Ερευνητές της Καταλονίας μελετούν την εμφύτευση καταναλώνοντας έμβρυα που «δωρίσθηκαν» από πανεπιστημιακές κλινικές.
Από το «Αφήστε με να ζήσω!»
Έχετε επισκεφθεί το National Holocaust Museum (Εθνικό Μουσείο Ολοκαυτώματος) στην Ουάσινγκτον; Δεν πρόκειται για απλό τουριστικό αξιοθέατο. Δίνει σημαντικά μηνύματα σε κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να μην επαναλάβει όσα διαπράχθηκαν στο φρικτό παρελθόν. Μέσα σε τέσσερις ορόφους φρίκης γίνεται μια σιωπηρή διαμαρτυρία για το τί συμβαίνει όταν μια κοινωνία δικαιολογεί την καταστροφή της ανθρώπινης ζωής στο όνομα της προόδου.
Σε ένα από τα περίπτερα εικονίζονται τα ιατρικά πειράματα των Ναζί: Οι φωτογραφίες, τα όργανα, οι μαρτυρίες. Σε μια γωνία της, η έκθεση δείχνει τα «πειράματα κατάψυξης» του Dachau (Νταχάου). Άνδρες γυμνοί τρέμουν, ουρλιάζουν, βυθισμένοι σε κάδους με παγωμένο νερό, ενώ Ναζί γιατροί στέκονται δίπλα με χρονόμετρα. Ο στόχος; Να υπολογίσουν πόσο χρόνο χρειάζεται για να πεθάνει ένα ανθρώπινο σώμα από την υποθερμία. Αυτές δεν ήταν αθέμιτες πράξεις βίας. Ήταν κρατικά εγκεκριμένες επιστημονικές διαδικασίες, που εκτελούνταν από άνδρες με εργαστηριακές ρόμπες για τους οποίους ορισμένες ζωές δεν μετρούσαν πλέον.
Η συγκεκριμένη έκθεση και τα πειράματα μας έρχονται στο μυαλό διαβάζοντας για μια μελέτη που περιγράφει ότι στην Βαρκελώνη, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα ένα άλλο πείραμα. Πιο ήσυχο και καθαρό σίγουρα, αλλά όχι λιγότερο ανατριχιαστικό.
Επιστήμονες στο Ινστιτούτο Βιομηχανικής της Καταλονίας (Institute for Bioengineering of Catalonia, IBEC) βιντεοσκόπησαν ζωντανά ανθρώπινα έμβρυα καθώς εμφυτεύονταν σε ένα συνθετικό εσωτερικό μήτρας. Η ομάδα δημιούργησε ένα τζελ από κολλαγόνο και βασικές αναπτυξιακές πρωτεΐνες για να μιμηθεί την ανθρώπινη μήτρα. Τοποθέτησαν τα έμβρυα κοντά στην επιφάνεια και έπαιρναν ταινία ανά 20 λεπτά για 24 ώρες, καταγράφοντας πώς τα έμβρυα διεισδύουν και σκάβουν μέσα στον ιστό. Τα έμβρυα (ανεπιθύμητα έμβρυα εξωσωματικής) δωρίσθηκαν από ένα τοπικό νοσοκομείο, το Dexeus University hospital στην Βαρκελώνη, σαν να μην ήταν τίποτα περισσότερο από μια κινητή περιουσία προορισμένη να καταναλωθεί.
Αυτά τα έμβρυα δεν προορίζονταν για εμβρυομεταφορά ή για συνέχιση της ανάπτυξής τους. Η προοπτική για αυτά ήταν εξαρχής να βιντεοσκοπηθούν, να μελετηθούν και στην συνέχεια να απορριφθούν. Αυτές δεν ήταν «εν δυνάμει ζωές». Ήταν ανθρώπινα όντα σε πρώιμο στάδιο, με δικό τους ξεχωριστό γενετικό υλικό, αυτοκατευθυνόμενα και ήδη οργανωμένα στο περιβάλλον τους. Η πρώτη τους πράξη, η εμφύτευση, απογυμνώθηκε από την αξιοπρέπειά της και μετατράπηκε σε σύνολο ερευνητικών δεδομένων.
Το υλικό που ελήφθη ήταν εκπληκτικό ως διαδικασία, αλλά ήταν ηθικά απαράδεκτο και απελπιστικό στην πραγμάτωσή του.
Η παρακολούθηση ενός εμβρύου εννέα ημερών να σκάβει στο τεχνητό ιστό, τραβώντας, σπρώχνοντας, αναδιαμορφώνοντας, μοιάζει σαν να παρακολουθείς χωρίς λόγο μια προσωπική στιγμή από άχρηστη περιέργεια. Αυτά τα μωρά υποβιβάστηκαν σε υποκείμενα και απογυμνώθηκαν από την ανθρώπινη φύση τους για χάρη της επιστημονικής προόδου, όπως τα θύματα του Dachau. Η πρώτη πράξη δράσης του μωρού, η προσπάθεια εμφύτευσης και ανάπτυξης, καταγράφηκε για επιστημονικό κέρδος, σε αυτό το εργαστήριο στην Βαρκελώνη. Στην συνέχεια, η ζωή, που αναδείχθηκε μέσα από αυτό το υλικό, σβήστηκε.
Αυτό δεν ήταν απλώς μια ηθική αποτυχία. Ήταν μια προδοσία της μνήμης και της ζωής.
Το ναζιστικό καθεστώς έκανε όπλο του την ιατρική. Στο Dachau, πάγωσαν ζωντανούς τους κρατούμενους. Στο Ravensbrück, μόλυναν γυναίκες, ώστε να πάθουν γάγγραινα για να δοκιμάσουν αντιβιοτικά. Στη Βιέννη, στην κλινική Am Spiegelgrund, έκαναν ενέσεις με θανατηφόρες δόσεις μορφίνης σε παιδιά με αναπηρία και κατόπιν διατήρησαν τον εγκέφαλό τους σε βάζα για περαιτέρω έρευνα. Αυτές οι πράξεις δεν κρύφτηκαν. Καταγράφηκαν σχολαστικά. Διεξήχθησαν από μορφωμένους άνδρες που πίστευαν ότι ορισμένες ζωές ήταν αναλώσιμες.
Αποστρέφουμε τα πρόσωπά μας από αυτές τις ιστορίες και ορκιζόμαστε «Ποτέ Ξανά». Χτίζουμε μουσεία για να τις θυμόμαστε. Ωστόσο, να ‘μαστε εδώ, παρακολουθώντας ανθρώπινα έμβρυα να σκάβουν στις τεχνητές μήτρες, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι θα καταστραφούν. Το IBEC επιβεβαιώνει την γνησιότητα του υλικού, αποκαλώντας το καινοτόμο.
Ωστόσο, καταλαβαίνουμε ότι οι επιστήμονες στην Βαρκελώνη δεν διεξήγαγαν αυτό το πείραμα για να σώσουν μια ζωή ή να θεραπεύσουν μια ασθένεια. Ήθελαν να έχουν ένα βίντεο και δεδομένα και τώρα υπερασπίζονται το έργο τους ως «ουσιαστικό». Λένε ότι μπορεί να βοηθήσει τα υπογόνιμα ζευγάρια ή να εξηγήσει γιατί συμβαίνουν οι αποβολές. Ίσως, αλλά η ηθική δεν θεωρεί τους άλλους αναλώσιμους. Τα όρια υπάρχουν για κάποιο λόγο. Η ανακάλυψη χωρίς όρια καταλήγει στην κακοποίηση.
Δεν λύνεις μια τραγωδία δημιουργώντας μια άλλη, ούτε μελετάς την εμφύτευση θυσιάζοντας τα εμφυτευμένα. Αυτά τα έμβρυα δεν ήταν ανταλλακτικά. Ήταν άνθρωποι στο πρώιμο στάδιο της ζωής. Γι αυτό τον λόγο, όταν οι ερευνητές παρακάμπτουν αυτό το γεγονός, γίνονται όργανα σκληρότητας, και όχι θεραπευτές.
Η εντιμότητα απαιτεί ειλικρινείς συγκρίσεις. Η διαφορά μεταξύ του παγώματος ενός κρατούμενου μέχρι θανάτου και της βιντεοσκόπησης ενός εμβρύου, πριν την απόρριψή του δεν είναι μεγάλη. Αυτές οι δύο πράξεις αντιμετωπίζουν την ζωή ως αναλώσιμη και αρνούνται το πρόσωπο χάριν της μελέτης. Τα διαγράμματα παραμένουν. Η καταγραφή παραμένει, αλλά ο άνθρωπος, το πρόσωπο έχει φύγει για πάντα.
Το time-lapse υλικό της Βαρκελώνης κατέγραψε κάτι εξαιρετικό: την στιγμή που μια ανθρώπινη ζωή προσπαθεί να ριζώσει. Επίσης, απεκάλυψε την προθυμία κάποιων να αντιμετωπίσουν αυτή τη στιγμή ως αναλώσιμη, να μειώσουν το ξεκίνημα μιας ανθρώπινης ζωής ενός ατόμου σε ένα σύνολο δεδομένων, ένα καρέ σε ένα ρολό φιλμ, ξεχνώντας ότι η επιστήμη έχει σκοπό να υπηρετεί την ανθρωπότητα, όχι να την καταναλώνει.
Πηγές: