ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Προς την Πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής για τα
«200 χρόνια από το 1821»:
1) κ. Γιάννα Αγγελοπούλου – Πρόεδρο
2) Προς τα Μέλη
«Για μη αντικειμενική ιστορική κατάθεση – ανάλυση του 1821»
ΓΡΑΦΕΙ Ο: ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
Αξιότιμη
κ. Αγγελοπούλου και αξιότιμα μέλη της Επιτροπής.
Δεν
υποτίμησα ούτε μηδένισα τις επίπονες προσπάθειές σας για την προβολή της αξίας
– δυναμικής της Εθνικής (όχι ταξικής) επαναστάσεως του 1821.
Πλήθος,
όμως, Ελλήνων σας χρεώνουν την ευθύνη της οπτικής γωνίας (σύστημα αξιών) μέσα
από την οποία πραγματοποιήθηκε η παρατήρηση και η ανάλυση των ιστορικών
γεγονότων του ’21.
Στις τηλεοπτικές εκπομπές σας, αν και αναλύσατε ευάριθμα ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα, σας διέφυγε ως αιτιότητα στο πεδίο της Εθνεγέρσεως η ψυχολογία των αγωνιστών του ’21, ο Χριστιανικός Ορθόδοξος ψυχισμός τους (κοσμοθεωρία – βιοθεωρία τους).
Σχεδόν
πάντοτε οι ιστορικοί παρουσιαστές σας (ακαδημαϊκής εξυφάνσεως), ως βασική αιτία
των επαναστατικών πράξεων, θεωρούσαν το φαινόμενο της «κοινωνικής ιδεολογίας»,
ως συνδετική ύλη του επαναστατικού κινήματος, σαν την κινούσα δύναμή του.
Δεδομένου
ότι είναι αδύνατο να παρουσιάσω κριτικά (γραπτώς) το σύνολο των τηλεοπτικών
εκπομπών σας, θα παρουσιάσω ορισμένα λάθη σας σε βάρος του νοήματος της
επαναστάσεως, διότι τους αγωνιστές της τους βυθίσατε σε μια κοινωνική
συλλογικότητα, χωρίς ποτέ να εξαίρετε την αξία – συνείδηση των αγωνιστών περί
του Ορθοδόξου ανθρωπίνου προσώπου τους.
Το
πρώτο σημαντικό λάθος σας ήτο η σοβαρή παράλειψή σας για την «ανθρωπολογική
βάση», για την ανθρωπολογική δηλ. αντίληψη – φρόνημα των αγωνιστών (συνολικά)
του 1821.
Οι
αγωνιστές αναγνώριζαν την Θεοδημιούργητο καταγωγή τους ως ανθρώπων. Πιο
συγκεκριμένα, ο Ρήγας Φεραίος γράφει:
«Ο
ποιητής του Παντός, Εκείνος δηλ., όπου εποίησε τον ουρανόν, τα άστρα, το φως,
τους πλανήτας, την γην όπου κατοικούμε, τα στοιχεία, τους ανθρώπους, τα ζώα∙
Εγώ δε, ο πλήρης θαυμασμού γενόμενος εις αυτόν πιστεύω, και τον ονομάζω Θεόν».
1ο
Σχόλιο:
Αυτές τις σκέψεις, ως αιτίες ελευθερίας, ενάντια στην πάσης φύσεως καταπίεση,
συναδελφικά τις ανέφερα (στο Πανεπιστήμιο) στους φίλους και συμφοιτητές μου,
που οι πολιτικές ελπίδες τους είχαν οργανωθεί στο «Ρήγα Φεραίο» (ΚΚΕ Εσωτ.).
Αυτοί
εξέφραζαν ειλικρινά την άγνοια, την απορία τους και την έκπληξή τους, για το
ορθόδοξο υπόβαθρο του Ρήγα.
Πριν
παραθέσω το ανθρωπολογικό κείμενο του Ρήγα, θα υπογραμμίσω (βοηθητικά) μια
βασική θέση του Βάλτερ Μπενγιαμίν στο βιβλίο του «Δοκίμια Φιλοσοφίας της
Γλώσσας»:
«Όσο
πιο βαθύ, δηλ. πιο υπαρκτό και πραγματικό είναι το πνεύμα, τόσο πιο εκφράσιμο
και εκπεφρασμένο» (Σελ. 46). Πράγματι, στα ΑΠΑΝΤΑ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ, Αθήνα 1970,
τομ. Β΄, σελ. 771, διαβάζουμε:
«Όποιος
λοιπόν είναι καλός, κι ορθόδοξος Χριστιανός, με τ’ άρματα στο χέρι, ας δράμη
σαν ξεφτέρι, το Γένος του να σώση με χαρά, μπρε παιδιά! Σταυρός, η πίστις και
καρδιά, δουφέκια και καλά σπαθιά, γκρεμίζουν Τυραννίαν, τιμούν Ελευθερίαν, οπ’
έδωκεν ο Πλάστης στο δουνιά, μπρε παιδιά!».
Ερώτημα: Τι θα έλεγε ο Ρήγας
Φεραίος, κ. Αγγελοπούλου, αν έβλεπε την γαλάζια κορδέλα σας (χωρίς Σταυρό), ως
συμβολική της προσπάθειάς σας, όταν ο ίδιος τοποθετούσε το Σταυρό του Χριστού
πρώτο στην αξιολογική κορυφή στην κλίμακα των μέσων υπέρ της Ελευθερίας;
Θα
ήθελα (ακόμη) να τονίσω την έλλειψη ιδιαίτερης προσοχής στην σημειωτική του
αγώνος, ως σημειωτική της πίστεως. Σ’ όλα τα κείμενα του ’21, μας εντυπωσιάζει
η θεολογική σημειωτική τους. Πολύ συχνά δηλ. αναφέρονται, ως κέντρο αναφοράς,
οι εκφράσεις – λέξεις: «Θεός», «Ύψιστος», «Αγία Τριάς», «Άγιος Θεός», «βουλή
Θεού», «Θεία ευδοκία», «Θείαι αποφάσεις», «υπογραφή Θεού», «Θεία δικαιοσύνη»,
«Θεία δίκη», «κρίμα Θεού», «Αγάπη Θεού», «Θεία δύναμις» κ.λ.π.
Συμπερασματικά,
η οντολογική προτεραιότητα ή καλύτερα, το ηθικό πρωτείο των αγωνιστών του ’21
έναντι μιας απλής ταξικής επαναστάσεως (Γαλλική επανάστασις - Διαφωτισμός),
ήταν πρώτα η βίωση της Ορθοδοξίας και δεύτερα τα κοινωνικά – οικονομικά οφέλη.
Αξιόλογη
και η σύγχρονη μαρτυρία – ανάλυση του Huntington στο βιβλίο του «Η
σύγκρουση των πολιτισμών». Γράφει σχετικά:
«Στην
αντιπαράθεσή της με την Τουρκία, οι Έλληνες θεωρούν τους εαυτούς τους ιστορικά
υπερασπιστές του Χριστιανισμού. Σε αντίθεση με τους Σέρβους, τους Ρουμάνους ή
τους Βουλγάρους η ιστορία τους εκτυλίσσεται μαζί με την ιστορία της Δύσεως.
Παρ’
όλα αυτά, η Ελλάδα αποτελεί μια εξαίρεση ως Ορθόδοξος ξένος στους δυτικούς
οργανισμούς» (Σελ. 208).
Δεύτερο
λάθος σας, στους σημερινούς ρηχούς καιρούς, η λησμονιά της θυσίας των
ομολογητών Νεομαρτύρων, την οποία ακροθιγώς μόνο υπογράμμισαν κάποιοι ομιλητές.
Να
θυμίσουμε, ότι οι Νεομάρτυρες προηγούνται των θυσιών του 1821, ως μάρτυρες της
πίστεως και της πατρίδος.
Αξιότιμη
κ. Αγγελοπούλου, μετά τον σεισμό της 29ης Μαΐου 1453, όπου
γκρεμίσθηκε η Βυζαντινή αυτοκρατορία, ο Ελληνισμός ανέστιος και άοικος, βρήκε
καταφύγιο στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτή διατήρησε την Εθνική παράδοση (γλώσσα,
ιστορία, έθιμα). Με απλά λόγια: Με το Σταυρό, με τους Μοναχούς, με το πετραχήλι
του κλήρου και την φυλλάδα των διδασκάλων του Γένους, το Έθνος αναστήθηκε!
Οι
Εκκλησίες και τα Μοναστήρια, για 400 χρόνια, έγιναν πράγματι ασκητήρια
υπομονής, εργαστήρια Χριστιανικής ελπίδας και ορμητήρια επαναστατικής δύναμης.
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ