Τ A Σ Κ Α Ν Δ Α Λ Α
«Τέξασα Ζωήν, παναμώμητε ἁγνὴ Παρθένε,
παῦσον Ἐκκλησίας σκάνδαλα
καὶ εἰρήνευσον αὐτὴν ὡς ἀγαθή»
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
Τί εἶνε τὸ σκάνδαλο; Ἂν
ἀνοίξουμε ἕνα λεξικὸ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσης, θὰ δοῦμε ὅτι
σκάνδαλο λέγεται μιὰ πέτρα ποὺ ἀφήνει κάποιος στὴ μέση τοῦ δρόμου κι ὁ
ἄλλος σκοντάφτει πάνω της καὶ πέφτει. Ὑποθέστε λ.χ. ὅτι στὴ δημοσία
ὁδὸ Ἀθηνῶν–Φλωρίνης μερικὰ κακοποιὰ στοιχεῖασκορπίζουν τὴ νύχτα χιλιάδες πέτρες, μικρὲς καὶ μεγάλες. Ἐὰν οἱ ὁδηγοὶ τῶν αὐτοκινήτων δὲν προσέξουν καὶ δὲν κατεβοῦν νὰ τὶς ἀπομακρύνουν, μπορεῖτε νὰ φανταστῆτε τί δυστυχήματα θὰ συμβοῦν; Καὶ ὑλικὲς ζημιὲς στὰ αὐτοκίνητα, καὶ τραυματισμούς, καὶ νεκροὺς ἀκόμη μπορεῖ νὰ ἔχουμε. Ὁ ποιητὴς Ἰωάννης Πολέμης ἔχει ἕνα ὡραῖο σχετικὸ ποίημα. Λέει ἐκεῖ, ὅτι φταίξιμο δὲν ἔχει μόνο αὐτὸς ποὺ ἔρριξε τὴν πέτρα, ἀλλὰ καὶ ὅποιος τὴ βλέπει καὶ δὲν κάνει τὸν κόπο νὰ τὴν παραμερίσῃ· φταίει ὄχι μόνο ὁ σκανδαλοποιὸς ἀλλὰ κι ὁ ἀδιάφορος...
Χωρὶς νὰ κατέλθουμε σὲ λεπτομέρειες ἂς παρουσιάσουμε, ἔτσι προχείρως, μία δέσμη σκανδάλων. Σκάνδαλο εἶνε λ.χ. ὅταν ἡ
Τὸ ἐγκώμιο ὅμως ποὺ ἐξηγοῦμε κάνει λόγο εἰδικῶς γιὰ μία ἄλλη δέσμη σκανδάλων, γιὰ τὰ ὁποῖα πονεῖ ἰδιαιτέρως ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος καὶ παρακαλεῖ τὴν Παναγία νὰ τὰ σταματήσῃ. Ὁμιλεῖ γιὰ σκάνδαλα ἐκκλησιαστικά.
«Παῦσον», λέει, «Ἐκκλησίας τὰ σκάνδαλα καὶ εἰρήνευσον αὐτὴν ὡς ἀγαθή».
Ποιά εἶνε τὰ ἐκκλησιαστικὰ
σκάνδαλα, ποὺ ταράζουν τὴν εἰρήνη
τῆς Ἐκκλησίας καὶ παρεμποδίζουν τὴν πορεία καὶ τὴν ἀποστολή της;
Σκάνδαλο εἶνε οἱ φατρίες· ἡ σύμπηξις μέσα στὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα ὁμάδων
ποὺ συσπειρώνονται γύρω ἀπὸ μερικὰ ἡγετικὰ πρόσωπα καὶ μισοῦνται μεταξύ
τους. Σκάνδαλο εἶνε τὰ σχίσματα· διαφωνίες δηλαδὴ ποὺ ἀρχίζουν ἀπὸ
ζητήματα διοικητικὰ καὶ καταλήγουν σὲ διακοπὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς
κοινωνίας. Μέγα σκάνδαλο εἶνε οἱ αἱρέσεις· ἡ παραφθορὰ ἀληθειῶν τῆς
ὀρθοδόξου πίστεως ἀπὸ ὑπερηφάνους διδασκάλους, ποὺ λόγῳ τῆς ἐμμονῆς καὶ
ἀμετανοησίας τοὺς ὁδηγεῖ τέλος σὲ ἀποκοπὴ ἀπὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα.
Σκάνδαλο ἀκόμη εἶνε οἱ καινοτομίες, οἱ ἀλλοιώσεις στὸν τρόπο ζωῆς καὶ
τὸ εὐαγγελικὸ ἦθος. Σκάνδαλο εἶνε οἱ ἀντικανονικότητες, οἱ καταπατήσεις
ἱερῶν κανόνων μὲ διάφορες προφάσεις. Σκάνδαλο εἶνε ἡ κακοδιοίκησις, ὁ
δεσποτισμός, ἡ ἐξουσιαστικὴ νοοτροπία. Σκάνδαλο εἶνε ἡ ἐκκοσμίκευσις στὴ
ζωή, στὴ λατρεία, στὸ φρόνημα. Σκάνδαλο εἶνε οἱ ἐπεμβάσεις τῆς
πολιτείας στὸ ἱερὸ ἄδυτο τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ τὴ μεταβάλλουν σὲ ἕνα
κρατικὸ ἐξάρτημα. Ὅλα αὐτὰ ἐμποδίζουν τὸ δρόμο τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὁ
ἐσταυρωμένος Λυτρωτὴς τὴν θέλει ἐλευθέρα καὶ ζῶσα.
Σκάνδαλα, σκάνδαλα συνεχῶς. Καὶ ἐξ αἰτίας τῶν σκανδάλων σείονται συνειδήσεις, ἀνατρέπονται πεποιθήσεις, κλονίζονται ψυχὲς καὶ πέφτουν ἄνθρωποι ἀσθενεῖς. Τὸ σκάνδαλο δὲν εἶνε μικρὴ ἁμαρτία. Ὁ Κύριος εἶπε· «Οὐαὶ καὶ ἀλλοίμονο σ᾽ ἐκεῖνον διὰ τοῦ ὁποίου ἔρχεται τὸ σκάνδαλο». «Προτιμότερο», λέει ὁ Χριστός, «νὰ βάλῃ ὁ σκανδαλοποιὸς μία πέτρα στὸ λαιμό του καὶ νὰ πάῃ νὰ καταποντισθῇ στὸν ὠκεανό», παρὰ νὰ ζῇ καὶ νὰ σκανδαλίζῃ τὸν κόσμο (Ματθ. 18,7,6).
Ἀφοῦ λοιπὸν τὸ σκάνδαλο εἶνε τόσο σοβαρὴ ἁμαρτία, νὰ τὸ ἀποφεύγουμε μὲ κάθε τρόπο. Ἀκούσαμε ἀπόψε τὸ ἐγκώμιο αὐτό, ποὺ εἶνε δέησις στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο νὰ παρακαλέσῃ τὸν Υἱό της νὰ παύσουν τὰ σκάνδαλα. Ἑπομένως ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, λαϊκοὶ καὶ ἱερωμένοι, νὰ προσέξουμε νὰ μὴ σκανδαλίζουμε τὸν ἀδελφό μας καὶ ὅσοι ἔχουμε ἀξιώματα νὰ μὴ σκανδαλίζουμε τὸ λαό μας. Εἴμεθα ὑποχρεωμένοι. Ὁ Χριστιανὸς πρέπει ὄχι ἁπλῶς ν᾽ ἀποφεύγῃ τὸ σκάνδαλο, ἀλλὰ καὶ νὰ γίνῃ «ἅλας τῆς γῆς» καὶ «φῶς τοῦ κόσμου» (ἔ.ἀ. 5,13)· διαφορετικά, καταντᾷ ἅλας ἄναλο καὶ φῶς σβησμένο.
Σκάνδαλα, σκάνδαλα συνεχῶς. Καὶ ἐξ αἰτίας τῶν σκανδάλων σείονται συνειδήσεις, ἀνατρέπονται πεποιθήσεις, κλονίζονται ψυχὲς καὶ πέφτουν ἄνθρωποι ἀσθενεῖς. Τὸ σκάνδαλο δὲν εἶνε μικρὴ ἁμαρτία. Ὁ Κύριος εἶπε· «Οὐαὶ καὶ ἀλλοίμονο σ᾽ ἐκεῖνον διὰ τοῦ ὁποίου ἔρχεται τὸ σκάνδαλο». «Προτιμότερο», λέει ὁ Χριστός, «νὰ βάλῃ ὁ σκανδαλοποιὸς μία πέτρα στὸ λαιμό του καὶ νὰ πάῃ νὰ καταποντισθῇ στὸν ὠκεανό», παρὰ νὰ ζῇ καὶ νὰ σκανδαλίζῃ τὸν κόσμο (Ματθ. 18,7,6).
Ἀφοῦ λοιπὸν τὸ σκάνδαλο εἶνε τόσο σοβαρὴ ἁμαρτία, νὰ τὸ ἀποφεύγουμε μὲ κάθε τρόπο. Ἀκούσαμε ἀπόψε τὸ ἐγκώμιο αὐτό, ποὺ εἶνε δέησις στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο νὰ παρακαλέσῃ τὸν Υἱό της νὰ παύσουν τὰ σκάνδαλα. Ἑπομένως ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, λαϊκοὶ καὶ ἱερωμένοι, νὰ προσέξουμε νὰ μὴ σκανδαλίζουμε τὸν ἀδελφό μας καὶ ὅσοι ἔχουμε ἀξιώματα νὰ μὴ σκανδαλίζουμε τὸ λαό μας. Εἴμεθα ὑποχρεωμένοι. Ὁ Χριστιανὸς πρέπει ὄχι ἁπλῶς ν᾽ ἀποφεύγῃ τὸ σκάνδαλο, ἀλλὰ καὶ νὰ γίνῃ «ἅλας τῆς γῆς» καὶ «φῶς τοῦ κόσμου» (ἔ.ἀ. 5,13)· διαφορετικά, καταντᾷ ἅλας ἄναλο καὶ φῶς σβησμένο.
* * *
Γι᾽ αὐτό, ἀγαπητοί μου, σήμερα,
τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα, παρακαλῶ ὅλους, μικροὺς καὶ μεγάλους, νὰ ζοῦν βίον
ἀσκανδάλιστον, ζωὴ καθαρή... Κοινὸς στόχος· ὁ βίος ὅλων μας νὰ
εἶνε ἄμεμπτος προσωπικῶς, οἰκογενειακῶς, κοινωνικῶς, θρησκευτικῶς καὶ
ἐθνικῶς, εἰς τρόπον ὥστε ὁ λαός μας ἐλεύθερος ἀπὸ ἐμπόδια, νὰ βαδίζῃ ἀπὸ
δόξης εἰς δόξαν καὶ ἀπὸ μεγαλείου εἰς μεγαλεῖον.
Ἄχ ποιά πατρίδα θὰ εἴχαμε, ἐὰν ὅλοι προσέχαμε καὶ ἀποφεύγαμε τὰ σκάνδαλα! Σὲ τί ἐπίπεδο θὰ ἔφθανε ὁ τόπος μας, ἐὰν ὅλοι μας (ἐπιστήμονες καὶ ἀξιωματοῦχοι, ἐργαζόμενοι καὶ ἐπιχειρηματίαι, γιατροί, δικηγόροι, ἱερεῖς, ἀρχιερεῖς, ἀρχιεπίσκοποι, μικροὶ καὶ μεγάλοι), βαδίζαμε κατὰ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ μὴ ἀναχαιτίζουμε ἀλλὰ νὰ διευκολύνουμε τὴν πνευματικὴ πρόοδο τοῦ συνόλου! Τότε ἡ πατρίδα μας θὰ εἶχε ἕνα μεγαλεῖο ἄφθαστο.
Ταῦτα, ἀγαπητοί, εἶχα νὰ πῶ. Καὶ εὔχομαι διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, νὰ ἐκλείψουν τὰ σκάνδαλα, γιὰ νὰ μὴ ἀνακόπτεται ἡ πορεία τῶν ἀθανάτων ψυχῶν πρὸς τὴν σωτηρία, ἀλλ᾽ ὅλοι νὰ προχωρήσουμε πρὸς τὰ ἐμπρός, ἐὰν θέλουμε νὰ δοῦμε ζωὴν αἰωνίαν· ἀμήν.
Ἄχ ποιά πατρίδα θὰ εἴχαμε, ἐὰν ὅλοι προσέχαμε καὶ ἀποφεύγαμε τὰ σκάνδαλα! Σὲ τί ἐπίπεδο θὰ ἔφθανε ὁ τόπος μας, ἐὰν ὅλοι μας (ἐπιστήμονες καὶ ἀξιωματοῦχοι, ἐργαζόμενοι καὶ ἐπιχειρηματίαι, γιατροί, δικηγόροι, ἱερεῖς, ἀρχιερεῖς, ἀρχιεπίσκοποι, μικροὶ καὶ μεγάλοι), βαδίζαμε κατὰ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ μὴ ἀναχαιτίζουμε ἀλλὰ νὰ διευκολύνουμε τὴν πνευματικὴ πρόοδο τοῦ συνόλου! Τότε ἡ πατρίδα μας θὰ εἶχε ἕνα μεγαλεῖο ἄφθαστο.
Ταῦτα, ἀγαπητοί, εἶχα νὰ πῶ. Καὶ εὔχομαι διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, νὰ ἐκλείψουν τὰ σκάνδαλα, γιὰ νὰ μὴ ἀνακόπτεται ἡ πορεία τῶν ἀθανάτων ψυχῶν πρὸς τὴν σωτηρία, ἀλλ᾽ ὅλοι νὰ προχωρήσουμε πρὸς τὰ ἐμπρός, ἐὰν θέλουμε νὰ δοῦμε ζωὴν αἰωνίαν· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(ἱ. ναὸς Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης 6-5-1983 βράδυ)
Πηγή: "Αὐγουστῖνος Καντιώτης"
