ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ 2021
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!
Εὐλογημένο, εἰρηνικό, χαριτοφόρο, ὑγιεινό κατ’ ἄμφω καί μεστό πνευματικῶν καί βιοτικῶν ἀγαθῶν τό νέο σωτήριο ἔτος 2021.
Διανύσαμε μέ τήν Χάριν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ δι’ ἄκραν ἀγαθότητα καί φιλανθρωπίαν ἐνανθρωπήσαντος Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν, τό Ἅγιο Δωδεκαήμερο (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά καί εἴσοδος εἰς τό νέο χρόνο) καί ἐφθάσαμε σύν Θεῷ εἰς τήν ἀκροτελεύτιο Δεσποτική ἑορτή τῶν Θεοφανείων ἤ τῶν Φώτων.
Κατά τήν μεγάλην αὐτήν ἑορτήν τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς μας Ἐκκλησίας, κατά τήν ὁποίαν «ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου (τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ) ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις», «ἐπεφάνη ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, παιδεύουσα ἡμᾶς ἵνα ἀρνησάμενοι τήν ἀσέβειαν καί τάς κοσμικάς ἐπιθυμίας σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι», σύμφωνα μέ τό σημερινό Ἀποστολικό Ἀνάγνωσμα τοῦ ἁγίου τῶν ἐθνῶν Ἀποστόλου Παύλου.
Ἄς ἀκούσωμεν τί λέγει ὁ μελίρρυτος Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος διά τήν σωτήριον Χάριν τοῦ σαρκί ἐπιφανέντος Θεοῦ (παραθέτομεν τόν λόγον του σέ μετάφρασι): «Ἡ Χάρις εἶναι τό μέγιστο ὅπλο. Εἶναι τό τεῖχος τό ἄρρηκτο, εἶναι ὁ πύργος ὁ ἀσάλευτος. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τούς ὑπενθύμισε τήν Χάριν, διά νά τούς κάμῃ περισσότερο προθύμους. Ἄν ἀπό τά πολύ χειρότερα ἀπαλλαχθήκατε μέ τήν βοήθεια τῆς Θείας Χάριτος, πολύ περισσότερο θ’ ἀπαλλαγῆτε ἀπό τά μικρότερα, ὅταν ἔχετε καταστῇ πλέον φίλοι καί ὁ καθένας συνεισφέρῃ μέ τόν ἀγῶνα του» (Ε.Π.Ε. 17, 722). «Καί ἄν εἶναι κάποιος δοῦλος, ἐπάνω ἀπό τήν ἐκτίμησιν τοῦ κυρίου του, νά ζητῇ τήν Χάριν ἀπό τόν Θεόν. Ἡ γυναίκα ἐπάνω ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ ἄνδρα της, νά ζητῇ τήν Χάριν ἀπό τόν Θεόν. Ὁ στρατιώτης ἐπάνω ἀπό τήν ἐκτίμησι τοῦ ἄρχοντα, νά ζητῇ τήν Χάριν ἀπό τόν Θεόν… Καί πῶς ἀλλοιῶς εἶναι δυνατόν κάποιος νά εὕρῃ τήν Χάριν τοῦ Θεοῦ, παρά μόνο μέ τήν ταπεινοφροσύνη;» (Ε.Π.Ε. 18, 28). «Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ὀφειλή, ἀμοιβή, οὔτε ἀνταπόδοσις» (Ε.Π.Ε. 18, 36).
Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, ὁμιλῶν διά τήν δωρεάν τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀξίους καί πιστούς, γράφει: «Ὁ Θεός κατά συνήθεια σῴζει πάντοτε τούς ἀξίους, ἄν καί ἡ ὑπόσχεσίς του ὑπάρχει δι’ ὅλον τό ἔθνος… Ἔτσι μέ τό νά εἰπῇ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «ἐκλογή», ἔδειξε τήν ἐκλογή τῶν Χριστιανῶν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης, ἐνῷ μέ τό νά κάμῃ λόγον διά τήν χάριν ἔδειξε τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ» (Ε.Π.Ε. 17, 376). Καί ὁ χρυσορρήμων Ἅγιος ἐρωτᾶ ρητορικά καί ἀπαντᾶ ὁ ἴδιος: «Ἄν ἡ δωρεά τῆς Χάριτος σώζῃ, διατί δέν σῳζόμεθα ὅλοι; Ἐπειδή δέν θέλετε. Ἡ Χάρις, παρ’ ὅλο πού εἶναι Χάρις, σῴζει μόνον ἐκείνους πού θέλουν, ὄχι βεβαίως ἐκείνους πού δέν τήν θέλουν, πού τήν ἀποστρέφονται, πού ἐναντιώνονται καί τήν πολεμοῦν» (Ε.Π.Ε. 17, 376).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ψάλλει πανευφρόσυνα σήμερα ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία: «Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ, καί τό φῶς Σου Κύριε· ἐσημειώθη ἐφ’ ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντας σε, ἦλθες ἐφάνης τό φῶς τό ἀπρόσιτον». Ἐφανερώθη σήμερα ἐπίσημα καί πανηγυρικά εἰς τήν οἰκουμένη (ὁ Θεῖος Λυτρωτής μας) καί τό θεϊκό Του φῶς ἐσημειώθη ἐπάνω εἰς τήν ἀνθρώπινη ὑπόστασί μας, καθώς τόν ὑμνοῦμε μέ ἐπίγνωσιν, λέγοντας εἰς Αὐτόν· ἦλθες καί ἐφανερώθης εἰς τόν κόσμον, Ἐσύ πού εἶσαι τό φῶς τό θεῖο καί ἀπρόσιτο.
Τά Ἅγια Θεοφάνεια εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχήν ἑορτή τοῦ Θείου Φωτός. Μέ αὐτή φωτίζεται ὅλη ἡ Δημιουργία τοῦ Θεοῦ, ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα, ὁ ὅλος ἄνθρωπος, ὁ νοῦς, ἡ ψυχή καί ἡ καρδία του, ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ, τά οὐράνια καί τά ἐπίγεια. «Αἱ Ἀγγελικαί, προπορεύεσθε Δυνάμεις, ἐκ τῆς Βηθλεέμ, πρός τά ῥεῖθρα Ἰορδάνου», «πᾶσα δέ γῆ ἀγαλλιάσθω, Χριστός ἔρχεται, τήν ἁμαρτίαν τοῦ Ἀδάμ, καθᾶραι ὡς εὔσπλαγχνος», ψάλλει ἐπικαίρως ὁ ἱερός ὑμνῳδός. «Φῶς ἐκ φωτός, ἔλαμψε τῷ κόσμῳ Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ ἐπιφανείς Θεός· τούτον λαοί προσκυνήσωμεν».
Εἰσήλθαμε, μέ τήν Χάριν τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Κυρίου καί Θεοῦ μας, εἰς τό νέο σωτήριο ἔτος 2021, μέ τίς καλύτερες ἐλπίδες καί προσδοκίες, καταπονημένοι, ὅμως, ἀπό τά θλιβερά γεγονότα καί τήν βαρειά δοκιμασία, πού ἐπέφερε ἡ ἐπιδημία τοῦ δεινοῦ κορωνοϊοῦ κατά τό διαρρεῦσαν διάστημα τοῦ παρελθόντος ἔτους εἰς τήν Ἑλληνορθόδοξη Πατρίδα μας καί ὁλόκληρο σχεδόν τόν κόσμο.
Διά τήν μεταβολήν αὐτῆς τῆς ἐπαχθοῦς κάι δυσαρέστου καταστάσεως δέν φθάνει ἁπλῶς ἡ ἡμερολογιακή ἀλλαγή τοῦ νέου χρόνου, ὅπως φαντάζονται πολλοί συνάνθρωποί μας κατά ἕνα τρόπο μηχανικό, ἀλλά πρέπει νά κινητοποιηθοῦν καί νά συνεργασθοῦν δύο παράγοντες: ὁ θεῖος καί ὁ ἀνθρώπινος. Ὁ Πανάγαθος Κύριος καί Θεός μας, δεχόμενος τήν μετάνοια, τίς προσευχές καί τά ἐγκάρδια αἰτήματα τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ διά τήν καλήν ὑγιείαν τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, τήν πνευματική ἐγρήγορσι καί νῆψι, τήν κατά Θεόν ἀναγέννησι καί ἀνακαίνισι, τήν κάθαρσι, τόν θεῖο φωτισμό καί τήν μέθεξι τῆς Θείας Χάριτος, ἀφ’ ἑνός. Καί ἀφ’ ἑτέρου, ὁ θεῖος πόθος τῶν πιστῶν, ὁ συνεχής πνευματικός ἀγώνας καί ἡ ἐνάρετη κατά Χριστόν διαγωγή καί ἀναστροφή, ἡ πίστις, ἡ ἐλπίδα καί ἡ ἀγάπη, ἡ ὑπομονή καί ἡ καρτερία εἰς τά συμβαίνοντα εἰς τήν ζωήν μας κατά τήν δυσχερῆ αὐτήν περίοδο τοῦ κορωνοϊοῦ καί ἡ μέ ἐμπιστοσύνη εἰς τόν Παντοδύναμο Κύριο καί Θεό μας καί τήν πάνσοφη Πρόνοιά Του ἀνάθεσις «ἑαυτῶν κάι ἀλλήλων καί πάσης τῆς ζωῆς ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ», ὅλα τά ἀνωτέρω θά φέρουν σύν Θεῷ τήν ποθούμενη ἀλλαγή καί μετάνοια, τήν εἰρήνη, τήν ὁμόνοια καί τήν ἀδελφωσύνη, τήν πνευματική ἄνοδο καί τήν κατά Θεόν προκοπή τοῦ Χριστεπωνύμου Πληρώματος.
Ἄρχοντες, Ἱερός Κλῆρος καί Λαός, ἐάν κατανοήσωμεν τόν λόγον τοῦ Κυρίου μας· «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν», θά ἐξέλθωμεν συντόμως ἀπό τήν δεινήν συμφοράν καί τήν κατάθλιπτον κατάστασιν, πού ἕνα σχεδόν χρόνο ἔχει ἐπιφέρει εἰς τήν ζωήν μας ὁ φοβερός αὐτός ἰός τοῦ κορωνοϊοῦ, ὁ ὁποῖος μεταλλασσόμενος γίνεται ἔτι προβληματικός καί ἐπικίνδυνος. Εἶναι καλά καί ἐπιβεβλημένα τά ὑποδειχθέντα μέτρα ἀσφαλείας καί αὐτοπροστασίας καί πρέπει νά τηροῦνται, διά νά ἀποφεύγωμεν τόν κίνδυνον διασπορᾶς τοῦ κορωνοϊοῦ.
Ἰδιαιτέρως, θά πρέπει νά προσέξουν οἱ κυβερνῶντες ὅ,τι πάντοτε ἐτηροῦσαν μέ εὐλάβεια καί προσοχή οἱ εὐσεβεῖς πρόγονοί μας. Σέ περιπτώσεις καί περιστάσεις σοβαρῶν – καί σοβαρωτέρων τοῦ κορωνοϊοῦ- λοιμωδῶν ἀσθενειῶν καί ἐπιδημιῶν ἡ πρώτη τους κίνησις ἦτο νά προστρέξουν εἰς τούς Ἱερούς Ναούς νά λειτουργηθοῦν, νά ἁγιασθοῦν, νά κοινωνήσουν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, νά τελεσθῇ τό Ἱερόν Μυστήριον τοῦ Εὐχελαίου, ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ, Ἱερή Ἀγρυπνία κ.ἄ. Οὐδέποτε ἔκλεισαν οἱ Ἐκκλησίες μας, οὔτε καί στίς πιό σκληρές Κατοχές (Τούρκων, Γερμανῶν, Βουλγάρων κ.ἄ.).
Ἡ Ἁγία μας Ἑλληνορθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία, παρότι συνεφωνήθη μέ τήν πολιτική ἡγεσία τῆς Πατρίδος μας νά διεξαχθῇ κανονικά ἡ Θεία Λατρεία εἰς τούς Ἱερούς Ναούς μας κατά τάς τρεῖς Δεσποτικάς ἑορτάς (Χριστούγεννα – Περιτομή – Θεοφάνεια), προβάλλει δικαίως, κανονικῶς καί νομίμως τό συνταγματικό της δικαίωμα τῆς ἐλευθέρας Θείας Λατρείας, ὅταν ἐν τῷ μεταξύ οἱ κυβερνητικοί παράγοντες ἀπεφάσισαν μονομερῶς νά κλείσουν οἱ Ἐκκλησίες μας διά τόν Λαόν τοῦ Θεοῦ κατά τήν ἑορτήν τῶν Θεοφανείων, τοῦθ’ ὅπερ συνιστᾶ ἐνέργειαν ἀντικανονικήν καί ἀντισυνταγματικήν. Ἐάν, λοιπόν, δέν κατανοηθῆ ἀπό τήν Πολιτεία ὅτι μέ κλειστές Ἐκκλησίες δέν εἶναι δυνατόν νά ξεπερασθῆ συντόμως καί αἰσίως ἡ «φαραωνική πληγή» τοῦ κορωνοϊοῦ καί ὅτι ὁ εὐσεβής Λαός δέν δύναται νά ἀντέξῃ τήν πολύμηνον στέρησιν τοῦ δικαιώματος τῆς Θείας Λατρείας, καί δή τοῦ Θείου Δώρου τῆς Θείας Κοινωνίας, τότε θά παρατείνεται ἡ ταλαιπωρία τῶν Χριστιανῶν μας καί ἡ Πατρίδα μας θά ὑφίσταται ὅλες τίς συνέπειες μιᾶς μακρονοσίας, δηλ. μιᾶς παρατεταμένης ἐπιδημίας.
Εὐχόμενος, ὅθεν, εὐλογημένην καί εἰρηνικήν τήν ἐνιαύσιον περίοδον τοῦ νέου σωτηρίου ἔτους καί ταχίστην ἀπαλλαγήν ἀπό τῆς ἐπελθούσης δεινῆς συμφορᾶς τοῦ κορωνοϊοῦ, διατελῶ,
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων Σεραφείμ
