΝ ΤΗΣ Γ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ
«Ει δε τινές των εν εκάστη πόλει ή χώρα κληρικών υπό
Νεστορίου και των συν αυτώ όντων της Ιερωσύνης
εκωλύθησαν δια το ορθώς φρονείν, εδικαιώσαμεν και
τούτους τον ίδιον απολαβείν μισθόν. Κοινώς δε τους τη Ορθοδόξω και Οικουμενική
Συνόδω συμφρονούντας κληρικούς κελεύομεν τοις αποστατήσασιν ή αφισταμένοις
επισκόπου (εκ της Ορθοδόξου αληθείας) μηδόλως υποκείσθαι κατά μηδένα τρόπο»
Ερμηνεία (Ι. Πηδάλιον, εκδ. 1970, σελ. 172).
«Επειδή, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ων ο
Νεστόριος, αφώρισε και εκάθηρε τους κληρικούς εκείνους, οπού δεν ήσαν σύμφρονες
με αυτόν, αλλά και οι ομόδοξοι τούτω επίσκοποι εν άλλαις χώραις το αυτό έκαμαν∙
δια τούτο ο παρών Κανών έκρινε δίκαιον, να
απολάβωσιν οι καθαιρεθέντες ούτοι τον εδικόν τους βαθμόν. Και καθολικώς ειπείν επρόσταξε κατ’ ουδένα τρόπον να είναι υποκείμενοι
εις τους αποστατήσαντας επισκόπους οι κληρικοί εκείνοι, οπού είναι ομόρφονες με
την Ορθόδοξον και Οικουμενικήν Σύνοδον ταύτην».
2ο Σχόλιο: Εξηγεί ο Ι. Κανόνας, ότι η αποστασία των επισκόπων εκ της Ορθοδόξου
αληθείας επιφέρει ριζική αλλαγή στις σχέσεις τους μετά των κληρικών (και
πιστών) που είναι ομόφρονες με την Σύνοδο (Γ΄ Οικουμενική), ώστε οι κληρικοί
αυτοί «κατ’ ουδένα τρόπον να είναι υποκείμενοι εις τους αποστατήσαντας
επισκόπους».
Νοηματικά ο Ι. Κανόνας κανονίζει, ώστε φραγμός στη
«δύναμη» των αιρετικών επισκόπων να είναι η Αποτείχιση (των ορθοδόξων
κληρικών), δηλ. «κατ’ ουδένα τρόπον να είναι υποκείμενοι εις τους
αποστατήσαντας επισκόπους».
Αναμφίβολα, η μνημόνευση ενός αιρετικού
(οικουμενιστή) επισκόπου σημαίνει ότι ο λειτουργός ιερέας είναι σύμφρονος με
τον αιρετικό επίσκοπο. (Συνεχίζεται)
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ