Είναι σύνηθες γεγονός στην Εκκλησιαστική Ιστορία Ψευδο-σύνοδοι να καταδικάζουν Ορθοδόξους κληρικούς σε καθαίρεση, η οποία, όμως, είναι εκκλησιολογικώς και κανονικώς ανυπόστατη, επειδή διενεργείται από αιρετικούς επισκόπους (π.χ. η Ψευδο-σύνοδος της Ιερείας του 754 καταδίκασε σε καθαίρεση και αφορισμό τον ιερομόναχο Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, η Ενδημούσα Ψευδο-σύνοδος του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννη Καλέκα, με τη συμμετοχή των Πατριαρχών Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, του 1344, καταδίκασε σε καθαίρεση και αφορισμό τον τότε ιερομόναχο Άγιο Γρηγόριο Παλαμά).
Τούτο σημαίνει ότι, εάν μια Σύνοδος που ακολουθεί μια αίρεση, καταδικάσει σε καθαίρεση έναν Ορθόδοξο Ιερέα που ομολογεί και κηρύσσει δημοσίως τα Ορθόδοξα δόγματα και ασκεί θεολογική κριτική της ψευδο-συνοδικώς εισαχθείσας αιρέσεως ή της αιρέσεως που κηρύσσεται δημοσίως από τον Επίσκοπο, και παύει το μνημόσυνο του Επισκόπου, επειδή εκείνος ακολουθεί τις αιρετικές αποφάσεις της Ψευδο-συνόδου ή επειδή εκείνος κηρύσσει δημοσίως την αίρεση, τότε ο εν λόγω Ιερέας που καταδικάστηκε σε εκκλησιολογικώς και κανονικώς ανυπόστατη καθαίρεση, εξακολουθεί να λειτουργεί κανονικά, χωρίς να αναμένει την άρση της καθαιρέσεώς του από Ορθόδοξη Σύνοδο ή από Ορθόδοξο Επίσκοπο.
Συγκεκριμένα, ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, στην Τρίτη Επιστολή του προς τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριο, γράφει:
«ΑΠΑΣΙ ΤΟΙΣ ΠΑΡΑ ΣΗΣ ΕΥΛΑΒΕΙΑΣ ΚΕΧΩΡΙΣΜΕΝΟΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ Ή ΚΑΘΑΙΡΕΘΕΙΣΙ ΛΑΪΚΟΙΣ ΤΕ ΚΑΙ ΚΛΗΡΙΚΟΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΑΝΤΕΣ ΕΣΜΕΝ.
ΟΥ ΓΑΡ ΕΣΤΙΝ ΔΙΚΑΙΟΝ ΤΟΥΣ ΟΡΘΑ ΦΡΟΝΕΙΝ ΕΓΝΩΚΟΤΑΣ ΣΑΙΣ ΑΔΙΚΕΙΣΘΑΙ ΨΗΦΟΙΣ, ΟΤΙ ΣΟΙ ΚΑΛΩΣ ΠΟΙΟΥΝΤΕΣ ΑΝΤΕΙΡΗΚΑΣΙ»
(P.G. 77, 108A).
Ο ίδιος Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, στην Επιστολή του προς τους πιστούς της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως οι οποίοι έπαυσαν το μνημόσυνο ή την κοινωνία με τον Αρχιεπίσκοπό τους Νεστόριο, γράφει:
«ΤΑΥΤΗΝ ΕΝ ΕΑΥΤΟΙΣ ΑΝΑΖΩΠΥΡΟΥΝΤΕΣ ΑΕΙ ΤΗΝ ΠΙΣΤΙΝ, ΑΣΠΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΜΩΜΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΤΗΡΗΣΑΤΕ, ΜΗΤΕ ΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΕΣ ΤΩ ΜΝΗΜΟΝΕΥΘΕΝΤΙ (ΕΝΝΟΕΙ: ΝΕΣΤΟΡΙΩ), ΜΗΤΕ ΜΗΝ ΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΩ ΠΡΟΣΕΧΟΝΤΕΣ, ΕΙ ΜΕΝΕΙ ΛΥΚΟΣ ΑΝΤΙ ΠΟΙΜΕΝΟΣ, ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΑΥΤΗΝ ΗΜΩΝ ΤΗΝ ΥΠΟΜΝΗΣΙΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΝ ΓΕΝΟΜΕΝΗΝ, ΦΡΟΝΕΙΝ ΕΛΟΙΤΟ ΤΑ ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΑ.
ΤΟΙΣ ΔΕ ΓΕ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ, Ή ΛΑΪΚΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗΝ ΠΙΣΤΙΝ ΚΕΧΩΡΙΣΜΕΝΟΙΣ, Ή ΚΑΘΑΙΡΕΘΕΙΣΙ ΠΑΡ’ ΑΥΤΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕΝ ΗΜΕΙΣ, ΟΥ ΤΗΝ ΕΚΕΙΝΟΥ ΚΥΡΟΥΝΤΕΣ ΑΔΙΚΟΝ ΨΗΦΟΝ, ΕΠΑΙΝΟΥΝΤΕΣ ΔΕ ΜΑΛΛΟΝ ΤΟΥΣ ΠΕΠΟΝΘΟΤΑΣ, ΚΑΚΕΙΝΟ ΛΕΓΟΝΤΕΣ ΑΥΤΟΙΣ:
"ΕΙ ΟΝΕΙΔΙΖΕΣΘΕ ΕΝ ΚΥΡΙΩ, ΜΑΚΑΡΙΟΙ. ΟΤΙ ΤΟ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΝΕΥΜΑ ΕΙΣ ΥΜΑΣ ΑΝΑΠΕΠΑΥΤΑΙ"» (P.G. 77, 124A).
