Τῆς κ. Nadia Bazuk, δημοσιογράφου Οὐκρανίας
Ὁ Τοῦρκος πρόεδρος Ρετζὲπ Ταγὶπ Ἐρντογὰν στὶς 10 Ἰουλίου 2020, κατάργησε ἕνα διάταγμα, ὑπογεγραμμένο ἀπὸ τὸν Μουσταφὰ Κεμὰλ Ἀτατούρκ. Ὁ Ὀρθόδοξος χριστιανικὸς Καθεδρικὸς ναὸς ποὺ χτίστηκε τὸ 537 ἀπὸ τὸν Βυζαντινὸ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανὸ Α΄ γιὰ ἄλλη μία φορὰ μετατράπηκε σὲ τζαμί. Αὐτὸ τὸ περιστατικὸ προκάλεσε εὐνοϊκὰ σχόλια μεταξὺ τῶν Τούρκων Μουσουλμάνων, ἀλλὰ μαζικὴ ἀπογοήτευση σὲ χριστιανικὲς χῶρες.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας εἰς τὸ πλευρὸν τῶν Ἑλλήνων
Παρὰ τὶς διαφωνίες μεταξὺ τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας σχετικὰ μὲ τὴν Οὐκρανία, οἱ Ρῶσοι καὶ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἦταν ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ ὑποστήριξαν τοὺς Ἕλληνες καὶ τὴ διατήρηση τοῦ μουσιακοῦ καθεστῶτος τῆς Ἁγίας Σοφίας, μετὰ τὴν ἀνακοίνωση ἀλλαγῆς τοῦ μνημειακοῦ καθεστῶτος, ποὺ ὁρίζει ἡ UNESCO.
Σὲ ἀντίθεση μὲ τὰ περισσότερα δυτικὰ κράτη, οἱ ρωσικὲς ἀρχὲς κατέβαλαν πραγματικὲς προσπάθειες γι’ αὐτὸ τὸ ζήτημα. Γιὰ παράδειγμα, ὁ Ρῶσος Πρόεδρος εἶχε τηλεφωνικὴ συνομιλία μὲ τὸν Τοῦρκο ὁμόλογό του, ὁ ὁποῖος ὑποσχέθηκε νὰ διατηρήσει τὴν Ἁγία Σοφία καὶ νὰ παρέχει δωρεὰν πρόσβαση σὲ προσκυνητὲς καὶ τουρίστες στὸν Καθεδρικὸ αὐτὸ ναό.
Δεδομένης τῆς σοβαρῆς καὶ παγκόσμιας ἀπειλῆς γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, ἡ Ρωσικὴ Ἐκκλησία ἐπέδειξε συμπόνια γιὰ τοὺς Ἕλληνες καὶ πίστη στὸ πνεῦμα τῆς ἀγάπης τοῦ Ἱ. Εὐαγγελίου. Ὁ Οὐκρανὸς Ὀρθόδοξος Μητροπολίτης Μπορίσπιλ κ. Ἀντώνιος μοιράστηκε τὴ συμπόνια του καὶ τὴν ἀλληλεγγύη του μὲ τὸν λαὸ τῆς Ἑλλάδας (καθὼς ὁ οὐκρανικὸς λαὸς ὑπέστη τὶς ἴδιες διασπάσεις στὶς ἐκκλησίες του, ὅταν οἱ σχισματικοὶ ἀπὸ τὸ 2019 ἕως σήμερα κατέλαβαν περισσότερες ἀπὸ 500 ναοὺς μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὑπάρχουν συγκρούσεις σὲ ὁλόκληρη τὴ χώρα) παρ’ ὅλο ποὺ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ἦταν αὐτὸ ποὺ ἄνοιξε τὸ κουτὶ τῆς Πανδώρας καὶ ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος δὲν προτρέπει ποτὲ τοὺς σχισματικοὺς ποὺ ἀνεγνώρισε στὴν Οὐκρανία νὰ ἀποκηρύξουν τὴ βία.
Ταυτόχρονα, ἡ κανονικὴ Οὐκρανικὴ Ἐκκλησία ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ Μητροπολίτη Κίεβου καὶ πάσης Οὐκρανίας κ. Ὀνουφρίου εἶναι ἀκόμα ἕτοιμη νὰ συγχωρήσει καὶ νὰ ἐπιδείξει συμπόνια. Τὴν ἡμέρα τῆς 1032ης ἐπετείου τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ τοῦ Κίεβου, ὁ Μητροπολίτης Ὀνούφριος ἀντέδρασε ἀρνητικὰ στὴν ἀλλαγὴ τοῦ καθεστῶτος τῆς Ἁγίας Σοφίας. Πιστεύει εὐθαρσῶς ὅτι ὁ χριστιανικὸς αὐτὸς ναὸς πρέπει νὰ ἀνήκει στοὺς Χριστιανοὺς ποὺ τὸν ἔχτισαν.
Ἂς ἀναφερθεῖ ἐπίσης ὅτι, οἱ περισσότεροι Ρῶσοι θὰ ἤθελαν καὶ αὐτοὶ νὰ δοῦν τὴν Ἁγία Σοφία νὰ λειτουργεῖ ὡς Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Πολλοὶ διάσημοι εἰδικοὶ καὶ bloggers ἀναμεταδίδουν εὐρέως αὐτὴν τὴν ἰδέα.
Ἡ διαίρεσις εὐνοεῖ τοὺς παγκοσμοιοποιητάς
Δυστυχῶς, ὁ Ὀρθόδοξος κόσμος δέχτηκε αὐτὴ τὴ μουσουλμανικὴ ἐπίθεση διασπασμένος καὶ διηρημένος, καὶ δὲν μπόρεσε νὰ δώσει μία σύσσωμη ἀπάντηση, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐπέλθει ἡ ἀλλαγὴ στὸ καθεστὼς τοῦ Καθεδρικοῦ ναοῦ. Δὲν εἶναι σαφὲς βέβαια ἐὰν ὁ Τοῦρκος ἡγέτης ἦταν ἀποφασισμένος νὰ ἐπιτύχει ἀκριβῶς αὐτό, ὅταν ἔθετε τὸ ζήτημα τῆς ἀλλαγῆς τοῦ καθεστῶτος τοῦ μνημείου τῆς UNESCO. Μποροῦμε ὅμως νὰ εἰκάσουμε ὅτι οἱ παγκοσμιοποιητές, οἱ ὁποῖοι γιὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα προσπάθησαν νὰ ὑπονομεύσουν τὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, πέτυχαν καὶ χρησιμοποίησαν ὡς μοχλὸ καὶ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινούπολης.
Ἐπὶ τοῦ παρόντος, οἱ Ἕλληνες ἀξιωματοῦχοι, τὰ μέλη τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καὶ οἱ διπλωμάτες τῶν ΗΠΑ ἐκφράζουν σοβαρὴ ἀνησυχία γιὰ τὶς ἐνέργειες τῆς Τουρκίας. Ὡστόσο, τὸ ἀνεξάρτητο Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο θεωρεῖται γιὰ τοὺς ὀπαδοὺς τοῦ Ἀτλαντισμοῦ ἕνα μειονέκτημα.
Οἱ ὑπόλοιποι ἄνθρωποι εἶναι ἀδιάφοροι γιὰ τὴ μοῖρα τῶν Ὀρθόδοξων Ἑλλήνων στὴν Τουρκία. Ἀνησυχοῦν πολὺ περισσότερο γιὰ τὸ πῶς θὰ ἀναχαιτιστοῦν οἱ προσφυγικὲς ροὲς ἀπὸ τὴν Ἄγκυρα. Ἂν αὐτὸ δὲν συμβεῖ, οἱ φτωχὲς χῶρες τῶν Βαλκανίων θὰ πλημμυρίσουν ξανὰ ἀπὸ ἕνα κῦμα παράνομων μεταναστῶν.
Εὐθῦναι εἰς Φανάρι καὶ Μόσχαν
Οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ γνωρίζουν καλὰ τὴ σημασία τῆς Ἁγίας Σοφίας καὶ ἀνησυχοῦν ἀρκετὰ γιὰ τὴ μετατροπή της σὲ τζαμί. Οἱ τοπικὲς Ἐκκλησίες ἐνοχλοῦνται ἐπίσης ἀπὸ τὴ θέση τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης στὴ διεθνῆ σκηνή. Ἡ μακρὰ σιωπή, καθὼς καὶ ἡ ἀναποφασιστικότητα τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου γιὰ τὸ πρόβλημα τῆς Ἁγίας Σοφίας, ἀπογοήτευσαν τοὺς ἐκπροσώπους τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν.
Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι τὸ Φανάρι καὶ οἱ παγκοσμιοποιητὲς προσπαθοῦν νὰ κατηγορήσουν τὴ Ρωσία καὶ τὴ Ρωσικὴ Ἐκκλησία γιὰ τὴν ἀπώλεια κύρους τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης. Κάποια ἑλληνικὰ μέσα ἐνημέρωσης ἀποκάλεσαν τὴ Ρωσία προδότη. Ὁρισμένοι εἰδικοὶ λένε ὅτι ἡ Ρωσία προτιμᾶ νὰ εἶναι ἑταῖρος μὲ τὴν Τουρκία παρὰ νὰ ὑποστηρίζει τοὺς Ὀρθόδοξους. Ὡστόσο, ὅπως γνωρίζουμε, ὁ Τοῦρκος ἡγέτης ἄνοιξε πρόσφατα τὸ ἀνακαινισμένο ἑλληνορθόδοξο μοναστήρι τῆς Παναγίας Σουμελᾶ καὶ ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος τὸν εὐχαρίστησε γιὰ αὐτό. Σύμφωνα μὲ ἄλλες πηγές, ἡ Ἁγία Σοφία μετατράπηκε σὲ τζαμί, ἐπειδὴ ἡ Μόσχα ἀπέτυχε νὰ προστατεύσει τὰ συμφέροντα τῆς Ἑλληνικῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἡ αἰτία εἶναι ὅτι ἡ Μόσχα δὲν ἔχει ἀρκετὸ κῦρος στὴν Ἄγκυρα καὶ πολιτικὴ ἐπιρροὴ στὴ Μέση Ἀνατολή. Ἐὰν εἶναι ἀλήθεια, γιατί ὁ Πούτιν καὶ ὁ Ἐρντογὰν συναντήθηκαν ἐπανειλημμένα αὐτὲς τὶς ἡμέρες;
Ὡστόσο, οἱ ἄνθρωποι ποὺ δίνουν βάρος στὴ θρησκεία περισσότερο ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ἐκτιμοῦν ὅτι ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος δὲν ἔκανε τίποτα, γιὰ νὰ ἀποτρέψει τὴ μετατροπὴ τῆς Ἁγίας Σοφίας σὲ τζαμί. Γιὰ πολὺ καιρό, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης δὲν σχολίασε τὶς προθέσεις τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν νὰ ἀλλάξουν τὴν Ἁγία Σοφία. Ἀπεναντίας, ἡ ρητορικὴ τοῦ Πατριάρχη Κυρίλλου τῆς Μόσχας καὶ πασῶν τῶν Ρωσιῶν ἦταν πιὸ σκληρή.
Γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς καὶ τὴν τουρκικὴ Ὀρθόδοξη κοινότητα, τὸ μοναστήρι τῆς Παναγίας Σουμελᾶ στὴν Τραπεζούντα καὶ ἡ Ἁγία Σοφία σημαίνουν διαφορετικὰ πράγματα. Μπορεῖ κανεὶς νὰ πεῖ ὅτι οἱ Ἕλληνες στὴν Τουρκία καὶ ἡ βυζαντινὴ κληρονομιά τους μετατρέπονται σὲ ἀρχαῖο ἔκθεμα γιὰ τοὺς τουρίστες. Ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὅμως ὑποτίθεται ὅτι εἶναι ὁ ἡγέτης ὅλου τοῦ Ὀρθόδοξου κόσμου ἔχοντας διάλογο μὲ ἐκπροσώπους ἄλλων ὁμολογιῶν, ἰδιαίτερα μὲ τὸ Βατικανό.
Ἐπικρίνοντας τὸν Βαρθολομαῖο, ὁρισμένοι ἀναρωτιοῦνται ἂν μπορεῖ νὰ προστατεύσει τὰ συμφέροντα τῶν Ὀρθόδοξων, ὅταν δὲν ἔχει ἀρκετὸ σθένος νὰ ὑπερασπιστεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ κορυφαῖα χριστιανικὰ ἱερά. Σύμφωνα μὲ τοὺς πιὸ ἔνθερμους ἀκολούθους τῶν Ὀρθοδόξων παραδόσεων, ἡ πρώτη πτώση τῆς Κωνσταντινούπολης ἦταν τιμωρία γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ψευδοένωση μὲ τὸν παπισμό. Ἡ σημερινὴ πτώση τῆς Ἁγίας Σοφίας ὀφείλεται στὸν οἰκουμενισμό, τὴ φιλία μὲ τὴ Ρώμη, τὴν ὑποστήριξη τῆς ἐκκλησιαστικῆς διαίρεσης στὴν Οὐκρανία καὶ τὴν ὑπονόμευση τῆς Ὀρθόδοξης ἑνότητας. Ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἔχει θέσει τὰ πολιτικὰ συμφέροντα τῆς βορειοαμερικανικῆς-εὐρωπαϊκῆς συνεργασίας πάνω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν εὐημερία τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Διαιρώντας τὸν Ὀρθόδοξο κόσμο, ἔχασε τὴν εὐκαιρία νὰ ἀποταθεῖ στὸν διαμεσολαβητικὸ ρόλο τῆς Ὀρθοδοξίας γιὰ τὴν ἐπίλυση τῶν διεθνῶν συγκρούσεων κατὰ τὴ διάρκεια τῶν συνομιλιῶν μὲ τὴν Ἄγκυρα.
Ἡ στάσις τοῦ Ρώσου Προέδρου
Ὅσον ἀφορᾶ τὶς ρωσικὲς ἀρχές, ὁ Πούτιν συμπονᾶ τοὺς Ἕλληνες, ἀλλὰ πιστεύει ὅτι δὲν εἶναι σωστὸ ἡ προστασία τῆς Ἁγίας Σοφίας νὰ λάβει τὸ χαρακτήρα μιᾶς ἐκστρατείας δημοσίων σχέσεων γιὰ τὴ βελτίωση τῆς εἰκόνας τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Ὡστόσο, τὸ Κρεμλίνο δὲν μπορεῖ νὰ ἀγνοήσει τὶς προσδοκίες τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ ποὺ δὲν ἔχει μνησικακίες καὶ εἶναι πάντα ἕτοιμος νὰ προσφέρει ἀλληλεγγύη.
Νὰ σημειωθεῖ ὅτι, ὁ Ρῶσος πρόεδρος ἔχει κατηγορήσει ἀνοικτὰ τὸν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο ὅτι χρηματίστηκε γιὰ τὴν ἀναγνώριση τῶν σχισματικῶν. Ἡ Οὐάσιγκτον καθοδηγεῖ τὸν Φανάρι. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὁ Πούτιν θεωρεῖ ὅτι ὁ Ὀρθόδοξος κόσμος δὲν πρέπει νὰ ὑποφέρει ἀπὸ τὴν ἀδυναμία καὶ τὰ λάθη τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
