
ΠΟΙΟ ΜΟΝΤΕΛΟ TOΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΚΑΙ ΤΟ
ΣΥΝΤΑΓΜΑ;
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Επίκουρος
Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου
Τμήμα Νομικής
του Α.Π.Θ.
«Με βάση το εν λόγω νέο
πρόγραμμα του μαθήματος των θρησκευτικών υιοθετείται, σε σχέση με τον
Χριστιανισμό η μεταπατερική θεολογία και σε
σχέση με τα λοιπά παγκόσμια θρησκεύματα η συναφειακή
θεολογία, όπως ρητά αναφέρεται στον εν λόγω νέο Οδηγό Εκπαιδευτικού και όπως άλλωστε επιβάλλει η δια-θρησκευτική ή
ερμηνευτική μαθησιακή προσέγγιση αυτού. Επομένως, ειδικά σε σχέση με την
Ορθοδοξία, αυτή
δεν διδάσκεται με βάση την Αγία Γραφή, όπως ερμηνεύεται από τους Πατέρες της
Εκκλησίας, αλλά στο πλαίσιο της μεταμοντέρνας ή δια-θρησκευτικής
πνευματικότητας, που αποδεσμεύεται από τις καθιερωμένες θρησκευτικές
παραδόσεις, δηλαδή φαίνεται να διδάσκεται μια μεταλλαγμένη ορθοδοξία».
Η
υιοθέτηση ενός μοντέλου μαθήματος των θρησκευτικών ανήκει στη
δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να
ασκήσουν τις πιέσεις τους στην κυβέρνηση προς την κατεύθυνση την οποία
επιδιώκουν.
Ευχαριστούμε
θερμά το διοργανωτή του συνεδρίου καθηγητή κ. Ηρακλή Ρεράκη, ο οποίος προκάλεσε
τον ερευνητικό μας προβληματισμό σε σχέση με το πιλοτικά εφαρμοζόμενο νέο
πρόγραμμα σπουδών για το μάθημα των θρησκευτικών[1],
στο πλαίσιο του ολιστικού (ή φυσιοκρατικού) νέου σχολείου, και είχε την
έμπνευση της διοργανώσεως αυτού του συνεδρίου, ώστε να γίνει επιτέλους ένας
ουσιαστικός διάλογος από τους ενδιαφερομένους για όλα τα διαθέσιμα μοντέλα του
μαθήματος των θρησκευτικών, προκειμένου η Πολιτεία να προβεί στην επιλογή του
καταλληλότερου, στο πλαίσιο των διεθνών και συνταγματικών της υποχρεώσεων και
δεσμεύσεων. Ποτέ δεν είναι αργά.
Ενώ
οι διεθνείς οργανισμοί και ειδικότερα ο ΘΑΣΕ προτρέπει να γίνεται διαρκής
διάλογος των ενδιαφερομένων για το μάθημα των θρησκευτικών, εν τούτοις η τότε
πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, εξ όσων γνωρίζω, όταν υιοθέτησε το νέο
πρόγραμμα του μαθήματος των θρησκευτικών δημοτικού και γυμνασίου δεν έκανε
διαβούλευση, έστω με τους ειδικούς του μαθήματος των θρησκευτικών, αλλά
προτίμησε να επιβάλει, κατά υποχρεωτικό τρόπο, τον δικό της ιδεολογικό
προσανατολισμό σε αυτό το μάθημα, παρά το γεγονός ότι αυτός σαφώς παραβιάζει
την ελευθερία της θρησκευτικής ή μη θρησκευτικής συνείδησης όσων δεν προσχωρούν
στο δικό της ιδεολογικό προσανατολισμό.
Η
παρούσα εισήγηση αποτελείται από τα εξής δύο τμήματα: 1) τα υφιστάμενα μοντέλα
του μαθήματος των θρησκευτικών στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη
Ρωσία, το οποίο πρώτο τμήμα είναι απαραίτητο για το δεύτερο τμήμα, και 2) τις
γενικές ερμηνευτικές αρχές που προκύπτουν για το μάθημα των θρησκευτικών από
τις διεθνείς συμβάσεις και διακηρύξεις των διεθνών οργανισμών, όπως
συν-εφαρμόζονται με τις αρχές που προκύπτουν από τις σχετικές συνταγματικές
διατάξεις. Στο συμπέρασμα, η εισήγηση καταλήγει στην πρόταση ενός μοντέλου του
μαθήματος των θρησκευτικών στη Χώρα μας το οποίο: α) σέβεται πληρέστερα τη
θρησκευτική ελευθερία και ειδικότερα την ελευθερία της θρησκευτικής ή μη
θρησκευτικής συνείδησης όλων και το δικαίωμα των γονέων να κατευθύνουν τη
θρησκευτική ή κοσμοθεωρητική εκπαίδευση και διδασκαλία των παιδιών τους, και β)
κατοχυρώνει σταθερότερα τον κατά το Σύνταγμα υποχρεωτικό χαρακτήρα του
μαθήματος των θρησκευτικών, ελαχιστοποιώντας τις δυνατότητες απαλλαγών που μπορούν
να ζητηθούν με την άσκηση του δικαιώματος αντίρρησης συνειδήσεως των γονέων στα
άλλα μοντέλα του μαθήματος, τα οποία δεν προτείνονται προς υιοθέτηση.










