21 Μαρ 2023
του Ελευθέριου Ν. Κοσμίδη, Contributor Editor
Προετοιμάζεται “ευλογημένη” υποδούλωση στην τεχνητή νοημοσύνη ή θα ορθώσει το ανάστημά της η Εκκλησία απέναντι στους μικρούς θεούληδες της επιστήμης;
Η είδηση
Η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Υπουργείο Υγείας υπό την αιγίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, πραγματοποίησε ημερίδα με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη και Αυτισμός».
Στην ημερίδα διερευνήθηκε ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης στον ψηφιακό μετασχηματισμό του κόσμου μας και πιο συγκεκριμένα στον τομέα του διάχυτου αναπτυξιακού φάσματος – αυτισμού.
Στην ημερίδα αυτή ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος συναντήθηκε με τους κεντρικούς ομιλητές της ημερίδας, τον κ. Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του MIT και μέλος του Εργαστηρίου Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης του MIT και τον Πανοσ. Αρχιμανδρίτη Δρ. Απόστολο Καβαλιώτη, Post doc on autism, PhD, med, ΔΠΘ, Διευθυντή του γραφείου της αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος στις Βρυξέλλες.
Το θεωρητικό υπόβαθρο
“Ο όρος Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) καθιερώθηκε από τη δεκαετία του 1950, όταν για πρώτη φορά οι ΤΝ επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων προώθησαν το 1956 την ιδέα κατασκευής ενός τεχνητού εγκεφάλου. Ωστόσο, πατέρας της θεωρείται ο Alan Turing, ο οποίος κατά τη διάρκεια του Β΄παγκοσμίου πολέμου, και συγκεκριμένα το 1942-1943, κατάφερε να σπάσει τον μυστικό κώδικα Enigma των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Στη συνέχεια οι Ross Quillian Edward Feigenbaum και αργότερα ο Marvin Minsky οργάνωσαν και ανέπτυξαν το εργαστήριο ΤΝ του ΜΙΤ(ΡΟΥΜΠΑΤΗΣ. 2021, σ.47).
Καλωσορίσατε στην πιο σημαντική συζήτηση της εποχής μας. “Η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα στη ζωή να ανθίσει όπως ποτέ άλλοτε – ή να αυτοκαταστραφεί”. Ινστιτούτο για το Μέλλον της Ζωής (TEGMARK, 2018, σελ. 45)
Τα ηθικά διλήμματα
Ωστόσο, οι σύγχρονες τεχνολογίες προσφέρουν σήμερα νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη του κόσμου σε μία ειρηνική και βιώσιμη τροχιά.(..) Κεντρικό πρόβλημα σήμερα είναι πως θα καταστεί εφικτή μια διεθνής συμφωνία σχετικά με τους κανόνες λειτουργίας της ψηφιακής οικονομίας και της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης. Με βάση μια μελέτη του ΟΗΕ, το 64% του παγκόσμιου πληθυσμού ανησυχεί σοβαρά για τον έλεγχο των προσωπικών δεδομένων και πιστεύει οτι έτσι θα τερματιστεί η ιδιωτική ζωή (ΡΟΥΜΠΑΤΗΣ. 2021, σ.408-409)
Αν κάποια μέρα καταφέρουμε να κατασκευάσουμε ΤΝ ανθρωπίνου επιπέδου, ίσως πυροδοτήσουμε μια έκρηξη νοημοσύνης η οποία μάλλον θα αφήσει πίσω εμάς τους ανθρώπους (TEGMARK, 2018, σελ. 138).
Με τη σφραγίδα του προφήτη της Μεγάλης Επανεκκίνησης1
— Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να γεννήσει μια νέα θρησκεία ή μια νέα ιδεολογία; Αυτό μπορεί να συμβεί στη Σίλικον Βάλεϊ;
Ναι, αδιαμφισβήτητα. Οι νέες θρησκείες που θα κατακτήσουν τον κόσμο βρίσκονται μέσα στη Σίλικον Βάλεϊ. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η τεχνολογία έχει σχέση μόνο με την επιστήμη και τον ορθολογισμό. Όμως, η τεχνολογία, η ιδεολογία και η θρησκεία ήταν πάντα άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Ο κομμουνισμός ήταν η πρώτη τεχνο-θρησκεία ή ιδεολογία η οποία υποσχόταν τα ίδια πράγματα –ειρήνη, ευημερία– που έταζαν και οι παραδοσιακές θρησκείες. Κι αυτό επιτυγχανόταν με τη βοήθεια της τεχνολογίας.
Επιπρόσθετα, ο ιουδαϊσμός, ο χριστιανισμός ή το Ισλάμ δεν έχουν εξαφανιστεί, απλώς έχει μειωθεί η επιρροή τους στους ανθρώπους. Αν, όμως, επιστρέψουμε στο παρελθόν, θα δούμε ότι πολλά από τα οικονομικά και τεχνολογικά μέσα, όπως οι αρχειοθετήσεις, η επεξεργασία πληροφοριών, οι βιβλιοθήκες, η εποχή του Μεσαίωνα, χρησιμοποιήθηκαν από την Καθολική Εκκλησία. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι το Βατικανό ήταν, τηρουμένων των αναλογιών, ισοδύναμο μιας Σίλικον Βάλεϊ του δέκατου τρίτου αιώνα.
Σήμερα, επίσης, η δύναμη του Πάπα δεν έχει καμία σχέση με εκείνη που είχε τον δέκατο ένατο αιώνα. Στις μέρες μας καθολικοί απ’ όλα τα μέρη του κόσμου όπως οι Φιλιππίνες ή η Βραζιλία μπορούν να τον ακούνε να μιλά στο μικρόφωνο, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, να τον βλέπουν στο διαδίκτυο και όλα αυτά με τη χρήση της τεχνολογίας. Το σίγουρο είναι ότι στο παρελθόν οι θρησκείες ή οι ιδεολογίες πρέσβευαν εσφαλμένες αντιλήψεις, αλλά αυτό δεν τις εμπόδισε να κατακτήσουν τον κόσμο. Άρα, δεν χρειάζεσαι την αλήθεια για να κυριαρχήσεις στην ανθρωπότητα.
Καταλήγοντας, δεν ξέρω ακριβώς ποια θρησκεία θα δημιουργηθεί στο άμεσο μέλλον, αυτό που γνωρίζω είναι ότι τα νέα θρησκευτικά κινήματα είναι βέβαιο ότι θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης και θα επιτύχουν την κατασκευή ενός νέου θρησκευτικού είδους, μιας νέας «θρησκείας των δεδομένων».
Ο συμβολισμός πίσω από την είδηση
Όταν η επιστημονική κοινότητα φαίνεται βαθιά διχασμένη σχετικά με το εάν η κοινωνία μας θα παραδώσει τα κλειδιά της ανθρωπότητας σε οντότητες τεχνητής νοημοσύνης (cyborg), είναι να αναρωτιέται κανείς ποιόν ρόλο θα διαδραματίσει η Ορθοδοξία. Αν κρίνουμε από τη στάση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, ετοιμαζόμαστε για άνευ όρων παράδοση στις επιστημονικές και φιλοσοφικές αυθεντίες της Νέας Εποχής.
Πηγές
– ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΟΥΜΠΑΤΗΣ, ΡΗΞΗ – Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ, ΕΚΔ. ΛΙΒΑΝΗ 2021
– MAX TEGMARK, LIFE 3.0 – ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ, ΕΚΔ. ΤΡΑΥΛΟΣ 2018
1 Γιουβάλ Νώε Χαράρι στη LiFO: «Τους ανθρώπους πρέπει να προστατεύσουμε και όχι τις δουλειές»
Ένας από τους διασημότερους στοχαστές και ιστορικούς στον κόσμο μιλά στη LiFO – Γιάννης Πανταζόπουλος (1.10.2021) https://www.lifo.gr
