Επιστολή περί των ενωτικών - οικουμενιστών του Πατρός ημών Γέροντος Παϊσίου
Σεβαστὲ πάτερ Χαράλαμπε
Ἐπειδὴ βλέπω τὸν μεγάλον σάλον ποὺ γίνεται εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας, ἐξ αἰτίας τῶν διαφόρων φιλενωτικῶν κινήσεων καὶ τῶν ἐπαφῶν τοῦ Πατριάρχου μετὰ τοῦ Πάπα,
ἐπόνεσα κι ἐγὼ σὰν τέκνον Της καὶ ἐθεώρησα καλόν, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς προσευχές μου, νὰ στείλω κι ἕνα μικρὸ κομματάκι κλωστὴ (ποὺ ἔχω σὰν φτωχὸς μοναχός), διὰ νὰ χρησιμοποιηθῇ κι αὐτό, ἔστω καὶ γιὰ μιὰ βελονιά, διὰ τὸ πολυκομματιασμένο φόρεμα τῆς Μητέρας μας.
Πιστεύω ὅτι θὰ κάμετε ἀγάπην καὶ θὰ τὸ χρησιμοποιήσετε διὰ μέσου τοῦ θρησκευτικοῦ σας φύλλου. Σᾶς εὐχαριστῶ.
Θὰ ἤθελα νὰ ζητήσω συγγνώμη ἐν πρώτοις ἀπ' ὅλους, ποὺ τολμῶ νὰ γράφω κάτι, ἐνῶ δὲν εἶμαι οὔτε ἅγιος, οὔτε θεολόγος
.
Φαντάζομαι ὅτι θὰ μὲ καταλάβουν ὅλοι, ὅτι τὰ γραφόμενά μου δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἕνας βαθύς μου πόνος διὰ τὴν γραμμήν καὶ κοσμικήν ἀγάπην, δυστυχῶς, τοῦ πατέρα μας κ. Ἀθηναγόρα.
Ὅπως φαίνεται, ἀγάπησε μίαν ἄλλην γυναίκα μοντέρνα, ποὺ λέγεται Παπικὴ Ἐκκλησία διότι ἡ Ὀρθόδοξος Μητέρα μας δὲν τοῦ κάμνει καμμίαν ἐντύπωσι, ἐπειδὴ εἶναι πολὺ σεμνή. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη, ποὺ ἀκούσθηκε ἀπὸ τὴν Πόλι, βρῆκε ἀπήχησι σὲ πολλὰ παιδιὰ του, ποὺ τὴν ζοῦν εἰς τὰς πόλεις. Ἄλλωστε αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας: ἡ οἰκογένεια νὰ χάσῃ τὸ ἱερὸ νόημα της ἀπὸ τέτοιου εἴδους ἀγάπες, ποὺ ὡς σκοπόν ἔχουν τὴν διάλυσιν καὶ ὄχι τὴν ἔνωσιν.
Μὲ μιὰ τέτοια περίπου κοσμικὴ ἀγάπη καὶ ὁ Πατριάρχης μας φθάνει στὴ Ρώμη. Ενῶ θὰ ἔπρεπε νὰ δείξῃ ἀγάπη πρῶτα σὲ μᾶς τὰ παιδιά του καὶ στὴ Μητέρα μας Ἐκκλησία, αὐτός, δυστυχῶς, ἔστειλε τὴν ἀγάπη του πολὺ μακριά. Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν νὰ ἀναπαύσῃ μὲν ὅλα τὰ κοσμικὰ παιδιά, ποὺ ἀγαποῦν τὸν κόσμον καὶ ἔχουν τὴν κοσμικήν αὐτήν ἀγάπην, νὰ κατασκανδαλίσῃ ὅμως ὅλους ἐμᾶς, τὰ τέκνα τῆς ὀρθοδοξίας, μικρὰ καὶ μεγάλα, ποὺ ἔχουν φόβο Θεοῦ...
Μετὰ λύπης μου ἀπὸ ὅσους φιλενωτικούς ἔχω γνωρίσει, δὲν εἶδα νὰ ἔχουν οὔτε ψῖχα πνευματικὴ οὔτε φλοιό.
Ξέρουν ὅμως, νὰ ὁμιλοῦν γιὰ ἀγάπη καὶ ἐνότητα ἐνῶ οἱ ἴδιοι δὲν εἶναι ἐνωμένοι μὲ τὸν Θεόν, διότι δὲν Τὸν ἔχουν ἀγαπήσει.
Θὰ ἤθελα νὰ παρακαλέσω θερμὰ ὅλους τοὺς φιλενωτικοὺς ἀδελφούς μας:
Ἐπειδὴ τὸ θέμα τῆς ἐνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι κάτι τὸ πνευματικὸν καὶ ἀνάγκην ἔχουμε πνευματικῆς ἀγάπης, ἂς τὸ αφήσουμε σὲ αὐτοὺς ποὺ ἀγαπήσανε πολὺ τὸν Θεόν καὶ εἶναι θεολόγοι, σὰν τοὺς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ὄχι νομολόγοι ποὺ προσφέρανε καὶ προσφέρουν ὁλόκληρο τὸν ἑαυτόν τους εἰς τὴν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας (ἀντὶ μεγάλης λαμπάδας), τοὺς ὁποίους ἄναψε τὸ πὺρ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ὁ ἀναπτήρας τοῦ νεωκόρου.
Ἂς γνωρίζωμεν ὅτι δὲν ὑπάρχουν μόνον φυσικοὶ νόμοι, ἀλλὰ καὶ πνευματικοί. Ἐπομένως, ἡ μέλλουσα ὀργὴ τοῦ Θεοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπισθῇ μὲ συνεταιρισμὸν ἁμαρτωλῶν (διότι διπλὴν ὀργήν θὰ λάβωμεν), ἀλλὰ μὲ μετάνοιαν καὶ τήρησιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου. Ἐπίσης, ἂς γνωρίσωμεν καλὰ ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας δὲν ἔχει καμμίαν ἔλλειψιν. Ἡ μόνη ἔλλειψις, ποὺ παρουσιάζεται, εἶναι ἡ ἔλλειψις σοβαρῶν Ἱεραρχῶν καὶ Ποιμένων μὲ πατερικὲς ἀρχές.
Εἶναι ὁλίγοι οἱ ἐκλεκτοί. Ὅμως δὲν εἶναι ἀνησυχητικόν. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ Αὐτὸς τὴν κυβερνάει.
Δὲν εἶναι Ναός, ποὺ κτίζεται ἀπὸ πέτρες, ἆμμο καὶ ἀσβέστη ἀπὸ εὐσεβεὶς καὶ καταστρέφεται μὲ φωτιὰ βαρβάρων, ἀλλὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. «Καὶ ὁ πεσῶν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται, ἐφ' ὅν δ’ ἂν πέσῃ λικμήσει αὐτόν» (Ματθ. και 44-45).
Ὁ Κύριος, ὅταν θὰ πρέπη, θὰ παρουσίαση τοὺς Μάρκους τοὺς Εὐγενικούς καὶ τοὺς Γρηγόριους Παλαμᾶδες, διὰ νὰ συγκεντρώσουν ὅλα τὰ κατασκανδαλισμένα ἀδέλφια μας, διὰ νὰ ὁμολογήσουν τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν, νὰ στερεώσουν τὴν Παράδοσιν καὶ νὰ δώσουν χαράν μεγάλην εἰς τὴν Μητέρα μας.
Εἰς τοὺς καιρούς μας βλέπομεν ὅτι πολλὰ πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας μας μοναχοὶ καὶ λαϊκοί, ἔχουν, δυστυχῶς, ἀποσχισθῆ ἀπὸ αὐτήν, ἐξ αἰτίας τῶν φιλενωτικών. Ἔχω τὴν γνώμην ὅτι δὲν εἶναι καθόλου καλόν νὰ ἀποχωριζώμεθα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν κάθε φοράν ποὺ θὰ πταίη ὁ Πατριάρχης.
Ἀλλὰ ἀπὸ μέσα, κοντὰ στὴν Μητέρα Ἐκκλησία ἔχει καθῆκον καὶ ὑποχρέωσι ὁ καθένας ν’ ἀγωνίζεται μὲ τὸν τρόπον του. Τὸ νὰ διακόψῃ τὸ μνημόσυνον τοῦ Πατριάρχου, νὰ ἀποσχισθῇ καὶ νὰ δημιουργήσῃ ἰδικήν του Ἐκκλησίαν καὶ νὰ ἐξακολουθῇ νὰ ὁμιλῇ ὑβρίζοντας τὸν Πατριάρχην, αὐτὸ νομίζω, εἶναι παράλογον.
Ἐὰν διὰ τὴν α ἢ τὴν β λοξοδρόμησι τῶν κατὰ καιρούς Πατριαρχῶν χωριζώμεθα καὶ κάνωμε δικές μας Ἐκκλησίες - Θεὸς φυλάξει! - θὰ ξεπεράσωμε καὶ τοὺς Προτεστάντες ἀκόμη.
Εὔκολα χωρίζει κανεὶς καὶ δύσκολα ἐπιστρέφει...
Δυστυχῶς, ἔχουμε πολλές «ἐκκλησίες» στὴν ἐποχή μας. Δημιουργήθηκαν εἴτε ἀπὸ μεγάλες ὁμάδες ἢ καὶ ἀπὸ ἕνα ἄτομο ἀκόμη. Ἐπειδὴ συνέβη στὸ καλύβι των (ὁμιλῶ διὰ τὰ ἐν Ἁγίῳ Ὅρει συμβαίνοντα) νὰ ὑπάρχῃ καὶ ναός, ἐνόμισαν ὅτι μποροῦν νὰ κάνουν καὶ δική τους ἀνεξάρτητη Ἐκκλησία.
Ἐὰν οἱ φιλενωτικοὶ δίνουν τὸ πρῶτο πλῆγμα στὴν Ἐκκλησία, αὐτοί, οἱ ἀνωτέρω, δίνουν τὸ δεύτερο.
Ἂς εὐχηθοῦμε νὰ δώσῃ ὁ Θεὸς τὸν φωτισμόν Του σὲ ὅλους μας καὶ εἰς τὸν Πατριάρχην μας κ. Ἀθηναγόραν διὰ νὰ γίνῃ πρῶτον ἡ ἕνωσις αὐτῶν τῶν «ἐκκλησιῶν», νὰ πραγματοποιηθῇ ἡ γαλήνη ἀνάμεσα στὸ σκανδαλισμένο ὀρθόδοξο πλήρωμα, ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων Ἀνατολικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ κατόπιν ἂς γίνη σκέψις διὰ τὴν ἕνωσιν μετὰ τῶν ἄλλων «Ὁμολογιῶν», ἐὰν καὶ ἐφ' ὅσον εἰλικρινῶς ἐπιθυμοῦν νὰ ἀσπασθοῦν τὸ Ὀρθόδοξον Δόγμα.
Θὰ ἤθελα ἀκόμη νὰ εἰπῶ, ὅτι ὑπάρχει καὶ μιὰ τρίτη μερίδα μέσα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας. Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ἀδελφοί, ποὺ παραμένουν μὲν πιστὰ τέκνα Αὐτῆς, δὲν ἔχουν ὅμως συμφωνίαν πνευματικὴν ἀναμεταξύ τους.
Ἀσχολοῦνται μὲ τὴν κριτικήν ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου καὶ ὄχι διὰ τὸ γενικώτερον καλόν τοῦ ἀγῶνος. Παρακολουθεῖ δὲ ὁ ἕνας τὸν ἄλλον (περισσότερον ἀπὸ τὸν ἑαυτόν του) εἰς τὸ τὶ θὰ εἰπῆ ἢ τὶ θὰ γράψη διὰ νὰ τὸν κτυπήσῃ κατόπιν ἀλύπητα. Ἐνῶ ὁ ἴδιος ἂν ἔλεγε ἢ ἔγραφε τὸ ἴδιο πρᾶγμα, θὰ τὸ ὑπεστήριζε καὶ μὲ πολλές μάλιστα μαρτυρίες τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν Πατέρων.
Τὸ κακὸ ποὺ γίνεται εἶναι μεγάλο, διότι ἀφ' ἑνὸς μὲν ἀδικεῖ τὸν πλησίον του, ἀφ' ἑτέρου δὲ καὶ τὸν γκρεμίζει μπροστὰ στὰ μάτια τῶν ἄλλων πιστῶν. Πολλὲς φορὲς σπέρνει καὶ τὴν ἀπιστία στὶς ψυχὲς τῶν ἀδυνάτων, διότι τοὺς σκανδαλίζει.
Δυστυχῶς, μερικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς ἔχουμε παράλογες ἀπαιτήσεις ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Θέλουμε οἱ ἄλλοι νὰ ἔχουν τὸν ἴδιο μὲ ἐμᾶς πνευματικόν χαρακτῆρα. Ὅταν κάποιος ἄλλος δὲν συμφωνεῖ μὲ τὸν χαρακτῆρα μας δηλαδὴ ἢ εἶναι ὁλίγον ἐπιεικὴς ἢ ὁλίγον ὁξύς, ἀμέσως βγάζομε τὸ συμπέρασμα ὅτι δὲν εἶναι πνευματικὸς ἄνθρωπος.
Ὅλοι χρειάζονται εἰς τὴν Ἐκκλησίαν.
Ὅλοι οἱ Πατέρες προσέφεραν τὰς ὑπηρεσίας των εἰς Αὐτήν. Καὶ οἱ ἥπιοι χαρακτῆρες καὶ οἱ αὐστηροί.
Ὅπως διὰ τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀπαραίτητα καὶ τὰ γλυκὰ καὶ τὰ ξινὰ καὶ τὰ πικρὰ ἀκόμη ραδίκια (τὸ καθένα ἔχει τὶς δικές του οὐσίες καὶ βιταμίνες), ἔτσι καὶ διὰ τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅλοι εἶναι ἀπαραίτητοι.
Ὁ ἕνας συμπληρώνει τὸν πνευματικόν χαρακτῆρα τοῦ ἄλλου καὶ ὅλοι εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νὰ ἀνεχώμεθα ὄχι μόνον τὸν πνευματικόν του χαρακτῆρα, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ τὶς ἀδυναμίες, ποὺ ἔχει σὰν ἄνθρωπος. Καὶ πάλιν ἔρχομαι νὰ ζητήσω εἰλικρινῶς συγγνώμην ἀπὸ ὅλους, διότι ἐτόλμησα νὰ γράψω. Ἐγὼ εἶμαι ἕνας ἁπλὸς μοναχὸς καὶ τὸ ἔργον μου εἶναι νὰ προσπαθῶ, ὅσο μπορῶ, νὰ ἀπεκδύωμαι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον καὶ νὰ βοηθῶ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν Ἐκκλησίαν, μέσω τοῦ Θεοῦ διὰ τῆς προσευχῆς.
Ἀλλὰ ἐπειδὴ ἔφθασαν μέχρι τὸ ἐρημητήριό μου θλιβερές εἰδήσεις διὰ τὴν Ἁγίαν Ὀρθοδοξίαν μας ἐπόνεσα πολὺ καὶ ἐθεώρησα καλὸ νὰ γράψω αὐτὰ ποὺ ἔνοιωθα.
Ἂς ευχηθοῦμε ὅλοι νὰ δώσῃ ὁ Θεὸς τὴν χάριν Του καὶ ὁ καθένας μας ἂς βοηθήση μὲ τὸν τρόπον του διὰ τὴν δόξαν τῆς Ἐκκλησίας μας.
Μὲ πολὺν σεβασμὸν πρὸς ὅλους
Ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τῇ 23ὴ Ἰανουαρίου 1969
Παΐσιος μοναχός
* (ἐπιστολὴ ποὺ στάλθηκε πρὸς τὸν Ἀρχιμανδρίτη Χαράλαμπο Βασιλόπουλο, προηγούμενο τότε τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Πετράκη καὶ ἰδρυτὴ τοῦ "Ὀρθόδοξου Τύπου" ἀπ΄ ὅπου ἡ ἐπιστολὴ αὐτὴ δημοσιεύτηκε)
