Α΄Μέρος
Γεώργιος Κ.Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων.
Ἡ παῦσις τοῦ Μητροπολίτου Λάμπης καὶ Σφακίων Εἰρηναίου ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, παρότι ἀπὸ μερικοὺς χαρακτηρίζεται ὡς κάτι τὸ αἰφνιδιαστικὸ, εἶναι ἄλλο ἕνα ἔμπρακτο βῆμα γιὰ τὴν ἀμφισβήτησι τῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καὶ τὴν ἀπορρόφησί της ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο. Ὡς ἐκ τούτου δὲν εἶναι κάτι τὸ αἰφνιδιαστικὸ, ἀλλὰ κάτι τὸ ἀναμενόμενο, γιὰ ὅσους παρακολουθοῦν καὶ γνωρίζουν τοὺς σκοποὺς, καὶ κατανοοῦν καὶ τὶς μεθόδους τοῦ Φαναρίου. Τὰ τεκμήρια εἶναι σαφὴ, πολλαπλά, καὶ μόνον ἐθελοτυφλοῦντες ἤ ἀδιάφοροι δὲν τὰ βλέπουν. Μιὰ ἄλλη κατηγορία εἶναι οἱ ἔμμισθοι προπαγανδιστὲς, οἱ δημοσιογραφοῦντες δηλαδὴ, ποὺ μὲ μισόλογα δείχνουν ἀλλοῦ καὶ μπερδεύουν τοὺς ἀναγνῶστες τους. Ὁ ρόλος τῶν Κρητῶν ἐπισκόπων χρήζει ἰδιαιτέρας προσεγγίσεως καὶ ἀναλύσεως διότι εἶναι οἱ κυρίως ὑπεύθυνοι γιὰ ὅλην αὐτὴ τὴν κατάστασι.
Ἀφήνοντας κατὰ μέρος τὴν ἐξέτασι τῆς στάσεως τοῦ κάθε ἐπισκόπου ξεχωριστὰ, καὶ ὅλων μαζί, ὅπως καὶ τοῦ Πατριάρχου μετὰ τῆς Συνόδου του, ἄς δοῦμε τὰ θεσμικὰ ζητήματα ποὺ δημιουργοῦνται.
Τὸ κεντρικώτερο ζήτημα ἀπὸ τὰ σημερινὰ γεγονότα:
Ἔχει δικαίωμα ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, διὰ τῆς Συνόδου του, νὰ παύῃ τοὺς Μητροπολίτες τῆς Κρητικῆς Ἐκκλησίας; (Αὐτὸ ἔκανε στὴν περίπτωσι τοῦ Λάμπης καὶ Σφακίων. Αὐτὴ εἶναι ἡ οὐσία τῆς ἐνεργείας του. Τὰ περὶ ἀναβαθμίσεώς του σὲ Μοσχονησίων εἶναι ἡ συνήθης Φαναριώτικη λουκουμόσκονη μὲ τὴν ὁποία πασπαλιζει τὶς πράξεις του, γιὰ ξεγέλασμα τῶν ἀδαῶν. Ὁ στόχος ἦταν νὰ τεθῇ σὲ χηρεῖα ἡ Μητρόπολις Λάμπης καὶ Σφακίων γιὰ νὰ παρέμβη, καὶ νομότυπα, τὸ Πατριαρχεῖιο στὴν ἐκλογὴ ἐπισκόπων, δηλαδὴ στὸν πλήρη ἔλεγχο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης).
Ἡ μητρόπολις Λάμπης καὶ Σφακίων εἶναι Μητρόπολις τοῦ Πατριαρχείου ἤ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης;
Α. Ἄν εἶναι Μητρόπολις τοῦ Πατριαρχείου, τότε ἔχει κάθε δικαίωμα ὁ Πατριάρχης, μὲ τὸν τρόπο ποὺ διοικεῖ τὴν Ἐκκλησία του, νὰ ἐκλέγῃ καὶ νἀ παύῃ τὸν Μητροπολίτη της. Ἄν ὅμως συμβαίνει αὐτό τότε δὲν ὑφίσταται διοικητικῶς ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, οὔτε ὡς ἡμιαυτόνομη, ὅπως τὴν ἀποκαλοῦν σήμερα.
Β. Ἄν δὲν εἶναι Μητρόπολις τοῦ Πατριαρχείου καὶ εἶναι Μητρόπολις τῆς ἡμιαυτονόμου, ἔστω, Ἐκκλησίας Κρήτης, τότε ἡ ἐνέργεια τοῦ Πατριάρχου εἶναι καθαρὴ εἰσπήδησις σὲ ἄλλη Ἐκκλησιαστικὴ δικαιοδοσία.
Ὑπάρχει ἄλλη περίπτωσις; Ὅποιος γνωρίζει ὅτι ὑπάρχει κάτι ἄλλο νὰ τὸ παραθέσῃ τεκμηριωμένα. Οἱ ἀπόψεις ποὺ ἀκούγονται γιὰ τὴν ἰκανότητα, τὴν ἀξιοπρέπεια καὶ τὴν κατὰ περίπτωσι στάσι τοῦ κάθε κρητὸς Μητροπολίτου, ὡς δικαιολογίες γιὰ τὴν ἐπέμβασι τοῦ Πατριάρχου, δὲν ἔχουν καμμία οὐσιαστικὴ σημασία στὸ ἐξεταζόμενο ζήτημα. Κάθε λογικὸς ἄνθρωπος κατανοεῖ ὅτι σὲ περίπτωσι ποὺ ὁ Πατριάρχης βλέπει ἐνέργειες λανθασμένες, ἄστοχες, ἐπιζήμιες γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ἐκ μέρους Ἐπισκόπων, μπορεῖ -καὶ πρέπει- νὰ συμβουλεύσῃ ὥστε νὰ συνετίσῃ, νὰ βοηθήσῃ, ἀλλὰ ὄχι νὰ εἰσπηδήσῃ καὶ νὰ παύῃ ὅποιον θέλει, διότι ἔτσι δὲν θεραπαύει τὸ σῶμα, ἀλλὰ τὸ καταργεῖ, τὸ νεκρώνει.
Τὰ νῦν δίκαια τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης περιγράφονται καὶ προστατεύονται ἀπὸ τὸν τελευταῖο Καταστατικό της Χάρτη (Ν. 4149 τῆς 10/16 Μαρτίου 1961. Α΄41)
Στὸ Ἄρθρο38 §1 ἀναφέρεται ὅτι
«Ἀρχιερεὺς κανονικῶς χειροτονηθεὶς ἢ κατασταθεὶς δὲν ἀποβάλλεται τῆς Ἐπισκοπῆς αὐτοῦ εἰμὴ μετὰ τὴν κατὰ τοὺς Ἱεροὺς κανόνας καὶ τοὺς Νόμους τοῦ Κράτους τελεσίδικον καταστᾶσαν καθαίρεσιν ἀπὸ τοῦ ἀξιώματος τῆς Ἀρχιερωσύνης ἢ καταδίκην αὐτοῦ εἰς ἰσόβιον ἀργίαν ἢ ἔκπτωσιν ἀπὸ τοῦ θρόνου.»
Ὁ Λάμπης καὶ Σφακίων Εἰρηναῖος προφανῶς δὲν ἀνήκει σὲ αὐτὴν τὴν κατηγορία. Οὕτε ἐξέπεσε, οὔτε καθηρέθῃ, οὔτε κατεδικάσθῃ. Ἀλλὰ, καὶ ἄν συνέτρεχον τέτοιοι λόγοι, μόνη ἀρμοδία εἶναι ἡ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, ὅπως ἐπίσης εἶναι ἀρμοδία νὰ ἀποφανθῇ γιὰ ἀνικανότητα καὶ ἀπαλλαγὴ τῶν καθηκόντων ἑνὸς ἀρχιερέως κατόπιν ἐνόρκου πιστοποιήσεως τριῶν ἰατρῶν (Ν. 4149, Ἄρθρο 39 §2). (Σημειωτέον ὅτι ἐδῶ ψιθυρίζεται ἀκριβῶς αὐτό, ὅτι «ὁ Λάμπης ἐπαύθῃ ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου, διότι δὲν ἦτο εἰς θέσιν νὰ ἐπιτελῇ τὰ καθήκοντά του», τὰ ψιθυριζόμενα δημοσιεύθησαν ἐπίσης [1]).
Πουθενὰ, ὅμως, δὲν ὑπάρχει δικαίωμα τοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως γιὰ κάτι τέτοιο.
Ὁπότε; Τί συμβαίνει ἐδῶ;
Καὶ ἐντάξει ὁ Πατριάρχης ἀκολουθεῖ τὴν γραμμὴ τοῦ Φαναρίου νὰ ἐπιβληθῇ στὶς ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἐμφανιζομένο ὡς Μήτηρ τῶν κατ’ Ἀνατολὰς Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν[2], ἀλλὰ οἱ Κρῆτες ἐπίσκοποι γιατὶ κρατοῦν τέτοια στάσι;
Γιατὶ δὲν διαμαρτύρονται εὐθέως καὶ εὐθαρσῶς καὶ νομίμως γιὰ τὴν καταπάτησι τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης ἐκ μέρους τῆς Πατριαρχικῆς Συνόδου; Δὲν εἶναι αὐτὸ ὑποχρέωσίς τους; Ποιός εἶναι ὁ ρόλος τους, νὰ ὑπακούουν δουλικῶς σὲ κάθε προσταγὴ τοῦ Φαναρίου καὶ νὰ ἀποδέχονται σιωπηλῶς κάθε ἀντικαταστατικὴ εἰσπήδησί του στὴν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης;
Τί λένε τώρα γιὰ τὴν παῦσι τοῦ Λάμπης καὶ Σφακίων; Τί ἐνέργειες ἔκαμαν δημοσίως; Γιατὶ δὲν διαμαρτύρονται γιὰ τὴν ἄθεσμο ἐπέμβασί του, γιὰ τὴν εἰσπήδησι στὴν ἐκκλησία Κρήτης; Ἀντ᾿ αὐτοῦ δημοσιοποιοῦν θέσεις καὶ ἀπόψεις ἀπολύτου δουλικότητος καὶ πλήρους παραιτήσεως ἀπὸ τὴν ὑπεράσπισι τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης. Δηλώνουν ὅτι δὲν θὰ συμπαρασταθοῦν στὸν Λάμπης, διότι ἡ συμπαράστασις θὰ στραφῇ κατὰ τοῦ Πατριαρχείου!!!
«Ο τελευταίος που ευθύνεται σε αυτή την ιστορία είναι ο άγιος Λάμπης. Αλλά πληρώνει τα σπασμένα τα δικά μας. Δυστυχώς όμως μια τέτοια συμπαράσταση όσο και αν έχει ανθρώπινο και ηθικό χαρακτήρα εκ των πραγμάτων θα στραφεί κατά του Πατριαρχείου. Έμμεσα ή άμεσα ως τέτοια θα εκληφθεί», λέει ιεράρχης στο Creta24.[3]
Δηλαδὴ παραδέχονται ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ Πατριαρχείου στρέφεται ἀδίκως κατὰ τοῦ Λάμπης. Παραδέχονται ὅτι φταῖνε αὐτοί: «τὰ σπασμένα τὰ δικά μας».Παραδέχονται ὅτι ἔπρεπε νὰ συμπαρασταθοῦν, ἐφ᾿ ὅσον ἡ ἐνέργεια εἶναι ἄδικη, ἀλλὰ δὲν τὸ κάνουν, διότι μιὰ τέτοια ἐνέργεια θὰ στραφῇ ἐναντίον τοῦ Πατριαρχείου!!! Ἐναντίον τοῦ Πατριαρχείου τὸ ὁποῖο ἔκανε τὴν ἄδικη ἐνέργεια, ἀλλὰ φταῖνε καὶ αὐτοὶ, ἄρα εἶναι συνένοχοι, ἀλλὰ δὲν κανουν τίποτα!!!
Αὐτὸ εἶναι τὸ ἐπίπεδο καὶ ἡ ποιότης τῶν ἀρχιερέων αὐτῶν, ἐφ᾿ ὅσον ὅσα γράφονται εἶναι ἀληθῆ, καὶ εἶναι ἀληθὴ διότι δὲν διεψεύσθησαν.
Ἀλλὰ ἐδῶ δὲν τίθεται ἀπλῶς θέμα ἀδικίας κατὰ ἑνὸς ἐπισκόπου. Ὑπάρχει ζήτημα θεσμικὸ ἐναντίον τῶν δικαίων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, τὸ ὁποῖο καταλήγει σὲ ζήτημα γιὰ τὴν ὕπαρξι της. Ἄν ὁ Πατριάρχης ἔχει δικαίωμα νὰ παύῃ ὅποιον, ἤ ὅποιους, ἐπισκόπους τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης θέλει, τότε ἀπλὰ δὲν ὑπάρχει κατ᾿ οὐσίαν Ἐκκλησία Κρήτης. Τὸ γνωρίζει καὶ ὁ παραπάνω ἱεράρχης καὶ τὸ λέει:
«Είναι δύσκολα τα πράγματα και πρέπει να αποφασίσουμε για το μέλλον της εκκλησίας μας». [ὅ.π.]
Τώρα τὸ ἀντελήφθησαν; Τώρα θὰ ἀποφασίσουν; Πῶς θὰ ἀποφασίσουν; Γιὰ νὰ δοῦμε. Περιμένουμε.
Πῶς ξεκίνησε ὅλη αὐτὴ ἡ ἱστορία; Πῶς ξεκίνησε ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης τὴν πορεία της στὸν 20ο αἰῶνα; Δὲν ἦταν μία κανονικὴ αὐτόνομη Ἐκκλησία, μὲ πνευματικὴ ἀναφορὰ στὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλὰ μὲ ἀπόλυτη διοικητικὴ ἀνεξαρτησία; Αὐτὸ οἱ διάφοροι κεκράχτες τῆς ὑποτέλειας δὲν τὸ ἀναφέρουν καθόλου. Σὰν νὰ ξεκίνησε ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης τὸ 1961. Ἀπὸ ἐκεῖ, συνήθως, ξεκινοῦν καὶ ὁμιλοῦν.
Ὁ πρῶτος Καταστατικὸς Χάρτης τῆς ἐν Κρήτη Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Νόμος 276/1900. Ἐκεῖ ὑπῆρχε μία καὶ μόνη διάταξι ποὺ ἀναφερόταν στὴν μνημόνευσι τοῦ ὀνόματος τοῦ Πατριάρχου:
«Ἐν ἁπάσαις ταῖς ἱεραῖς Μοναῖς, μονίμοις καί διαλυταῖς, μνημονεύεται ἐν ταῖς ἱεραῖς ἱερουργίαις καί ἐν ἁπάσαις ταῖς ἀκολουθίαις, τό ὄνομα τοῦ κανονικοῦ Ἐπισκόπου, ἐξαιρουμένων τῶν σταυροπηγιακῶν Μονῶν, ἐν αἷς ἐξακολουθεῖ νά μνημονεύηται τό ὄνομα τοῦ Πατριάρχου». Ν. 276/1900, ἄρθρο112
Πλὴν αὐτοῦ καμμία ἄλλη ἀναφορὰ καὶ ἀνάμιξις τοῦ Πατριάρχου στὴν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης. Καὶ μετά; Πῶς φτάσαμε στὸ 1961; Πῶς σιγά-σιγά ροκανίστηκαν τὰ δίκαια τῆς Κρητικῆς Ἐκκλησίας καὶ φτάσαμε στὸν Καταστατικὸ Χάρτη τοῦ 1961; Ποιοί συνήργησαν, πῶς τὰ μεθόδευσαν, ποιοί ἔχουν τὴν εὐθύνη;
«Ἠ θεμελιωμένη στη Σύμβαση και τον Καταστατικό Χάρτη του 1900 εκκλησιαστική αυτονομία, με τον Ν. 4149/1961 περιστέλλεται πλέον σημαντικά προς όφελος ενός νομοκανονικού καθεστώτος αμεσότερης και πολυεπίπεδης εξαρτήσεως από το Πατριαρχείο, πλησιέστερου προς εκείνο το οποίο ίσχυε προ του έτους 1900. Με σειρά διατάξεων του Ν. 4149/1961 (βλ. άρθρα 1, 4 εδ. β΄, 10 § 4-5, 13, 15, 19 § 1-2 και 3 εδ. β΄, 21 § 9 εδ. β΄, 24, 25 § 3 εδ. β΄, 35 § 3, 36 § 2, 66 § 3, 67 § 2, 70, 89 § 1 εδ. γ΄ και § 2 εδ. α΄, 111, Διάταξις ακροτελεύτιος), η Εκκλησία της Κρήτης από αυτόνομη καθίσταται πλέον «ημιαυτόνομη», διότι με αυτές απονεμήθηκε στο Πατριαρχείο μία ευρεία σειρά αρμοδιοτήτων διοικητικού, δικαστικού αλλά και νομοθετικού χαρακτήρα». Κωνσταντίνος Γ. Παπαγεωργίου: Δικαιϊκὲς πηγὲς τοῦ καθεστῶτος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης. Σελ18/269
Προφανῶς στὰ πλαίσια αὐτοῦ τοῦ σχολιασμοῦ δὲν μποροῦν νὰ παρατεθοῦν ὅλα τὰ σχετικά. Ὅμως τὸ 1961 δὲν ἦταν τὸ τέλος. Ἦταν ἡ ἀρχὴ μιᾶς νέας πορείας ποὺ ὁδήγησε στὸ σήμερα. Τὸ Φανάρι καὶ ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία συνεργαζόμενοι καὶ πιέζοντες ἤ ἐκμεταλευόμενοι τὴν νοθρώτητα(;), ἀνικανότητα(;) ἐλλειματικότητα (;) δουλικότητα(;) ἀδιαφορία ἤ ὅτιδήποτε ἄλλο, κατὰ περίπτωσι, συνέβαινε μὲ τοὺς Κρῆτες ἐπισκόπους, ἔφτασαν τὰ πράγματα στὸ σήμερα.
Ἕνα ἀπλό καὶ κατανοητὸ παράδειγμα.
α. Μὲ τὸν Κ.Χ τοῦ 1900 τὸ Πατριαρχεῖο δὲν εἶχε καμμία ἀνάμιξι στὴν ἐκλογὴ ἐπισκόπων στὴν ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησία.
β. Στὸν Κ.Χ. τοῦ 1961, στὸ ἄρθρο 21 περιγράφεται ἡ διαδικασία ἐκλογῆς ἐπισκόπων, στὴν ὁποία καὶ πάλι τὸ Πατριαρχεῖο δὲν ἔχει καμμία ἀνάμιξι. Ὅμως τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1974 δημοσιεύεται τὸ ΦΕΚ Α΄ 267 στὸ ὁποῖο ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Ν.Δ.75, ὅπου περιέχονται διατάξεις τινὲς περὶ ΚΥΠ, ὑπάρχει καὶ τὸ Ν.Δ. 77/1974, στὸ ὁποῖο περιέχονται δύο ἄρθρα ἀφορῶντα τὴν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης:
Ἄρθρον 1. «Εἰς περίπτωσιν καθ᾿ ἣν αἱ χηρεύουσαι Ἐπισκοπαὶ εἶναι πλείονες τῆς μιᾶς, ἡ Ἱερὰ Ἐπαρχιακὴ Σύνοδος συμπληροῦται δι᾿ ἴσου ἀριθμοῦ Ἱεραρχῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου» προσετέθη στὴν §3 τοῦ ἄρθρου 21 τοῦ Ν. 4149/1961 (εἶναι αὐτὸ ἀκριβῶς γιὰ τὴν ἐνεργοποίησι τοῦ ὁποίου παύεται ὁ Μητροπολίτης Λάμπης καὶ Σφακίων) καὶ
Ἄρθρον 2. « Οἱ Βοηθοὶ Ἐπίσκοποι καὶ οἱ Μητροπολῖται τοῦ κλίματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου δύνανται νὰ ἐκλέγωνται εἰς κενὰς Ἐπισκοπικὰς ἕδρας, ἄνευ ἐγγραφῆς εἰς τὸν κατὰ τὸ ἄρθρον τοῦτον κατάλογον τῶν ἐκλογίμων» τὸ ὁποῖο προσετέθη ὡς §4 στὸ ἄρθρο 22 τοῦ Ν. 4149/1961.
Ὑπογράφεται τὸ Ν.Δ. 77/1974 ἀπὸ τον Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας Στρατηγὸ Φαίδωνα Γκιζίκη τὸν Πρωθυπουργὸ κ. Κωνσταντῖνο Καραμανλή καὶ τὰ ἄλλα μέλη τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου.
Δὲν πρόλαβε νὰ ἀναλάβῃ ὁ ἐκ Γαλλίας ἀφιχθεῖς προσκεκλημένος τῆς Χούντας τοῦ Ἰωαννίδη κ. Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς καὶ ἀποφασίζει καὶ νομοθετεῖ ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καὶ ὑπὲρ τοῦ Πατριαρχείου. Καὶ μάλιστα νομοθετεῖ τὴν δυνατότητα παρεμβάσεως τοῦ Πατριαρχείου στὴν ἐκλογὴ τῶν ἐπισκόπων τῆς Κρήτης. Ἕτοιμα τὰ εἶχε ἀπὸ τὴν Γαλλία; Ἴσως.
Ὅποιος ἔχει τὴν διάθεσι ἄς ψάξει νὰ δῇ πῶς μεθοδεύτηκε ἡ μετατροπὴ τῆς ἐν Κρήτη Ἐκκλησίας ἀπὸ αὐτόνομη σὲ ἀνύπαρκτη.
Καταλυτικὲς ὑπῆρξαν καὶ ἡ Πατριαρχικὴ Πράξις 812/1962 («Περὶ Ἀνυψώσεως τῶν ἐν Κρήτῃ Ἐπισκοπῶν εἴς τὴν ἀξίαν Μητροπόλεων τιμῆς ἔνεκεν» καὶ κυρίως ὁ Πατριαρχικὸς Τόμος 301/1993 («Περὶ ἀνακηρύξεως εἰς ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεις τῶν τιμῆς ἐνεκεν Μητροπόλεων») Αὐτὸ θέλει ἕνα ξεχωριστὸ κείμενο γιὰ νὰ ἀντιληφθῇ κανεὶς πῶς μεθοδεύει καὶ ἐνεργεῖ τὸ Φανάρι, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ κατανοήσῃ γιατὶ συμβαίνουν αὐτὰ σήμερα.
Πρέπει νὰ γραφῇ βιβλίο ὁλόκληρο, γιὰ νὰ γίνῃ ἀντιληπτὴ ἡ μακροπρόθεσμη στρατηγικὴ ἡ ὁποία ἔχει ἀκολουθηθῇ, καὶ ἐδῶ μερικὲς μόνον νύξεις κάνουμε μήπως καὶ ἐνδιαφερθῇ καὶ ξυπνήσει κανεὶς. Οἱ τοπικοὶ ἄρχοντες καὶ οἱ βουλευτὲς ἀπλῶς κοιμοῦνται, διότι εἶτε δὲν κατανοῦν τὴν σημασία τῶν γεγονότων, εἴτε δὲν ἔνδιαφέρονται, εἴτε μὲ ἄλλα ἀσχολοῦνται (Στὴν Κρήτη οἱ ΟΠΕΚΕΠΕδες ἄρχοντες, βάφουν τὸ νησί ὅπως θέλουν). Ἐξ ὅσων ἐγῶ γνωρίζω, μόνον ὁ Δήμαρχος Ἀποκορώνου κ. Κουκιανάκης τοποθετήθηκε δημοσίως, εὐθαρσῶς καὶ ὀρθῶς γιὰ τὸ πρόβλημα τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ στὴν παροῦσα φάσι [4] καὶ προηγουμένως μὲ ἐπιστολὲς του στὸν Πατριάρχη [7/6/2025], στὸν Πρωθυπουργὸ, [10/6/2025] καὶ στὴν ἐκκλησία Κρήτης.[ 10/6/2025 καὶ 20/10/2025] Τὸν εὐχαριστοῦμε καὶ τὸν συγχαίρομε δημοσίως διότι μίλησε, ὡς κρητικὸς σὲ ἕνα περιβάλλον ἐχθρικὸ γιὰ ὅποιον ὑπερασπίζεται τὰ δίκαια τοῦ τόπου μας. Ὑποστήριξι προσωπικὰ στὸν Λάμπης Εἰρηναῖο ἐξέφρασαν καὶ οἱ Δήμαρχοι Ἁγίου Βασιλείου, Ἀμαρίου καὶ Σφακίων, ὅπου ἐξέφρασαν τὴν λύπη τους γιὰ τὴν μετακίνησι τοῦ σεβασμιωτάτου χωρὶς τὴν σύμφωνη γνώμη του, χωρὶς ἄλλες προεκτάσεις[5]
Καὶ ἡ Κρήτη δὲν εἶναι τυχαῖος τόπος. Εἶναι γεωστρατηγικῶς καὶ γεωπολιτικῶς πρῶτο καὶ πλούσιο οἰκόπεδο. Καὶ τὸ Πατριαρχεῖο θέλει νὰ τὴν ἔχει ὑπὸ τὴν ἐξουσία του προφανῶς γιὰ νὰ ἐξυπηρετεῖ τὰ γεωπολιτικὰ συμφέροντα τῶν δικῶν του «προστατῶν» ἤ ἐπικυριάρχων. Μπορεῖ νὰ τὴν ἀποκαλεῖ «πνευματικὴ «ναυαρχίδα» τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας εἰς τὸ Ἀρχιπέλαγος τοῦ Αἰγαίου» [Μαρτυρία. Τευχ.7 σ35] ἀλλὰ ἀναμφιβόλως εἶναι γεωπολιτικὴ ναυαρχίδα τῆς ἀνατολικῆς μεσογείου ποὺ ὅλοι τὴν θέλουν ὑπὸ τὴν ἐπιροή τους. Καὶ τὸ Πατριαρχεῖο ποτὲ δὲν ἀρνεῖται νὰ ἐξυπηρετῇ τὶς θελήσεις τῶν προστατῶν του. Ἡ εἰσπήδησις στὴν Οὐκρανία καὶ τὸ αἱματοκύλισμα, ποὺ συνεχίζεται μέχρι σήμερα, παρότι ἐμφανίζονται ὡς εἰρηνοποιοί, εἶναι μιὰ θλιβερὴ καὶ ντροπιαστικὴ πραγματικότης.
Μακάρι νὰ ξυπνήσουν ο ἐπίσκοποι τῆς Κρήτης, πράγμα δύσκολο, καθότι ἐκλέγονται καὶ τοποθετοῦνται, κυρίως, ὅσοι ἐξυπηρετοῦν τοὺς σκοποὺς καὶ τὰ συμφέροντα τοῦ συστήματος καὶ ὄχι τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδὴ τοῦ λαοῦ, τὸν ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι διακονοῦν, ἀλλὰ ἐν τοῖς πράγμασι εἴτε τὸν χειραγωγοῦν καὶ τὸν ἐκμεταλεύονται, εἴτε τὸν ἐγκαταλείπουν στὶς ἀρπακτικὲς διαθέσεις ἀλλοτρίων. Δεδομένης τῆς ἀναλόγου ποιότητος τῶν πολιτικῶν μας, τὸ μόνο ποὺ ἀπομένει εἶναι νὰ ξυπνήσῃ ὁ ἴδιος ὁ λαός. Ποιὸς ὅμως θὰ ἀναζωογονήσῃ τὴν σπίθα μέσα στὶς στάχτες τοῦ σήμερα, μήπως καὶ ξαναανάψει ἡ φλόγα; Μήπως οἱ ναρκωμένες μας ψυχὲς δὲν θέλουν πλέον τὴν φλόγα τῆς πίστεως καὶ τοῦ τρόπου μας διότι θὰ λοιώσῃ ὁ πάγος τοῦ τίποτα στὸ ὁποῖο στηρίζεται ὅλος ὁ σημερινὸς βίος μας;
Γεώργιος Κ.Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων. 8 Δεκεμβρίου 2025
[2] Ἐπιστολὴ Ἀμερικῆς Ἰακώβου πρὸς τὸν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, 8 Μαρτίου 1971, στὸ «Ἐγώ, ὁ Ἰάκωβος». Ἀθήνα 2002. Ἐκδόσεις Λιβάνη. σελ.303
[3] https://creta24.gr/o-kyvos-errifthi-gia-tin-ekklisia-kritis-synodiki-syskepsi-tin-triti-se-klima-avevaiotitas-kai-entasis/
[4] https://aktines.blogspot.com/2025/12/blog-post_95.html#more
[5] https://www.haniotika-nea.gr/koini-anakoinosi-dimarchon-gia-ton-mitropoliti-eirinaio/
Φωτογραφία: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο
=============================================
----------------------------
Πατριαρχεῖο καὶ Ἐκκλησία Κρήτης. Λίγο πιὸ κάτω ἀπὸ τὴν
ἐπιφάνεια (Β΄). Ἡ ἐξάρτησις καὶ ἡ ὑποταγή. Β΄Μέρος
Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων
Γιὰ νὰ γίνῃ κατανοητὸ ἀπὸ ποὺ ἀντλεῖ τὸ Πατριαρχεῖο τὸ «δικαίωμα» νὰ ἐπεμβαίνει, στὴν ξένη Ἐκκλησιαστικὴ δικαιοδοσία τῆς Κρήτης, μὲ τέτοιο σκαιὸ καὶ ἀπροκάλυπτο τρόπο, νὰ προαναγγέλῃ ἀλλαγὴ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου, νὰ παύῃ ἐπισκόπους καὶ νὰ κατευθύνῃ ἐκλογὲς, καὶ ταυτοχρόνως οἱ Κρῆτες ἐπίσκοποι νὰ μὴν ἀντιδροῦν καὶ νὰ σύρονται, ἄβουλοι καὶ μοιραῖοι, πίσω ἀπὸ τὰ τετελεσμένα ποὺ δημιουργεῖ τὸ Πατριαρχεῖο, μὲ τὴν ἀνοχὴ καὶ συνέργεια τοῦ καθεστῶτος τῆς χῶρας, θεωρῶ χρήσιμο νὰ παρουσιάσω ὁρισμένα γεγονότα καὶ δεδομένα, γιὰ ὅσους δὲν γνωρίζουν.
Τὸ 1962, οἱ τοῦ Πατριαρχείου συνοδικοί, στὶς 25 Σεπτεμβρίου, συντάσσουν καὶ ἐξαπολύουν τὴν Συνοδικὴ Πράξι 812 περὶ «Ἀνυψώσεως τῶν ἐν Κρήτη Ἐπισκοπῶν εἰς τὴν ἀξίαν Μητροπόλεων, τιμῆς ἔνεκεν ... προνοούμενοι τὰ λυσιτελὴ καὶ συμφέροντα τῷ ἐν Κρήτῃ εὐσεβεῖ πληρώματι» (Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξις 812/1962), δηλώνοντας σὲ αὐτὴν ὅτι ἐνεργοῦν γιὰ τὸ συμφέρον καὶ τὴν ὡφέλεια τῶν χριστιανῶν.
Οἱ Ἱεράρχες αὐτοὶ (συ)σκέφτηκαν Συνοδικῶς γιὰ τὴν προσαρμογὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης στὶς «νέες ἀνάγκες» ὥστε «νὰ προχωρήσῃ χωρὶς ἐμπόδιο καὶ μὲ θάρρος στὸ νέο στάδιο ποὺ ἀνοίχτηκε μπροστά της, μὲ τὸν Νέο Καταστατικό της Χάρτη» (τὸν Καταστατικὸ Χάρτη Ν.4149/1961).
«Ἔνθεν τοι καί νῦν γενομένης σκέψεως Συνοδικώς, περί τῆς ἐπί τό εὐρυθμότερον καί ἀνάλογον πρός τάς νέας ἀνάγκας, γενικάς τε καί μερικάς, προσαρμογῆς καί οἰκονομίας τῶν ἐν Κρήτῃ ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, ἵνα ἡ ἐν Κρήτῃ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τοὐντεῦθεν ἀπροσκόπτως καί εὐθαρσῶς χωρήσῃ ἐπί τό νέον στάδιον, ὅπερ ἀνέωκται αὐτῇ διά τοῦ νέου Καταστατικοῦ αὐτῆς Χάρτου» Πατριαρχ. καὶ Συνοδ. Πράξις 812/1962
Νέον στάδιον, νέες ἀνάγκες, δηλαδὴ Νέα Ἐποχὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης μὲ τὸν ΚΧ τοῦ 1961.
Γιατὶ συνετάχθη ὁ ΚΧ τοῦ 1961; Κυρίως γιὰ νὰ (ἐπανα)καθοριστεῖ ἡ μορφὴ καὶ ἡ σχέσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, καὶ νὰ συμπληρωθῆ τὸ «κενὸ» ποὺ ὑπῆρχε, γιὰ τὸ θέμα αὐτό, στὴν ἰσχύουσα (τότε) νομοθεσία. Στὴν εἰσηγητικὴ ἔκθεσι μὲ ἡμερομηνία 17 Ἰανουαρίου 1961, τὴν ὁποία ὑπογράφει ὁ Ὑπουργὸς Γ.Βογιατζῆς, παρουσιάζονται 8 λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους ἐπιβάλλεται ἡ ἀναμόρφωσις τοῦ ὑπάρχοντος Κ.Χ. Πουθενὰ σὲ αὐτοὺς δὲν ἀναφέρεται ὁ ἐπανακαθορισμὸς τῆς σχέσεως μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Ἀναφέρονται ὑπαρκτοὶ πρακτικοὶ λόγοι, λόγῳ τοῦ χρόνου ποὺ διέρευσε ἀπὸ τὸν πρῶτο ΚΧ τοῦ 1900, καὶ τὶς πολιτειακὲς ἀλλαγές. Ὅμως στὴν ἀκολουθοῦσα ἀναλυτικώτερη περιγραφὴ ἀναφέρεται:
Κεφ. Α΄ (άρθρον 1) Περί Εκκλησίας Κρήτης
«Καθορίζεται ἡ μορφὴ καὶ ἡ σχέσις τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τοῦ ὁποίου ἀπὸ αἰώνων εἶναι Μητρόπολις, κατοχυρουμένης τῆς ἐσωτερικῆς αὐτοτελείας καὶ αὐτοδιαθέσεως αὐτῆς, συμπληρουμένου οὔτω κενοῦ ὑφισταμένου εἰς τὴν ἰσχύουσαν νομοθεσίαν». Εἰσηγητικὴ Ἔκθεσις 17/1/1961
Καὶ ἐδῶ, στὰ λόγια, κατοχυρώνεται ἡ ἐσωτερικὴ αὐτοτέλεια καὶ αὐτοδιάθεσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ ὁποῖο ὑπονομεύεται καὶ ἀπεμπολεῖται. Παρατηρῶντας τὸ ἄρθρον 1, τὸ ὁποῖο ἀναφέρεται στὴν Εἰσηγητικὴ Ἔκθεσι, διαπιστώνουμε ὅτι χαρακτηρίζεται ὡς «ἡμιαυτόνομος Μητρόπολις ἐξαρτωμένη ἐκ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου»:
Στὴν Σύμβασι τῆς Κρητικῆς Πολιτείας-Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς 14ης Ὀκτωβρίου 1900 (Α.Π. 6133), στὸ 6ο Ἄρθρο, ἡ ἐν Κρήτη Ἐκκλησία δηλώνεται ὡς «ἐλευθέρα» Ἐκκλησία:
«Ἡ ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησία φυλάττουσα ἀπαραμείωτα τά δόγματα, τούς Ἱερούς Κανόνας καί τάς τυπικάς διατάξεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἐλευθέρα ἵνα κανονίσῃ πάντα τά λοιπά κατ’ αὐτήν ἐν κοινῇ συμπράξει μετά τῆς Κρητικῆς Πολιτείας».
Στὸν Ν276 τῆς 20ης Δεκεμβρίου 1900, στὸν Καταστατικὸ Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, ὁ ὁποῖος ἴσχυε μέχρι τὸ 1961, ἡ μόνη ἀναφορὰ στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο γίνεται στὸ ἄρθρο 112, ὅπου ἀναφέρεται ἡ μνημόνευσις τοῦ ὀνόματος τοῦ Πατριάρχου στὶς σταυροπηγιακὲς μονές.
Μὲ τὸν νέο Κ.Χ. τοῦ 1961 ἡ ἐν Κρήτη Ἐκκλησία χαρακτηρίζεται «ἡμιαυτόνομος» καὶ παραχωροῦνται στὸ Πατριαρχεῖο πολλὲς ἀρμοδιότητες διοικητικοῦ, δικαστικοῦ καὶ νομοθετικοῦ χαρακτῆρος. Μοιάζουν μὲ ἀνέκδοτο, πολλὲς ἀρμοδιότητες, ἀλλὰ ... εἶναι μιὰ τραγικὴ ἀλήθεια ὑποτέλειας καὶ δουλοφροσύνης. Γιὰ νὰ μεταβὴ ἐκτὸς τῶν ὁρίων τῆς Ἑλλάδος ὁ Ἁρχιεπίσκοπος Κρήτης χρειάζεται ἄδεια ἀπὸ τὸ ... Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο (Ἄρθρο35 §3) ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ ἀλληλογραφήσουν εἶτε ἡ ἱερὰ Σύνοδος Κρήτης, εἴτε ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ, εἴτε οἱ Μητροπόλεις «πρὸς πάσας τὰς ἐκτὸς τοῦ κράτους Ἐκκλησίας» τὸ κάνουν διὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου!!! (Ἄρθρο15)
Δημιουργεῖται ἕνα εὔλογο ἐρώτημα. Πῶς ἡ Ἑλληνικὴ κυβέρνησι, τοῦ καιροῦ ἐκείνου, προβαίνει σὲ αὐτὲς τὶς παραχωρήσεις πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο; Ἔχουν προηγηθῇ τὰ γεγονότα τοῦ 1955 καὶ ἔχει διωχθῇ καὶ σφαγῇ ὁ Ἑλληνισμὸς τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας, δὲν ἔκανε τὸ παραμικρὸ, οὔτε κἄν μιὰ δημόσια διαμαρτυρία, μιὰ ἔκκλησι πρὸς τὶς χῶρες τῆς γῆς γιὰ συμπαράστασι καὶ καταδίκη τῆς γενοκτονίας. Ἡ Τουρκικὴ κυβέρνησι θὰ βρισκόταν σὲ δεινοτάτη θέσι, ἀλλὰ ἡ σιωπὴ τοῦ Ἀθηναγόρα τὴν βοήθησε νὰ ξεπεράσῃ, ἀβρόχοις ποσί, τὸ πρόβλημα αὐτό, ὥστε ὁ ἴδιος ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Τουρκίας Μεντερὲς νὰ λέει ὅτι:
«Δὲν θὰ λησμονήσῃ ποτὲ πόσον ὡφέλησε διεθνῶς τὴν Τουρκίαν ἡ σιωπὴ τοῦ Πατριαρχείου κατὰ καὶ μετὰ τὰ γεγονότα τῆς 6ης Σεπτεμβρίου 1955»[1]
Ὅποιος γνωρίζει τὰ περὶ Ἀθηναγόρα γνωρίζει καὶ τὴν ἀπάντησι, ἀλλὰ τὸ παρὸν ἀσχολεῖται μὲ τὴν μεθοδευμένη ἐκ μέρους τοῦ Πατριαρχείου ἀπορρόφησι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καὶ ἐξετάζει τὸ θέμα τῆς ἀνυψώσεως τῶν Ἐπισκοπῶν σὲ Μητροπόλεις, καὶ ποὺ αὐτὴ ἀποσκοποῦσε.
Ἐνῷ ὁ ΚΧ τοῦ 1961 γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ κυβέρνησι «ἔλυνε τὰ ὑπάρχοντα προβλήματα λειτουργίας τῆς ἐν Κρήτῃ Ἐκκλησίας», γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο ξεκινοῦσε μία Νέα Ἐποχὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία Κρήτης καὶ προσφέρεται (τὸ Πατριαρχεῖο) νὰ τὴν βοηθήσῃ νὰ προχωρήσῃ μὲ θάρρος καὶ χωρὶς ἐμπόδια στὸ νέο αὐτὸ σταδιον, ὅπως εἴδαμε παραπάνω.
Καὶ ποιά εἶναι ἡ βοήθεια; Τὸ «νὰ ὀνομάσῃ τὶς ἐπισκοπὲς, τιμῆς ἐνεκεν, Μητροπόλεις καὶ τοὺς ἐκασταχοῦ ἐπισκόπους Μητροπολίτες»!!! Μεγάλη, ὄντως, τιμή. Δὲν ἔχει σημασία, φαίνεται, τί εἶσαι, ἀλλὰ πῶς σὲ ἀποκαλοῦν. Καὶ ἰδιαιτέρως ἄν εἶσαι Ἀρχιερεὺς τοῦ Ὑψίστου. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ αὐτοὶ ποὺ γλύχονται γιὰ τέτοια, δελεάζονται μὲ αὐτά τὰ δολώματα, καὶ μετὰ βρίσκονται ἀγκιστρωμένοι καὶ ἐνίοτε κλαψουρίζουν παραπονούμενοι. Ἀλλὰ ἡ «τιμὴ καὶ τὸ κλέος» ποὺ τοὺς ἀπένειμε ὁ Ἀθηναγόρας, δὲν ἦταν τζάμπα. Ζητοῦσε ἀπὸ τοὺς Κρῆτες ἐπισκόπους νὰ μνημονεύουν τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη καὶ ὄχι τὸν Μητροπολίτη Κρήτης!!!
«...τοῖς δέ προεστῶσι τούτων τήν τιμήν καί τό κλέος τοῦ Μητροπολίτου, τιμῆς ἕνεκεν, ἀπονεῖμαι, μνημονεύουσι τοῦ λοιποῦ τοῦ κανονικοῦ ὀνόματος τοῦ ἑκάστοτε Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου» Πατριαρχ. καὶ Συνοδ. Πράξις 812/1962
Δίνεις ἀέρα, ὀνόματα, τίτλους, ἀλλὰ παίρνεις ἐξουσία. Σὲ ὅλη τὴν Κρήτη, ὅπου λειτουργεῖ Ἐπίσκοπος μνημονεύεται καὶ ἀκούγεται πλέον ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης. Νὰ συνηθίζῃ ὁ λαός. Διότι οἱ μὲν ἐπίσκοποι πῆραν «τὴν τιμὴν καὶ τὸ κλέος». Ὁ λαὸς τί πῆρε; Οἱ Πατριαρχικοὶ, ὅπως εἴπαμε στὴν ἀρχή, ἰσχυρίζονται ὅτι προνοοῦν γιὰ τὰ ὠφέλιμα καὶ τὰ συμφέροντα τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος: «τά λυσιτελῆ καί συμφέροντα τῷ ἐν Κρήτῃ εὐσεβεῖ πληρώματι προνοούμενοι» (Πραξις 812/1962). Ἐδῶ ποιά εἶναι τὰ λυσιτελὴ καὶ συμφέροντα; Ἄν ὁ ἀρχιερεύς τους λέγεται Ἐπίσκοπος ἤ Μητροπολίτης; Καὶ τί εἶναι καλύτερο; Νὰ λέγεται Ἐπίσκοπος καὶ νὰ εἶναι ἀνεξάρτητος ἤ νὰ ἀποκαλεῖται Μητροπολίτης καὶ νὰ εἶναι μαριονέτα τοῦ ἐκάστοτε Πατριάρχη; Τί δείχνουν τὰ τωρινά γεγονότα στὴν Κρήτη;
Ὅμως, μὲ τὴν πράξι αὐτήν, ὁ Πατριάρχης, κατάφερε καὶ τοὺς ἀνάγκασε νὰ μνημονεύουν τὸν ἵδιο, καὶ ὄχι τὸν Μητροπολίτη Κρήτης, ὅπως ἴσχυε μέχρι τότε. Δηλαδὴ ἀχρήστευσε τὴν πρόνοια τοῦ Κ.Χ. τοῦ 1961, ἕνα χρόνο μετὰ τὴν ψήφισί του, ὅπου προέβλεπε ὅτι:
«Ὁ Μητροπολίτης Κρήτης ἐν τῇ θείᾳ λειτουργίᾳ μνηνονεύει τοῦ ἑκάστοτε Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, οἱ δὲ Ἐπίσκοποι τοῦ ἑκάστοτε Μητροπολίτου». ΚΧ τοῦ 1961 Ἄρθρον 36.§1
Ἡ μητρικὴ πρόνοια, ὅμως, τοῦ Πατριαρχείου γιὰ τὴν «οἰκοδομὴν τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος» δὲν σταματᾶ ἐδῶ. Ἐπιδιώκει καὶ ἀπεργάζεται μεγαλυτέραν ὡφέλεια. Θέλει νὰ θεραπεύσῃ τὶς ἀνάγκες τῶν χριστιανῶν ὥστε νὰ ὁδηγηθοῦν σὲ μεγαλύτερη κατὰ Θεὸν ἐπίδοσιν καὶ καρποφορίαν!!!
«Ἐμμελῶς γάρ καί κατά τάς συμβαινούσας ἀνάγκας ἐπιφερομένη ἡ τῆς Ἐκκλησίας μητρική πρόνοια καί θεραπεία, εἰκότως μείζονα τήν ὠφέλειαν ἀπεργάζεται. Ἐν οἷς ἐστι καί τό τάς τιμῆς ἕνεκεν Μητροπόλεις εὐκαίρως εἰς ὕψος ἀνάγειν ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεων, ἐπειδάν κρειττόνως διά τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταύτης φιλοτιμίας αἱ ἀνάγκαι τῶν ἐν αὐταῖς χριστιανῶν θεραπεύωνται καί εἰς μείζονα οὗτοι τήν κατά Θεόν ἐπίδοσιν καί καρποφορίαν προάγωνται». Πατριαρχικός Τόμος 301 της 9ης Μαρτίου 1993
Τὰ παραπάνω δὲν εἶναι οὔτε καλαμπούρια, οὔτε ψευδὴ νέα (fakenews). Εἶναι ἡ συνέχεια τῆς μακροχρόνιας στρατηγικῆς τοῦ Πατριαρχείου γιὰ ὑπονόμευσι καὶ ἀπορρόφησι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, καὶ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο πλασάρεται στὸ πόπολο. Τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης ἀπέλαυσε τὰ ὡφέλιμα καὶ συμφέροντα μὲ τὸ ποὺ ὀνομάστηκαν, ἀπὸ τόν Ἀθηναγόρα, οἱ Ἐπίσκοποι του Μητροπολίτες, στολισμένοι μὲ κλέος καὶ τιμή τὸ 1962. Μετὰ ἀπὸ 31 χρόνια ἐπανέρχεται (ὁ Βαρθολομαῖος, πλέον) καὶ γιὰ νὰ θεραπεύσῃ ἀκόμη περισσότερο τὶς ἀνάγκες τῶν χριστιανῶν, τοὺς ἀνακοινώνει ὅτι ἀναβιβάζει τὶς τιμῆς ἔνεκεν Μητροπόλεις σὲ ἐν ἐνεργεία Μητροπόλεις!!! Πιστεύει ὅτι ἔτσι οἱ χριστιανοὶ τῆς Κρήτης θὰ ὁδηγηθοῦν σὲ μεγαλύτερη κατὰ Θεὸν ἐπίδοσιν καὶ καρποφορίαν!!! Ἐπαναλαμβάνει καὶ παρακάτω γιὰ
«.. τὴν προσδοκωμένην ὠφέλειαν τοῖς εὐλαβέσι χριστιανοῖς, ἔτι δὲ καὶ θερμότερον ἀναδειχθῆναι τὸν ζῆλον αὐτῶν εἰς προκοπήν εν τῇ πίστει καὶ εἰς τὴν τῶν κοινῶν πραγμάτων εὐόδωσιν» Πατρ. Τομ 1993
Γιὰ τὴν προκοπὴ ἐν τῇ πίστει καὶ τὸν θερμότερον ζῆλον τί νὰ ποῦμε; Ὅλη ἡ Κρήτη εἶναι ἔτοιμη νὰ ἐκραγῇ ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ὑπερθέρμανσι, εἰδικῶς μετὰ τὴν ἐνεργοποίησι τοῦ πνευματικοῦ ἀντιδραστῆρα στὸ Κολυμπάρι τὸ 2016. Ἀλλὰ καὶ οἱ ἐπιδόσεις στὰ «κοινὰ πράγματα», δὲν πᾶνε πίσω. Οἱ Κρῆτες πρωταγωνιστὲς στὰ τοῦ ΟΠΕΚΕΠΕ, σίγουρα ἔχουν καὶ ἀνωτέρα προστασία, πέραν τῶν γηΐνων κομματαρχῶν, γιὰ τέτοιες ἐπιδόσεις.
Ἄρα ὄντως πολὺ ὠφελήθηκε τὸ χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς νήσου ἀπὸ τὴν μέριμνα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἀπὸ κάθε ἄποψι (κατ᾿ ἄμφω, ποὺ λένε).
Ἡ πράξις αὐτὴ τῆς ἀνακηρύξεως σὲ ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεις τῶν τιμῆς ἔνεκεν Μητροπόλεων, δὲν ἀπεστάλη στὴν Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, ἀλλὰ σὲ κάθε Μητρόπολι ξεχωριστά καὶ ὀνομαστικὰ.
«... ἔγνωμεν τιμῆσαι καὶ ἀνυψῶσαι τὴν τιμῆς ἔνεκεν Μητρόπολιν ταύτην (τάδε) εἰς Μητρόπολιν ἐν ἐνεργείᾳ, καθυπαγαγεῖν τε αὐτήν ὑπό τὴν ἄμεσον ἐξάρτησιν καὶ ὑποταγήν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου». Πατρ. Τομ 1993
Ὅπως βλέπετε ἐδῶ δὲν ὑπάρχει καμμία Ἐκκλησία Κρήτης. Ἀπευθύνεται σὲ Μητροπόλεις τὶς ὁποῖες καθυπαγάγει, μία πρὸς μία, σὲ ἄμεσον ἐξάρτησιν καὶ ὑποταγὴν στὸν θρόνο του, ὁ Πατριάρχης. Αὐτὲς τὶς λέξεις ποὺ χρησιμοποιεῖ τὸ κείμενο δὲν τὶς εἶδαν οἱ Κρῆτες ἐπίσκοποι τότε; Γράμματα δὲν ἤξεραν; Ἤ εἶχαν ζαλιστεῖ ἀπὸ τὶς ἐπισκέψεις τοῦ Βαρθολομαίου καὶ τὶς φιέστες καὶ τὶς μεγαλοστομίες, ποὺ εἶχαν προηγηθῇ; Τὸ ρῆμα καθυπάγω κινεῖται ἀνάμεσα στὴν ὑπαγωγὴ κάποιου στὴν ἐξουσία ἄλλου, στὴν ὑποταγή του δηλαδὴ, μέχρι τὴν πλήρη καταστροφή του (δές, Μέγα Λεξικὸ Ἑλλ. Γλώσσης Δημητράκου, τόμ Ζ. σελ 3521). Ἐπαναλαμβάνεται ἐπίσης παρακάτω καὶ ἀναλύεται ὡς ἄμεσος ἐξάρτησις καὶ ὑποταγή. Πῶς τὸ δέχτηκαν; Καὶ ὡς ἄνθρωποι καὶ ὡς ἀρχιερεῖς, πῶς ἀποδέχθηκαν κάτι τέτοιο; Ὁ κάθε ἕνας τους ἔχει ἀκεραία τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν παράδοσι τῆς Μητροπόλεως του σὲ ξένη ἐκκλησιαστικὴ δικαιοδοσία.
Μὲ τὴν ὑποταγὴ του αὐτὴ ὁ κάθε κρητικὸς Μητροπολίτης ὑποχρεοῦται
«... μνημονεύειν τοῦ ὀνόματος τοῦ κατὰ καιρὸν Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, συναριθμούμενος τοὔντεύθεν ἐν τῇ τάξει καὶ τῇ χορεία τῶν λοιπών Ἱερωτάτων Μητροπολιτῶν τοῦ καθ’ ἡμᾶς Πατριαρχικοῦ κλίματος καὶ ἔχων τὴν ἀνάλογον στάσιν καὶ ἔδραν ἐν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς χοροστασίαις καὶ συνελεύσεσι...» Πατρ. Τομ 1993
Συναριθμεῖται μὲ ὅλες τὶς ὑπόλοιπες Μητροπολεις τοῦ θρόνου ἡ κάθε Μητρόπολις τῆς Κρήτης. Μιὰ Κρητικὴ Μητρόπολις γίνεται ὅπως τὴν Μητρόπολι Ἀμερικῆς ἤ Γαλλίας ἤ Αὐστραλίας. Μόνο ποὺ ἐκεῖ κάνει ὅτι θέλει ὁ Πατριάρχης. Ἀνεβάζει καὶ κατεβάζει Μητροπολίτες ὅποτε θέλει. Ἐδῶ ἀκόμη δὲν τὸ ἔχει καταφέρει πλήρως. Καὶ πρὸς τὰ ἐκεῖ συντείνουν οἱ προσπάθειές του. Στὴν ἴδια μοῖρα εὑρίσκονται καὶ οἱ λεγόμενες «Νέες χῶρες» τῆς Ἐλληνικῆς ἐπικράτειας. Αὐτὰ δὲν εἶναι συνομωσιολογίες, ὅπως ἀρέσκονται νὰ λένε σήμερα γιὰ ὁτιδήποτε ἐνοχλεῖ ἤ ἐκθέτει κάποιους. Τὸ ἴδιο τὸ Πατριαρχεῖο παρουσιάζει στὸ διαδίκτυο τὶς «Μητροπόλεις» ποὺ ἐξουσιάζει, ἀνάμεσά τους καὶ οἱ Μητροπόλεις τῆς Κρήτης:[2]
Ὅσον ἀφορᾶ τὴν Κρήτη, βλέπει κανεὶς τὰ διαδοχικὰ βήματα. Τὸ 1962 τοὺς ὑποχρέωσαν νὰ μνημονεύουν τὸν κατὰ καιρὸ Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη, ἀλλὰ στὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο, μποροῦσε νὰ συμμετάσχῃ μόνον ὁ Μητροπολίτης Ἠρακλείου, ὁ μετονομασθεῖς σὲ Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης, γιὰ νὰ ἀποφευχθῇ τὸ μπέρδεμα, ἀφοὺ ὅλοι ἔγιναν «Μητροπολίτες». Ἀπὸ τὸ 1993 ὅλοι μποροῦν νὰ συμμετέχουν πλέον στὴν Πατριαρχικὴ Σύνοδο (ἐφ᾿ὅσον κληθοῦν, βεβαίως). Ἐπόμενο βῆμα ἦταν νὰ γίνουν Τούρκοι ὑπήκοοι. Ἔγινε καὶ αὐτό. Τὶ θὰ ἀκολουθήσῃ;
Αὐτὸ ποὺ εἶναι ὑποτιμητικὸ γιὰ τὴν διανοητικὴ κατάστασι κάποιου καὶ σχεδὸν ἐξοργιστικὸ, ἐπειδὴ πρόκειται γιὰ εὐθεῖα κοροϊδία, εἶναι τὸ ὅτι μετὰ τὰ παραπάνω ὑπάρχει ἡ διατύπωσις:
«...τῆς τοιαύτης Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς ἡμῶν Πράξεως μηδόλως θιγούσης τὰ διὰ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τοῦ ἔτους 1961 ἐν τῇ ἐν Κρήτῃ ἐκκλησία κανονικῶς καὶ νομικῶς ἰσχύοντα, τροποποιούμενα καὶ μεταβαλλόμενα τῇ συμφώνῳ ἐκ τῶν προτέρων πάντοτε γνώμῃ τῆς Μητρός Ἐκκλησίας....» Πατρ. Τομ 1993
Δηλαδὴ ἐνῷ καταλύει πάμπολλα ἀπὸ τὰ ἰσχύοντα στὸν ΚΧ τοῦ 1961 ταυτοχρόνως γράφει ὅτι δὲν τὰ θίγει καθόλου καὶ ἀποδεικνύει τὴν κοροϊδία μὲ τὴν ἀμέσως ἀκολουθοῦσα ὑπογραμμισμένη πρότασι, ἡ ὁποία καταργεῖ τὴν ἀκροτελεύτιο διάταξι τοῦ ΚΧ τοῦ 1961:
«Διάταξις ἀκροτελεύτιος: Τροποποίησις τοῦ παρόντος γίνεται μετὰ γνώμην τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης μετὰ τῆς Πολιτείας, ἐπὶ δὲ κανονικῆς φύσεως ζητημάτων κατόπιν συνεννοήσεως καὶ μετὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».
Δηλαδὴ, συμφώνως μὲ τὸ καταστατικὸ Χάρτη τοῦ 1961, ὁποιαδήποτε τροποποίησις τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου ἀπαιτεῖ τὴν σύμφωνη γνώμη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης μὲ τὴν Πολιτεία. Ἡ γνώμη τοῦ Πατριαρχείου ζητεῖται, καὶ ὑπάρχει συννενόησις μὲ αὐτὸ, ὅταν ὑπάρχουν ζητήματα κανονικῆς φύσεως, ἀλλὰ πάλι ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης μὲ τὴν Πολιτεία κανονίζουν τὶς τροποποιήσεις. Μὲ τὸν τόμο τοῦ 1993 ὅλα τὰ ἀφορῶντα τὸν Καταστατικὸ Χάρτη, τροποποιοῦνται καὶ μεταβάλλονται, πάντοτε μὲ τὴν ἐκ τῶν προτέρων σύμφωνη γνώμη τοῦ Πατριαρχείου!!! Ἐδῶ προφανῶς βασίζονται, καὶ κάνοντας ἕνα βῆμα ἀκόμη, οἱ τοῦ Φαναρίου, ἀνακοινώνουν ἀλλαγὲς τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου μόνοι τους (Ἀπόφασις Πατριαρχικῆς Συνόδου 30/8/2025)
Ἀντιλαμβάνεστε τί συμβαίνει; Ἀντιλαμβάνεται καὶ ὁ πλέον βαρύνους γιατὶ οἱ Κρῆτες Ἐπίσκοποι κάθονται ἄφωνοι, ἄπραγοι, μοιραῖοι καὶ παρακολουθοῦν τὸν ἐξευτελισμό τους ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο, συνερχόμενοι σὲ Συνόδους ἄκαρπες καὶ περιμένοντας πλέον τοὺς ἐπικυρίαρχούς τους νὰ ἔρθουν καὶ νὰ ἐπιβάλλουν τὶς θελήσεις τοῦ Φαναρίου; Πῆραν τὸ κλέος καὶ τὴν τιμή ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο καὶ τώρα βρέθηκαν σιωπηλοὶ ὑπάλληλοι καὶ ὑπηρέτες μακρυνῶν ἀφεντάδων.
Ἐντάξει αὐτοί, ὁ λαὸς τί κάνει; Ἐξαιρουμένων τῶν ὁμοτρόπων τῶν ἐπισκόπων Ἀρχόντων, οἱ ὁποῖοι ἐπίσης ἀπολαμβάνουν τιμὲς καὶ κορδελάκια μετὰ σταυροῦ, καὶ τῶν διαπλεκομένων, οἱ ὑπόλοιποι τί κάνουμε γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας καὶ τὸν τόπο μας;
Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων, 16 Δεκεμβρίου 2025
[1] Ἐπιστολὴ τοῦ Ἀμερικῆς Ἰακώβου στὸν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, ὅπου περιγράφει ὅσα συνεζητήθησαν κατὰ τὴν συνάντησί του μὲ τὸν Μεντερὲς, πρωθυπουργὸ τῆς Τουρκίας, στὴν Ἀμερικὴ, στὶς 2 Νοεμβρίου 1959. Ἀπὸ τὸ βιβλίο: Ἐγώ, ὁ Ἰάκωβος. Ἐκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ. ΑΘΗΝΑ 2002, σελ. 296
[2] https://ec-patr.org/eparxies-oikoymenikoy-thronoy/ellada/