Πάει άκλαυτος και ο Ελπιδοφόρος - Οι “ἀλλαξοαρχιεπισκοπίες” στὴν Ἀμερικὴ τελικά ὠφελούν μόνο έναν.
Τὸν “πατριαρχικὸ λεγᾶτο” φάδερ Άλεξ Καρλούτσο
Ἔτσι πρέπει νὰ ἐμφανίζονται, ἐπίσημα τουλάχιστο, τὰ πράγματα! Ὁ Πατριάρχης νἆναι ὄχι μόνο οὐδέτερος, ἀλλὰ καὶ ὑπέρμαχος τοῦ Ἀρχ. Ἐλπιδοφόρου, ἐνῷ οἱ συνοδικοὶ Μητροπολίτες νὰ φαίνονται ἀνένδοτοι καὶ ἀμετάπειστοι στὸ θέμα τῶν καινοτομιῶν, πρὸς τὶς ὁποῖες ὁ Ἀρχ. Ἐλπιδοφόρος δείχνει “ἰδιαίτερα ἐπιρρεπής”.
Αὐτὸ εἶναι τὸ νέο σενάριο ποὺ ἐκκολάφθηκε πρόσφατα καὶ προωθεῖται τώρα πρὸς ὑλοποίηση τοῦ σχεδίου “φάγωμα Ἐλπιδοφόρου”, καθὼς ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος ἀγωνίζεται ν’ ἀποσείσει τὴν εὐθύνη γιὰ τὶς ἤδη προγραμματισμένες ἐξελίξεις καὶ νὰ προλάβει τὰ βέλη τῆς κατακραυγῆς, ποὺ μὲ κάθε πιθανότητα θὰ ἐκτοξευθοῦν ἐναντίον του ἀπὸ κάθε κατεύθυνση μὲ ἀφορμὴ τὴν “ἐξόντωση” καὶ τέταρτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς στὸ διάστημα τῆς πατριαρχίας του.
Σενάριον «ποὺ μπάζει νερά»
Τὸ νέο σενάριο δὲν πείθει, βέβαια. “Μπάζει πολλὰ νερά”, τονίζουν οἱ ἐμπειρογνώμονες, καθὼς ἀντιμετωπίζουν μὲ ἀρκετὴ δόση δυσπιστίας τὶς ἀπότομες “μεταστροφές”, ποὺ μεσολάβησαν σὲ ἐλάχιστο χρόνο τόσο σὲ πατριαρχικὸ ὅσο καὶ συνοδικὸ ἐπίπεδο.
Ὁ Πατριάρχης μέχρι πρὶν ἕνα- ἑνάμισυ μήνα, ἄλλοτε μεμφόταν καὶ ἄλλοτε ἐκνευρισμένος κατέκρινε τὸν Ἐλπιδοφόρο. Τὴ μία ἀσκοῦσε δριμεῖα καί, τὴν ἄλλη, ἠπιότερη κριτικὴ κατὰ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς γιὰ διάφορες “τρέλλες” τοῦ τελευταίου, τὴν “ἀρχομανία” καὶ τὴν “αὐτοπροβολὴ καὶ “ἐπιδειξιομανία” του. Στὴν περασμένη σύνοδο τοῦ Φαναρίου, ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος ἄλλαξε αἴφνης τακτικὴ φθάνοντας μέχρι τοῦ σημείου νὰ θέσει τέρμα στὶς αἰτιάσεις τῶν συνοδικῶν κατὰ τοῦ Ἐλπιδοφόρου καὶ ν’ ἀπαγορεύσει κάθε σχετικὴ ἀναφορὰ στὰ ἐπίσημα ἀνακοινωθέντα. Ἐπιπλέον ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος ὅρισε τὸν Ἐλπιδοφόρο ὡς μέλος τῆς πατριαρχικῆς συνόδου γιὰ τὴν ἑπόμενη συνοδικὴ περίοδο, καλώντας τον ταυτόχρονα νὰ τὸν συνοδέψει στὴν Παναγία Σουμελᾶ τῆς Τραπεζούντας γιὰ συλλειτουργία, καθὼς καὶ σὲ ἐπίσκεψή του στὴ Δράμα.
Ἀλλά, ἐνῷ ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος δὲ χάνει εὐκαιρία νὰ δημοσιοποιεῖ εὐρέως τὶς “ἀγαθές” του σχέσεις μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἐλπιδοφόρο, ὁ “πατριαρχικὸς λεγᾶτος” του στὴ Νέα Ὑόρκη (patriarchal delegate), ὁ πασίγνωστος ἱερωμένος Ἄλεξ Καρλοῦτσος, δὲ χάνει εὐκαιρία σὲ ἰδιαίτερες ἀλλὰ καὶ εὐρύτερες συζητήσεις νὰ διαβεβαιώνει “ἄρχοντες καὶ πλουσίους” πὼς ὁ Ἐλπιδοφόρος εἶναι “τελειωμένος”… Ἀκριβῶς ὅπως ἔπραττε στὶς παραμονὲς τῶν προηγουμένων ἀντιαρχιεπισκοπικῶν πραξικοπημάτων…
Οἱ ἐκκλησιαστικοὶ παρατηρητὲς δὲν διστάζουν νὰ ἐκλάβουν τὶς τελευταῖες διαβεβαιώσεις τοῦ Καρλούτσου ὡς πειστικότερες ἀπ’ τὸ παραπάνω σενάριο καὶ ὁπωσδήποτε ἐνδεικτικότερες τῶν πραγματικῶν διαθέσεων καὶ σκοπῶν τοῦ Πατρ. Βαρθολομαίου, μὴ δίνοντας βάση στὸν ξαφνικὸ “θεατρικὸ μετασχηματισμὸ” τοῦ τελευταίου.
Ὅσο γιὰ τοὺς συνοδικοὺς Μητροπολίτες, διατυπώνονται ἀρκετὲς σοβαρὲς ἀπορίες σχετικὰ μὲ τὴν στάση τοὺς κατὰ τὴν ἴδια περίοδο: Τί ἀκριβῶς μεσολάβησε καὶ οἱ συνοδικοὶ αὐτοί, μέχρι χθὲς “ἄφωνοι καὶ ἄγνωμοι”, πάντα πρόθυμοι διεκπεραιωτὲς κάθε πατριαρχικῆς ἐπιθυμίας, ἀπόκτησαν ξαφνικὰ συνοδικὴ ὑπόσταση καὶ συνείδηση; Πῶς προέκυψε ξαφνικὰ τὸ “μεγάλο καὶ ἐξαιρετικὸ” ἐνδιαφέρον τῶν συνοδικῶν γι’ ὅσα συμβαίνουν πέρα τοῦ ὠκεανοῦ; Πῶς οἱ συνοδικοὶ Μητροπολίτες, ἀνίδεοι γενικὰ γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα τῆς Ἀμερικῆς, ἀπόκτησαν ξαφνικὰ βαθειὰ γνώση πραγματογνώμονα γιὰ τὶς ἐκεῖ ἐξελίξεις;
Πῶς ξαφνικὰ βρῆκαν οἱ συνοδικοὶ πατέρες τὸ κουράγιο νὰ ἀψηφήσουν τὴν “ἀντίθετη” – φαινομενικὰ εἰρηνευτικὴ καὶ καταπραϋντικὴ – στάση τοῦ Πατριάρχη, ξεχνώντας ὁλότελα τὴν πρόσφατη περιπέτεια τοῦ Ἀδριανουπόλεως, ὁ ὁποῖος στὴν περίπτωση τῆς ἐκλογῆς τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης, ἐναντιώθηκε στὶς πατριαρχικὲς “ὑποδείξεις” μὲ ἀποτέλεσμα νὰ βρεθεῖ τὴν ἑπομένη ἐκτὸς συνόδου; Τόσο κουράγιο, ξαφνικά!
Γιὰ τοὺς παραπάνω λόγους, οἱ σχολιαστὲς τῶν ἐκκλησιαστικῶν δείχνουν ἐν προκεμένῳ ἰδιαίτερα ἐπιφυλακτικοί, θεωρώντας τὸ νέο σενάριο “ἥκιστα πιστευτὸ” ἂν ὄχι καθαρὰ προκὰτ . Ἄλλωστε δὲν εἶναι ἡ πρώτη φορά – τονίζουν σχετικὰ – ποὺ οἱ ὑπηρεσίες τοῦ Φαναρίου “θολώνουν τὰ νερά”, θέτοντας ἐξωπραγματικὰ σενάρια σὲ κυκλοφορία μὲ σκοπὸ τὴν παραπληροφόρηση καὶ τὸν ἀποπροσανατολισμό.
Μεταξὺ σφύρας καὶ ἄκμονος
Θεωρεῖται πολὺ φυσικὸ ὁ κ. Βαρθολομαῖος – μετὰ τὶς δραματικὲς ἐκπαραθυρώσεις Ἰάκωβου, Σπυρίδωνα καὶ Δημητρίου ποὺ στιγμάτισαν τὴν πατριαρχία του – νὰ διστάζει νὰ ἐπωμισθεῖ τὴν εὐθύνη μίας τέταρτης ἐξόντωσης ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς, καθότι – πικρὸ δίδαγμα αὐτὸ ἀπὸ τὸ παρελθὸν – τὸ πολιτικὸ κόστος γιὰ ἕνα τέτοιο ἐγχείρημα εἶναι πάντα ἐξαιρετικὰ βαρύ.
Παρὰ ταῦτα – ἐκτιμᾶται γενικὰ – σταθερὸς καὶ τελικὸς στόχος τοῦ Πατρ. Βαρθολομαίου εἶναι ἡ ἀντικατάσταση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἐλπιδοφόρου.
Ὁ λόγος – ποὺ ἐπιβεβαιώνεται ἄλλωστε καὶ ἀπὸ προηγούμενες ἀνάλογες περιπτώσεις – εἶναι προφανής: ἀποδείχθηκε πάλι “ἀνέφικτη” ἡ “συνεργασία” μεταξὺ Ἀρχιεπισκόπου καὶ “πατριαρχικοῦ λεγάτου”. Μία ὁλόκληρη τριετία δὲν ἄρκεσε προκειμένου νὰ μεταπειστεῖ ὁ Ἐλπιδοφόρος νὰ περιοριστεῖ στὰ τελετουργικά, ἀπεμπολώντας ταυτόχρονα τὶς διοικητικές του ἁρμοδιότητες καὶ παραχωρώντας τες στὸν Καρλοῦτσο, τὸν “patriarchal delegate” καὶ διαχρονικὸ «βεζύρη στὴ θέση τοῦ βεζύρη».
Ἔτσι, αὐτὴ τὴ στιγμή, ἡ θέση τοῦ Πατρ. Βαρθολομαίου κρίνεται ὡς ἐξαιρετικὰ λεπτὴ καὶ δύσκολη:
α) Πρέπει νὰ ἀντιμετωπίσει τὴ συνεχῶς αὐξανόμενη πίεση ποὺ δέχεται ἀπὸ τὸν παραπάνω “πατριαρχικὸ λεγᾶτο” του, ὁ ὁποῖος ἀπαιτεῖ τὴν ἀποπομπὴ τοῦ Ἐλπιδοφόρου ἐδῶ καὶ τώρα.
β) Πρέπει, γιὰ εὐνόητους λόγους, νὰ κινηθεῖ μὲ μυστικότητα, “ἱεροκρυφίως”, ἀποκρύβοντας ἀπὸ τοὺς συνοδικοὺς Μητροπολίτες ἀλλὰ καὶ ἀπ’ τὸ πατριαρχικὸ περιβάλλον γενικῶς, τὴν πίεση ποὺ ἔμπρακτα ἀσκεῖ ὁ Καρλοῦτσος στὸν ἴδιο καὶ κατ’ ἐπέκταση στὸ σημερινὸ Φανάρι.
γ) Πρέπει τὸ συντομότερο νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπ’ τὸν Ἐλπιδοφόρο χωρὶς νὰ φαίνεται πὼς ὁ ἴδιος τὸ ἐπιδιώκει, χρησιμοποιώντας γιὰ πρόσχημα τὴν “ἔκρυθμη” κατάσταση ποὺ ἔχει διαμορφωθεῖ καὶ ποὺ – δυστυχῶς – τὸν ἀναγκάζει νὰ ἐνδώσει στὶς αἰτιάσεις τῶν συνοδικῶν μητροπολιτῶν.
Μὲ δύο λόγια: πῶς καὶ πόσα νὰ ἀποκρύψει! Πῶς καὶ πόσο νὰ κρυφτεῖ!
Ἐπιπτώσεις ἀκραίων ἀποφάσεων
1. Ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος, ὅσο καὶ ἂν ἐπιδιώκει νὰ ἐμφανισθεῖ σὲ ρόλο Πόντιου Πιλάτου στὴν ὑπόθεση Ἐλπιδοφόρου (“ὄχι ἐγώ, οἱ συνοδικοί”), δὲν πρόκειται τελικὰ νὰ ἀποσείσει τὴν ὑποψία ὅτι, ὅπως καὶ στὶς προηγούμενες περιπτώσεις τῶν Ἀρχιεπισκόπων Ἰακώβου, Σπυρίδωνα καὶ Δημητρίου, ὁ ἴδιος καὶ οἱ ἄνθρωποί του στὴν Ἀμερικὴ εἶναι πάντα καὶ χωρὶς ἐξαίρεση ὁ κινητήριος μοχλὸς στὴν ἐκτέλεση τῶν ἀντιαρχιεπισκοπικῶν πραξικοπημάτων. Ἀκόμη καὶ ὁ ἁπλὸς ἀλλὰ θυμόσοφος λαὸς τῆς Ὁμογένειας ποὺ τὄχει δεῖ τὸ ἔργο σὲ διάφορες παραλλαγές, δὲν ξεγελιέται πιὰ τόσο εὔκολα…
2. Ὁ ἀπόηχος ἑνὸς τέταρτου ἀντιαρχιεπισκοπικοῦ πραξικοπήματος θἆναι ἰδιαίτερα ἀρνητικὸς γιὰ τὸ κῦρος τοῦ ἴδιου τοῦ Πατριαρχείου ὡς σοβαροῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὀργανισμοῦ γενικά, καὶ εἰδικὰ γιὰ τὴν ἀξιοπιστία τοῦ συνοδικοῦ θεσμοῦ, ὅπως αὐτὸς ἐφαρμόζεται στὴν πράξη κατὰ τὴν πατριαρχία Βαρθολομαίου.
3. Ἡ βίαιη ἀλλαγὴ ἐκκλησιαστικοῦ σκηνικοῦ στὶς ΗΠΑ θὰ ἀποτελέσει ὀδυνηρὸ πλῆγμα γιὰ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀμερικῆς καὶ τὴν Ὁμογένεια ποὺ θὰ ὑποστοῦν ἀμφότερες τὶς ἄμεσες συνέπειες τοῦ ἐνδεχόμενου νέου φαναριώτικου πραξικοπήματος. Στὸ παρελθὸν ἡ ἐπιβολὴ βιαστικῶν καὶ ἀκραίων λύσεων στὸν εὐαίσθητο χῶρο τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς ἀποδείχθηκαν “ἀνασταλτικοὶ παράγοντες” γιὰ τὴν ὁμαλὴ ἐκκλησιαστικὴ ζωή καὶ πρόοδο τῆς Ὁμογένειας. Σήμερα – ὅπως προβλέπεται – τὸ ἑλληνόγλωσσο ἀκόμη καὶ ἑλληνόφρον τμῆμα τῆς Ὁμογένειας θὰ ἀντιμετωπίσει τὸ νέο ἐνδεχόμενο “ἀλλαξοαρχιεπισκοπίας” ὡς ἕνα ἀκόμη “παπαδίστικο παιχνίδι” ποὺ στὴν πράξη θὰ αὐξήσει ἀκόμη περισσότερο τὴν ἀδιαφορία του πρὸς τὰ ἐκκλησιαστικά.
Ὅσο γιὰ τὸ ἀμερικανοποιημένο καὶ μεγαλύτερο μέρος τῆς Ὁμογένειας, τὸ “ρευστὸ θρησκευτικὸ ὑπόβαθρό” του – ἐξηγοῦν οἱ ἐμπειρογνώμονες – δὲν ἀντέχει ἄλλα ταρακουνήματα. Νέα ἐκκλησιαστικὴ ἀναστάτωση στὶς ΗΠΑ θὰ προκαλέσει ὄχι μόνο τὴ δυσφορία ὁρισμένων ὁμογενειακῶν κύκλων, ἀλλὰ – ὅπως διδάσκει ἡ ἱστορία – θὰ ὠθήσει διάφορες “ἀνήσυχες” ὁμάδες νὰ ἐγκαταλείψουν εὐκολότερα καὶ χωρὶς πολλὴ σκέψη τὴν παραδοσιακή τους Ἐκκλησία προκειμένου ν’ ἀναζητήσουν “σοβαρότερο καὶ σταθερότερο” θρησκευτικὸ περιβάλλον, ὅπου οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ἡγέτες δὲν ἀποκεφαλίζονται κάθε τρὶς καὶ λίγο.
Σύμφωνα μὲ τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ἀναλυτές, οἱ περισσότεροι ἑλληνοαμερικανοὶ πιστοί, ἐπηρεασμένοι βαθειὰ ἀπὸ τὸ ἀμερικανικὸ-προτεσταντικὸ πνεῦμα, βλέπουν σήμερα τὸ θεσμὸ τῆς Ἐκκλησίας “ἰδεαλιστικὰ” καὶ μόνο, χωρὶς ἰδιαίτερη εὐαισθησία γιὰ τὶς παραδοσιακές τους ρίζες. Ἡ μεταπήδηση – γιὰ λόγους συνήθως ἀσήμαντους καὶ τελείως συναισθηματικοὺς – ἀπὸ τὴ μία ἐκκλησία στὴν ἄλλη, εἶναι πλέον φαινόμενο σύνηθες.
Σύμφωνα μὲ τοὺς ἴδιους ἀναλυτές, κάθε διατάραξη τῶν λεπτῶν ἰσορροπιῶν ποὺ χαρακτηρίζουν τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ ζωή στὴν Ἀμερικὴ θὰ ἔχει δυσάρεστες ἐπιπτώσεις γιὰ τὴ συνοχὴ καὶ ἑνότητα ὁλόκληρης τῆς Ὁμογένειας.
4. Θἆναι δύσκολο πλέον ν’ ἀποφευχθεῖ ἡ ἀναζωπύρωση τῆς συζήτησης γύρω ἀπὸ τὴν ἐπιρροὴ ποὺ ὁ Καρλοῦτσος ἀσκεῖ στὸν Πατριάρχη καὶ μέσῳ τοῦ τελευταίου στὸ Φανάρι γενικά. Θὰ ξαναβγοῦν ἀναπόφευκτα στὴν ἐπιφάνεια παλιὰ βασανιστικὰ ἐρωτήματα, ὅπως:
Ποῦ βασίζεται πραγματικὰ ἡ “δύναμη” τοῦ Καρλούτσου;
Ποιὸς ἐπιτέλους ἐπιτρέπει στὸν κατώτερο αὐτὸ κληρικὸ νὰ πιστεύει πὼς αὐτὸς πρέπει νὰ διοικεῖ τὴν ἀρχιεπισκοπὴ καὶ ὄχι ὁ κανονικὰ ἐκλεγμένος Ἀρχιεπίσκοπος;
Ποιὸς ἔδωσε στὸν ρασοφόρο αὐτὸ τὸ θάρρος νὰ ἀπαιτεῖ τὴν ἀντικατάσταση Ἀρχιεπισκόπων, ὅπως –σύμφωνα μὲ ἔγκυρες πληροφορίες – ἔπραξε καὶ μὲ πρόσφατη ἀκόμη ἐπιστολή του στὸν Πατρ. Βαρθολομαῖο;
Πῶς γίνεται ὁ ἱερωμένος αὐτὸς νὰ εἶναι ἀναμιγμένος καὶ νὰ παίζει ρόλους σὲ κάθε ἀλλαγὴ Ἀρχιεπισκόπου;
Πῶς ἐξηγεῖται ἕνας ρασοφόρος ὑποδεέστερου βαθμοῦ μὲ περιορισμένη μόρφωση, ν’ ἀποκτήσει τόση δύναμη, ὥστε νὰ καθορίζει τὶς τύχες τῆς ἑλληνικῆς Ὀρθοδοξίας στὴν Ἀμερική;
Ἴσως ὡς ἀπάντηση δὲν ἀρκέσει αὐτὴ τὴ φορά ἡ συνηθισμένη φαναριώτικη διαβεβαίωση, ὅτι “ὁ Καρλοῦτσος εἶναι ἀναγκαῖος, διότι μᾶς φέρνει χρήματα”. Ἀλλ’ οὔτε καὶ τὸ ἄλλο ἐπιχείρημα ποὺ συνήθως ἀκούγεται πείθει ἀπόλυτα, ὅτι δηλαδὴ ὁ Καρλοῦτσος χρειάζεται λόγῳ τῶν πολιτικῶν διασυνδέσεών του στὶς ΗΠΑ, καθὼς κατὰ τὶς ἐκτιμήσεις εἰδικῶν οὔτε στὴν ὑπόθεση τῆς ἐπαναλειτουργίας τῆς Χάλκης μπόρεσε ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια νὰ συνεισφέρει ἔστω καὶ “ἕνα πετραδάκι” αὐτὸς ποὺ “κρατάει τὰ κλειδιὰ τοῦ Λευκοῦ Οἴκου” (ὅπως θέλει νὰ τὸν παρουσιάζει ὁ κατευθυνόμενος Τύπος).
Θὰ πρέπει τώρα ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος νὰ βρεῖ πειστικότερους λόγους ποὺ νὰ ἐξηγοῦν τὸν “μυστηριώδη” ρόλο αὐτοῦ τοῦ, ὡς λέγεται, πάμπλουτου ρασοφόρου.
5. Ἐπίσης ἰδιαίτερα δύσκολο θἆναι νὰ μὴ ξαναζωντανέψουν στὸ χῶρο τῆς Ὁμογένειας ὅλα ἐκεῖνα τὰ ἐρωτήματα ποὺ σχετίζονται μὲ τὰ πρόσφατα οἰκονομικὰ σκάνδαλα – τὰ μεγαλύτερα στὴν ἱστορία τῆς 100χρονης ἀρχιεπισκοπῆς.
Πενῆντα – ἑξῆντα (50-60) ἑκατ. δολ. – σύμφωνα μὲ τὶς εὐνοϊκότερες ἐκτιμήσεις – ἔχουν κυριολεκτικὰ ἐξανεμιστεῖ, ἐνῷ ὁ “πατριαρχικὸς λεγᾶτος” Καρλοῦτσος, διευθυντὴς καὶ κύριος ὑπεύθυνος γιὰ τὰ μεγάλα ἀρχιεπισκοπικὰ ταμεῖα, ἀρνεῖται πεισματικὰ νὰ παρουσιάσει κάποιο ἀπολογισμό, ἔστω καὶ ὑποτυπώδη.
Γενικὴ εἶναι ἡ ἀπορία: πῶς μπορεῖ ἕνας ὑφιστάμενος κληρικὸς νὰ ἀρνεῖται νὰ δώσει ἐξηγήσεις ἂν οἱ προϊστάμενοί του, Πατριάρχης καὶ Ἀρχιεπίσκοπος, δὲν συμπλέουν;
Ὅσο ὁ “πατριαρχικὸς λεγᾶτος” τηρεῖ σιγὴ ἰχθύος, ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος θὰ παραμένει ἐκτεθειμένος. Ὅσο γιὰ τὸν Ἀρχιεπ. Ἐλπιδοφόρο ποὺ εἶχε ἀρχικὰ ὑποσχεθεῖ ξεκαθάρισμα τῶν οἰκονομικῶν σκανδάλων καὶ γενικὰ διαφάνεια στὰ οἰκονομικά, παραμένει κι αὐτὸς ἔκθετος.
Αὐτὲς καὶ ἄλλες ἴσως παρεμφερεῖς ἐπιπτώσεις ποὺ θἄχει μία ἐνδεχόμενη ἐκπαραθύρωση ἑνὸς ἀκόμη Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς, μποροῦν νὰ προβλεφθοῦν μὲ σχετικὴ εὐστοχία, χωρὶς νὰ ἀποκλείεται, μία κι ἀνοίξει τὸ κουτὶ τῆς Πανδώρας, νὰ προκύψουν καὶ ἄλλες σοβαρὲς ἐπιπτώσεις ἀκόμη δυσδιάκριτες.
Ὅπως καὶ νἆναι, βέβαιο εἶναι ὅτι ἡ συχνὴ ἐπανάληψη τοῦ νεοφανοῦς (ἐπὶ πατριαρχίας Βαρθολομαίου) ἔθους τῆς “ἀλλαξοαρχιεπισκοπίας” στὴν Ἀμερικὴ – ποὺ βασικὰ δὲν ὠφελεῖ κανένα ἐκτὸς ἀπ’ τὸν “πατριαρχικὸ λεγᾶτο”- εἶναι τελικὰ ἐπιζήμια γιὰ ὅλους: γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο, γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Πατρ. Βαρθολομαῖο (κι ἂς προσποιεῖται πὼς δὲν τὸ ἀντιλαμβάνεται, ἀλλὰ τί νὰ κάνει;…), γιὰ τὸ θεσμὸ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς καὶ εὐρύτερα γιὰ ὁλόκληρη τὴν ἑλληνοαμερικανικὴ Ὁμογένεια πού, ἂν πρόκειται νὰ διατηρήσει τὴ συνοχὴ καὶ ἑνότητά της, γιὰ νὰ ἐπιβιώσει, δὲν ἔχει ἀνάγκη διαρκοῦς ἀναταραχῆς καὶ ἀναστάτωσης, καὶ μάλιστα ἐκκλησιαστικῆς προερχόμενης – ὅπως δὲν θἄπρεπε – ἀπ’ τὸ Φανάρι.