ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ :ΑΓΩΝΑΣ Εφημερίδα
Αγωνιζομένων
Χριστιανών
Λαρίσης Ιούνιος α.φ.217 2015-http://www.agonas.org
(Συνεχίζουμε
την περιγραφή των γεγονότων που διαδραματίστηκαν το 1974, με τη σφαγή των 12
μητροπολιτών από μια ανόσια και ανίερη κλίκα μιτροφόρων, καθοδηγούμενη από τον
σκληροτράχηλο και απαίδευτο δικτάτορα Σεραφείμ Τίκα, τον υπερβαίνοντα στην
θηριωδία την Ηρωδιάδα, αποκεφαλίζοντας 12 αγίους Ιεράρχες. Στο παρόν κείμενο
αναφερόμαστε στις σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ του «χουντικού» αρχ. Ιερωνύμου με τους δικτάτορες).
Σύγκρουση.
Εκείνο που
έφερε την εντονώτατη σύγκρουση με τους ισχυρούς παράγοντας της δικτατορίας ήταν
η επίσκεψις του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου στην Γυάρο και στα κέντρα κρατήσεως
πολιτικών κρατουμένων.
«Εθεώρουν
χρέος μου – γράφει – και δια να έχω προσωπικήν αντίληψιν περί των συνθηκών
διαβιώσεως των πολιτικών κρατουμένων, απεφάσισα να επισκεφθώ προσωπικώς τα
κέντρα όπου εκρατούντο…
Τα
βασανιστήρια συλλαμβανομένων και ανακρινομένων, ενθυμίζουν μεθόδους χιτλερικάς
ή κομμουνιστικάς. Αι άνευ λόγου ταλαιπωρίαι των συγγενών και των φίλων των
κρατουμένων, ή επί μήνας παράτασις της κρατήσεως των απλώς υπόπτων και τα τόσα
άλλα, τα οποία αποκαλύπτονται τώρα, και που ως ανθρώπους μας γεμίζουν με
αγανάκτησιν, ως Έλληνας δε πατριώτας μας προκαλούν εντροπήν, και περί των
οποίων τότε μόνον ένα ελάχιστον μέρος επληροφορούμεθα, δεν είναι δυνατόν να
αφήσουν ασυγκίνητον οιονδήποτε άνθρωπον, έχοντα έστω και ίχνος μόνον ανθρωπιάς
μέσα του…».
Γιαυτό, το
Σάββατο του Πάσχα 27 Απριλίου 1968, επισκέφθηκε το νησί Γυάρο. Έμεινε σχεδόν
όλη την ημέρα – από τις 9 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα – έκανε την ακολουθία
της αναστάσεως, επισκέφθηκε τους θαλάμους και το μεσημέρι συνέφαγε στην τράπεζα
με τους κρατουμένους, συνομίλησε μαζί τους, άκουσε παράπονα και αιτήματα από τα
οποία πολλά τακτοποιήθηκαν.
Το ίδιο έκανε
και στα κέντρα κράτησης γύρω από την Αθήνα. Ο ίδιος έγραφε: «Είχα αγωνίαν δι’ αυτήν την επίσκεψιν, αλλά δόξα τω Θεώ, ήταν καλή.
Πιστεύω ότι ήταν καρποφόρος, τουλάχιστον ως δείγμα αγάπης. Εκεί ήκουσα και είδα
πολλά… θα καταβάλω πάσαν προσπάθειαν. Θα προσπαθήσω με κάθε μέσον».
Για τον σκοπό
αυτό οι παραστάσεις στον Πρωθυπουργό ήταν συχνές, χωρίς όμως με τα αποτελέσματα
που θα περίμενε, γι’ αυτό στις 6 Αυγούστου 1968 έστειλε επιστολή που
διατραγωδούσε την κατάσταση:
«Αγαπητέ κ. Πρόεδρε.
Αφορμήν, εις το ότι σας
γράφω την παρούσαν, μου έδωσαν περιστατικά που θα σας αναφέρω – αναφέρει
περιστατικά –. Πλήν δεν πρόκειται δια τα μεμονωμένα αυτά περιστατικά… Αυτά, που
σας γράφω παραπάνω, είναι όσα επληροφορήθην προχθές. Δυστυχώς, δεν είναι τα
μόνα. Πληροφορούμαι ότι, συλλαμβανόμενοι αξιωματικοί δέροντας ανηλεώς, εις δε
τας Επαρχίας ο στρατιωτικός και ο χωροφύλαξ είναι το φόβητρον. Και διερωτώμαι:
Δι’ αυτό έγινεν η Επανάστασις της 21ης Απριλίου; Δια να εγκατασταθή το Κράτος
του Χωροφύλακος; Αυτό είχε ποθήσει ο Ελληνικός Λαός; Αυτό το Κράτος θα
αντικαταστήση “το Κράτος της συναλλαγής και της φαυλότητος”; Κατ’ αυτόν τον
τρόπο θα διαπαιδαγωγηθή ο Λαός;…
Η ωμή βία και το κράτος
του χωροφύλακος οδηγούν όχι εις την Δημοκρατίαν αλλ’ είτε εις την δουλείαν,
είτε εκ την ανατροπήν… Διότι εάν μεν επιτύχητε την υποδούλωσιν του Λαού, δηλαδή
ο Ελληνικός Λαός να αποκτήση φρόνημα δούλων, πράγμα αδύνατον, “του Έλληνος ο
τράχηλος ζυγόν δεν υποφέρει”, θα έχετε αποτύχει εις τον σκοπόν σας, διότι
ήλθατε, δια να μας σώσετε από το καθεστώς της δουλείας, αλλά θα οδηγήσητε την
Ελλάδα εις τον όλεθρον… Κάποιαν στιγμήν θα εκσπάση το ηφαίστειον, το οποίον
όμως δεν θα ανατρέψη μόνον την Επανάστασιν αλλά θα καταστρέψη και θα
καταβαραθρώση ολόκληρον την Ελλάδα… Ενόσω είναι ακόμη καιρός προλάβετέ την…».
Και μετά την
επιστολήν, οι πληροφορίες που είχε δεν έδειχναν να υπάρχη κάποια βελτίωση. Στα
χέρια του Αρχιεπισκόπου έφθασε αντίγραφον επιστολής κρατουμένων στα δύο
ξενοδοχεία-φυλακές από τα βόρεια προάστια των Αθηνών – Βαρυμπόμπη και Δροσιά –
που σ’ αυτά ήταν φυλακισμένοι στρατηγοί, ανώτεροι αξιωματικοί, και
διακεκριμένες προσωπικότητες της ελληνικής κοινωνίας, που έγραφε:
«… Εις τα δύο αυτά
ξενοδοχεία-δεσμωτήρια, 25 χλμ βορείως των Αθηνών σε Βαρυμπόμπη και Δροσιά,
μετατραπέντα εις φυλακάς, ευρίσκονται κρατούμενοι ένας σημαντικός αριθμός
εξεχουσών προσωπικοτήτων εκ των αρίστων του Στρατού και της κοινωνίας της
Χώρας. Ούτοι, από 8 περίπου μηνών, υφίστανται μίαν απάνθρωπον μεταχείρησιν…
Μερικοί εξ αυτών υπέστησαν σωματικά βασανιστήρια. Ανεκρίνοντο επί ημερόνυκτα
χωρίς διακοπήν, άυπνοι και χωρίς τροφήν, υποχρεούμενοι εις συνεχή επί ημέρας
ορθοστασίαν… Μερικοί δε εξ’ αυτών εδάρησαν ή εβασανίσθησαν… Όλοι παρέμειναν επί
εβδομάδας εις μπουντρούμια, χωρίς φως, με ελάχιστη τροφήν και νερό… Προσπαθούν
να τους εξουδετερώσουν τελείως… Ζουν ο καθείς εις το δωμάτιον-κελί του, όπου
κατ’ ουσίαν το φως της ημέρας δεν εισέρχεται ποτέ, διότι τα παραθυρόφυλλα
παραμένουν ασφαλισμένα 24 ώρας το 24ωρον… Δικαιούνται μιας 10λέπτου επισκέψεως
εβδομαδιαίας, παρουσία ωπλισμένων δεσμοφυλάκων. Είναι επί πλέον και
αντικείμενον ύβρεων και απειλών και άλλων εξευτελιστικών μεταχειρίσεων εκ
μέρους των δεσμοφυλάκων των, οι οποίοι εισέρχονται αιφνιδιαστικώς με σκαιότητα,
ως επιδρομείς εις τα κελλιά των πλειστάκις κατά την διάρκειαν της ημέρας και
της νυκτός…
Δεν θα ευρεθή κανείς… δια
να ασχοληθή με την περίπτωσιν των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι έχουν καταδικασθή
σιωπηρώς εις αργόν θάνατον… Υμείς, τώρα όπου επληροφορήθητε περί της τύχης των,
τι προτίθεσθε να πράξητε; Θα διαμαρτυρηθήτε… ή θα σιωπήσετε;».
Δεν γνωρίζω τί
έκαμαν οι αποδέκται αυτής της επιστολής –, γράφει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος– εγώ όμως
εθεώρησα ότι έπρεπε να επέμβω και μάλιστα με εντονώτατον τρόπον, εκτός από τα
προφορικά διαβήματα και με επιστολή στον Πρ. Κ. Παπαδόπουλο και εδήλωσα τα
εξής: «Επαναλαμβάνω, ότι λυπούμαι, διότι
ασφαλώς σας ελύπησα. Αλλά λυπάμαι πολύ περισσότερον δια τα συμβαίνοντα. Λυπάμαι
δε διότι αυτήν την φοράν πρέπει να σας καταστήσω απολύτως σαφές, ότι, αν η
κατάστασις των πολιτικών κρατουμένων δεν αλλάξη άρδην, θα το θεωρήσω ως
στοιχειώδη υποχρέωσίν μου, να συμμερισθώ και εγώ προσωπικώς τας κακουχίας των
και τα μαρτύριά των. Η θέσις μου θα παύση να είναι εις την οδόν Αγίας Φιλοθέης
και θα μεταφερθή πλησίον των. Εύχομαι και ελπίζω, ότι… το τοιούτου είδους
διάβημά μου θα είναι το τελευταίον… Οιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρησις αποτελεί
έγκλημα».
Η δυναμική του
παρέμβαση έφερε αποτελέσματα. Τα χιτλερικά μέτρα χαλάρωσαν. Η επικοινωνία των
φυλακισμένων με τον έξω κόσμο αποκαταστάθηκε. Ο φόβος, μήπως ο Αρχιεπίσκοπος με
την επιμονή του, εξεγείρει τις ναρκωμένες μάζες, έβαλε κάποιο προσωρινό φρένο.
Ήρθαν τα
γεγονότα του Πολυτεχνείου για να επανέλθουμε στα ίδια, ίσως και χειρότερα. Τώρα
όμως κάθε υπόδειξη ή διάβημα του Αρχιεπισκόπου δεν λαμβάνονταν υπ’ όψιν από
τους δικτάτορες, διότι τον θεώρησαν ως συμμέτοχο και συνεργό στην εξέγερση του
Πολυτεχνείου.
Δεν μπορούμε
όμως, για λόγους ιστορικούς, να μην κάνουμε, έστω και μια αναφορά, και να
συγκρίνουμε τα έργα και τις πράξεις του “Χουντικού” Ιερωνύμου και του “Αντιστασιακού”
Σεραφείμ, μεταφέροντας εδώ ένα – υπάρχουν πάρα πολλά – περιστατικό από το
βιβλίο του Καθ. Πανεπ. Αθηνών Κ. Μουρατίδη «Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ».
Στη συνεδρίαση
της 15ης Φεβρουαρίου 1974, ο Μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως Αμβρόσιος
πρότεινε στον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, μια Συνοδική επιτροπή να επισκεφθή την
Γυάρο και να συμπαρασταθή τους εκεί κρατουμένους.
Το περιεχόμενο
της πρότασής του είναι:
«Αλλ’ ήδη Σεβασμ.
Σύνεδροι, έχομεν αρχιεπίσκοπον της απολύτου εμπιστοσύνης των σήμερον κρατούντων
(σ.σ. δηλ. του Ιωαννίδη και των συν αυτώ). Τούτον ας παρακαλέση η παρούσα
Σύνοδος, όπως, όχι αύριον, αλλ’ ει δυνατόν, εντός της ημέρας, συναντηθή μετά
των αρμοδίων, προκειμένου να παρακαλέση και αξιώση, εν ονόματι της Δικαιοσύνης,
την αποφυλάκισιν… όλων εκείνων οι οποίοι, χωρίς να υπάρχη σοβαρά εις βάρος των
κατηγορία, αργοπεθαίνουν εις το κάτεργον της Γυάρου και ων αι οικογένειαι
πενθούν τον απορφανισμόν των και μετά δακρύων εξαιτούνται την θερμήν της
Εκκλησίας συμπαράστασιν».
Τι έγινε;
Ο
“αντιστασιακός” Σεραφείμ, όχι μόνο αρνήθηκε να πάη ο ίδιος, αλλά δεν επέτρεψε
ούτε η Συνοδική Επιτροπή να επισκεφθή τους αρμόδιους παράγοντες για το σκοπό
αυτό.
Η σύγκριση μεταξύ
των δύο αρχιεπισκόπων που εκλέχτηκαν κατά την περίοδο της δικτατορίας είναι καταλυτική.
Ο Ιερώνυμος δεν έστειλε απλώς Συνοδική Επιτροπή, αλλά πήγε ο ίδιος και
επισκέφθηκε την Γυάρο και άλλα κέντρα κράτησης, έκανε σκληρό έλεγχο για τα
βασανιστήρια που έκανε η ΕΣΑ. Έκανε προφορικές παρεμβάσεις. Έστειλε δύο
επιστολές στο δικτάτορα Παπαδόπουλο με δριμύτατη κατηγορία για τα βασανιστήρια
και για την εν γένει καταπίεση του Λαού.
Ο Σεραφείμ Τίκκας,
στενώτατος φίλος και συνεργάτης του στυγνού δικτάτορα Ιωαννίδη, όχι μόνον δεν
διαμαρτυρήθηκε για τα δεινά που επεσώρευσε η δεύτερη Χούντα αλλά αρνήθηκε να
ζητήση μια επουσιώδη και ανώδυνη “χάρη”, να επισκεφθή μια Συνοδική Επιτροπή την
Γυάρο για καθαρώς ανθρωπιστικούς λόγους.
Αυτόν,
λοιιπόν, τον αρχιχουντικό Σεραφείμ, τα Μ.Μ. παραπληροφόρησης τον βάφτισαν,
“Αντάρτη”, “Δημοκράτη”, “Αντιστασιακό”…! τον δε Ιερώνυμο “Χουντικό”. Αιδώς,
Αργείοι!
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ