Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016

ΤΡΙΚΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ. Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ Ι.ΚΟΡΝΙΛΑΚΗ Εκδήλωση για τον Διονύσιο τον Φιλόσοφο, τον φλογερό Μητροπολίτη Λαρίσης και Επίσκοπο Τρίκκης.

ΒΙΝΤΕΟ ΟΜΙΛΙΑΣ-ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΣ

Η σπάνια και ιστορική εκδήλωση αλλά συνάμα και απάντηση στις πρόσφατες προκλήσεις του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2016 και ώρα 7μ.μ. στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Τρικκαίων. Ο τίτλος της εκδήλωσης "Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Β'" και ομιλητής ο συγγραφέας κ.Ιωάννης Κορνιλάκης. Η Χριστιανική, Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία "ΕΛΑΙΑ" σε συνεργασία με τον Δήμο Τρικκαίων, πραγματοποίησε αυτή την μοναδική στα χρονικά εκδήλωση για τον Διονύσιο τον Φιλόσοφο, τον φλογερό Μητροπολίτη Λαρίσης και Επίσκοπο Τρίκκης που πριν από 400 περίπου χρόνια ξεκίνησε ίσως το πιο δυναμικό κίνημα κατά του Οθωμανικού ζυγού από την περίοδο της Άλωση μέχρι και το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821.
Με το τρίπτυχο διάλεξη, εικόνα και ήχος, ο ομιλητής κ.Κορνιλάκης καθήλωσε το κοινό, αποκαλύπτοντας ιστορικά σημειολογικά γεγονότα από τη ζωή του Διονυσίου Β', το επαναστατικό κίνημα που βασίστηκε στην προφητική ρήση "ΤΡΙΚΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ" που προϋπήρχε της εποχής και πάνω σε αυτή βασίστηκε και αυτή υπηρέτησε και ο μαρτυρικός Μητροπολίτης, όπως ανέφερε ο κ.Κορνιλάκης.
===========================================

Μητροπολίτης Διονύσιος ο Φιλόσοφος. Εξεγέρθηκε εναντίον των Τούρκων το 1611. Τον συνέλαβαν και τον έγδαραν ζωντανό 29/01/2015 Κατηγορίες: FEATURED, ΘΡΗΣΚΕΙΑ Ετικέτες: γδάρσιμο, Διονύσιος ο Φιλόσοσφος, εξέγερση, μαρτύριο, Σκυλόσοφος, Τούρκοι dionisios_filosofos_1a1 Τη νύχτα της 10ης προς την 11η Σεπτεμβρίου του 1611, ένα σώμα περίπου χιλίων χωρικών από τη Θεσπρωτία και τις γύρω περιοχές έκανε έφοδο στα Ιωάννινα, πραγματοποιώντας εξέγερση εναντίον των Τούρκων. Οι χωρικοί ήταν οπλισμένοι με ρόπαλα, δρεπάνια, σφεντόνες και ό,τι άλλο όπλο μπορούσε να βρει ο καθένας. Υποκινητής και επικεφαλής της εξέγερσης ήταν ο καθηρημένος μητροπολίτης Τρίκκης (Τρικάλων), Διονύσιος ο Φιλόσοφος. Ακολουθώντας τις οδηγίες των δύο ηγετικών στελεχών Ζώτου Τσίριπου και Γεωργίου Ντελή, το πλήθος εισέβαλε στο τουρκικό διοικητήριο, που βρισκόταν στην περιοχή της Καλούτσιανης Ιωαννίνων και έβαλε φωτιά. Ο Οσμάν πασάς και οι άντρες του αιφνιδιάστηκαν και την τελευταία στιγμή κατάφεραν να τραπούν σε φυγή με κατεύθυνση το Κάστρο της πόλης. Ο Διονύσιος τους ακολούθησε και άρχισε να τους πολιορκεί. Η εξέγερση του Διονύσιου αν και ήταν καλά οργανωμένη, απέτυχε, καθώς πολλοί Έλληνες κάτοικοι του Κάστρου τον πρόδωσαν και αντί να τον βοηθήσουν, όπως είχαν υποσχεθεί, ανοίγοντας τις πύλες του κάστρου, τάχθηκαν στο πλευρό των Τούρκων. Οι πολιορκημένοι Τούρκοι σώθηκαν από τμήμα του ιππικού τους, που πρόλαβε να φτάσει έξω από το κάστρο και να καταστείλει τους εξεγερμένους. Περίπου 200 άντρες βρήκαν τραγικό θάνατο, ενώ ο Διονύσιος κατάφερε να κρυφτεί σε μια σπηλιά. Οι εχθροί του όμως που είχαν παραλλάξει το προσωνύμιό του από «Φιλόσοφο» σε «Σκυλόσοφο», τον κατέδωσαν και συνελήφθη από τους Τούρκους. Η επιγραφή που βρίσκεται έξω από τη σπηλιά που συνελήφθη ο Διονύσιος Η επιγραφή που βρίσκεται έξω από τη σπηλιά που συνελήφθη ο Διονύσιος Το τραγικό τέλος του Διονύσιου Ο Τούρκος διοικητής ήταν οργισμένος με τον Διονύσιο και διέταξε τους άντρες του να τον ανακρίνουν και να τον βασανίζουν σκληρά. Όταν κατά την ανάκριση ρωτήθηκε γιατί προκάλεσε την εξέγερση, δεν δίστασε να απαντήσει: «Πολέμησα για να ελευθερώσω το λαό μου από τα βάσανα και την τυραννία σας». Η απάντησή του εξόργισε ακόμα περισσότερο τον Τούρκο διοικητή, που αποφάσισε να επιβάλλει την απάνθρωπη τιμωρία που χρησιμοποιούνταν για προδότες και στασιαστές, δηλαδή το γδάρσιμο. Επί πέντε ώρες ο Διονύσιος υπέφερε από το απάνθρωπο βασανιστήριο στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι αφού τον έγδαραν ζωντανό, γέμισαν το δέρμα του με άχυρο και το περιέφεραν στην πόλη των Ιωαννίνων. Τη σκηνή του βασανιστηρίου του Διονυσίου έχει αποτυπώσει ο Πάυλος Βρέλλης, στο Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων των Ιωαννίνων. Αρκετοί από τους εξεγερμένους κατάφεραν να σωθούν και διέφυγαν στα γύρω βουνά, ενώ όσοι δεν πρόλαβαν πιάστηκαν από τους Τούρκους και εξισλαμίστηκαν με τη βία. Το κέρινο ομοίωμα του βασανισμένου Διονύσιου Το κέρινο ομοίωμα του βασανισμένου Διονύσιου Η ζωή του Φιλόσοφου πριν από την εξέγερση Ο Διονύσιος γεννήθηκε το 1540 στην Παραμυθιά και είχε μακεδονική καταγωγή από τα Γρεβενά. Σε νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στο Διχούνι Ιωαννίνων, αλλά καθώς ήταν φιλομαθής έφυγε λίγο αργότερα για την Πάδοβα της Ιταλίας, όπου σπούδασε φιλοσοφία, ιατρική και φιλολογία. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία, πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου παρακολούθησε μαθήματα ποίησης, γραμματικής και αστρονομίας. Λόγω της πλούσιας μόρφωσης και της γλωσσομάθειάς του (μιλούσε 7 γλώσσες), απέκτησε το προσωνύμιο «Φιλόσοφος». Από το 1590 που επέστρεψε στην Ελλάδα και για τα επόμενα τρία χρόνια, η άνοδος του στα εκκλησιαστικά αξιώματα ήταν ραγδαία. Το 1593 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Λαρίσης. Στο μυαλό του είχε πάντα την εξέγερση εναντίον των Τούρκων και καθώς η Λάρισα δεν προσφερόταν για επαναστατική δράση, μετακινήθηκε στα Τρίκαλα, που τότε λέγονταν Τρίκκη. Εκεί κατάφερε να οργανώσει άντρες από την Πίνδο και τα Χάσια και πραγματοποίησε την πρώτη του εξέγερση εναντίον των Οθωμανών, που όμως απέτυχε. Οι απώλειες για τους Έλληνες ήταν σημαντικές. Μεταξύ αυτών, ο Μητροπολίτης Καρδίτσας Σεραφείμ, που συνελήφθη σαν συνεργός και θανατώθηκε. Ο Διονύσιος έφυγε για τη Δύση, όπου συνέχισε τις προσπάθειες για οργάνωση επαναστατικού κινήματος. Το Πατριαρχείο τον καθαίρεσε αλλά εκείνος δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε να περιοδεύει στις δυτικές χώρες, αναζητώντας βοήθεια από ηγεμόνες, ισχυρούς άντρες της εποχής, ακόμα και από τον Πάπα αυτοπροσώπως, χωρίς να καταφέρει να κερδίσει κάτι. Το μόνο που κατάφερε ήταν να αγοράσει κάποια μεταχειρισμένα όπλα από τη Βενετία, τα οποία πήρε μαζί του στην Ελλάδα για να τα χρησιμοποιήσει στην επανάσταση που προετοίμαζε. Παρόλο που ο Διονύσιος δεν κατάφερε να χτυπήσει αποτελεσματικά τους Τούρκους, παρέμεινε πιστός στο όραμά του για όλη του τη ζωή και τελικά θυσιάστηκε γι’ αυτό. Η εξέγερση που έκανε το 1611 θεωρείται η δυναμικότερη εναντίον των Τούρκων κατά τον 17ο αιώνα....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/mitropolitis-dionisios-o-filosofos-exegerthike-enantion-ton-tourkon-to-1611-ton-sinelavan-ke-ton-egdaran-zontano/

Ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος και το κίνημα του 1611

Το 1611 ξέσπασε στην Ήπειρο κίνημα το οποίο είχε ως αποκορύφωμα την είσοδο των εξεγερμένων στην πόλη των Ιωαννίνων. Αρχηγός του κινήματος ήταν ο πρώην επίσκοπος Τρίκκης ή Τρικάλων(α) Διονύσιος ο Φιλόσοφος, κατά τους εχθρούς του Σκυλόσοφος, ενώ άλλα ηγετικά στελέχη ήταν ο Ζώτος Τσίριπος και ο Γεώργιος Ντελής.

Ο Διονύσιος καταγόταν απο την Παραμυθιά και είχε ήδη πρωτοστατήσει το 1601 σε εξέγερση που έλαβε χώρα στη Θεσσαλία ενώ το 1603 είχε έρθει σε επαφές με τους ιππότες της Μάλτας. Η επαναστατική του δραστηριότητα οδήγησε στην καθαίρεσή του και την φυγή του στη Δύση.

Εκεί λέγεται πως γνωρίστηκε με τον Γάλλο μακρινόαπόγονο των Παλαιολόγων, Κάρολο δούκα του Νεβέρ, που ετοίμαζε εκστρατεία για την απελευθέρωση του ελλαδικού χώρου από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Βέβαια, σύμφωνα με τον Σάθα, αμφισβητείται έντονα αυτή η συνάντηση καθώς κατά την εποχή που βρισκόταν ο Διονύσιος στη Δύση, ουδεμία επαφή είχε γίνει μεταξύ του Νεβέρ και παραγόντων του κατεχόμενου ελλαδικού χώρου. Συν τοις άλλοις, βενετική έκθεση του 1616 που ''φωτογραφίζει'' τον Διονύσιο αναφέρει πως ο Ηπειρώτης ιεράρχης είχε παρακινηθεί από πράκτορες του βασιλείου της Νάπολι ( κράτος άμεσα εξαρτημένο από το ισπανικό βασίλειο ) και τους ιππότες της Μάλτας(β) ενώ και ο ερευνητής Μέρτζιος ανέφερε τον Διονύσιο ως ''θύμα...των Ισπανών''.

Έπειτα από συνεννοήσεις ο Διονύσιος επιστρέφει στην Ήπειρο και εγκαθίσταται στην ιερά μονή Διχουνίου. Εκεί έρχεται σε συμφωνία με τοπικούς παράγοντες και καταφέρνει να ξεσηκώσει τους χωρικούς των περιοχών της Παραμυθιάς, του Σουλίου και του Μαλακασίου. Έπειτα, οργανώνει επιδρομές κατά των μουσουλμάνων των χωριών Ζαραβούτσι ( σήμερα Άγιος Νικόλαος ) και Τουρκογρανίτσα τους οποίους και εξοντώνει. Αυτή η επιτυχία ανύψωσε σε τέτοιο βαθμό το ηθικό των επαναστατών ώστε τη νύχτα της 10ης προς 11η Σεπτεμβρίου του 1611, μια ομάδα 800 - 1000 ελλιπώς οπλισμένων χωρικών ( ρόπαλα, δρεπάνια, πέτρες και μαχαίρια ήταν ο οπλισμός των περισσότερων ) με αρχηγό τον Διονύσιο βάδισε κατά των Ιωαννίνων.

Βέβαια, είναι σίγουρο πως ο Διονύσιος αποκλείεται να ήταν τόσο αφελής ώστε να επιχειρήσει ένα τόσο παράτολμο εγχείρημα με αυτές τις πενιχρές δυνάμεις. Πιθανότατα είχε επαφές και με άτομα μέσα απο τα Γιάννενα ώστε να επιτευχθεί ο αντικειμενικός σκοπός που ήταν η κατάληψη του φρουρίου της πόλης, το οποίο θα χρησίμευε ως προγεφύρωμα για την υποστήριξη στρατευμάτων προερχόμενα από τη Δύση(γ). Δυστυχώς όμως για τον Διονύσιο και τους υποστηρικτές του, φαίνεται πως την κρίσιμη στιγμή τα άτομα με τα οποία πιθανόν να υπήρξαν συνεννοήσεις έκαναν πίσω, με αποτέλεσμα αυτοί να μείνουν εκτεθειμένοι. Επίσης,έχοντας υπόψη το γεγονός πως τελικά ουδεμία εκστρατεία έγινε από τη Δύση, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα πως ο Διονύσιος έδρασε είτε διότι δεν ειδοποιήθηκε εγκαίρως για την ματαίωση της γενικής εκστρατείας του Νεβέρ είτε διότι πιθανότατα παρασύρθηκε από τις υποσχέσεις των Δυτικών(δ).

Η είσοδος των επαναστατών στην πόλη είχε ως επακόλουθο τη δημιουργία χάους. Αρχικά πυρπολήθηκε το σπίτι του Οσμάν ή Ασλάν πασά(ε), ο οποίος γλίτωσε την τελευταία στιγμή. Έπειτα, σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες του Μάξιμου του Πελοποννησίου και ενός ηπειρωτικού χρονικού ( αμφότερες πηγές εχθρικές προς τον Διονύσιο ), οι επαναστάτες επιτίθεντο σε όποιο μουσουλμάνο έβλεπαν μπροστά τους, κραυγάζοντας ''Κύριε ελέησον'' και ''Χαράτσι, χαρατσόπουλο και αναζουλόπουλο'' ( υπονοούσαν τους νέους φόρους που είχαν θεσπίσει οι Τούρκοι ) ενώ και οι κάτοικοι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, άρχισαν να χτυπιούνται μεταξύ τους. Από την πλευρά της η τουρκική φρουρά παρά τον αρχικό αιφνιδιασμό ανασυντάχτηκε και μόλις οι άντρες της αντιλήφθηκαν τη δυναμική του εχθρού αντεπιτέθηκαν, σκόρπισαν τους άνδρες του Διονυσίου και άρχισαν με τη σειρά τους να σκοτώνουν όποιο χριστιανό έβρισκαν. Μάλιστα απο τη μήνη τους φαίνεται να μην ξέφυγαν ούτε οι ανυποψίαστοι κάτοικοι του Ζαγορίου, των Κουρέντων και του Μαλακασίου, που αγνοώντας τα τεκτενόμενα έρχονταν στην πόλη για διάφορες δουλειές(στ).

Ο Διονύσιος, βλέπωντας τους άντρες του να υποχωρούν άτακτα, κατέφυγε σε μια σπηλιά κάτω από το κάστρο των Ιωαννίνων, η οποία μετέπειτα ονομάστηκε ''Τρύπα του Σκυλόσοφου''. Εκεί τον εντόπισαν λίγες μέρες μετά μερικοί Εβραίοι και τον παρέδωσαν στους Τούρκους. Αυτοί, αφού πρώτα τον διαπόμπευσαν στη συνέχεια τον έγδαραν ζωντανό, γέμισαν το σώμα του με άχυρο και έστειλαν το πτώμα του μαζί με τα κεφάλια άλλων 85 επαναστατών στην Κωνσταντινούπολη(ζ).

Οι συνέπειες του γενναίου αλλά και παράτολμου εγχειρήματος του Διονυσίου και των αντρών του ήταν μεγάλες καθώς καταργήθηκαν τα προνόμια που απολάμβαναν τα Γιάννενα απο το 1430, οι χριστιανοί διώχτηκαν σταδιακά ( 1613 και 1618 ) απο τη συνοικία του Κάστρου ( από εδώ και πέρα δικαίωμα διαμονής εκεί θα είχαν μόνο οι μουσουλμάνοι ) ενώ ταυτόχρονα εντάθηκε η τουρκική καταπίεση σε ολόκληρη την Ήπειρο, με επακόλουθο μαζικούς εξισλαμισμούς.

Σημειώσεις
(α)Εκείνη την εποχή η επισκοπή είχε ως έδρα την Λάρισα.
(β)Σάθα Κωνσταντίνου Ν.,Τουρκοκρατούμενη Ελλάς, Αθήνησι 1869 ,σελ 210-211.

(γ)Κορδάτου Γιάννη, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας, τόμος ΙΧ, εκδόσεις 20ός Αιώνας.

(δ)Αρσενίου Λάζαρος Αρσ., Η Θεσσαλία στην Τουρκοκρατία, εκδόσεις Επικαιρότητα, Αθήνα 1984, σελ 43.

(ε)Γενίτσαρος απο το Μονοδένδρι.

(στ)Αν και το χρονικό που αποτελεί τη μία από τις βασικές πηγές σχετικά με την επιχείρηση αναφέρει ότι αυτή διεξήχθη Σάββατο προς Κυριακή, ο ερευνητής Κ. Δ. Μέρτζιος, σε άρθρο του στα Ηπειρωτικά Χρονικά το 1938 ( τόμος 13ος, σελ 81 - 90 ) αλλά και σε επιστολή του προς την εφημερίδα Εμπρός που δημοσιεύθηκε την 14η Μαρτίου του 1948, επικαλούμενος νέες πηγές αναφέρει πως τα γεγονότα έλαβαν δράση το βράδυ της Τρίτης προς Τετάρτη.

(ζ)Χατζηφώτη Ι. Μ., Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων στην Τουρκοκρατία, 2002, εκδόσεις Παπαδήμα, σελ 370.

Βιβλιογραφία-Πηγές

(1)Αραβαντινού Παναγιώτη, Xρονογραφία της Ηπείρου, τόμος Α', σελ 220 - 224, εκδόσεις Ηλία Ρίζου, 1969 ( πρώτη έκδοση 1854 ).

(2)Κορδάτου Γιάννη,Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας,τόμος ΙΧ,εκδόσεις 20ός αιώνας.

(3)Σάθα Κωνσταντίνου Ν.,Τουρκοκρατούμενη Ελλάς,Αθήνησι 1869.

(4)Χατζηφώτη Ι. Μ., Η καθημερινή ζωή των Ελλήνων στην Τουρκοκρατία, εκδ. Παπαδήμα, 2002.

(5)Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη.

(6)Κ.Ρωμαίου, Λαογραφική Εγκυγλοπαίδεια ΕΛΛΑΣ, τόμος 2ος, εκδόσεις Γιοβάνη.

(7)εφημερίδα Εμπρός, 14 Μαρτίου 1948, σελ6.

=====================================

Διονύσιος ο “Σκυλόσοφος” 1.611

Τι έχουνε τα Γιάννενα και βαριαναστενάζουν;
Μήνα χαλάζι τα βαρεί, μήνα χιονιάς τα ζώνει;
Ουδέ χαλάζι τα βαρεί, ουδέ χιονιάς τα ζώνει.
Ένας Δεσπότης πολεμάει τα τούρκικα φουσάτα.
Μες στης Ηπείρου τα βουνά και τα βαθιά φαράγγια.
Λευτέρωσε τον Καλαμά , το Σούλι, το Φιλιάτι
και για τα Γιάννενα κινάει τη λευτεριά να φέρει.
Μετσόβου τι έχουν τα πουλιά, του Γρεβενού τ’ αηδόνια
και δε λαλούν, δε χαίρονται, δε γλυκοζευγαρώνουν;
Μήνα φωτιά καψάλισε στα δέντρα τις φωλιές τους ;
Μήνα γεράκια αρπάξανε τ’ άφτερα τα παιδιά τους;
Ουδέ φωτιά καψάλισε στα δέντρα τις φωλιές τους
κι ουδέ γεράκια αρπάξανε τ’ άφτερα τα παιδιά τους.
Θρηνούν, κλαίνε και χλίβονται τον έρημο Δεσπότη
που ζωντανό τον γδάρανε στα Γιάννενα, στη λίμνη,
’κόψαν και το κεφάλι του και το ’στειλαν στην Πόλη
κι αντάμα άλλα εκατό, όλον τον ταϊφά του.
Κλαίνε τα Γιάννενα πικρά, σπαράζει η Ρωμιοσύνη,
κλαίει και μια γερόντισσα, πικρομοιρολογιέται.
-Άδικος που είναι ο ντουνιάς, πικρός που είναι ο κόσμος.
-Ο θάνατος και ο Χάροντας ποτέ δεν ξαποσταίνουν.
-Δεν κάθοσαν, Δεσπότη μου, μες στην Μητρόπολή σου ,
στα Τρίκαλα τα ξακουστά όπου ‘χες τη βολή σου;
Μον’ θέλησες τον πόλεμο, τη λευτεριά να φέρεις.
Τώρα σε γδάραν ζωντανό, σου ‘κόψαν το κεφάλι.
Σε καταριούνται οι προεστοί κι αυτός ο Πατριάρχης!
Το τραγούδι αυτό δεν ανήκει στη δημώδη ποίηση, αλλά στη λόγια (είναι δικό μας). Προκρίμανε αυτό για τη ζωή, τη δράση και το μαρτυρικό θάνατο του Διονύσιου του Σκυλόσοφου ή φιλόσοφου, γιατί είναι πιο εκτενές και πιο κατατοπιστικό σε σύγκριση με το υπάρχον δημοτικό τραγούδι.
Ο Διονύσιος ο Σκυλόσοφος κατήγετο μάλλον εξ Ηπείρου και είχε λάβει ικανή μόρφωση. Για τη μεγάλη του αυτή μόρφωση λεγόταν φιλόσοφος. Eζησε κατά τον ΙΣΤ’ αιώνα και ήταν επίσκοπος Τρίκκης της Θεσσαλίας. Ωνομάσθη Σκυλόσοφος και κακοδιονύσιος για την αποτυχία του κινήματος κατά των Τούρκων, που θα ιστορηθεί κατωτέρω, από το οποίο δεινοπάθησαν οι Χριστιανοί της Ηπείρου. Η πρώτη λαϊκή επαναστατική εξέγερση του Διονυσίου έγινε στην Τρίκκη (Τρίκαλα) το 1601 και σίγουρα είναι η πρώτη και χρονολογικά των Ελλήνων κατά των Τούρκων από της Αλώσεως της Κων/λεως (1453).
Την ίδια χρονική περίοδο (1601 – 1611) βρίσκουμε στην Hπειρο τα πρώτα κλέφτικα κινήματα, με προεξάρχουσα την ομάδα του Πούλιου Δράκου. Μετά την αποτυχία αυτή με πράξη του Οικουμενικού Πατριάρχου καθηρέθη ο Διονύσιος από επίσκοπος και διέφυγε στην Ιταλία και ακολούθως στην Ισπανία, για να σωθεί από τους Τούρκους. Κατά την ανεπιτυχή εξέγερση του 1600 – 1601 μ.Χ. μαρτύρησε και ο επίσκοπος Νεοχωρίου και Φαναρίου Σεραφείμ. Στη Ρώμη ήρθε σε συνεννοήσεις με τον πρεσβευτή της Γαλλίας Κάρολο τον Β’, δούκα του Νεβέρ, διατηρούντα κληρονομικές αξιώσεις στον Βυζαντινό θρόνο της Κων/λεως. Hταν απόγονος του Μαρκίωνος Θωμά του Μομφερρατικού, υιού του Ανδρονίκου Παλαιολόγου του πρεσβυτέρου. Ο Κάρολος ήρθε σε επαφή με τους μητροπολίτες της Ελλάδας και τους προκρίτους. Αντιπρόσωποί του ήρθαν στην Hπειρο να συνεννοηθούν με τους προκρίτους και επισκόπους της Ηπείρου, της Σερβίας, της Κροατίας και της Δαλματίας.
Η γενική συνέλευση των αντιπροσώπων αυτών, αλλά και της Αλβανίας, Μακεδονίας, Βουλγαρίας και Ερζεγοβίνης, έγινε στην Κούκη της Αλβανίας. Αποφασίστηκε η επανάσταση και η γενική κατά των Τούρκων εξέγερση, κανονίστηκαν δε και όλες οι λεπτομέρειες. Ακολούθησε η ματαίωση των μεγαλεπήβολων αυτών σχεδίων, γιατί οι Ισπανοί και οι Βενετοί είχαν δικές τους κατακτητικές βλέψεις επί της Ελλάδας.
Ο Διονύσιος γνώριζε όλες αυτές τις εξελίξεις. Αποφάσισε να επιστρέψει στην Hπειρο. Στην Ιταλία συναντήθηκε με τον Ιωάννη Μινώτη, εκ Κρήτης, ο οποίος είχε μυηθεί στην κίνηση. Ο Μινώτης ζήτησε τη βοήθεια του βασιλιά της Γαλλίας Ερρίκου Δ’, η οποία ματαιώθηκε, αφού ο βασιλιάς δολοφονήθηκε. Έτσι, γύρισε στην Hπειρο ο Διονύσιος και ως απλός μοναχός εγκαταστάθηκε στη μονή του Αγίου Δημητρίου του Διχούνη στη Θεσπρωτία. Κατόρθωσε να εξεγείρει τους χωρικούς της Παραμυθιάς, του Σουλίου και του Μαλακασίου της Πίνδου σε επανάσταση κατά των Τούρκων κατακτητών.
Ο τολμηρός επαναστάτης και φιλόπατρις ρασοφόρος, επικεφαλής 800 αόπλων χωρικών φερόντων μαχαίρια και αξίνες, εκίνησεν κατά των Ιωαννίνων. Κατά το διασωθέν υπό του Pougue ville χρονικό (voyage dans la Grèce, τ. Ε’, σελ. 282 – 290), φώναζαν οι επαναστάτες: «Κύριε Ελέησον», «Χαράτζι, Χαρατζόπουλου» κ.ά., «αναζούλι, αναζουλόπουλου», υπονοώντας τον νέο φόρο που επέβαλαν οι Τούρκοι.
Τη νύχτα της 11ης Σεπτεμβρίου 1611 μπήκαν στα Γιάννενα, κατέσφαξαν ανύποπτους Τούρκους και πυρπόλησαν το κτήριο του τοπάρχου Οσμάν πασά. Η συνέχεια ήταν φρικτή για τον ελληνισμό.
Οι Τούρκοι ήλεγξαν την ταραχή και τον φόβο τους, οπλίστηκαν και κατέσφαξαν, όχι μόνον τους επαναστάτες, αλλά και πολλούς χριστιανούς της πόλης. Ο Διονύσιος εναπέμεινε μόνος και κατέφυγε κάτω από τον Ναό του Αγίου Ιωάννου (αργότερα τζαμί Ασλάν πασά), που υπάρχει σπήλαιο, το οποίο μέχρι σήμερα λέγεται «τρύπα του Σκυλόσοφου». Το χρονικό αναφέρει ότι προδόθηκε από Εβραίους και συνελήφθη υπό των Τούρκων. Τα αποτελέσματα του άδοξου αυτού εγχειρήματος ήταν τα εξής: Ο ίδιος ο Διονύσιος εγδάρη ζωντανός, το δέρμα του «γεμίσαντες άχυρον το περιέφερον από πόλιν εις πόλιν και τέλος εις αυτήν την Κων/λιν». Το παρουσίασαν στον Σουλτάνο, ο οποίος αναπήδησε στον θρόνο του από φρίκη.
Το κίνημα κατεπνίγη στο αίμα. Ο φόβος και ο τρόμος απλώθηκε στα Γιάννενα και στην ύπαιθρο χώρα. Η μονή Διχουνίου κατεστράφη και τα μετόχιά της διηρπάγησαν υπό των Τούρκων. Πολλοί Χριστιανοί εντελώς άσχετοι και αθώοι εκτελέστηκαν ως δήθεν μυημένοι στην κίνηση. Το 1613 με απόφαση του Σουλτάνου εξεδιώχθησαν από το φρούριο οι Χριστιανοί, που κατοικούσαν σ’ αυτό και από τότε ζούσαν εκτός, στην συνοικία «Σιαράβα».
Ως προελέχθη, εφονεύθη ο επίσκοπος Νοεοχωρίου και Φαναρίου (Θεσσαλίας) Σεραφείμ, ως ενεχόμενος στο κίνημα. Εφυλακίσθη, επίσης, ο Μάξιμος ο Πελοποννήσιος. Αυτός και διά να εξευμενίσει τους Τούρκους και γιατί ήταν σφόδρα και υπεράγαν συντηρητικός και δουλόφρων, κατηγόρησε τον Διονύσιο, συγγράψας το πόνημα: «Στηλιτευτικόν κατά Διονυσίου και των συναποστησάντων αυτώ εις Ιωάννινα».
Μία στήλη στην άκρη του Κάστρου των Ιωαννίνων, κοντά στη λίμνη, θυμίζει στον διαβάτη τη θέση της μεγάλης θυσίας. Μπορεί να ήταν θνησιγενές ως πρόωρο, ανοργάνωτο και άοπλο. Είναι, όμως, στις καρδιές των Ελλήνων και γενικότερα των χριστιανών των Βαλκανίων. Ο φλογερός αυτός ρασοφόρος ήταν αληθινός πατριώτης.
Ηταν ο πρόγονος του Αθανασίου Διάκου, του δεσπότη Ησαΐα των Σαλώνων, του Παπαφλέσσα, του Γερμανού Καραβαγγέλη, του Χρυσοστόμου της Σμύρνης, του Χρύσανθου της Τραπεζούντας… Κανείς, όμως, πρόδρομος δεν πρόλαβε να δρέψει καρπούς από τη σπορά του. Κάποιοι άλλοι, κατοπινοί είναι οι συλλογείς των καρπών των πρωτινών καλών σπορέων. Ο φτωχός και υπόδουλος λαός είδε το όλο εγχείρημα στενόκαρδα και με όρους μάλλον δουλόφρονες. Θεώρησε ο κόσμος ονειροπόλο και σκιαμάχο τον Διονύσιο. Του ζήτησε μάλιστα και ευθύνες για το επαναστατικό άκαιρο κίνημά του, όπως προκύπτει απ’ τους στίχους ενός τραγουδιού του στιχουργού λαού:
«Δεσπότη μου, τι σήκωσες τον κόσμο στο σεφέρι
και ρήμαξαν τα Γιάννενα και ρήμαξεν ο τόπος;
Μείναν τα σπίτια αδειανά, γεμίσαν τα χαντάκια
κι ο Τούρκος δεν απόσωσε να κόβει και να καίει.
Εδώ αρπάζουν κόρακες κι εκεί οι γιαχουντήδες,
δεν έχει η μάνα πια παιδί και τα παιδιά γονέους,
κι εσένα το τομάρι σου το στείλανε στην Πόλη
να τρων οι κότες πίτουρα, να νταβουλάν οι γύφτοι,
για να ξυπνάει η Τουρκιά να κάνει ραμαζάνι…».

===========

Μητροπολίτης Διονύσιος ο Φιλόσοφος. Εξεγέρθηκε εναντίον των Τούρκων το 1611. Τον συνέλαβαν και τον έγδαραν ζωντανό 29/01/2015 Κατηγορίες: FEATURED, ΘΡΗΣΚΕΙΑ Ετικέτες: γδάρσιμο, Διονύσιος ο Φιλόσοσφος, εξέγερση, μαρτύριο, Σκυλόσοφος, Τούρκοι dionisios_filosofos_1a1 Τη νύχτα της 10ης προς την 11η Σεπτεμβρίου του 1611, ένα σώμα περίπου χιλίων χωρικών από τη Θεσπρωτία και τις γύρω περιοχές έκανε έφοδο στα Ιωάννινα, πραγματοποιώντας εξέγερση εναντίον των Τούρκων. Οι χωρικοί ήταν οπλισμένοι με ρόπαλα, δρεπάνια, σφεντόνες και ό,τι άλλο όπλο μπορούσε να βρει ο καθένας. Υποκινητής και επικεφαλής της εξέγερσης ήταν ο καθηρημένος μητροπολίτης Τρίκκης (Τρικάλων), Διονύσιος ο Φιλόσοφος. Ακολουθώντας τις οδηγίες των δύο ηγετικών στελεχών Ζώτου Τσίριπου και Γεωργίου Ντελή, το πλήθος εισέβαλε στο τουρκικό διοικητήριο, που βρισκόταν στην περιοχή της Καλούτσιανης Ιωαννίνων και έβαλε φωτιά. Ο Οσμάν πασάς και οι άντρες του αιφνιδιάστηκαν και την τελευταία στιγμή κατάφεραν να τραπούν σε φυγή με κατεύθυνση το Κάστρο της πόλης. Ο Διονύσιος τους ακολούθησε και άρχισε να τους πολιορκεί. Η εξέγερση του Διονύσιου αν και ήταν καλά οργανωμένη, απέτυχε, καθώς πολλοί Έλληνες κάτοικοι του Κάστρου τον πρόδωσαν και αντί να τον βοηθήσουν, όπως είχαν υποσχεθεί, ανοίγοντας τις πύλες του κάστρου, τάχθηκαν στο πλευρό των Τούρκων. Οι πολιορκημένοι Τούρκοι σώθηκαν από τμήμα του ιππικού τους, που πρόλαβε να φτάσει έξω από το κάστρο και να καταστείλει τους εξεγερμένους. Περίπου 200 άντρες βρήκαν τραγικό θάνατο, ενώ ο Διονύσιος κατάφερε να κρυφτεί σε μια σπηλιά. Οι εχθροί του όμως που είχαν παραλλάξει το προσωνύμιό του από «Φιλόσοφο» σε «Σκυλόσοφο», τον κατέδωσαν και συνελήφθη από τους Τούρκους. Η επιγραφή που βρίσκεται έξω από τη σπηλιά που συνελήφθη ο Διονύσιος Η επιγραφή που βρίσκεται έξω από τη σπηλιά που συνελήφθη ο Διονύσιος Το τραγικό τέλος του Διονύσιου Ο Τούρκος διοικητής ήταν οργισμένος με τον Διονύσιο και διέταξε τους άντρες του να τον ανακρίνουν και να τον βασανίζουν σκληρά. Όταν κατά την ανάκριση ρωτήθηκε γιατί προκάλεσε την εξέγερση, δεν δίστασε να απαντήσει: «Πολέμησα για να ελευθερώσω το λαό μου από τα βάσανα και την τυραννία σας». Η απάντησή του εξόργισε ακόμα περισσότερο τον Τούρκο διοικητή, που αποφάσισε να επιβάλλει την απάνθρωπη τιμωρία που χρησιμοποιούνταν για προδότες και στασιαστές, δηλαδή το γδάρσιμο. Επί πέντε ώρες ο Διονύσιος υπέφερε από το απάνθρωπο βασανιστήριο στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι αφού τον έγδαραν ζωντανό, γέμισαν το δέρμα του με άχυρο και το περιέφεραν στην πόλη των Ιωαννίνων. Τη σκηνή του βασανιστηρίου του Διονυσίου έχει αποτυπώσει ο Πάυλος Βρέλλης, στο Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων των Ιωαννίνων. Αρκετοί από τους εξεγερμένους κατάφεραν να σωθούν και διέφυγαν στα γύρω βουνά, ενώ όσοι δεν πρόλαβαν πιάστηκαν από τους Τούρκους και εξισλαμίστηκαν με τη βία. Το κέρινο ομοίωμα του βασανισμένου Διονύσιου Το κέρινο ομοίωμα του βασανισμένου Διονύσιου Η ζωή του Φιλόσοφου πριν από την εξέγερση Ο Διονύσιος γεννήθηκε το 1540 στην Παραμυθιά και είχε μακεδονική καταγωγή από τα Γρεβενά. Σε νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στο Διχούνι Ιωαννίνων, αλλά καθώς ήταν φιλομαθής έφυγε λίγο αργότερα για την Πάδοβα της Ιταλίας, όπου σπούδασε φιλοσοφία, ιατρική και φιλολογία. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία, πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου παρακολούθησε μαθήματα ποίησης, γραμματικής και αστρονομίας. Λόγω της πλούσιας μόρφωσης και της γλωσσομάθειάς του (μιλούσε 7 γλώσσες), απέκτησε το προσωνύμιο «Φιλόσοφος». Από το 1590 που επέστρεψε στην Ελλάδα και για τα επόμενα τρία χρόνια, η άνοδος του στα εκκλησιαστικά αξιώματα ήταν ραγδαία. Το 1593 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Λαρίσης. Στο μυαλό του είχε πάντα την εξέγερση εναντίον των Τούρκων και καθώς η Λάρισα δεν προσφερόταν για επαναστατική δράση, μετακινήθηκε στα Τρίκαλα, που τότε λέγονταν Τρίκκη. Εκεί κατάφερε να οργανώσει άντρες από την Πίνδο και τα Χάσια και πραγματοποίησε την πρώτη του εξέγερση εναντίον των Οθωμανών, που όμως απέτυχε. Οι απώλειες για τους Έλληνες ήταν σημαντικές. Μεταξύ αυτών, ο Μητροπολίτης Καρδίτσας Σεραφείμ, που συνελήφθη σαν συνεργός και θανατώθηκε. Ο Διονύσιος έφυγε για τη Δύση, όπου συνέχισε τις προσπάθειες για οργάνωση επαναστατικού κινήματος. Το Πατριαρχείο τον καθαίρεσε αλλά εκείνος δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε να περιοδεύει στις δυτικές χώρες, αναζητώντας βοήθεια από ηγεμόνες, ισχυρούς άντρες της εποχής, ακόμα και από τον Πάπα αυτοπροσώπως, χωρίς να καταφέρει να κερδίσει κάτι. Το μόνο που κατάφερε ήταν να αγοράσει κάποια μεταχειρισμένα όπλα από τη Βενετία, τα οποία πήρε μαζί του στην Ελλάδα για να τα χρησιμοποιήσει στην επανάσταση που προετοίμαζε. Παρόλο που ο Διονύσιος δεν κατάφερε να χτυπήσει αποτελεσματικά τους Τούρκους, παρέμεινε πιστός στο όραμά του για όλη του τη ζωή και τελικά θυσιάστηκε γι’ αυτό. Η εξέγερση που έκανε το 1611 θεωρείται η δυναμικότερη εναντίον των Τούρκων κατά τον 17ο αιώνα. Ένοχοι και Αθώοι...

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/mitropolitis-dionisios-o-filosofos-exegerthike-enantion-ton-tourkon-to-1611-ton-sinelavan-ke-ton-egdaran-zontano/