από τον δάσκαλο Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου
Στις
10 Μαΐου 1956 απαγχονίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας από
τους Άγγλους αποικιοκράτες, που σημειωτέον κατέχουν ακόμη τμήμα του
εδάφους της μαρτυρικής Μεγαλονήσου, ο Μιχαήλ Καραολής και ο Ανδρέας
Δημητρίου.
Οι
δύο εθνικοί αυτοί αγωνιστές αποτέλεσαν τους πρωτομάρτυρες του
αντιαποικιοκρατικού Κυπριακού Αγώνα δίνοντας τη ζωή τους για την
απελευθέρωση και Ένωση της Κύπρου με την Μητέρα Ελλάδα και όχι για
κάποιο “δικοινοτικό ή διζωνικό σύστημα”, ή όπως αλλιώς χαρακτηρίζονται
από τα διάφορα σχέδια Ανάν, κ.ά. .
ΣΤΗΝ ΕΟΚΑ:
Οι Καραολής και Δημητρίου προέρχονταν από την αγροτική τάξη, η οποία
στις δεκαετίες των ΄40 και ΄50, επιβίωνε μέσα στη τη φτώχεια και την
εξαθλίωση. Εντάχθηκαν σε νεαρή ηλικία στην ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων
Αγωνιστών) και αγωνίστηκαν ηρωικά για την απελευθέρωση και την
Ελληνικότητα της Κύπρου μας. Η δράση τους στην ΕΟΚΑ υπήρξε πολυδιάστατη.
ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΧΟΝΕΣ:
Ο Μιχαήλ Καραολής μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου
κατηγορήθηκαν ότι σκότωσαν σε μια συγκέντρωση του ΑΚΕΛ στις 28 Αυγούστου
1955, έναν αστυνομικό ελληνικής καταγωγής συνεργάτη των Άγγλων. Ο
Καραολής, αντίθετα με τον Παναγιώτου, συνελήφθη αργότερα σε ενέδρα. Οι
Βρετανοί που τηρούσαν αρχείο στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών τον ανακάλυψαν
από το ποδήλατό του που δεν μπόρεσε να πάρει από τη συγκέντρωση. Ο
Ανδρέας Δημητρίου συνελήφθη και κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε και
τραυμάτισε στην Αμμόχωστο τον πράκτορα της Ιντέλιτζενς Σέρβις, Σίντνεϊ
Τέιλορ, στις 28 Νοεμβρίου 1955. Οι δύο αγωνιστές δεν αποκάλυψαν τίποτα
στις αγγλικές αρχές, φυλακίστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας και
καταδικάσθηκαν σε θάνατο και απαγχονίστηκαν στις 10 Μαΐου 1956.
Ο Καραολής μεταξύ Άγγλων και συνεργατών τους.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ:
Όπως ήταν αναμενόμενο, η εκτέλεσή τους προκάλεσε έκρηξη αντιδράσεων στη
Μεγαλόνησο. Η Ε.Ο.Κ.Α. εκτέλεσε τους Άγγλους στρατιώτες Γκόρντον Χιλ
και Ρόναλντ Σίλτον, που είχαν απαχθεί και κρατούνταν ως όμηροι ενώ
σχεδιάστηκε επίθεση στον αστυνομικό σταθμό Παλαιχωρίου η οποία
ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Στην Ελλάδα την προηγούμενη μέρα της
εκτέλεσης, άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 200 τραυματίστηκαν στην
Αθήνα, από τις συγκρούσεις αστυνομικών και διαδηλωτών σε μια πρωτοφανούς
έντασης διαδήλωση, με κεντρικό αίτημα την Ένωση της Κύπρου με την
Ελλάδα. Άλλωστε για τον πατριώτη Έλληνα η Κύπρος δεν “κείται μακράν”
κατά το ρηθέν του “μακαριστού εθνάρχου”.
ΟΙ ΤΑΦΟΙ ΤΟΥΣ:
Οι σωροί των δύο ηρώων του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου θάφτηκαν
μαζί με άλλους 11 Έλληνες ήρωες στα λεγόμενα «Φυλακισμένα Μνήματα», ένα
μικρό κοιμητήριο που είχαν κατασκευάσει οι Άγγλοι αποικιοκράτες στις
κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας και το οποίο βρισκόταν δίπλα από τα
κελιά των μελλοθάνατων και την αγχόνη. Οι Άγγλοι δεν επέτρεψαν στις
οικογένειές τους να πάρουν τα σώματά τους και να τα θάψουν με τον
προσήκοντα σεβασμό. Η εκτέλεση αυτών των Ελλήνων αγωνιστών της Κύπρου
προκάλεσε εντονότατο ρεύμα αγανάκτησης σ΄ ολόκληρο τον κόσμο. Τιμής
ένεκεν ο Δήμος Αθηναίων μετονόμασε την οδό Λουκιανού όπου και το οίκημα
της Αγγλικής Πρεσβείας σε οδό Καραολή και Δημητρίου, το ίδιο έπραξε και ο
Δήμος Πειραιά μετονομάζοντας την οδό Ναυάρχου Μπητ στη σημερινή οδό
Καραολή και Δημητρίου. Επίσης, στην Καισαριανή δύο δρόμοι φέρουν τα
ονόματα των δύο αγωνιστών, ο ένας του Μιχαήλ Καραολή και ο άλλος του
Ανδρέα Δημητρίου.
ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ: Ο Μιχαλάκης Καραολής κατά την διάρκεια της κράτησης του έδωσε ένα γράμμα προς τους φίλους του με τα παρακάτω:
“Τα ελληνόπουλα δεν ξέρουν
μόνο πως πρέπει να ζουν
Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν
Kαι πως την πατρίδα να τιμούν”.
Τα
λόγια αυτά ας θυμόμαστε εμείς οι Ελλαδίτες Έλληνες αλλά και οι Κύπριοι
αδελφοί μας μη ξεχνώντας πως ο θάνατός τους ήταν απότοκος του αγώνα των
Ελλήνων της Κύπρου για Ένωση με τη Μάνα Πάτριδα και τίποτε λιγότερο.