«Το ύψωμα 731» (Ως εθνικό βίωμα του πολέμου 1940 – 41)

 

«Το ύψωμα 731»

(Ως εθνικό βίωμα του πολέμου 1940 – 41)

 

Τις πολεμικές ημέρες (βιώματα) των μαχητών του υψώματος 731, είναι πολύ δύσκολο να τις ιστορήσουμε. Όλες οι εμπειρίες και η γενναιότητα του Δημητρίου Κασλά, που διοίκησε το 2^ο Τάγμα του 5^ου Συντάγματος Τρικάλων (από 17/11/40 έως 30/4/41), έχουν τάση προς το απόλυτο, το διαχρονικό γνώρισμα των ηρώων.

Λεπτομέρειες διαβάζουμε στο ημερολόγιο (χειρόγραφα) του Δ. Κασλά, όπου νικιέται η πίκρα – φόβος του θανάτου από την δίψα της ελευθερίας. Διακρίνουμε (εκεί) τις βαθύτερες ελληνικές – εθνικές ρίζες, που φθάνουν ως την Ομηρική εποχή.

Ιδιαίτερα χρήσιμη – ωφέλιμη η μνήμη του υψώματος 731, σήμερα, στην άμεση πραγματικότητα των κινδύνων που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, κυρίως εξ ανατολών (Τουρκία).

Χωρίς πολεμική διάθεση, να τονίσω, ότι μια ολόκληρη γενιά ελληνική στο Παρίσι, στα χαλαρωτικά καφενεία του Σαίν – Ζερμαίν, υπέστη μια ιδεολογική σύγχυση, ταυτίζοντες τη Δικτατορία (1967) με τον πατριωτισμό. Καμία σχέση δεν υπάρχει μεταξύ πατριδοκαπηλικής (ακροδεξιάς) ρητορικής και αληθινού πατριωτισμού, όπως τον επέδειξε ο Δημ. Κασλάς και οι στρατιώτες του. Την ίδια σύγχυση εκδηλώνει και μια ομάδα πανεπιστημιακών, δημοσιογράφων και πολιτικών, δυστυχώς!

Το φρόνημα και οι ημερήσιες διαταγές του Δημ. Κασλά, επιβεβαιώνουν τους δυο στίχους τους Εθνικού Ύμνου:

«Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη/ των Ελλήνων τα ιερά…».

Επιβεβαιώνουν, ακόμη, τα διαχρονικά «όχι» των Ελλήνων.

Να θυμηθούμε (ενδεικτικά):

 

Α) Το «ΟΧΙ» στον Μαραθώνα

Β)  Το «ΟΧΙ» στη Σαλαμίνα

Γ) Το «ΟΧΙ» του τελευταίου Παλαιολόγου

Δ) Το «ΟΧΙ» της μαρτυρικής Κύπρου και γιατί όχι, το «ΟΧΙ» του Προμηθέα!

Αποτελεί το Ύψωμα 731, αναγραφόμενο και στο μνημείο του αγνώστου στρατιώτη στην Αθήνα, ένα μέγιστο κληροδότημα σκέψης και φρονήματος του ελεύθερου Έλληνα.

Όπως πολλά έργα Λόγου και Τέχνης εκφράζουν στο διηνεκές νοήματα που υπερβαίνουν τα σύνορα που είχε στο νου ο δημιουργός τους, έτσι συμβαίνει και με το ύψωμα 731, στο οποίο ανατρέχουμε όταν βρισκόμαστε σε πολλαπλούς εθνικούς κινδύνους.

Στα γραπτά του ήρωα Δ. Κασλά, αποτυπώνονται οι αντηρίδες της Πολεμικής Ιστορίας των Ελλήνων.

Παραθέτουμε (ενδεικτικά) τα εξής από το ημερολόγιό του:

1^ον) «Την 8^η Μαρτίου έλαβον την υπ’ αρ. Α.Π. 687/7-3-41 Δ/γην του Σ/χη Κετσέα, δια της οποίας, κατόπιν Δ/γής της 1^ης Μεραρχίας, διετάσσετο όπως το Τάγμα μου την νύκτα της 8^ης προς την 9^ην Μαρτίου αντικαταστήση το Ι/51 Τάγμα επί του υψώματος 731, το οποίο κατείχεν το κέντρον αντιστάσεως ιππαστί της αμαξιτής οδού Κλεισούρας – Βερατίου. Η Δ/γή αυτή ελήφθη την πρωίαν καθ’ ήν ώρα ετελείτο υπαίθριος λειτουργία∙ ήτο Ψυχοσάββατον, και οι στρατιώται οι περισσότεροι εκοινώνησαν των αχράντων μυστηρίων και εν συνεχεία εγένετο και μνημόσυνον υπέρ των πεσόντων Αξ/κών και οπλιτών του Τάγματος».

2^ον) «Το ύψωμα 731 (μικρός λόφος) το ονόμαζαν οι στρατιώται «Γολγοθά»∙ καθ’ όλην την ημέρα ήτο ο κύριος στόχος του Πρ/κού και των όλμων των Ιταλών∙ ήτο αδύνατο να κυκλοφορήση τις την ημέρα και όλοι ήσαν καθηλωμένοι εντός των χαρακωμάτων και αι απώλειαι εις νεκρούς και τραυματίας ήσαν καθημεριναί».

3^ον) «Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται με αυξάνουσα έντασιν∙ Σμήνη αεροπλάνων ρίπτουν συνεχώς τα φορτία των επί των υψωμάτων 731 και 717. Το ύψωμα 731, όπου το Τάγμα μου, σείεται συνεχώς, σκόνη, φωτιά και καπνός, η ατμόσφαιρα είναι βαρεία, δύσκολα αναπνέει κανείς από τα αέρια των εκρήξεων, κόλασις πυρός, μας περιβάλλαν οι καπνοί και αι φλόγες, δεν μπορούμε να διακρίνουμε τι γίνεται εις απόστασιν 10 μέτρων. Το ύψωμα 731 ήτο δασωμένον με δένδρα ύψους 4 – 5 μέτρων, εντός διώρου έμεινε γυμνόν».

4^ον) «Επίστευον ως μοι επληροφόρησεν ο συλληφθείς την 11 Μαρτίου Ιταλός Ταγματάρχης ότι δεν θα υπήρχε ψυχή ζώσα επί του υψώματος 731 και του υψώματος 717, έπειτα από την τρομακτικήν προπαρασκευήν του Πυρ/κού και Αεροπορίας».

5^ον) «Τον ηρώτησα (τον Ταγματάρχη Ιταλό αιχμάλωτο) τι τον έκαμε μεγαλυτέραν εντύπωσιν κατά την διάρκεια του τριημέρους αγώνος (9,10,11 Μαρτίου 1941). Μου είπεν ∙ «η γενναιότης και η αντοχή των στρατιωτών σας. Εμείς δεν περιμέναμε να ανθέξητε έπειτα από τόσον σίδηρον που ερρίφθη επί των υψωμάτων 731 και 717.

Επίσης η μεγάλη ακρίβεια βολής του Πυρ/κού σας και η τοιαύτη των ολμίσκων σας». Ως προς τους ολμίσκους του είπον∙ «ο στρατός μας δεν είχεν τοιαύτα μηχανήματα, τους πήραμε από σας με άφθονα πυρομαχικά και μαχόμενοι οι στρατιώται μας έμαθον τον χειρισμόν των. Και τώρα σας εκδικούνται, διότι τους εγκαταλείψατε».

Σχόλιο: «Οι Ιταλοί επιτελείς, ως ανώτεροι αξιωματικοί στην ιεραρχία, εγνώριζαν (άριστα) τα περιθώρια μιας αμυντικής στάσης στα όρια ενός μικρού λόφου, τα όρια οργάνωσης της άμυνάς του. Πίστεψαν ότι είναι ένα αναλώσιμο θέατρο πολέμου απέναντι στις ισχυρότερες (πληθυσμιακά και εξοπλιστικά) δυνάμεις τους∙ πίστεψαν ότι η βοή του πολέμου μιας μαζικής επιθέσεως θα γονάτιζε – σκορπούσε τους μαχητές του υψώματος. Που να γνώριζαν, ότι η άμυνα των στρατιωτών του 731 θα σηματοδοτούσε μια θυσία στο βωμό των αρχών και αξιών που καταγράφονται στην Ελληνορθόδοξη παράδοση. Ομοιάζουν με τους μάρτυρες του Χριστού, που εν συνειδήσει αποφάσισαν το μαρτύριό τους.

Η πρώτη διαταγή του Δημ. Κασλά εκφράζει (αυτονόητα και αυθεντικά) μια θεμελιώδη αντηρίδα των Ελλήνων, την αγάπη δηλ. προς τα Θεία δώρα της πατρίδας και της ελευθερίας. Την παραθέτουμε:

«Η 1^η διαταγή μάχης του Τ/χη Δημ. Κασλά επί του υψώματος 731 κατά την έναρξη της Εαρινής επιθέσεως των Ιταλών (9-3-1941, ώρα 9).

Διαταγή (28^η)

«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρι εσχάτων. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Εμψυχώσατε άνδρας σας και τονώσατε το ηθικόν των.

Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία οπωσδήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή. Τηρήσατέ με ενήμερον τακτικής καταστάσεως.

Επαναλαμβάνω, τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας.

 Ο Διοικητής του Τάγματος                                   Παραλήπτης

          Δημ. Κασλάς                                                Λόχοι Τάγματος

                                                          Κοινοποίησις:

                                             Σ/χην Κετσέαν Δ/την Αποσπάσματος

Σχόλιο: Εδώ στο Βόλο, όπου κατοικούσε ο ηρωϊκός Τ/χης Δημ. Κασλάς, δεν παρατηρήσαμε μέχρι τώρα κανένα μνημείο της προσφοράς του, ως δικαιοπλαστική έκφραση του ηρωϊσμού – προσφοράς των μαχητών του 731.

Το απόφθεγμα του Αντρέ Μαλρώ, στον ύμνο της Ακρόπολης και του Παρθενώνα, δηλ. «μια κρυφή Ελλάδα υπάρχει στην καρδιά όλων των ανθρώπων της Δύσης», νομίζω ότι οι σύγχρονοι Έλληνες το έχουν αντιθετικά διαστρέψει, δηλ. «μια κρυφή Δύση (θρησκευτικά και πολιτικά) υπάρχει στην καρδιά των σύγχρονων Ελλήνων», δυστυχώς!

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ